4. TEMA: KUR’AN-I KERİM’DEN SURELER VE AYETLER EZBERLİYORUM
KK.10.4.1. Maun, Kâfirun, Nasr sureleri ve Ayetelkürsi’nin anlamlarını özetleyebilme
a) Maun, Kâfirun, Nasr surelerinin ve Ayetelkürsi’nin anlamlarını çözümler.
b) Maun, Kâfirun, Nasr surelerinde ve Ayetelkürsi’de yer alan konuları sınıflandırır.
c) Maun, Kâfirun, Nasr surelerinin ve Ayetelkürsi’nin anlamlarını yorumlar.
KK.10.4.2. Maun, Kâfirun, Nasr surelerini ve Ayetelkürsi’yi ezberleyebilme
Maun Suresi ve Anlamı
Kâfirun Suresi ve Anlamı
Nasr Suresi ve Anlamı
Ayetelkürsi ve Anlamı (Bakara Suresinin 255. Ayeti)
Öğrenme çıktıları; kontrol listesi, öz değerlendirme formu, grup değerlendirme formu, açık uçlu sorular, boşluk doldurma, eşleştirme ve yapılandırılmış grid, analitik dereceli puanlama anahtarı ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak ezberden okunan surelerin anlamına yönelik iş birlikli çalışma yöntemiyle duvar gazetesi hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; içinde verilerin toplanması, verilerin düzenlenmesi, özgünlük, yorumlama ölçütleri bulunan analitik dereceli puanlama anahtarı ve grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Tema sonunda ezberden okunan surelerin anlamlarına yönelik ölçme ve değerlendirme; açık uçlu, kısa cevaplı, eşleştirme ve boşluk doldurma soru türleri aracılığı ile yapılabilir.
Öğrencilerin içerik çerçevesindeki surelerin isimlerini bildikleri, bu sureleri ve surelerin anlamlarını başta aileleri ve sosyal çevrelerinden olmak üzere temel eğitim seviyesinde aldıkları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri kapsamında duydukları veya dinledikleri kabul edilmektedir.
İçerik çerçevesindeki surelerin isimleri öğrencilerle paylaşılır. Öğrencilere bu surelerden hangilerini ezberden okuyabildikleri sorularak sınıf mevcudunun ne kadarının bunu gerçekleştirebildiği tespit edilir. Öğrenciler sureleri ezberleme düzeylerine göre sınıflandırılır. Daha sonra öğrencilerin surelerin anlamlarına dair ön bilgileri soru-cevap yöntemiyle belirlenir.
İçerik çerçevesinde yer alan ezberlenecek surelerden biri dijital yollarla dinletilir veya izletilir. Öğrencilere bu ezbere okuyuşu ortaya çıkaran ve güzelleştiren unsurların neler olduğu sorularak onlardan cevaplar alınır. Tecvit kurallarını uygulama ile Kur’an-ı Kerim’i ezberden güzel okuma arasında bir ilişki olduğu ortaya konur. İçerik çerçevesinde yer alan ezberlenecek surelerin aynı zamanda günlük beş vakit namazda, çeşitli dinî merasimlerde okunduğu vurgulanarak öğrencilerde sureleri doğru ve güzel olarak ezberlemeye ilişkin farkındalık oluşturulur.
KK.10.4.1
Öğrencilere ezberlenecek surenin içeriği ile ilgili bilgileri olup olmadığı veya anlamını daha önce okuyup okumadıkları sorularak onlardan cevaplar alınır. Diyanet İşleri Başkanlığının genel ağ adresinde yer alan meallerden faydalanılarak surenin anlamı ile ilgili bilgi toplanır. Surenin meali verilerek öğrencilerden anlamı ile ilgili çözümlemeler yapmaları istenir. Surede anlatılan konu ve olaylar sınıflandırılır ve öğrencilerden surenin anlamını kendi cümleleri ile aktarmaları istenir (OB1). Öğrenciler içerik ve bağlamdan kopmadan özgün bir bakış açısıyla surenin anlamına ilişkin mesajlar çıkarır (E3.11).
Öğrencilere Maun suresinin anlamı çerçevesinde toplumdaki yardıma muhtaç kesimlerin varlığı vurgulanır. Beyin fırtınası yöntemiyle bu kesimleri desteklemek adına neler yapılabileceği öğrencilerle tartışılır. Öğrencilerin, topluma ve sosyal çevrelerine yönelik katkılar
sağlamak için gayret göstererek toplumsal normlar hakkında bir anlayış geliştirmeleri sağlanır (SDB2.3). Öğrencilere Maun suresinin anlamı çerçevesinde sözü edilen toplumun yardıma muhtaç kesimlerine iyilik yapmaktan mutluluk duymaları, onlara karşı cömert olmaya
çalışmaları, onlarla dayanışma için fedakârlık göstermeleri ve bu faaliyetleri gönüllü olarak yapmalarının önemi vurgulanır (D20.1,2,4).
