8. TEMA: HAKLARIMIZI BİLİYORUZ

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB1. Ölçmek-Sunmak, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.17. Değerlendirme, KB3.1. Karar Verme

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.1. Uzmanlaşma, E3.3. Yaratıcılık, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), B1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB3.1. Uyum

D7. Estetik, D14. Saygı

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme

b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.

c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.

T.D.2.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme

b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.

g) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki farklı nesne ve karakterleri özelliklerine göre sınıflandırır.

T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme

b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur. 

T.D.2.5. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme

a) Dinleme/izleme sürecindeki hatalarını belirler. 

b) Dinlemesinde/izlemesinde belirlediği hataları düzeltir.

c) Dinlemesindeki/izlemesindeki uygun davranışlarını sonraki dinlemelerine aktarır.

T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme

b) Konuşma türüne göre konuşmasını belirler.

ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.

d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.

T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme

a) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır.

T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme

a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.

c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.

ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.

T.K.2.5. Konuşma sürecini değerlendirebilme

a) Konuşmasında fark ettiği hataları düzeltir.

b) Konuşmasındaki olumlu davranışları fark eder.

c) Konuşmasındaki olumlu davranışları sonraki konuşmalarına aktarır.

T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme

a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.

c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.

ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.

T.O.2.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme

b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.

c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.

T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme

b) Okuduğu metnin konusunu bulur.

T.O.2.4. Okuma sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme

a) Okuduğu ortamın okumasına etkisini açıklar.

T.O.2.5. Okuma sürecini değerlendirebilme

c) Okuma sürecindeki olumlu davranışlarını sonraki okumalarına aktarır.

T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme

a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.

d) Belirlenen bir konuda yazma planı hazırlar.

T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme

f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.

ı) İstek ve önerilerini yazarak (tebrik, mektup ve anlık ileti) ifade eder.

j) Görsellerle destekleyerek oluşturduğu e-posta, mektup, anlık ileti türlerindeki yazılarını sunar.

T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme

a) Hedef kitle ve konunun özelliğine göre hazırladığı plana uygun yazar.

b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.

c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

çocuk hakları, demokrasi, eşitlik, mahremiyet, sorumluluk, temel hak ve özgürlükler

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, kontrol listesi, dereceli puanlama anahtarı ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir. Okuduğunu ve dinlediğini anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilebilir.

Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.

Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:

İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (SDB2.1, SDB3.1).

Metnin görselleri ve başlığı inceletilerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulur (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelenmesi esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metin okunmadan önce öğrenciler okuma ortamının uygunluğu hakkında konuşturulur. Ortamın okuma sürecine etkisi üzerine çıkarım yapmaları sağlanır (KB2.10). Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14, SDB2.1). Daha sonra metin kurallara uygun bir şekilde sessiz okunur. Sessiz okuma esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB1, KB3.1). Sessiz okuma tamamlandıktan sonra noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yapılır. Sesli okumanın uygun oturuş pozisyonunda ve metinle göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek yapılması istenir. Öğrencilerden kendi okuma süreçlerini değerlendirmeleri istenir. Daha sonra belirlenen okuma hatalarına yönelik dönütler verilerek metin tekrar okutulur. Okumadaki olumlu davranışların devam ettirilmesi sağlanır (KB2.17). Bu süreç, gözlem formu veya öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir. Dinleme kuralları hatırlatılırken saygı değerine vurgu yapılır (D14). Dinleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır (KB1, KB3.1). Bu süreç, gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (E1.2, E3.3, KB2.13, D7). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler hakkında konuşulur. İpuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.10). Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu kontrol edilir. Bu süreç, gözlem formu veya çalışma kağıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusu buldurulduktan sonra metnin konusu ile ilgili öğrencilerin kendi yaşantılarından örnekler anlatmaları istenir. Konuşma sırasında göz teması kurmaları, anlamlı ve kurallı cümleler oluşturmaları istenir. Öğrencilerin konuşurken konuşma hızını ayarlamaları, sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmaları, vurgu ve tonlamaya dikkat etmeleri, konuşmak için uygun zamanda söz almaları sağlanır. Konuşma yapılırken iletişim becerisi destelenir (SDB2.1). Bu süreç, oyun temelli değerlendirme veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin anlaşılıp anlaşılmamasına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır (KB1). Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması sırasında konuşma hızının ayarlanması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1). Öğrencilerin konuşmaları sırasında kendi potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilere kendilerini ifade ederken öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Dinleme/izleme sürecindeki davranışlar üzerine konuşulur ve dinleme/izleme sürecindeki hataların belirlenmesine ve belirlenen hataların düzeltilmesine yönelik çalışmalar yapılır (SDB1.3). Olumlu davranışların sonraki dinlemelere aktarılması sağlanır. Metinde yer alan nesne ve karakterlerin özelliklerine göre sınıflandırılmasına yönelik etkinlikler yapılır (KB2.5). Konuşma esnasında iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç, dereceli puanlama anahtarı veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusu ile ilgili e-posta, mektup, anlık ileti gibi yazma çalışmaları yapılır (KB1). Hedef kitle ve konunun özelliğine göre bir yazma planı oluşturulması istenir (SDB1.2). Yazma çalışmasına başlanmadan önce yazılacakların zihinde tasarlanması, motivasyonların ve duygu durumlarının ayarlanması sağlanır. Yazma materyalinin ve ortamın yazmaya uygun hâle getirilmesi gerektiği vurgulanır (KB2.13). Bu süreç; dereceli puanlama anahtarı, çalışma kâğıdı veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin içeriğine uygun olarak istek ve önerilerin yazılı olarak ifade edileceği yazma çalışmaları yapılır (KB1, E3.1). Yazma çalışmalarının görsellerle desteklenmesi ve sınıfta sunulması istenir (E3.3). Sunum esnasında konuşmalarda fark edilen hatalar ile ilgili dönüt verilerek düzeltilmesi sağlanır. Olumlu davranışların sonraki konuşmalara aktarılması sağlanır (KB2.17). Görsel oluşturulurken özgün bir bakış açısıyla bakılması ve yaratıcı hayal gücünün çekinmeden kullanılması desteklenerek özgün düşünme eğilimi geliştirilir. Bu süreç; dereceli puanlama anahtarı, performans görevi veya çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.

Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir

Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.