1. TEMA: KUR’AN-I KERİM’İ TANIYORUM
KK.10.1.1. Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemini sorgulayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi hakkında sorular sorar.
b) Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi hakkında bilgi toplar.
c) Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemini tanımlar.
ç) Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okuma ile ilgili topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okuma ile ilgili topladığı bilgilerden çıkarım yapar.
KK.10.1.2. Kur’an-ı Kerim’i anlama adımlarını karşılaştırabilme
a) Tercüme, meal ve tefsir kavramlarına ilişkin özellikleri belirler.
b) Tercüme, meal ve tefsir kavramlarının özelliklerine ilişkin benzerlikleri listeler.
c) Tercüme, meal ve tefsir kavramlarının özelliklerine ilişkin farklılıkları listeler.
KK.10.1.3. Kur’an-ı Kerim’de yer alan Rab ve iffet kavramlarını yorumlayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’de yer alan Rab ve iffet kavramlarını inceler.
b) Kur’an-ı Kerim’de yer alan Rab ve iffet kavramlarını bağlamlarından kopmadan açıklar.
c) Kur’an-ı Kerim’de yer alan Rab ve iffet kavramlarını doğru anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade eder.
KK.10.1.4. Taha suresinin 25-28. ayetlerinde yer alan duayı çözümleyebilme
a) Taha suresinin 25-28. ayetlerindeki duanın içeriğini belirler.
b) Taha suresinin 25-28. ayetleri arasındaki ilişkileri belirler.
Kur’an-ı Kerim’i Anlayarak Okumak
Kur’an-ı Kerim’i Anlama Adımları
Kur’an-ı Kerim’den Kavramlar
Kur’an-ı Kerim’den Bir Dua: Taha Suresi, 25-28. Ayetler
Öğrenme çıktıları; anlam çözümleme tablosu, çalışma yaprağı, analitik ve bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak Kur’an-ı Kerim’de geçen Rab ve iffet kavramları ve Taha suresinin 25-28. ayetlerinde geçen duaların içeriğinin ifade edildiği yazılı veya görsel bir sunum hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; içinde amaca uygunluk, ilişki kurma, anlatım, özgünlük, sunma ölçütleri bulunan analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. İzleme veya değerlendirme amacıyla yapılan öğrenci çalışmalarına ve öz değerlendirme formlarına EBA portfolyoda yer verilebilir.
Tema sonunda doğru-yanlış, boşluk doldurma, eşleştirme, kısa cevaplı ve açık uçlu soru türlerinden oluşan çalışma yaprağı kullanılabilir.
Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim okumanın önemini bildikleri; tercüme, meal ve tefsir terimleri ile ilgili genel bir bilgi sahibi oldukları, günlük hayatta kullanılan Rab ve iffet kavramlarından haberdar oldukları kabul edilmektedir.
Öğrencilere, Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi hakkında sorular yöneltilir. Ardından öğrencilerin konu ile ilgili paylaşımlarda bulunmalarına fırsat tanınır. Kur’an-ı Kerim’i anlamada tercüme, meal ve tefsirlerin önemine ilişkin genel bir çerçeve oluşturulur. Öğrencilere Rab ve iffet kavramları hakkında sorular sorularak onların ön bilgileri belirlenir. Öğrencilerden günlük hayatta edilen dualara örnekler vermeleri istenerek onların dualar hakkındaki bilgileri tespit edilir.
Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi ile ilgili manzum veya mensur edebî bir metin öğrencilerle paylaşılır. Bu metinden hareketle öğrenciler, öğrenme ve keşfetme arzusu ile kültürümüzdeki Kur’an-ı Kerim okuma alışkanlıkları hakkında sorgulamalar yapmaya yönlendirilir (E3.8).
Öğrencilere Kur’an-ı Kerim’i anlamanın sosyal yaşamda karşılaşılan durumları kavramada etkisinin olduğu belirtilir. Meal ve tefsir okumanın önemi vurgulanarak öğrencilerin tema içeriği ile günlük yaşam arasında köprü kurmaları sağlanır. Taha suresinin 25-28. ayetlerindeki içerikten hareketle duanın insan hayatında olumlu bir etkiye sahip olduğu belirtilerek öğrencilerde dua etme ile ilgili farkındalık oluşturulur.
KK.10.1.1
Vızıltı grupları tekniği uygulanarak Kur’an-ı Kerim’in gönderiliş amacı belirlenir. Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi ile ilgili beyin fırtınası yapılarak öğrencilerin konu hakkında düşüncelerini ifade etmelerine imkân tanınır. Öğrencilerden, örnek metinlerden hareketle konuyla ilgili bilgi toplamaları ve Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi hakkında tanımlamalarda bulunmaları istenir. Yapılan tanımlamalar listelenir, bu tanımlamaların doğruluğu tartışma yöntemiyle değerlendirilerek öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okuma konusuna merak duygusuyla ön yargısız, saygılı bir şekilde, farklı açılardan bakabilmeleri sağlanır (E3.5). Kur’an-ı Kerim’in gönderiliş amaçları vurgulanarak, onu anlayarak okumanın önemi din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin içeriğiyle ilişkilendirilerek ele alınır. Bidat ve hurafelerden uzak bir din anlayışının oluşması için doğru bilgiyi birincil kaynaklardan öğrenmenin ve Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın önemi ile ilgili çıkarımlar yapılır.
