7. TEMA: GEÇMİŞTEN GELECEĞE MİRASIMIZ

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB1. Bulmak-Seçmek, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB3.1. Karar Verme, KB3.3. Eleştirel Düşünme

E1.1. Merak, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.3. Girişkenlik

B1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal farkındalık

D4. Dostluk, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

OB4. Görsel Okuryazarlık

T.D.4.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme
b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
c) Dinlediği konuya ilişkin düşüncelerini belirtmek için uygun zamanda söz alır.
T.D.4.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.
c) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların öncesi hakkında tahminde bulunur.
d) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.
ğ) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki olay, durum, nesne ve karakterleri özelliklerine
göre sınıflandırır.
i) Dinlediklerine/izlediklerine ilişkin düşüncelerini sözlü ve sözsüz iletişim unsurları
ile ifade eder.
T.D.4.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
b) Dinlediği/izlediği metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.
c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
T.K.4.1. Konuşmalarını yönetebilme
a) Konunun özelliğine göre konuşma üslubunu belirler.
e) Yüz yüze iletişimde konuşma kurallarına uygun biçimde iletişimi sürdürür.
T.K.4.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
b) Dinlediği, izlediği veya okuduğu metnin günlük yaşamla ilişkisini ifade eder.
e) Konuşmalarında olay, durum, nesne ve karakterleri özelliklerine göre sınıflandırır.
f) Çevrim içi konuşmalarında olay, durum, nesne ve karakterleri özelliklerine göre
sınıflandırır.
g) Konuşmalarında zıt anlamlı sözcükleri kullanır.
T.K.4.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.
e) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

h) Konuşmalarında içeriğe uygun zaman ifadelerini kullanır.
ğ) Konuşmasındaki mesajları açık ve anlaşılır cümlelerle ifade eder.h) Konuşmalarında içeriğe uygun zaman ifadelerini kullanır.
ı) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kurar.
T.O.4.1. Okuma sürecini yönetebilme
c) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.
T.O.4.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme
a) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.
c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında
tahminde bulunur.
ç) Okuma sırasında metinde verilen bilgilerden hareketle metinde geçen bilgilerin/
olayların öncesi ve sonrası hakkında tahminde bulunur.
ğ) Okuduklarındaki olay, durum, nesne ve kişileri özelliklerine göre sınıflandırır.
j) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metnin içeriği hakkında görüş
oluşturur.
k) Okuyacağı metnin biçimsel ve tanıtıcı özelliklerden hareketle metnin içeriği hakkında
görüş oluşturur.
l) Okuduğu metinlerde "de" ve "ki" bağlaçlarının anlam üzerindeki etkisini fark eder.

T.O.4.3. Okuduklarını çözümleyebilme
a) Okuduğu metindeki karakter, olay, bilgi veya duyguları analiz eder.
b) Okuduğu metnin konusunu bulur.
c) Okuduğu metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.
T.O.4.5. Okuma sürecini değerlendirebilme
a) Okuma sürecinde belirlediği hatalarını düzeltir.
b) Okuma sürecindeki olumlu davranışlarını sonraki okumalarına aktarır.
T.Y.4.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
a) Serbest yazma çalışmaları yapar.
b) Amacına uygun yazma stratejisini seçer.
c) Belirlediği yazma ortamına (kâğıt/çevrim içi) uygun strateji seçer.
ç) Seçtiği yazma stratejisine uygun yazma çalışması yapar.
T.Y.4.2. Yazılarında içerik oluşturabilme
a) Metnin eksik bırakılan bölümlerini ön bilgilerinden hareketle devam ettirir.
g) Yazışmalarında olay, durum, nesne ve karakterleri özelliklerine göre sınıflandırır.
ı) Yazılarında eş anlamlı sözcükleri kullanır.
k) Ayrıntılı yönergeler yazar.
ü) Yazılarında "de" ve "ki" bağlaçlarını kuralına uygun kullanır.
T.Y.4.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
b) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
d) Yazım kurallarına uygun yazar.
e) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem,
tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi, yay ayraç, üç nokta, eğik
çizgi) kuralına uygun kullanır.

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

adalet, aile bütünlüğü, çalışkanlık, dostluk, duyarlılık, dürüstlük, estetik, iletişim, mahremiyet, merhamet, mütevazılık, özgürlük, sabır, sağlıklı yaşam, saygı, sevgi, sorumluluk,
tasarruf, temizlik, vatanseverlik, yardımseverlik

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, oyun temelli değerlendirme, dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu, öğrenci ürün dosyası ve çalışma kâğıdı kulanılarak değerlendirilebilir. Dinleme/izleme, okuma, konuşma ve yazma becerilerinin birkaçını veya tamamını içeren bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan öğrenme çıktıları doğrultusunda hedeflenen bilgi ve becerilere ulaştığı kabul edilmektedir.

