5. ÜNİTE: DOĞA SPORLARI

BEOSAB1. Hareketi Sergileme, BEOSAB9. Takım/Grup Liderliği Sergileme BEOSAB10. Güvenli Ortam Oluşturma

KB1. Temel Beceriler

E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E3.2. Odaklanma, E3.4. Gerçeği Arama, E3.8. Soru Sorma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D9.Merhamet, D18. Temizlik

OB7. Veri Okuryazarlığı

KSE.3.1. Doğa sporlarını tarihsel gelişimi ve genel özelliklerini açıklayabilme

KSE.3.2. Seçilen doğa sporlarında güvenli ortam oluşturabilme
a) Seçilen doğa sporunda olası riskleri belirler.
b) Seçilen doğa sporunda yaparken risklere karşı önleyici tedbirler alır.

KSE.3.3. Doğa sporlarında grup liderliği sergileyebilme
a) Doğa sporlarında grup liderliği özelliklerini tanır.
b) Doğa sporlarında grup liderliği özelliklerini gösterir.

KSE.3.4. Seçilen doğa sporlarına özgü hareketleri sergileyebilme
a) Seçilen doğa sporlarına özgü hareket becerilerini algılar.
b) Seçilen doğa sporlarına özgü hareket becerilerinin basamaklarını gösterir.
c) Seçilen doğa sporlarına özgü hareket becerilerini farklı ortamlarda uygular.

Doğa Sporları Tarihi
Güvenlik Önlemleri
Liderlik
Doğa Sporları

doğa, güvenlik, harita bilgisi, liderlik, spor, yön kavramları

Bu ünitenin öğrenme çıktıları; çalışma yaprakları, kontrol listesi, öz ve akran değerlendirme formları ile değerlendirilebilir. Öğrencilere harita üzerinde konum ve yön bulmalarını gerektirecek soruların yer aldığı çalışma yaprakları kullanılabilir. Doğa sporlarındaki risklerle
ilgili alınan tedbirlerin uygunluğu kontrol listesiyle değerlendirilebilir. Doğa sporlarında grup liderini belirlemek için öz ve akran değerlendirmesi yapılabilir. Öğrencilerin kendi yeteneklerini keşfederek çeşitli doğal zeminlerde ve farklı hava koşullarında seçilen doğa
sporunun dinamiklerine uygun hareket etmeleri beklenir. Ayrıca üniteye ilişkin performans görevleri belirlenmeli ve bu görevler dereceli puanlama anahtarları kullanılarak değerlendirilmelidir. Öğrencilerden öğretmenin önceden hazırladığı öz ve akran değerlendirme formları ile arkadaşlarını ve kendilerini ön yargısız ve tarafsız bir şekilde değerlendirmeleri istenebilir.

Öğrencilerin fiziksel dayanıklılık, koordinasyon, denge gibi temel beceriler (yürüme, koşma veya bisiklet kullanma vb.) konusunda bilgilerinin olduğu kabul edilmektedir.

“Doğada yürüyüş yaparken nelere dikkat etmemiz gerekir?”, ”Yakın çevremizde bulunan doğa sporları merkezleri nereler?”, “Hava durumu ve doğa sporları arasında nasıl bir ilişki vardır?” gibi açık uçlu sorularla doğa sporlarına ilişkin ön bilgileri belirlemek amaçlanır. Ayrıca doğa sporlarında kullanılan malzeme ve ekipmanların temini ile kullanımı hakkında neler bildikleri sorularak öğrencilerin mevcut bilgi düzeyleri anlaşılabilir.

Günlük hayatta doğal kaynakları daha verimli kullanmak, çevre bilincine sahip olmak ve sürdürülebilir yaşam tarzlarını benimsemek öğrencilerin geri dönüşüm alışkanlıkları veya doğa dostu alışveriş tercihlerinde bilinçli olmaları arasında ilişki kurulabilir. Doğal çevre/
şehirleşme, doğa sporları/çevre bilinci içeriklerini değerlendirmeleri sağlanabilir. Takım sporlarında grupla hareket etme becerisi ile doğa sporlarında grupla hareket etmenin önemi üzerinde durularak önceki öğrenmelerle bağ kurulabilir.

KSE.3.1.
”İlk çağlarda insanlar, hayatta kalabilmek için doğadaki kaynakları nasıl yönetmiş olabilirler?”, “Doğa sporları nasıl ortaya çıkmış olabilir?” gibi sorular sorularak öğrencilerin doğa sporlarına yönelik görüşleri alınır (E1.1). Öğrencilerin görüşleri alındıktan sonra doğa sporlarının tarihsel gelişimi, seçilen doğa sporu branşının genel özellikleri öğretmen tarafından açıklanır. Öğrencilerin merak ettiği konularda soru-cevap yöntemiyle öğrenmelerinin pekiştirilmesi sağlanır (E3.8). Öğrencilerle yakın çevresinin yeryüzü şekillerini ve hava
koşullarını yansıtan yazılı, görsel veya dijital kaynaklar paylaşılır. Öğrencilere, Türkiye'nin fiziki ve beşeri haritalarını incelediklerinde haritadaki renklerin, yer şekillerinin, bölgelerin konumlarının, dağların yüksekliklerinin vb. neyi ifade ettiği sorularak edindikleri geçmiş
bilgiler değerlendirilir (SDB1.1). Öğrencilere bulundukları alanın dilsiz haritası verilir. Harita üzerinde renkler ve sembolleri belirtmeleri istenir (OB7). Böylece bulundukları alan hakkında kendi çabalarıyla haritayı okuma ve anlamaları geliştirilir. Değerlendirme amacıyla
öğrencilere harita üzerinde konum ve yön bulmalarını gerektirecek soruların yer aldığı çalışma yaprakları kullanılabilir.

