1. TEMA: KUR’AN-I KERİM’İ TANIYORUM

Bu temada Kur’an-ı Kerim’in Hz. Peygamber’in sünneti ile açıklanmasına dair bilgi toplanması, ayetlerin indiriliş sebeplerinin incelenerek yapılandırılması, Kur’an-ı Kerim’de geçen adalet ve cehalet kavramlarının yorumlanması ve Al-i İmran suresinin 8- 9. ayetlerinde yer alan duaların özetlenmesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
8
Alan Becerileri
-
Kavramsal Beceriler
KB2.3. Özetleme, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama
Eğilimler
E1.1. Merak, E3.4. Gerçeği Arama
Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri
SDB3.3. Sorumlu Karar Verme
Değerler
D1. Adalet
Okuryazarlık Becerileri
OB1. Bilgi Okuryazarlığı
Disiplinler Arası İlişkiler
-
Beceriler Arası İlişkiler
-
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

KK.11.1.1. Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber’in sünneti çerçevesinde açıklamayla ilgili bilgi toplayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’i sünnet ile açıklama bilgisine ulaşmak için kullanılacak araçları öğretmeni ile belirler.
b) Belirlediği aracı kullanarak Kur’an-ı Kerim’i sünnet ile açıklayacak bilgileri bulur.
c) Kur’an-ı Kerim’i sünnet ile açıklamayla ilgili bilgileri doğrular.
ç) Kur’an-ı Kerim’i sünnet ile açıklamayla ilgili ulaşılan bilgileri kaydeder.

KK.11.1.2. Kur’an-ı Kerim ayetlerini anlamlandırma sürecini ayetlerin indiriliş sebepleri çerçevesinde yapılandırabilme
a) Kur’an-ı Kerim ayetlerinin indiriliş sebepleri ile ilgili nedensel ilişkiler ortaya koyar.
b) Kur’an-ı Kerim ayetlerinin indiriliş sebeplerini inceleyerek elde ettiği bilgilerden uyumlu bir bütün oluşturur.

KK.11.1.3. Kur’an-ı Kerim’de yer alan adalet ve cehalet kavramlarını yorumlayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’de yer alan adalet ve cehalet kavramlarını inceler.
b) Kur’an-ı Kerim’de yer alan adalet ve cehalet kavramlarını bağlamlarından kopmadan açıklar.
c) Kur’an-ı Kerim’de yer alan adalet ve cehalet kavramlarını anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade eder.

KK.11.1.4. Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerinde yer alan duaları özetleyebilme
a) Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerinde yer alan dua ile ilgili çözümleme yapar.
b) Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerinde yer alan dua ile ilgili sınıflandırma yapar.
c) Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerinde yer alan duayı kendi cümleleri ile yorumlar/aktarır.

İçerik Çerçevesi

Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber’in Sünnetiyle Açıklamak
Kur’an-ı Kerim’i Ayetlerin İndiriliş Sebepleriyle Açıklamak
Kur’an-ı Kerim’den Kavramlar
Kur’an-ı Kerim’den Bir Dua: Al-i İmran Suresi, 8-9. Ayetler

Anahtar Kavramlar
adalet, cehalet, esbabınüzul, sünnet
Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; analitik dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, grup değerlendirme formu, gözlem formu ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerinde geçen duanın içeriğinin ifade edildiği yazılı veya görsel bir sunum hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; içinde bilgi toplama, çözümleme, sınıflandırma, içerik ve sunma ölçütlerinin bulunduğu analitik dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Tema sonunda doğru-yanlış, boşluk doldurma, eşleştirme, kısa cevaplı ve açık uçlu soru türlerinden oluşan çalışma yaprağı kullanılabilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin, Hz. Peygamber’in sünnetinin Kur’an-ı Kerim’i anlamadaki yeri hakkında genel bir bilgisinin bulunduğu ve günlük hayatta adalet ve cehalet kavramlarından haberdar oldukları kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilere, sünnet kavramı ve nüzul sebepleri hakkında sorular yöneltilir. Ardından öğrencilerin konu ile ilgili paylaşımlarda bulunmaları sağlanır. Bu bağlamda sünnet ve nüzul sebepleri konusunda genel bir çerçeve oluşturulur. Öğrencilerin adalet ve cehalet kavramları hakkındaki ön bilgilerini belirlemeye yönelik sorular sorularak onlardan gelen cevaplar değerlendirilir. Öğrencilerden günlük hayatta kullanılan dualara örnekler vermeleri istenerek onların dualar hakkındaki bilgileri tespit edilir.