Bir önceki temada yer alan öğrenme çıktılarının kazanılıp kazanılmadığı soru cevap tekniği ile değerlendirilir.

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik dinleme, okuma, konuşma ve yazma çalışmaları yaptırılır.

Metinle etkileşim öncesinde, işlenecek metinle ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal belirlenir. Materyal aracılığıyla soru-cevap, beyin fırtınası, tartışma gibi etkinliklerle öğrencilerin metinle etkileşim kurmaları ve metnin içeriğini merak etmeleri sağlanır (SDB2.1, E1.1).

Metnin içeriği hakkında bilgi edinilmesi için metnin başlığının, görsellerinin, biçimsel ve tanıtıcı unsurlarının incelenmesi sağlanır. Öğrencilere “Metinde neler anlatılmış olabilir?” gibi sorular yöneltilerek metnin içeriğini tahmin etmeleri beklenir (OB4). Metnin içeriğine yönelik fikir sahibi olmaları ve metnin içeriği ile ilgili görüşlerini ifade etmeleri istenir. Öğrencilerin tahminlerini akılda tutmaları veya defterlerine yazmaları sağlanır. Süreç sonunda tahminleri ile metinde geçen konuyu karşılaştırmaları istenir (KB2.12,KB2.10,SDB2.1,SDB2.3,E1.1). Bu süreçte gözlem formu, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı ile ölçme değerlendirme yapılabilir. Öğrenciler tahminleri ile ilgili konuşurken onlara konuşma kuralları hatırlatılır ve kurallara uymanın önemi vurgulanır. Süreç içerisinde kurallara uygun bir şekilde konuşma yapan ve bu kuralları beceri hâline dönüştüren öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştirmeye yönelik etkinlikler yapılır. Konuşma sırasında konuşmacının sözünü kesmeden konuşmaya nasıl dâhil olabileceği söylenir (D14). Konuşma sırasında konuşma üslubunun katılımcıların özelliklerine göre belirlenmesi, vurgu ve tonlamaya dikkat edilmesi beklenir. Konuşurken öğrencinin konu dışına çıkmaması, sözcük tekrarına düşmemesi ve farklı anlama yol açacak sözcükler/cümleler kullanmaması beklenir. Konuşmaya başlamadan önce Türkçeyi kurallarına uygun kullanmanın öneminden bahsedilir (D19,SDB2.1,E1.5,KB3.1,KB1). Bu süreçte gözlem formu ve kontrol listesi kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir.

Dinleme süreci başlamadan önce dinleme kuralları hatırlatılır. Metin, öğretmen tarafından sesli bir şekilde okunur ve öğrencilerden dinleme sırasında not almaları istenir. Dinleme kuralları hatırlatılır, sınıf arkadaşlarını etkin dinlemeleri gerektiğine vurgu yapılır (D4,D14,SDB2.1). Öğretmen tarafından metnin sadece gelişme bölümü okunur ve verilen bilgilerden yola çıkılarak metnin öncesi ve sonrası hakkında tahminde bulunulması ve tahminlerin not alınması istenir. Öğrencilerin dinledikleri metinle ilgili görüşlerini belirtirken dinleme sürecini olumsuz etkilemeyecek şekilde konuşmaya dâhil olmaları sağlanır. Öğrencilerin not aldığı görüşleri uygun zamanda ifade etmeleri ve not aldığı soruları uygun zamanda sormaları beklenir. Dinleme sırasında konuşmacının sözünü kesmeden konuşmaya nasıl dâhil olabileceği hatırlatılır (D14). Öğrencilerin dinlediği metin hakkındaki düşüncelerini sözcükler, jest ve mimik, beden duruşu, vurgu, tonlama ve ses tonuna dikkat ederek açıklamaları beklenir. Daha sonra öğrencilerden metni noktalama işaretlerine dikkat ederek önce sessiz sonra sesli okumaları istenir. Ön bilgileri ile okudukları metin arasında ilişki kurarak metni anlamlandırmaları beklenir. Metnin içeriğine uygun olarak kendi yaşantılarından örnekler vererek karşılaştırma yapmaları sağlanır (KB3.1, SDB1.3, SDB2.1, KB2.12). Bu süreçte gözlem formu, kontrol listesi, çalışma kâğıdı veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir. Metinde yer alan "de" ve "ki" bağlaçlarının nasıl kullanıldığı üzerinde durulur. Öğrencilerin okuma sırasında yaptıkları noktalama, telaffuz, vurgu ve tonlama gibi hatalarını düzeltmeleri beklenir. Okuma sürecinde edinilen olumlu davranışların sonraki okumalara aktarılması sağlanır. Öğrenciler hatalarını düzeltip sonraki okumalarına aktarırken hatalarını gelişim fırsatı olarak değerlendirmeleri ve sorumlulukkazanmaları beklenir (D16). Daha sonra öğrencilerden okudukları metni kısaca anlatmaları istenir. Metindeki olayı anlatırken olayın gerçekleştiği zamanı dikkate alarak geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman ifadelerini doğru kullanmaları beklenir (KB3.3,KB2.7,KB2.16).