KSE.3.2.
Öğrencilerden çevrelerini gözlemlemeleri istenir. "Hava durumunu kontrol etmek neden gerekli?”, "Doğa sporlarında doğru ekipman seçimi nasıl olmalıdır?”, "Gruplar hâlinde hareket edilirken diğer gruplarla nasıl iletişime geçilir?”, "Doğa sporlarında dikkat edilmesi
gereken noktalar nelerdir?’’ vb. sorular sorulur. Risk durumları belirlenerek kontrol listesi oluşturulması istenir (E3.4). Seçilen doğa sporlarına yönelik risk durumlarına karşı çözüm önerileri sunulması ve önleyici tedbirler alınması sağlanır (SDB3.3). Kontrol listesi ile alınan tedbirlerin uygunluğu değerlendirilebilir. Ayrıca bu risklere karşı alınabilecek güvenlik önlemlerini içeren bir afiş veya broşür hazırlamaları istenir. Hazırladıkları afişte; hava durumu, uygun kıyafet ve ekipman seçimi, grup içi iletişim, acil durum önlemleri gibi başlıklara yer vermeleri beklenir. Ayrıca afiş çalışmalarında bu kapsamda öğrencilerin çevreye zarar vermemeye, arkadaşlarının ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmaya ve grup içi yardımlaşmaya önem vermeleri beklenir (D9.2, D9.3). Bu çalışmalar sırasında öğrencilerin doğal güzelliklere estetik bir bakış açısıyla yaklaşmaları ve görsel düzenlemelerde sanatsal bir özen göstermeleri teşvik edilir (D7.1). Bu çalışma, performans görevi olarak değerlendirilir ve dereceli puanlama anahtarı ile ölçülebilir.

KSE.3.3.
Doğa sporlarında liderin öneminden bahsedilerek öğrencilerin liderliğin gerekliliğini anlamaları sağlanır. Öğrencilere etkili bir liderde bulunması gereken özelliklerin neler olabileceği sorulur. Alınan cevaplar listelenerek liderin özelliklerini tanımlamaları sağlanır. Liderlik özelliklerinin grup dinamikleri içindeki rolü üzerinde durulur. Buz kırma teknikleri kullanılarak öğrencilerin birbirlerini daha yakından tanımaları, etkili iletişim becerilerini geliştirmeleri beklenir (SDB2.1). Süreç sonunda liderlik özellikleri sergileyen öğrencilerin  belirlenmesi sağlanır. Değerlendirme için öz ve akran değerlendirme yapılabilir.

KSE.3.4.
Öğrencilere “Karıncalar yönlerini nasıl bulur?”, “Ağaçların ve taşların bir tarafında oluşan yosunlar neyi ifade eder?”, “Kutup Yıldızı hangi yönü gösterir?” gibi sorular sorularak teknolojinin olmadığı durumlarda yönlerini nasıl bulabilecekleri üzerine düşünmeleri sağlanır
(E3.2). Doğa sporlarında yön kavramının önemi üzerinde durulur. Seçilen doğa sporlarında ilk yardım çantası, kafa feneri, pusula, harita, düdük, kask gibi ekipmanların kullanım amaçları sorulur. Verilen cevaplar doğrultusunda kullanım şekilleri açıklanır. Seçilen doğa
sporuna yönelik hareket becerileri öğretmen tarafından farklı yöntem ve tekniklerle gösterilir. Öğrencilerin becerileri temel seviyede deneyimleyerek algılamaları sağlanır. Seçilen doğa sporuna özgü becerileri yeterli tekrar yaparak aşama aşama gerçekleştirmeleri
sağlanır (E1.3, D3.1). Öğrencilerden seçilen doğa sporuna ait hareket becerilerinin basamaklarını göstermeleri istenir. Seçilen doğa sporuna özgü hareket becerilerini farklı ortamlarda uygulayabilmeleri için gruplar oluşturulur (SDB2.2). Gruplar liderlerinin öncülüğünde
kendi yeteneklerini keşfederek çeşitli doğal zeminlerde ve farklı hava koşullarında seçilen doğa sporunun dinamiklerine uygun hareket etmeleri beklenir (SDB3.2). Öğrencilerden çalışma sonrasında kullanılan malzemeleri ve spor ortamını temiz tutmaları beklenir (D18.2). Öğrencilerden öğretmenin önceden hazırladığı öz ve akran değerlendirme formları ile arkadaşlarını ve kendisini ön yargısız ve tarafsız bir şekilde değerlendirmeleri istenir (D1.2).

Doğa sporlarında grup liderlerinin grup üyeleriyle beraber farklı kamp planları hazırlamasısağlanabilir. Liderlik becerilerinin gelişmesini sağlamak amacıyla her bir öğrencinin liderlik rolü üstlenmesi teşvik edilebilir. Öğrencilerin belirli bir doğa sporunun ulusal veya uluslararası gelişimi hakkında bilgi toplamaları ve sınıfta sunmaları sağlanabilir. Küresel iklim değşikliği sebebiyle ülkemizde oluşan bir çevre sorununu belirleyip sorunun çözümüne yönelik kompozisyon yazmaları istenebilir.

Doğa sporlarında grup liderlerinin grup üyeleriyle beraber farklı kamp planları hazırlamasısağlanabilir. Liderlik becerilerinin gelişmesini sağlamak amacıyla her bir öğrencinin liderlik rolü üstlenmesi teşvik edilebilir. Öğrencilerin belirli bir doğa sporunun ulusal veya uluslararası gelişimi hakkında bilgi toplamaları ve sınıfta sunmaları sağlanabilir. Küresel iklim değİşikliği sebebiyle ülkemizde oluşan bir çevre sorununu belirleyip sorunun çözümüne yönelik kompozisyon yazmaları istenebilir.