6. TEMA: MİNİK KÂŞİFLER

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma, TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB1. Saymak-Okumak, KB1. Yazmak-Çizmek, KB1. Bulmak-Seçmek, KB1. Belirlemek-İşaret Etmek, KB2.3. Özetleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.12. Mevcut Bilgiye/Veriye Dayalı Tahmin Etme, KB2.17. Değerlendirme, KB2.20. Sentezleme, KB3.1. Karar Verme

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.1. Uzmanlaşma, E3.3 Yaratıcılık

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB3.1. Uyum

D7. Estetik, D14. Saygı

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

T.D.1.1. Dinleme/izlemeyi yönetebilme

c) Dinleme kurallarına uygun olarak dinler.

ç) Dinleme esnasında konuşmaya dâhil olmak için uygun zamanda söz alır.

T.D.1.2. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili anlam oluşturabilme

f) Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların sonrası hakkında tahminde bulunur.

ğ) Dinlediklerindeki/izlediklerindeki nesneleri fiziksel özelliklerine göre sınıflandırır.

T.D.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini çözümleyebilme

c) Dinlediği/izlediği metnin konusunu bulur.

T.K.1.1. Konuşmalarını yönetebilme

b) Konuşma sırasında dinleyiciler ile göz teması kurar.

c) İletişim sırasında uygun zamanda söz alır.

T.K.1.2. Konuşmalarında içerik oluşturabilme

ç) Dinlediklerini/izlediklerini ifade ederken ön bilgilerini kullanır.

d) Görselden/görsellerden hareketle dinleyeceği/izleyeceği metin hakkında tahminde bulunur.

T.K.1.3. Konuşma kurallarını uygulayabilme

d) Konuşmalarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

T.O.1.1. Okuma sürecini yönetebilme

e) Okuyacağı metnin başlığı ve görsellerini inceler.

f) Kuralına uygun sesli ve sessiz okur.

g) Anlaşılabilir ve uygun bir hızda sesli okur.

ğ) Bir dizi kısa metin içerisinden seçtiği metni okur.

h) Noktalama işaretlerine dikkat ederek okur.

T.O.1.2. Okudukları ile ilgili anlam oluşturabilme

b) Okuduğu metindeki bilgiler ile ön bilgileri arasında bağlantı kurar.

c) Okuyacağı metnin başlığından ve görsellerinden hareketle metnin konusu hakkında tahminde bulunur.

ç) Okuduğu metindeki yönergeleri uygular.

T.O.1.3. Okuduklarını çözümleyebilme

a) Okuduğu metnin konusunu bulur.

T.Y.1.1. Yazılı anlatım becerilerini yönetebilme

c) Hece, sözcük ve cümleler yazar.

ç) Kısa metinler yazar.

e) Söylenen sözcük ve cümleleri yazar.

T.Y.1.2. Yazılarında içerik oluşturabilme

b) Sözcük ve cümlelerde eksik bırakılan yerleri ön bilgileri doğrultusunda yazarak tamamlar.

f) Yazılı anlatımlarını zenginleştirmek için görseller kullanır.

T.Y.1.3. Yazma kurallarını uygulayabilme

a) Anlamlı ve kurallı cümleler yazar.

ç) Harf, sözcük ve cümleler arasında uygun boşluk bırakır.

e) Anlamını bilmediği sözcüğün anlamını çevrim içi veya basılı kaynaklardan araştırarak yazar.

f) Yazılarında sözcükleri yerinde ve anlamına uygun kullanır.

Bu temadaki etkinlikler ve metinler aracılığı ile dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerisine ait öğrenme çıktılarının kazandırılması beklenmektedir.

araştırma, bilim, kâşif, keşif, merak, sorgulama, teknoloji, yapay zekâ

Öğrenme çıktıları; gözlem formu, performans görevi, dereceli puanlama anahtarı, çalışma kâğıdı, kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir. Dinlediğini/izlediğini ve okuduğunu anlama, yazma ve konuşma becerisini içine alan bir performans görevi verilebilir.Performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin bir önceki temada yer alan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili öğrenme çıktılarına sahip olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri, ilgi alanları, öğrenme stilleri, öğrenme çıktıları ve beklentileri belirlenir. Bu süreçte öğrencilerin tema ile ilgili hazırbulunuşluk düzeylerinin tespitinde hazırlık soruları, materyal ve çeşitli etkinliklerden yararlanılır.

Öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmek için konu ile ilgili video, sunu, şarkı gibi materyal veya oyunlar kullanılır. Öğrencilerin metinle bağ kurmasına yönelik konuşma, yazma, okuma ve dinleme çalışmaları yaptırılır.

Öğrenme-öğretme uygulamaları aşağıdaki sırayla yapılacaktır:

İşlenecek metinle ilgili belirlenen video, sunu, şarkı gibi materyal veya etkinliklerle metnin içeriğinin merak edilmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin öğrenmeye istekli hâle gelmeleri ve yeni bakış açıları kazanmaları sağlanarak uyum becerileri desteklenir. (SDB2.1, SDB3.1).

Metnin görselleri ve başlığı incelenerek metnin konusu hakkında tahminde bulunulması istenir (KB2.12). Tahminler ifade edilirken uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (D14). Görsellerin incelemeleri esnasında görsel okuryazarlığı desteklenir (OB4). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metin, vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek sesli bir şekilde örnek olarak okunur. Sesli okuma yapılırken metnin dinleme kurallarına uygun dinlenmesi istenir (D14). Önce öğretmeni takip ederek (yankılayıcı okuma), sonra öğretmenle (koro hâlinde okuma) sesli okuma çalışmaları yapılır. Anlaşılabilir, uygun bir hızda ve noktalama işaretlerine dikkat edilerek sesli okuma çalışmaları yaptırılır. Sesli okuma esnasında öğrencilerden metni parmakla takip etmeden, uygun oturuş pozisyonunda, metin ve göz arasındaki mesafeye dikkat ederek okumaları istenir. Okuma esnasında öğrencilere metinde anlamı bilinmeyen sözcükleri belirlemeye yönelik çalışmalar yaptırılır (KB1, KB3.1). Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesiyle değerlendirilebilir.

Dinleme esnasında öğrencilere dinleyeceklerine odaklanmaları, uygun oturuş pozisyonu almaları, sessiz olmaları gibi dinleme kuralları hatırlatılır (D14). Metin uygun yerde durdurulur ve olay/durumun sonrasında neler olabileceği hakkında öğrencilerin tahminlerini ifade etmeleri sağlanır (KB2.10, KB2.12). Dinleme esnasında, anlamı bilinmeyen sözcükleri belirleyecek çalışmalar yaptırılır. Bu süreç, gözlem formu ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.

Metinle etkileşim öncesinde video, sunu, şarkı vb. materyal veya etkinlikler yoluyla dönütler doğrultusunda metin ile bağlantı kurdurulur (KB2.12). Bu süreç, öz değerlendirme formu ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.

Dinleme/izleme ve okuma esnasında belirlenen anlamı bilinmeyen sözcüklerin anlamları çevrim içi veya basılı kaynaklardan (resimli sözlük, sözlük, kelime haritası, kelime kartları ve benzer araçlardan) buldurulur (KB1, KB2.6). Çevrim içi yapılacak araştırma sürecinde dijital ve bilgi okuryazarlığı desteklenir (OB1, OB2). Anlamı yeni öğrenilen sözcüklerin cümle içinde kullanılması istenir. Yeni öğrenilen sözcüklerden hareketle öğrencilerin kendi ilgileri doğrultusunda duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak serbestçe ifade edebilecekleri cümle veya metin oluşturmaları istenerek bağımsızlık eğilimleri desteklenir (KB1, E1.2). Bu süreç, gözlem formu ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Metnin konusuna yönelik yapılan tahminler üzerine konuşulur. Verilen ipuçları ile metnin konusu buldurulur (KB1, KB2.10). Metnin konusuna yönelik yapılan tahminlerin doğruluğu kontrol edilir (KB2.8, KB2.17). Bu süreç, gözlem formu ve çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden metnin konusu ile ilgili kendi yaşantılarından örnekler vermeleri istenir (KB2.12, E3.1). Örnek verilirken dinleyicilerle göz teması kurulması ve sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılması sağlanır. Konuşma esnasında iletişim becerisi desteklenir (SDB2.1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metnin anlaşılıp anlaşılmadığına yönelik yazılı veya sözlü ifade edilebilecek etkinlikler yapılır. Metinle ilgili soruların sözlü olarak cevaplanması esnasında, uygun zamanda söz alınması gerektiği hatırlatılır (SDB2.1, D14). Metinle ilgili sorular cevaplanırken öğrencilerin potansiyellerini fark etmelerini sağlayacak dönütlerle öz farkındalık/kendini tanıma desteklenir (SDB1.1). Öğrencilerin ifadeleri onların öz güvenlerini artıracak dönütlerle desteklenir (E1.5, KB2.3). Bu süreç, gözlem formu ve dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Daha önceden belirlenen nesneler arasında fiziksel benzerliklerine göre sınıflama etkinliği yaptırılır. Daha sonra metin tekrar dinletilerek metinde geçen nesne isimlerine dikkat edilmesi istenir. Metinde geçen nesneler öğretmen yardımıyla belirlenir. Metindeki nesnelerin sınıflandırılması ve hangi özelliklerine göre sınıflandırıldığının söylenmesi istenir. Nesneleri sınıflama esnasında bilgi okuryazarlığı becerisi desteklenir (KB1, KB2.5, KB2.7, OB1). Bu süreç, gözlem formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Metinde yer alan olay, durum, bilgi ile ilgili duygu, düşünce ve görüşlerin ifade edildiği yazılar yazılması istenir. Yazıların zenginleştirilmesine yönelik görsel oluşturulması istenir. Yazılarda sözcüklerin yerinde ve anlamına uygun kullanılmaları sağlanır. Görsel oluşturulurken görselin öğrencilerin kendi bakış açısını yansıtacak nitelikte olmasına vurgu yapılır. Estetik bakış açısı geliştirilmesi desteklenir (E3.3, D7). Bu süreç, gözlem formu ve performans görevi ile değerlendirilebilir.