Bu süreçte, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, öğrenci ürün dosyası, çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir.

Okudukları metinde yer alan karakterler, fiziksel, sosyal, duygu durumu vb. ile ilgili verilen bilgiler belirlendikten sonra olay veya bilgiyi kısaca analiz etmeleri ve bu bilgiyi doğru yorumlamaları beklenir (SDB2.3). Öğrencilerin dinledikleri, izledikleri veya okudukları metinde geçen olayların günlük yaşamla benzer yönlerini belirlemeleri istenir (KB2.8). Bu süreçte, kontrol listesi, çalışma kâğıdı, dereceli puanlama anahtarı ve gözlem formu ölçme değerlendirme yapılabilir.

Öğrencilerin dinlediği/izlediği veya okuduğu metnin konusunu ve metinde verilmek istenen mesajı bulmaları beklenir (SDB2.1, KB2.6, KB2.13, KB2.14). Bu süreçte, çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir.

Öğrencilerin yazılarında, okumalarında, yüz yüze ve çevrim içi konuşmalarında olay, durum, karakter ve nesnelerin çeşitli özelliklerini belirleyerek sınıflandırmaları beklenir. Konuşmalarında varlıkları benzerlikleri ve farklılıkları açısından sınıflandırırken zıt anlamlı sözcükleri kullanmaları sağlanır. Metnin içeriği ile ilgili görüşlerini belirtirken sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları istenir. Metnin içeriği ile ilgili görüşlerin yazılı olarak ifade edilmesi beklenir (KB2.5, KB1, SDB2.1). Bu süreçte, öz değerlendirme formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, gözlem formu veya oyun temelli değerlendirme kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir.

Öğrencilerin yazılarında noktalama işaretlerini uygun yerde kullanmaları sağlanır. Yapılan aralıklı tekrarlar ile yazılarında noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanmayı beceri ve alışkanlığa dönüştürmeleri beklenir. Yazı çalışmaları yaparken yazım kurallarına dikkat ederek yazmaları sağlanır. Yazmaya başlamadan önce Türkçeyi kurallarına uygun kullanmanın öneminden bahsedilir (D19). Bu süreçte, gözlem, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir. Öğrencilerin yazılarında eş anlamlı sözcükleri kullanmaları sağlanır. Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları beklenir (KB2.5, KB1, SDB2.1, E1.5, E2.3). Bu süreçte, dereceli puanlama anahtarı, oyun temelli değerlendirme, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir. Belirlenen yazma ortamında yazı yazarken verilen yazma görevini bir amaç doğrultusunda anlık ve plansız bir şekilde gerçekleştirmeleri sağlanır. Yazılarında "de" ve "ki" bağlaçlarını kuralına uygun kullanmaları sağlanır. Öğrencilerin serbest yazma çalışmaları yaparken uygun yazma stratejilerini seçmeleri beklenir. Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları beklenir (KB1, KB2.5, KB3.1, SDB2.1, E1.5, E2.3). Bu süreçte, gözlem formu, performans görevi, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı veya oyun temelli değerlendirme kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir.

Öğrencilerden belirlenen konunun/işin gerçekleştirilebilmesi için izlenmesi gereken adımları planlamaları istenir. Planladıkları adımlara uygun yönergeleri doğru bir sırayla yazmaları beklenir. Bu süreçte, kontrol listesi kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/ izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.

Öğretmen, öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durumu gözden geçirir, durumla ilgili çıkarımda bulunur ve durumu değerlendirir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaştığı sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumları somut olarak belirtir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.