4. TEMA: KUR’AN-I KERİM’DEN SURELER VE AYETLER EZBERLİYORUM
KK.11.4.1. Tebbet, Felak, Nâs surelerinin, Bakara suresinin 285-286. ayetlerinin anlamlarını özetleyebilme
a) Tebbet, Felak, Nâs surelerinin, Bakara suresinin 285-286. ayetlerinin anlamlarını çözümler.
b) Tebbet, Felak, Nâs surelerinde, Bakara suresinin 285-286. ayetlerinde yer alan konuları sınıflandırır.
c) Tebbet, Felak, Nâs surelerinin anlamlarını, Bakara suresinin 285-286. ayetlerinin anlamlarını yorumlar.
KK.11.4.2. Tebbet, Felak, Nâs surelerini, Bakara suresinin 285-286. ayetlerini ezberleyebilme
Tebbet Suresi ve Anlamı
Felak Suresi ve Anlamı
Nâs Suresi ve Anlamı
Bakara Suresinin 285-286. Ayetleri ve Anlamı
Öğrenme çıktıları; bütüncül dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, grup değerlendirme formu, gözlem formu, açık uçlu sorular, boşluk doldurma ve eşleştirme soruları ile yapılandırılmış grid ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak ezberden okunan surelerin anlamına yönelik iş birlikli çalışma yöntemiyle duvar gazetesi hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; içinde çözümleme, sınıflandırma, düzen, içerik, sunma ölçütlerinin bulunduğu bütüncül dereceli puanlama anahtarı ve grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Tema sonunda, ezberden okunan surelerin anlamlarına yönelik yapılandırılmış grid, boşluk doldurma, eşleştirme ve açık uçlu soru türleri kullanılabilir.
Öğrencilerin içerik çerçevesindeki surelerin isimlerini bildikleri, bu sureleri ve surelerin anlamlarını başta aileleri ve sosyal çevrelerinden olmak üzere temel eğitim seviyesinde aldıkları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri kapsamında duydukları veya dinledikleri, bazı öğrencilerin ise bu sureleri ezberden okuyabildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilerle içerik çerçevesindeki surelerin isimleri paylaşılır. Öğrencilere bu surelerden hangilerini ezberden okuyabildikleri sorularak sınıf mevcudunun ne kadarının bunu gerçekleştirebildiği tespit edilir. Öğrenciler sureleri ezberleme düzeylerine göre sınıflandırılır. Öğrencilerin surelerin anlamlarına dair ön bilgileri soru-cevap tekniğiyle belirlenebilir. Öğrencilerin sureleri doğru olarak ezberleme ve surelerin anlamları hakkında anlayış oluşmasına yönelik kavram karikatürleri kullanılabilir.
İçerik çerçevesinde ezberlenecek surelerden biri dijital araç gereçlerle dinletilir veya izletilir. Öğrencilere bu ezbere okuyuşu ortaya çıkaran ve güzelleştiren unsurların neler olduğu sorularak onlardan cevaplar alınır. Tecvit kurallarını uygulama ile Kur’an-ı Kerim’i ezberden güzel okuma arasında bir ilişki olduğu ortaya konur. İçerik çerçevesinde ezberlenecek surelerin ve ayetlerin beş vakit namazda, çeşitli dinî merasimlerde okunduğu vurgulanarak öğrencilerde bunları doğru ve güzel olarak ezberlemeye ilişkin farkındalık oluşturulur.
KK.11.4.1
Öğrencilere ezberlenecek surenin içeriği ve anlamıyla ilgili sorular sorularak onlardan cevaplar alınır. Diyanet İşleri Başkanlığının genel erişim ağında yer alan meallerden faydalanılarak surenin anlamı ile ilgili bilgi toplanır. Surenin meali verilerek anlamı ile ilgili çözümlemeler yapılır. Surede anlatılan konu ve olaylar sınıflandırılır. Öğrencilerden surenin anlamını kendi cümleleri ile aktarmaları istenir (OB1). Öğrenciler içerik ve bağlamdan kopmadan özgün bir bakış açısıyla surenin anlamına ilişkin mesajlar çıkarır (E3.11).
