6. TEMA: NESNELERİN GEOMETRİSİ (2)

KB1. Temel Beceriler, KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma

E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik, E3.7. Sistematik Olma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.2. İş Birliği

D16. Sorumluluk

OB2. Dijital Okuryazarlık

MAT. 1.3.3. Günlük yaşamdaki nesneleri biçimsel özelliklerine göre ayırt edebilme
MAT. 1.3.4. Günlük yaşamda karşılaşılan geometrik yapılardaki geometrik şekilleri çözümleyebilme
a) Geometrik yapılardaki şekilleri belirler.
b) Şekiller arasında ilişki kurar.
MAT. 1.3.5. Biçimsel özelliklerine göre geometrik şekilleri sınıflandırabilme
a) Geometrik şekillerin biçimsel özelliklerini belirler.
b) Geometrik şekilleri biçimsel özelliklerine göre ayırır.
c) Geometrik şekilleri tasnif eder.
ç) Geometrik şekilleri adlandırır.

Nesneler ve Geometrik Şekiller

Genellemeler

  •  Nesneler ile geometrik yapılar ilişkilidir. 

  •  Geometrik yapılar ile geometrik şekiller ilişkilidir. 

Anahtar Kavramlar

  • nesne, köşe, kenar, üçgen, kare, dikdörtgen, çember 

Sembol ve Gösterimler

   • -

Bu temanın öğrenme çıktıları; çalışma kâğıdı, performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı ve yapılandırılmış grid ile değerlendirilebilir.

Öğrencilere, günlük yaşamda kullanılan nesneleri biçimsel özelliğine değinmeden yuvarlak ve köşeli nesneler olarak eşleştirmelerini gerektiren bir performans görevi verilebilir. Performans görevinin değerlendirilmesinde bir bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.

Öğrencilerin üçgen, kare, dikdörtgen ve çemberi adlandırmadan biçimsel olarak tanıdığı
kabul edilmektedir.

Öğrencilerden günlük yaşamda karşılaştığı farklı geometrik cisim modellerine uygun nesnelerden (bina çatısı, kamp çadırı, futbol topu, meyve suyu kutusu vb.) yuvarlak veya köşeli olanlara örnekler vermeleri istenir. Ayrıca içerisinde geometrik cisim modellerinin görsel olarak bulunduğu çeşitli araç gereçler gösterilerek köşesi olan veya olmayan geometrik cisimleri bulmaları, defterlerine yuvarlak ve köşeli şekiller çizmeleri istenir. Öğrencilerin geometrik şekilleri adlandırmadan ifade etmelerine yönelik çalışma kâğıdı verilebilir. Böylece öğrencilerin bu şekillerin benzer ve farklı biçimsel özelliklerine dair ön bilgileri kontrol edilir.

Öğrencilerin farklı geometrik cisim modellerine uygun nesnelerde yer alan geometrik şekilleri fark etmeleri amacıyla günlük yaşamdan örnekler sunulur. Günlük yaşamda karşılaşılan geometrik yapıların mimaride nerelerde kullanıldığı ile ilgili gözlem yapmaları ve bu yapılardaki geometrik şekilleri keşfetmeleri sağlanır.

MAT.1.3.3
Sınıfa günlük yaşamda karşılaşılan biçimsel özelliği aynı olan en az iki nesne getirilerek ya da akıllı tahta bulunan sınıflarda bu nesnelerin görselleri sunularak öğrencilerden biçimsel özellikleri bakımından benzer olan nesneleri gruplandırmaları istenir. Öğrencilere sınıfa biçimsel özellikleri aynı ve farklı olan nesneler getirme sorumluluğu verilir ve bu nesnelerin benzer ve farklı yönlerine ilişkin tartışmalar yapılır (D16.3, E2.2, KB2.7). Sınıf içinde, günlük yaşamda  kullanılan nesneleri geometrik özelliklerine değinmeden benzer özelliklerine göre gruplandırmayı gerektiren oyunlar oynanır. Oyunlar sırasında öğrencilerin kişi ve gruplarla iş birliği yapmanın önemini algılayabilecekleri düzenlemeler yapılır (SDB2.2). Öğrencilerin görsel algılarını zenginleştirmek için uygun çevrim içi araçlara yer verilir. Örneğin öğrencilerle birlikte etkileşimli tahta üzerinden oyun oynamaya izin veren eşleştirme, uygun görselleri bulma, farklı olanı bulma gibi eğitsel oyunlar oynatılır (E2.5,OB2). Öğrencilerin, nesneleri biçimsel özelliklerine göre ayırt edebilme durumlarının değerlendirilmesinde çalışma kâğıdı kullanılabilir. 