Öğrencilerden Kur’an-ı Kerim’i anlayarak okumanın insan hayatına etkileri ile ilgili blog yazısı yazmaları istenebilir. Blog yazıları bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
KK.10.1.2
Öğrencilere matbu veya dijital olarak tercüme, meal ve tefsir örnekleri gösterilir ve öğrencilerin bunları incelemelerine fırsat tanınır. Bu etkinlikten hareketle öğrencilerden tercüme, meal ve tefsir kavramlarının özelliklerini belirlemeleri istenir. Bu kavramlar ve özellikleri ile ilgili gerekli açıklamalar yapılarak öğrenciler desteklenir. Öğrenciler üç gruba ayrılarak onlardan tercüme, meal ve tefsirin benzerlik ve farklılıklarını tespit etmeleri ve bunları listelemeleri istenir. Bu etkinlik aracılığıyla öğrencilerin başkalarını etkin şekilde dinlemeleri, duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri, etkileşime ve grup iletişimine katılmaları sağlanır (SDB2.1).
Öğrencilere Kur’an-ı Kerim’i anlama adımlarından olan tercüme, meal ve tefsirin benzerlik ve farklılıklarını ortaya koyan sunum, poster ve afiş çalışmaları yaptırılabilir. Yapılan çalışmalar değerlendirme formları aracılığı ile değerlendirilebilir. Tercüme, meal ve tefsirin benzerlik ve farklılıklarını belirlemeye yönelik olarak anlam çözümleme tablosu kullanılabilir.
KK.10.1.3
Kur’an-ı Kerim’deki Rab ve iffet kavramları incelenir. Rab kavramı Fatiha suresinin 2, Şuara suresinin 77-82 ve Tevbe suresinin 31. ayetlerinden; iffet kavramı ise Nur suresinin 33, Bakara suresinin 273 ve Nisa suresinin 6. ayetlerinden hareketle ele alınarak ilgili kavramların genel çerçevesi belirlenir. Bu kavramlar, bağlamından koparılmadan açıklanır. Öğrencilere bu kavramların günlük dildeki kullanımlarını ve anlam içeriklerini kendi cümleleriyle ifade etme imkânı tanınır.
Kur’an-ı Kerim’de insan hayatını ilgilendiren bilgiler yer aldığı vurgulanarak iffet kavramının bireysel ve toplumsal hayattaki önemi ifade edilir. Rab ve iffet kavramlarının belirtilen ayetler dışında Kur’an-ı Kerim’de başka hangi ayetlerde geçtiğine dair bir etkinlik planlanır. Etkinlik çerçevesinde öğrencilerden ilgili ayetleri bulmaları istenir. Bu ayetler Rab ve iffet kavramlarına göre sınıflandırılır. Öğrencilerin elde edilen bilgiler arasındaki ilişkileri ortaya koymaları ve bulgularını kaydetmeleri sağlanır (OB1). İffet kavramı ve mahremiyeti ele alan ayet ve hadisler üzerinden insanın kişisel özgürlük alanını koruması, sosyal ilişkilerinde kişisel sınırlarını ve alanlarını belirlemesi, özel hayatın gizliliğini ihlal edecek davranışlardan kaçınması hususlarına vurgu yapılır (D8.1).
Öğrencilerden iş birlikli çalışma ile Rab ve iffet kavramlarına ilişkin Frayer diyagramı oluşturmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar galeri yürüyüşü tekniği ile incelenip öz değerlendirme formu ve akran değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Verilen dönütler, öğrenme çıktılarına odaklı olmalı ve karşılaştırma içermemelidir.
KK.10.1.4
Taha suresinin 25-28. ayetlerinin meali öğrencilerle paylaşılır. İlgili ayetlerdeki duanın anlamından hareketle öğrencilere “Önemli bir işe karar verirken/başlarken yapacağınız duanın içeriği ne olurdu?” sorusu yöneltilir. Cevaplar, içerik kapsamındaki ayetler çerçevesinde değerlendirilir. Taha suresinin 25-28. ayetlerinde hangi unsurların duaya konu edildiğine dair öğrencilere sorular sorularak onlardan cevaplar alınır. Cevapların öğrenciler tarafından sınıflandırılması istenir. Bu ayetlerde yer alan duanın kim tarafından, hangi amaçla ve hangi bağlamda yapıldığı gibi unsurlar ortaya konularak içerik belirlenir. Ayetlerin içeriğinden hareketle öğrencinin herhangi bir olay/durum karşısında dua ettiğinde hangi duyguları yaşadığını fark etmesine ve bu duyguların davranışlarına etkilerini ifade etmesine imkân tanınır (SDB1.1).
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.
Öğrencilerin Rab ve iffet kavramlarının anlamlarını bilme konusunda derinleşmelerini sağlamak amacıyla onlara güvenilir ve geçerli ansiklopedi ve tefsir kaynaklarından araştırma ödevi verilebilir. Bu düzeydeki öğrencilere Taha suresinin 25-28. ayetlerindeki duayı ve anlamını ezberlemeleri, doğru telaffuz etmeleri için rehberlik yapılabilir.
Farklı öğrenme düzeyinde olan öğrencilerden günlük yaşantılarında yaptıkları duaları kendi cümleleri ile sözlü veya yazılı olarak ifade etmeleri istenebilir. Farklı gereksinimlere sahip öğrencilerin öğrenme ortamlarına katılımlarını artırmak için gerekli araç gereçler hazırlanır ve ortam düzenlemesi yapılabilir.