Sözcük ve cümlelerde eksik bırakılan yerlerin ön bilgiler doğrultusunda uygun ifadelerle tamamlanmasına yönelik çalışmalar yaptırılır (KB2.20). Bu süreç, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

Yeni öğrenilen sözcüklerle öğretmen tarafından oluşturulan metin öğrencilere söylenerek yazdırılır. Daha sonra yazılan metin ile ilgili dönüt/düzeltme verilir. Yazılarda harfler, sözcükler ve satırlar arasında uygun boşluk bırakılması istenir (KB1). Bu süreç; çalışma kâğıdı, gözlem formu ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

Temanın konusu ile ilgili seviyesine uygun ve içerisinde yönergeler bulunan bir dizi metinden seçtiği bir metni okuması sağlanır. Metinde yer alan yönergelerin okunarak uygulanması istenir. Öğrencilerden de verilen farklı yönergelere uygun şekilde tasarladıkları kısa metinler yazmaları istenir (KB1). Bu süreç, çalışma kâğıdı ile değerlendirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınır ve bunlara ilişkin etkinlik/materyal hazırlanabilir. Bunlar merak uyandıracak, üst düzey düşünmeye yöneltecek ve bireysel öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olabilir. Dinleyeceği/izleyeceği/okuyacağı metinle ilişkili hikâye oluşturma, canlandırma yapma, dijital araçlardan yararlanma, görsel oluşturma, oyun tasarlama, sunu hazırlama, yazarın iletilerini sorgulama, tartışma, metni yeniden kurgulama gibi etkinliklerle süreç zenginleştirilebilir.

Zenginleştirme sürecinde öğrenme ortamları öğrencilerin farklı öğrenme stillerine göre bireysel ve iş birlikli çalışmalara katkı sağlayacak şekilde tasarlanabilir. Bununla birlikte okul dışı öğrenme ortamları da sürece dâhil edilebilir.

Destekleme sürecinde öğrencilerin hazırbulunuşluk, ilgi ve öğrenme stilleri dikkate alınırken etkinlikler/materyal sade, kolay ve anlaşılır olabilir. Bunlar tüm duyulara hitap edecek şekilde basitten karmaşığa, yakından uzağa, somuttan soyuta gibi öğrenme ilkelerine uygun ve tüm öğrenme ortamlarında uygulanacak şekilde düzenlenebilir.

Destekleme sürecinde oyun, bilmece sorma, bulmaca çözme şarkı ve tekerleme söyleme, sayışma ve canlandırma yapma gibi etkinliklerden ve görsel eşleştirme kartlarından yararlanılabilir. Etkinlikler yapılırken öğrencilerin zorlandıkları yerlerde onlara ipuçları verilebilir.

Öğrenme-öğretme uygulamaları sürecinde mevcut durum gözden geçirilir, durumla ilgili çıkarımda bulunulur ve durum değerlendirilir. İlgili sürecin bütününde ise karşılaşılan sorunlar, özel hâller, öneriler, iyileştirmeler gibi durumlar somut olarak belirtilir. Özel durumlar için anekdot kayıtları alınabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.