Öğrencilere Bakara suresinin 285 ve 286. ayetlerinin anlamı çerçevesinde Kur’an-ı Kerim’in insanın sorumluluğunu vurguladığı açıklanır. Özellikle Bakara suresinin 286. ayetindeki “Allah, bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kılar. Onun kazandığı iyilik kendi yararına, kötülük de kendi zararınadır…” ifadelerinden hareketle öğrencilere kendilerine karşı görevlerini yerine getirmekten sorumlu oldukları, seçimlerini ahlaki açıdan değerlendirerek öz düzenleme yapmaları gerektiği vurgulanır (D16.1,4).
Surelerin anlamları ele alınırken ilgili surelerde geçen haset, vesvese, şer ve resul kavramları işlenir. Bu kavramlar işlenirken kelime ilişkilendirme testi kullanılabilir.
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.
KK.11.4.2
Bazı ayet ve sureleri ezberlemenin Kur’an-ı Kerim öğretiminde özel bir yeri olduğu vurgulanarak ayet ve sure ezberlemenin önemi ortaya konur. Ezberlenecek ayet ve sureler öğretmen tarafından euzübesmele çekilerek sırasıyla birkaç defa okunur veya bu sureler öğrencilere dijital yollarla dinletilir/izletilir. İlgili ayetler ve sureler bilişsel çıraklık yöntemiyle öğrencilere sırasıyla ve kısa bölümler hâlinde tekrar ettirilir. Öğrencilerin, yüzünden okuma becerileri geliştirilerek ayet ve sureleri ezberlemelerine zemin hazırlanır. Ezberlenecek ayet ve sureleri doğru ve akıcı bir şekilde okuyacak düzeye gelmeleri için onlara yeteri kadar yüzünden okuma yaptırılır.
Ayetleri ve sureleri ezberlerken öğrencilerin bire bir çalışma veya gruplar hâlinde ekip (takım) çalışması yapmaları ve yardımlaşma yoluyla iş birliği kurmaları sağlanır. Öğrenciler bire bir ve grup çalışmalarında takım ruhunu önemser, aldıkları görevleri yerine getirerek takım üyeleri ile saygı ve güven bağları kurar (SDB2.2).
Ezberlenecek ayet ve surelerle ilgili koro çalışması yaptırılarak öğrencilerin derse katılımları sağlanır. Bilişsel çıraklık yöntemine dayalı koro okuyuşu sırasında öğretmen, okunan kelimeleri veya kısa bölümleri öğrencilere tek tek ya da grup olarak tekrar ettirir. Koro okuyuşu sonunda sure, ayet ayet veya bütün olarak bazı öğrencilere okutulur. Öğrencilerin yeteneklerine, kapasitelerine ilişkin teşvik ve yönlendirmeler yapılarak öz güvenli bir şekilde ayetleri ve sureleri ezberlemeleri sağlanır (E1.5).
Öğrencilerin ayet ve sureleri ezberleme konusunda hedef belirlemeleri, bu hedeflere ulaşma yolunda motivasyonlarını ayarlamaları, kendilerini değerlendirerek öğrenme durumlarını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmaları sağlanır (SDB1.2).
Öğrencilerin ezberlemeleri gereken sureler için geçerli ve güvenilir dijital kaynaklara başvurulur. Bu sureleri öğrencilerin sınıfta dinlemeleri sağlanır. Sure ezberlerinin sınıfta yapılmasına ağırlık verilir. Öğrencilere sureyi ezberlemeleri için belirli bir süre tanınır. Öğrencilerin Tebbet, Felak, Nâs sureleri ile Bakara suresinin 285-286. ayetlerini geçerli ve güvenilir kaynaklardan dinleyip takip etmeleri sağlanır (OB2). Tema içeriğindeki surelerin ezberden okunması ve seslendirilmesine yönelik uygulamalar kontrol listeleri ile değerlendirilebilir.
Öğrencilere, kendi öğrenme özelliklerine uygun bir okuma performansı ortaya koymaları için Kur’an-ı Kerim’den bazı aşrışerifler ezberletilebilir. Ayrıca öğrenciler, surelerin anlamları ile ilgili derinleşmeleri için geçerli ve güvenilir olan tefsir kaynaklarına yönlendirilebilir.
Farklı öğrenme düzeyinde olan öğrenciler ezberlemeye zorlanmadan basitten karmaşığa doğru bir yol izlenerek sesli metin ya da video ile desteklenebilir. Öğrencilerden Bakara suresinin 285-286. ayetlerinde yer alan dualarla ilgili bir afiş tasarlamaları istenebilir. Braille alfabesini bilen görme engelli öğrenciler için Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Braille alfabesi ile hazırlanan Kur’an-ı Kerim kullanılabilir.