6. TEMA: MUCİT ÇOCUK
TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma
KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Bulmak-Seçmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.14. Yorumlama, KB3.1. Karar Verme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB3.1. Uyum
D14. Saygı, D16. Sorumluluk
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme
b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.
c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.
T.D.2.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.
c) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların öncesi hakkında tahminde bulunur.
ç) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur.
T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme
b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.
ç) Dinlediğindeki/izlediğindeki söylem ve görsel arasındaki ilişkiyi belirler.
T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme
ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.
d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.
T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme
d) Konuşmalarında zıt anlamlı sözcükleri kullanır.
T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme
a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.
c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.
ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.
e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.
f) Konuşmalarında bağlama ögelerini (ile, ve, ama, çünkü) doğru kullanır.
T.K.2.4. Konuşma sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme
a) Konuşma yapacağı ortamın uygunluğunu gözden geçirir.
T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme
a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.
c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.
ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.
T.O.2.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme
b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.
c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.
ç) Okuduğu metindeki verilerden yararlanarak içeriğe uygun çıkarımlar yapar.
T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme
b) Okuduğu metnin konusunu bulur.
T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme
a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.
T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme
d) Yazılarında kişi ve nesneleri benzerlik ve/veya farklılık bakımından karşılaştırır.
e) Verilen görsellerden hareketle karakterleri veya nesneleri benzer özelliklerine göre sınıflandırarak yazar.
f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.
T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme
b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.
c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.
Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.
araştırma, bilim, kâşif, keşif, merak, sorgulama, teknoloji, yapay zekâ
Öğrenme çıktıları; gözlem formu, çalışma kâğıdı, öz değerlendirme formu, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Dinlediğini/izlediğini ve okuduğunu anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilmektedir.
Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.
Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.
Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:
İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi ve metinle etkin iletişim kurulması sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (SDB2.1, SDB3.1).
Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metnin konusu ve metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunulur (KB2.12, KB2.10). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Daha sonra öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma) sesli okuma ve öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Daha sonra sessiz okuma yapılır. Sessiz okuma esnasında öğrencilere anlamını bilmediği sözcükleri belirleyecek çalışmalar yaptırılır. Sessiz okuma tamamlandıktan sonra öğrencilere anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır.(KB1, KB3.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metin uygun yerde durdurulur ve olay/durumun sonrası ve öncesi hakkında tahminlerde bulunulması sağlanır. Tahminlerin doğruluğu üzerine dönüt verilir. Daha sonra metindeki söylemler ve görsellerin nasıl bir etkileşimde olduğunun açıklanması istenir (KB2.10, KB2.12). Dinleme/izleme esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır. Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (KB1, E1.2). Bu süreç, gözlem formu ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler üzerine konuşulur. Verilen ipuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.10). Öğrencilerin metnin konusuna yönelik yaşantıları hakkında konuşma çalışmaları yapılır. Konuşma esnasında konuşma hızını ayarlamalarına, sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanmalarına, vurgu ve tonlamalara dikkat etmelerine ve konuşmalarında bağlama ögelerini (ile, ve, ya da, çünkü vb.) doğru kullanmalarına dikkat edilir (KB1). Bu süreç; gözlem formu, performans görevi veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinden seçilen görsellerden hareketle karakterlerin veya nesnelerin isimlerinin not alınması sağlanır. Karakterlerin veya nesnelerin benzer özelliklerine göre sınıflama ile ilgili yazma çalışması yapılır (KB2.5). Hangi özelliklere göre sınıflandırma yapıldığı söylenir (KB1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Metinle ilgili duygu ve düşüncelerin, görüşlerin veya çıkarımların yazılı olarak ifade edilmesi istenir (KB2.14, SDB1.1, SDB2.1, KB1). Yazmaya başlanmadan önce yazma materyalinin ve ortamın yazmaya uygun hâle getirilmesi, yazılacak ifadelere odaklanılarak zihinde tasarlanması, duygu durumlarının ve motivasyonun ayarlanması gerektiği vurgulanır (E3.2, SDB1.2, D16). Bu süreç, öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Metindeki verilerden hareketle içeriğe uygun çıkarımlar üzerine konuşma çalışmaları yapılır (KB2.12). Konuşmaya başlanmadan önce konuşma yapılacak ortam fiziki (ses, ışık, sıcaklık vb.) açıdan değerlendirilir (KB2.10, KB2.11). İletişim sırasında uygun dönütlerle öğrencilerin öz güveni desteklenir (E1.5).
Metindeki kişi ve nesnelerin benzerlik ve/veya farklılık bakımından karşılaştırılacağı yazma çalışmaları yapılır (KB2.7). Karşılaştırma ifadelerinin yer aldığı yazılarda zıt anlamlı sözcüklerin kullanılması sağlanır (KB2.5). Bu süreç, çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.
Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.
Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.
Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.
Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.