Surelerin anlamları ele alınırken ilgili surelerde geçen riya, ibadet, istiğfar ve esmayıhüsna kavramları işlenir.
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.
Ezberden okunan surelerin anlamlarına yönelik yapılandırılmış grid, açık uçlu, boşluk doldurma ve eşleştirme soru türleri kullanılabilir.
KK.10.4.2
Bazı ayet ve sureleri ezberlemenin Kur’an-ı Kerim öğretiminde özel bir yeri olduğu, namazlarda ve çeşitli dinî merasimlerde okunan sure, ayet ve duaların ezberden okunduğu vurgulanarak ayet ve sure ezberlemenin önemi ortaya konur. Ezberlenecek ayet ve sureler sınıfta öğretmen tarafından euzübesmele çekilerek sırasıyla birkaç defa okunur veya bu sureler öğrencilere dijital yollarla dinletilir veya izletilir. Öğrencilerin, yüzünden okuma becerileri geliştirilerek ayet ve sureleri ezberlemelerine zemin hazırlanır. Ezberlenecek ayet ve sureleri doğru ve akıcı bir şekilde okuyacak düzeye gelmeleri için öğrencilere yeteri kadar yüzünden okuma yaptırılır.
Ayetleri ve sureleri ezberlerken öğrencilerin, med çeşitleri konusunda bire bir çalışma veya gruplar hâlinde ekip (takım) çalışması yapmaları ve yardımlaşma yoluyla iş birliği kurmaları
sağlanır. Öğrenciler bire bir ve grup çalışmalarında ekip ruhunu önemser, aldıkları görevleri yerine getirerek takım üyeleri ile saygı ve güven bağları kurar (SDB2.2).
Ezberlenecek ayet ve surelerle ilgili koro çalışması yaptırılarak öğrencilerin derse katılımları sağlanır. Bilişsel çıraklık yöntemine dayalı koro okuyuşu sırasında öğretmen, okunan kelimeleri veya kısa bölümleri öğrencilere tek tek ya da grup olarak tekrar ettirir. Ezberlenecek
sure, koro okuyuşu sonunda ayet ayet veya bir bütün olarak bazı öğrencilere okutulur.
Ezberden okumaya zorlanmadan arkadaşlarının haklarına saygılı olmaları koşuluyla sınıftaki her öğrenciye içerik çerçevesinde yer alan sureleri ezberden okuma fırsatı tanınır (E2.3).
Ezberlenecek sureler geçerli ve güvenilir dijital içeriklerden temin edilir. Bu içerikleri öğrencilerin sınıfta dinlemeleri sağlanır. Sure ezberlerinin sınıfta yapılmasına ağırlık verilir. Öğrencilere sureyi ezberlemeleri için belirli bir süre tanınır. Öğrencilerin, ezberden okunacak sure ve ayetleri (Maun, Kâfirun, Nasr sureleri ve Ayetelkürsi) geçerli ve güvenilir dijital kaynaklardan dinleyip takip etmeleri sağlanır (OB2). Tema içeriğindeki surelerin ezberden okunması ve seslendirilmesine yönelik uygulamalar kontrol listeleri ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerin öğrenme özelliklerine uygun bir okuma performansı ortaya koymaları ve ezber becerilerini geliştirmeleri için onlara Kur’an-ı Kerim’den bazı aşrışerifler ezberletilebilir. Ezberden okunan surelerin anlamları ile bu anlamlar üzerinde derinleşmelerini sağlamak için öğrencilere güvenilir kaynaklardan araştırma ödevi verilebilir. Öğrenciler bu surelerin anlamları ile ilgili olarak geçerli ve güvenilir tefsir kaynaklarına yönlendirilebilir.
Farklı öğrenme düzeyinde olan öğrenciler için bilişsel çıraklık yöntemiyle sure ezberletme çalışmaları yapılabilir. Ezberleme güçlüğü çeken öğrenciler, güvenilir ve geçerli dijital içeriklerle desteklenebilir. Öğrencilerden içerik çerçevesinde yer alan surelerden biriyle ilgili kimlik kartı oluşturmaları istenebilir. Braille alfabesini bilen görme engelli öğrenciler için Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Braille alfabesi ile hazırlanan Kur’an-ı Kerim kullanılabilir.