4. TEMA: OKUMA SERÜVENİMİZ

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB1. Bulmak-Seçmek, KB1. Yazmak-Çizmek, KB2.2. Gözlemleme, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10 Çıkarım Yapma, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma, KB2.16. Muhakeme (Akıl Yürütme), KB2.17. Değerlendirme, KB3.1. Karar verme

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.3. Girişkenlik, E3.8. Soru Sorma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim

D4. Dostluk, D14. Saygı

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

T.D.2.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme

b) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.

c) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.

T.D.2.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme

b) Görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metnin konusunu tahmin eder.

f) Dinlediği/izlediği metnin içindeki bilgileri doğruluk, gerçeklik açısından karşılaştırır.

T.D.2.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme

b) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.

T.D.2.4. Dinleme/izleme sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme

a) Dinleme/izleme yapacağı ortamın uygunluğunu gözden geçirir.

T.D.2.5. Dinleme/izleme sürecini değerlendirebilme

a) Dinleme/izleme sürecindeki hatalarını belirler.

b) Dinlemesinde/izlemesinde belirlediği hatalarını düzeltir.

T.K.2.1. Konuşmalarını yönetebilme

ç) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.

d) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.

T.K.2.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme

a) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır.

T.K.2.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme

a) Konuşmalarında konuşma hızını ayarlar.

c) Konuşmalarında vurgu ve tonlamaya dikkat eder.

ç) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

d) Günlük hayatta karşılaştığı bir olayla ilgili düşüncelerini açık ve anlaşılır cümlelerle ifade eder.

e) Konuşmalarında anlamlı ve kurallı cümleler kullanır.

g) Konuşmalarını jest ve mimiklerle destekler.

ğ) Konuşmalarını desteklemek için beden dilini kullanır.

h) Konuşma sürecinde beden dilini yerinde kullanır.

T.O.2.1. Okuma sürecini yönetebilme

a) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.

c) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.

ç) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.

T.O.2.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme

b) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.

c) Metnin başlığı ve görsellerinden hareketle metinde geçen bilgiler/olaylar hakkında tahminde bulunur.

T.O.2.3. Okuduklarını çözümleyebilme

b) Okuduğu metnin konusunu bulur.

ç) Okuduğu metindeki içerik ve görsel (tablo, grafik, broşür gibi) arasındaki ilişkiyi belirler.

T.O.2.4. Okuma sürecine etki eden durumları gözden geçirebilme

b) Okuma yapacağı ortamın fiziksel özelliklerini dikkate alarak okur.

T.Y.2.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme

a) Verilen bir yazma görevini hazırlık yaparak yazar.

T.Y.2.2. Yazılarında içerik oluşturabilme

f) Yazılarında sözcükleri anlamına uygun kullanır.

T.Y.2.3. Yazma kurallarını uygulayabilme

b) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.

c) Yazılarında sözcükleri yerinde kullanır.

e) Kısaltmaları kuralına uygun yazar.

T.Y.2.5. Yazma sürecini değerlendirebilme

a) Yazılarında hatalarını bulur.

b) Yazılarında belirlediği hataları düzeltir.

c) Yazılarındaki uygun davranışları sonraki yazılarına aktarır.

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

bilgi okuryazarlığı, dil sevgisi, görsel okuryazarlık, kitaplar, okuma alışkanlığı, okuma sevgisi

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, çalışma kâğıdı, öz değerlendirme formu, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Dinlediğini/izlediğini ve okuduğunu anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir. Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.

Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:

İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1).

Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulması istenir (KB2.11, KB2.12, KB2.10, KB3.1, E3.8, E1.1, SDB2.1). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14, SDB2.1, D4). Daha sonra okuma yapılacak ortamın fiziksel özellikleri dikkate alınarak kurallara uygun bir şekilde sessiz okuma yapılması istenir (KB2.2). Sessiz okuma esnasında anlamı bilinmeyen sözcüklerin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılır. Sessiz okuma tamamlandıktan sonra noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat edilerek okuma yapılması istenir. Bu süreç, kontrol listesi kullanılarak gözlenebilir.

Dinleme öncesinde dinleme yapılacak ortamın gözden geçirilmesi ve ortamla ilgili düşüncelerin ifade edilmesi istenir. Dinleme esnasında öğrencilerden dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14). Daha sonra dinleme sürecindeki hataların tespit edilmesi istenir (SDB1.2). Hatalar tespit edildikten sonra tekrar dinleme yapılarak bu hataların düzeltilmesi istenir (KB2.17). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

Dinleme/izleme ve okuma esnasında tespit edilen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.15). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir (KB1). Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri bir metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (E1.2). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler üzerine konuşulur. İpuçları ile metnin konusu buldurulur. Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu kontrol edilir (KB2.6, KB2.13). Bu süreç, gözlem formu ve çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metinle etkileşim öncesinde video, sunu, şarkı vb. materyal veya etkinlikler yoluyla dönütler doğrultusunda metin ile bağlantı kurdurulur (KB2.16). Bu süreç, çalışma kâğıdı ve gözlem formuyla değerlendirilebilir.

Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek değerlendirme etkinlikleri yapılır. Metinle ilgili sorular sözlü olarak cevaplanırken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır. Öğrencilerin kendini ifade etmeleri esnasında öz güvenlerini artıracak dönütler verilir (E1.5, D14). Bu süreç, öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metindeki iletilerin doğruluk, gerçeklik açısından karşılaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılır (KB2.7, KB2.17, KB2.8, KB2.14). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin konusu buldurulduktan sonra metnin konusu ile ilgili öğrencilerin kendi yaşantılarından örnekler anlatmaları istenir. Okuduğu metindeki içerik ve görsel (tablo, grafik, broşür gibi) arasındaki etkileşim hakkında konuşmaları istenir. Konuşma sırasında konuşmalarını desteklemek için beden dilinin kullanılması, ilgili düşüncelerin açık ve anlaşılır cümlelerle ifade edilmesi sağlanır (KB2.13). Konuşma yapılırken iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.

Metinle ilgili duygu ve düşüncelerin, görüşlerin veya çıkarımların yazılı olarak ifade edilmesine yönelik çalışmalar yapılır (E2.3). Yazmaya başlamadan önce yazma materyalinin ve ortamının yazmaya uygun hâle getirilmesi, yazmadan önce yazılacakların zihinde tasarlanması gerektiği vurgulanır (KB1, KB2.15). Yazılarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılması, anlamlı ve kurallı cümleler kurulması ve kısaltmaların kurala uygun yazılması istenir (KB1). Daha sonra yazılan metindeki hataların bulunması ve bulunan hataların düzeltilmesi istenir (KB2.15). Bu süreç, çalışma kâğıdı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerden ilgi alanlarına yönelik bir konu hakkına konuşmaları istenir. Konuşmalarda vurgu ve tonlamaya dikkat edilmesi, konuşma hızının ayarlanması, dinleyiciler ile göz teması kurulması, beden dilinin yerinde kullanılması sağlanır. Konuşma sırasında duygu durumlarını ve motivasyonlarını düzenlemelerini sağlayacak dönütler verilir (E1.5, SDB1.2). Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.

Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.

Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.