Köprü Kurma

Kur’an-ı Kerim’in anlaşılması ve hayata aktarılması hususunda Hz. Peygamber’in sünnetinin önemine vurgu yapılır. Öğrencilere, Kur’an-ı Kerim’de yer alan namaz ibadetinin yapılış şeklinin Hz. Peygamber’in sünneti aracılığı ile öğrenildiği açıklanır.
Hz. Peygamber’in sünnetinin İslam’ı anlamadaki yerinin ortaya konacağı sorular sorularak öğrencilerin daha önceki yaşantı ve bilgileri ile bağ kurulur. Sosyal hayattaki olayların sebep ve sonuçlarının bulunmasına benzer şekilde Kur’an-ı Kerim’in ayetlerinin de indiriliş sebeplerinin olduğu vurgulanarak öğrencilerin günlük yaşamla köprü kurması sağlanır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

KK.11.1.1
Kur’an-ı Kerim’in sünnetle açıklanması konusunda güvenilir ve geçerli kaynaklardan yararlanılarak öğrencilere bilgi toplama görevi verilebilir. Çalışma gruplarının ulaştığı sonuçlar değerlendirilerek sünnet kavramı açıklanır. Kur’an-ı Kerim’i sünnet ile açıklama bilgisine ulaşmak için kullanılacak araç ve gereçler belirlenir. Belirlenen dijital ve basılı araç gereçler kullanılarak öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in sünnetle açıklanmasına dair bilgilere ulaşmaları sağlanır. Öğrencilere keşfetme, araştırma ve anlama arzularından hareketle Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber’in sünnetiyle açıklamanın önemi vurgulanır (E.1.1).
Kur’an-ı Kerim’in sünnetle açıklanması konusunda güvenilir ve geçerli kaynaklardan yararlanılarak öğrencilere bilgi toplama görevi verilebilir. Yapılan çalışmalar gözlem formu ile değerlendirilebilir. Elde edilen bilgiler, adı geçen kaynakların ilgili bölümleri incelenerek doğrulanır. Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber’in sünnetiyle açıklama konusunda ulaşılan bilgiler öğrenciler tarafından kısa metin yazma, afiş, broşür, duvar gazetesi, dijital materyal oluşturma çalışmaları aracılığıyla kaydedilir.

KK.11.1.2
Bakara suresinin 115. ayetinin meali öğrencilerle paylaşılır. Ayetten ne anladıkları öğrencilere sorulur. Örnek olay incelemesi yöntemiyle bu ayetin indiriliş sebebi üzerinde durulur. Kur’an-ı Kerim’in ayetleri ve surelerinin bir kısmının indiriliş sebeplerinin bulunduğu, bu sebeplerin bilinmesiyle ayetlerin daha iyi anlaşılacağı ortaya konularak esbabınüzul kavramı açıklanır. Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i doğru anlama hususunda ayet ve surelerin indiriliş bilgisine ihtiyaç duyduklarını fark etmeleri ve temel kaynaklardan esbabınuzül ile ilgili bilgi toplayıp özetlemeleri sağlanır (OB1). Öğrencinin, nesnel bir yaklaşıma sahip olarak ve doğruya ulaşmak için kararlılıkla hareket ederek ayetlerin indiriliş sebeplerini bulması sağlanır (E3.4).
Öğrencilerden geçerli ve güvenilir tefsirlerden Tekâsür suresinin mealini okumaları ve indiriliş sebebini incelemeleri istenir. Öğrencilerin sureyi; indiriliş ortamı, ayetlerin inmesine neden olan kişi, olaylar veya bunların sonuçları bakımından ele alması sağlanır. Öğrencilere, ayetlerin indiriliş sebeplerinin bilinmeden yorumlanması durumunda bu ayetlerle ilgili yanlış anlamaların oluşabileceği vurgulanır. Ayetlere, indiriliş sebepleri bilinerek yaklaşıldığında Kur’an-ı Kerim’in daha doğru anlaşılacağı ifade edilir. Öğrencilerin, ayet ve surelerin indiriliş sebepleri ile ilgili ulaştıkları yargıları düzenleyip gerekçelendirmeleri ve gerekçeli yargılarının sonuçlarını değerlendirmeleri sağlanır (SDB3.3). Öğrenciler ayetlerin indiriliş sebeplerini inceleyerek elde ettikleri sonuçlardan genel bir yargıya ulaşır.
Öğrencilerden Kur’an-ı Kerim’i anlamada Hz. Peygamber’in sünnetinin yeri ve Kur’an-ı Kerim’i ayetlerin indiriliş sebepleriyle açıklamanın önemi hakkında bir blog yazısı yazmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

