5. TEMA: KENDİMİZİ GELİŞTİRİYORUZ

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB1. Bulmak-Seçmek Yazmak, KB2.3. Özetleme, KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB2.17. Değerlendirme, KB2.20. Sentezleme, KB3.1. Karar Verme

E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E2.3. Girişkenlik, E3.4. Gerçeği Arama, E3.9. Şüphe Duyma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB2.1. İletişim, SDB2.3 Sosyal Farkındalık

D3. Çalışkanlık, D8. Mahremiyet, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

T.D.4.1.Dinleme/izlemeyi yönetebilme

c) Dinlediği konuya ilişkin düşüncelerini belirtmek için uygun zamanda söz alır.

T.D.4.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme

a) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.

T.D.4.3 Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme

b) Dinlediği/izlediği metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.

c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.

ç) Dinlediği/izlediği farklı metinlerdeki iletilerin benzerlik ve farklılıklarını belirler.

d) Dinlediği/izlediğifarklı metinlerdeki iletileri benzerlik ve farklılık yönüyle ilişkilendirir.

T.D.4.5. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme

b) Dinlediği/izlediği metinde verilen bilginin ve kaynağının doğruluğunu sorgular.

T.K.4.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme

ğ) Konuşmalarında eş anlamlı sözcükleri kullanır.

ı) Dinlediklerini/izlediklerini veya okuduklarını mantıksal ilişkilere bağlı olarak kendi cümleleriyle ifade eder.

m) Konuşmasında örneklendirmeye yer verir.

T.K.4.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme

d) Dinlediği/izlediği veya okuduğu metindeki neden sonuç ilişkisini söyler.

e) Konuşmalarında, sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

i) Konuşmalarında bağlama ögelerini (ile, ve, veya, ya da, ama, çünkü, de, ki) doğru kullanır.

T.O.4.1. Okuma sürecini yönetebilme

c) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.

T.O.4.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme

ç) Okuma sırasında metinde verilen bilgilerden hareketle metinde geçen bilgilerin/ olayların öncesi ve sonrası hakkında tahminde bulunur.

j) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metnin içeriği hakkında görüş oluşturur.

T.O.4.3. Okuduklarını çözümleyebilme

a) Okuduğu metindeki karakter, olay, bilgi veya duyguları analiz eder.

b) Okuduğu metnin konusunu bulur. c) Okuduğu metindeki ana fikri/ana duyguyu bulur.

ç) Okuduğu metindeki iletileri benzerlik ve/veya farklılık yönüyle ilişkilendirir.

T.O.4.5. Okuma sürecini değerlendirebilme

c) Okuduğu metinde verilen bilginin ve kaynağının doğruluğunu sorgular.

T.Y.4.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme

a) Serbest yazma çalışmaları yapar.

d) Yazışmayı başlatma, sürdürme ve sonlandırmayla ilgili uygun ifadeler kullanır.

e) Çevrim içi yazılarında yazışmayı başlatma, sürdürme ve sonlandırmayla ilgili uygun ifadeler kullanır.

T.Y.4.2. Yazılarında içerik oluşturabilme

b) Ön bilgilerinden hareketle metin yazar.

ç) Bir sözcüğün anlamına ilişkin tahminlerini bağlamdan yararlanarak yazar.

e) Yazışmalarında kişi ve nesneleri benzerlik ve/veya farklılık bakımından karşılaştırır.

f) Çevrim içi yazışmalarında kişi ve nesneleri benzerlik ve farklılık bakımından karşılaştırır.

ğ) Çevrim içi yazışmalarında olay, durum, nesne ve karakterleri özelliklerine göre sınıflandırır.

j) Dinlediği, izlediği bir olayı veya okuduğu bir metni mantıksal ilişkilere uygun şekilde kendi ifadeleriyle yazar.

n) Serbest yazma çalışmalarında görüş ve düşüncelerini nedenleriyle açıklar.

u) Dinlediği/izlediği veya okuduğu metindeki neden sonuç ilişkisini yazar.