MAT.1.3.4
Öğrencilerden çevresinde gördükleri geometrik yapıları anlatmaları istenir. Ayrıca günlük yaşamda yer alan çeşitli yapı modeller sınıf ortamına getirilir ya da akıllı tahta üzerinde gösterilir. Böylece geometrik yapılar ile geometrik şekiller arasındaki ilişkinin öğrenciler tarafından keşfedilmesi sağlanır (KB2.16.2). Geometrik yapı modelleri görsellerle veya modellerle somut olarak öğrencilere gösterilip kenar ve köşe sayıları dikkate alınır. Yapı modelinin içinden geometrik şekilleri görsellerden keserek veya modelleri parçalayarak ayırmaları ve sınıflandırmaları beklenir. Öğrencilere bir geometrik yapı modeli araştırıp bulmaları, bu modeller üzerinde yer alan geometrik şekilleri köşe ve kenar sayılarına göre belirlemeleri, oyun hamuru gibi araç-gereç kullanarak geometrik yapılar üzerinde belirlediği şekilleri oluşturmaları için performans görevi verilebilir (SDB1.2). Performans görevinin değerlendirilmesinde bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.

MAT.1.3.5
Öğrencilere üçgen, kare, dikdörtgen ve çemberin biçimsel özelliklerini belirlemeye yönelik oyunlar oynatılır. Bu özelliklerin benzer ve farklı yönlerini belirlemelerine, geometrik şekilleri özelliklerine göre ayırmalarına ve tasnif etmelerine yönelik etkinlikler yapılır. Biçimsel özelliklerine göre sistematik bir şekilde (E3.7) üçgen, kare, dikdörtgen, ve çember şeklinde adlandırabilmelerine yönelik çalışmalara yer verilir. Geometrik şekillerin biçimsel özelliklerinin belirlenmesine, şekillerin ayrılmasına ve adlandırılmasına yönelik çeşitli oyunlar oynatılır (E2.5). Geometrik şekillerin sınıflandırılmasında yapılandırılmış grid kullanılabilir.

Günlük yaşamda yer alan geometrik yapılar ile geometrik şekiller arasındaki ilişkinin öğrenciler tarafından keşfedilmesi amacıyla okul dışı öğrenme ortamları kullanılır. Ayrıca gerek Türkiye’de gerekse dünya mimarisinde yer alan geometrik yapı modellerinin görselleri sunulur. Çevrim içi araçlar ya da matematiksel yazılımlar ile bu yapıların farklı açılardan görünümleri gösterilir ve üç boyutlu bir yapı olduğu açıklanır. 

Geometrik şekillerden oluşan yapboz parçaları öğrencilere dağınık hâlde verilir ve öğrencilerden yapbozu tamamlamaları istenir. Daha fazla geometrik şekil ile farklı tasarım ya da özgün model oluşturma çalışmalarına yer verilir. Öğrencilerin kendi geometrik şekillerini tasarlamaları ve bu şekillerin diğer geometrik şekiller ile olan benzerlik ve farklılıklarını listelemeleri için bir öğrenme ortamı oluşturulur.

Nesnelerin biçimsel özelliğinin ve geometrik yapı modellerinde bulunan geometrik şekillerin belirlenmesini, adlandırılmasını kolaylaştıracak gereçle desteklenen farklı zorluk
seviyelerinde kolaj çalışmaları yapılır. İş birliğine dayalı öğrenme, grup çalışmaları veya bireysel etkinlikler aracılığıyla öğrenciler öğrenme sürecine etkin bir şekilde katılmaya teşvik edilir. Öte yandan konunun desteklenmesi için görsel araç gereçle maket çalışmaları yapılır veya öğretim süreci oyun temelli olarak tasarlanır. 

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.