KK.11.1.3
Kur’an-ı Kerim’deki adalet kavramı Maide suresinin 8, Nisa suresinin 58 ve 135. ayetlerinden; cehalet kavramı ise Maide suresinin 50, Araf suresinin 199, Furkan suresinin 63 ve Hucurat suresinin 6. ayetlerinden hareketle incelenir. İlgili kavramların genel çerçevesi bu ayetler bağlamında belirlenir. Adalet ve cehalet kavramlarının belirtilen ayetler dışında başka hangi ayetlerde geçtiğine dair bir etkinlik planlanır. Etkinlik çerçevesinde öğrencilerden ilgili ayetleri listelemeleri istenir. Adalet ve cehalet kavramları, ayetlerdeki bağlamlarından koparılmadan açıklanır. Öğrencilere, adı geçen kavramların günlük dildeki kullanımlarını ve anlam içeriklerini kendi cümleleriyle ifade etme imkânı tanınır.
Öğrencilere, Kur’an-ı Kerim’deki adalet kavramı doğrultusunda insan ilişkilerinde yakınlık ve menfaat gözetmeksizin hakkaniyetli davranmaları, haksızlık karşısında duygu ve davranışlarını kontrol ederek ölçülü olmaları ve iş dağılımı yaparken kişilerin yeterliliğini dikkate
almaları gerektiği vurgulanır (D1.2-4). Kur’an-ı Kerim’de geçen adalet ve cehalet kavramlarını yorumlayabilme becerisini ölçmek için öğrencilerden iş birlikli çalışma yöntemiyle bu kavramlara ilişkin Frayer diyagramı oluşturmaları istenebilir.

KK.11.1.4
Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerinin meali öğrencilerle paylaşılır. Bu ayetlerde yer alan duaların içeriğine yönelik farklı sorular sorularak öğrencilerin bu dualarla ilgili çözümleme yapmaları sağlanır. Öğrencilerden duaların içeriğinin amacı ve konusuyla ilgili sınıflandırma yapmaları istenir. İlgili ayetlerin kapsamından hareketle özgün bir dua metni oluşturmaları ve bu duayı kendi cümleleriyle ifade etmeleri istenir.
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.
Öğrencilerin çalışmalarını yansıtan belgelere ve öz değerlendirmeye yönelik formlara, izleme veya değerlendirme amacıyla EBA portfolyoda yer verilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilere Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber’in sünnetiyle açıklama, Kur’an-ı Kerim’i açıklamada ayetlerin indiriliş sebeplerinin yeri konuları ile adalet ve cehalet kavramları hususunda derinleşmelerini sağlamak için güvenilir kaynaklardan araştırma ödevi verilebilir.
Kur’an-ı Kerim’i Hz. Peygamber’in sünnetiyle açıklamak ve Kur’an-ı Kerim’i ayetlerin nüzul sebepleriyle açıklamak konularında derinleşmek isteyen öğrencilere kaynak eserler tavsiye edilebilir. Bunun yanında istekli öğrencilere Al-i İmran suresinin 8-9. ayetlerindeki duaları ve bunların anlamlarını ezberlemek ve doğru telaffuz etmek için rehberlik yapılabilir.

Destekleme

Öğrencilerden, kendi öğrenme hızlarında ilerleyebilmeleri için günlük yaşantılarında yaptıkları dua içeriklerini sözlü veya yazılı olarak ifade etmeleri istenebilir. Farklı gereksinimlere sahip öğrencilerin öğrenme ortamlarına katılımlarını artırmak için gerekli araç gereçler hazırlanır ve ortam düzenlemesi yapılabilir.