T.Y.4.3. Yazma kurallarını uygulayabilme

e) Yazılarında noktalama işaretlerini (nokta, kesme işareti, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi, yay ayraç, üç nokta, eğik çizgi) kuralına uygun kullanır.

T.Y.4.5. Yazma sürecini değerlendirebilme

a) Yazılarında hatalarını bulur.

b) Yazılarında belirlediği hataları düzeltir. 

c) Yazılarındaki uygun davranışları sonraki yazılarına aktarır.

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

estetik, ilgi, merak, oyun, özgünlük, sanat, spor, tiyatro

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı, öğrenci ürün dosyası ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme/izleme, okuma, konuşma ve yazma becerilerinin birkaçını veya tamamını içeren bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan öğrenme çıktıları doğrultusunda hedeflenen bilgi ve becerilere ulaştığı kabul edilmektedir.

Bir önceki temada yer alan öğrenme çıktılarının kazanılıp kazanılmadığı soru cevap tekniği ile değerlendirilir.

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik dinleme, okuma, konuşma ve yazma çalışmaları yaptırılır.

Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır: 

İşlenecek metinle ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal aracılığıyla soru-cevap, beyin fırtınası, tartışma gibi etkinlikler yaptırılarak öğrencilerin metinle etkileşim kurmaları ve metnin içeriğini merak etmeleri sağlanır (E1.1).

Öğrencilerden metnin başlığını, görsellerini, biçimsel ve tanıtıcı unsurlarını incelemeleri istenir. Böylece metnin konusu ve metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunmaları ve metnin içeriği hakkında görüş oluşturmaları beklenir (KB2.6, KB2.10, KB2.12, KB2.16). Görselleri incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu sürecin sonunda ölçme değerlendirme aracı olarak çalışma kâğıdı veya gözlem formu kullanılabilir.

Metinle etkileşim esnasında metin öncelikle öğretmen tarafından vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde okunur. Öğretmen tarafından sesli okuma yapılırken öğrencilerden metni dinleme kurallarına uygun şekilde dinlemeleri istenir (SDB2.1, D14, E2.1). Bu aşamada gözlem formu veya kontrol listesi kullanılabilir. Okuma sırasında metin uygun yerlerde durdurulur. Görsellerden ve verilen bilgilerden hareketle olayın/bilginin öncesi ve sonrasının tahmin edilmesi istenir (KB2.6, KB2.10, KB2.12, KB2.16). Öğrencilere sesli okuma yaptırılır. Okuma esnasında öğrencilerden noktalama işaretlerine dikkat etmeleri, anlamını bilmedikleri sözcükleri tespit etmeleri istenir. Öğrencilerden anlamını bilmedikleri sözcüklerin anlamlarını metindeki ipuçlarını kullanarak tahmin etmeleri ve tahminlerini yazmaları istenir (KB2.10, KB2.12, OB1). Tahmin etme süreci tamamlandıktan sonra sözcüklerin anlamları sözlükteki anlamlarıyla karşılaştırılır. Öğrencinin doğru anlama ulaşması sağlanır. Bu süreçte çalışma kâğıdı, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak ölçme ve değerlendirme yapılabilir.

Öğrenciler metne yönelik yaptıkları tahminler üzerinde konuşturulur. Metnin konusuna yönelik kendi yaşantılarından örnekler vermeleri istenir. Konuşma kurallarına uygun biçimde iletişimi sürdürmeleri, sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları, bağlama ögelerini (ile, ve, veya, ya da, ama, çünkü, de, ki) doğru ve yerinde kullanmaları beklenir (KB1, KB3.1, SDB1.3, SDB2.1, E1.5, E2.3). Öğrencilere verilen ipuçları ile metnin konusu ve ana fikri/ana duygusu buldurulur. Metnin konusuna ve ana fikrine/ana duygusuna yönelik yaptıkları tahminlerin doğruluğunu kontrol etmeleri istenir (KB2.17, KB2.10, KB2.13, KB2.14, SDB2.1, E3.4). Karakterlerle ilgili verilen bilgileri (fiziksel, sosyal, duygu durumu vb.) belirleyip analiz etmeleri sağlanır (KB2.4, KB2.17, KB2.20, SDB2.3). Bu süreçte gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı veya çalışma kâğıdı ile ölçme değerlendirme yapılabilir.

Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metinde gerçekleşen olay, durum ya da duyguyu mantıksal ilişkilere bağlı bir şekilde kendi cümleleriyle sözlü ve yazılı biçimde ifade etmeleri istenir (KB2.3, KB2.13, KB2.14). Gözlem formu, performans görevi, çalışma kâğıdı ile süreç değerlendirmesi yapılabilir.

Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metindeki iletileri benzerlik ve farklılıkları açısından incelemeleri istenir (KB2.4, KB2.5). Metnin içeriğindeki benzerlik ve farklılık ile ilgili görüşlerini örnekler vererek açıklamaları beklenir (KB1, SDB2.1). Konuşmalarında varlıkların benzerlik ve farklılıklarını sınıflandırırken eş anlamlı sözcükler kullanmaları sağlanır (KB1, KB2.5). Bu süreç, kontrol listesi veya çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.

Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metindeki olay ve durumları kendi cümleleri ile söylemeleri sağlanır (KB2.3, KB2.14, SDB2.1). Metni kendi düşünceleriyle ifade ederken bağlama ögelerini (ile, ve, veya, ya da, ama, çünkü) doğru ve yerinde kullanmaları beklenir (KB1, KB3.1). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metinde verilen bilgi ve kaynağının yazılı ve çevrim içi kaynaklardan araştırılması ve doğruluğunun sorgulanması sağlanır (KB2.8, E3.4, E3.9, D3). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde öğrencilerin dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB2, OB1). Bu süreç; kontrol listesi, öz değerlendirme formu, öğrenci ürün dosyası kullanılarak değerlendirilebilir.

Belirlenen bir konu hakkında ön bilgilerinden yararlanarak metin yazmaları istenir. Yazılarında noktalama işaretlerini kuralına uygun yazmaları, görüş ve düşüncelerini nedenleriyle açıklamaları sağlanır (KB1, KB3.1, KB2.8, KB2.12, KB2.13, KB2.16, SDB2.1, E3.4, E3.9, E3.11). Bu süreçte çalışma kâğıdı, öz değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı veya gözlem formu kullanılarak ölçme değerlendirme yapılabilir. Yazma çalışmasından sonra yazılarındaki hatalarını bulup düzeltmeleri, yazılarındaki uygun davranışlarını sonraki yazılarına aktarmaları sağlanır (KB2.17, KB2.15, E1.3). Hatalarını düzeltip doğru davranışlarını sonraki yazılarına aktarmaları istenir (KB2.15, D16). Bu süreç; öz değerlendirme formu, performans görevi, çalışma kâğıdı veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilere mektup, tebrik kartı, davetiye, elektronik posta gibi yazma çalışmaları yaptırılır. Yazışmalarını/çevrim içi yazışmalarını belirli bir kişiye/gruba hitap ederek başlatmaları istenir. Yazışmalarını iletişime uygun bir şekilde (hâl hatır sorma, duygu/bilgi paylaşımı vb.) sürdürmeleri beklenir. Yazışmalarını iyi dileklerini iletme ve vedalaşma ifadeleri ile sonlandırmaları sağlanır (KB1, KB2.5, KB3.1). Çevrim içi yazışmalarda kişisel bilgilerin gizliliğine dikkat edilmesi gerektiği belirtilirken dijital mahremiyetin üzerinde durulur (D8). Çevrim içi yazışmalarında olay, durum, nesne ve karakterleri özelliklerine göre sınıflandırmaları istenir (KB2.5, KB2.7). Yazışmalarında/çevrim içi yazışmalarında kişi ve nesneleri benzerlik ve farklılıklarına göre karşılaştırmaları beklenir (KB2.4, KB2.7). Bu süreç; çalışma kâğıdı, gözlem formu, kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.

Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.

Öğretmen, öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durumu gözden geçirir, durumla ilgili çıkarımda bulunur ve durumu değerlendirir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaştığı sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumları somut olarak belirtir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.