3. TEMA: SANATÇILAR VE ESERLERİ

SAB3. Sanat Eserini İnceleme, SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

KB3.3. Eleştirel Düşünme

E1.2. Bağımsızlık, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.10. Eleştirel Bakma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D11. Özgürlük, D14. Saygı, D15. Sevgi, D17. Tasarruf, D18. Temizlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB7. Veri Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

GS.8.3.1. Modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımların, toplumsal ve kültürel değişimlerle
ilişkisi hakkında eleştirel düşünebilme
a) Fovizm, kübizm ve pop sanat akımlarındaki estetik yaklaşımların toplumsal yapılar,  teknolojik değişimler, bireyselleşme ve tüketim kültürüyle ilişkisini sorgular.
b) Fovizm, kübizm ve pop sanat akımlarındaki estetik yaklaşımların dönemin toplumsal
yapıları, teknolojik değişimler, bireyselleşme ve tüketim kültürü ile ilişkisi hakkında akıl yürütür.
c) Akıl yürütme süreci sonunda ulaştığı çıkarımları, modern sanat eserlerindeki toplumsal ve kültürel değişimler bağlamında yansıtır.

GS.8.3.2. Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerinde üretilmiş sanat eserlerini inceleyebilme
a) Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserleri sanatsal açıdan betimler.
b) Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserleri sanatsal açıdan çözümler.
c) Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserleri sanatsal açıdan yorumlar.
ç) Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserler hakkında sanatsal yargıda bulunur.

GS.8.3.3. Modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımlardan hareketle temellük sanatı  yapabilme
a) Modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımlardan hareketle temellük sanatına uygun kompozisyon tasarlar.
b) Modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımlardan hareketle temellük sanatına uygun kompozisyon oluşturur.

Modern Sanat Akımlarının Toplumsal ve Kültürel Değerlerle İlişkisi
Fovizm, Kübizm ve Pop Sanat Dönemi Eserleri
Temellük Sanatı

bireyselleşme, dijital sanat, fovizm, kendine mâl etme, kübizm, pop sanat, temellük sanatı,  tüketim kültürü

Öğrenme çıktıları gözlem formu, kontrol listesi, gelişim dosyaları veya öz değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi kapsamında öğrencilerden fovizm, kübizm veya pop sanat dönemlerine ait seçtikleri bir eseri temel alarak temellük sanatına uygun özgün kompozisyon oluşturmaları istenir. Çalışmalarında, seçtikleri eserin estetik ve kavramsal özelliklerini yeniden yorumlamaları, geleneksel veya dijital teknikleri kullanarak farklı bir  bağlamda sunmaları beklenir.

Öğrencilerin teknoloji, tüketim kültürü, bireyselleşme ve modernizmin kültürel etkilerinin  farkında oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin teknoloji, tüketim kültürü, bireyselleşme ve modernizmin toplumsal ve kültürel  etkilerini anlama düzeyleri aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Teknolojik gelişmeler, insanların günlük yaşamını ve toplumun yaşam tarzını nasıl etkilemiştir?
• Ünlü markalar veya popüler ürünler hakkında gözlemlediğiniz dikkate değer değişimler  nelerdir?
• Günümüzde bireyselleşmenin hayatımızdaki etkileri nelerdir?

Toplumsal ve kültürel değişimlerin estetik tercihler ve sanatsal üretimler üzerindeki etkilerini  anlamaları için öğrencilere aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Teknoloji ve sanat arasındaki ilişki hakkında daha önce duyduklarınız veya gözlemledikleriniz
nelerdir?
• Sanatın veya popüler kültürün tüketim kültürüyle bağlantıları nelerdir?
• Bireysel tercihler moda ve müzik gibi alanlarda ne tür değişimlere yol açmaktadır?
• Son yıllarda çevrenizde veya medyada karşılaştığınız estetik yaklaşımları ve moda tarzlarını nasıl tanımlarsınız?

GS.8.3.1
Öğrencilerden modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımların toplumsal ve kültürel  değişimlerle ilişkisi hakkında eleştirel düşünebilmeleri beklenir. Fovizm, kübizm ve pop
sanat akımlarına ait eserlerin görselleri gösterilerek bunların dönemini ve sanatın toplumdaki
değişimleri yansıtma biçimini düşündüren açık uçlu sorular yönlendirilir (OB4, OB9). Anahtar kavram etkinliği ile bireyselleşme, tüketim kültürü, Sanayi Devrimi, dijital sanat gibi temel kavramlar görsellerle ilişkilendirilerek bu kavramlar hakkında tahmin yürütmeleri beklenir (OB9). Bu süreçte fovizm, kübizm ve pop sanat akımlarındaki estetik yaklaşımların toplumsal yapılar, teknolojik değişimler, bireyselleşme ve tüketim kültürüyle ilişkisini sorgulamaları (a) sağlanır (OB5, OB9). Öğrencilerden belirlenen modern sanat akımlarıyla ilgili belgeseller, sanat tarihi kaynakları ve dijital içerikleri inceleyerek bilgi toplamaları istenir (KB2.6, OB1). Araştırma sürecinde belgeseller, sanat tarihi kitapları, dijital kaynaklar gibi araçlardan faydalanmaları sağlanır (OB2). Küçük gruplar hâlinde çalışarak her gruptan belirli bir sanat akımıyla ilgili araştırma yapması; sanat akımının ortaya çıkış nedenlerini, estetik özelliklerini ve dönemin toplumsal yapısıyla ilişkisini belirlemeleri istenir (SDB2.2, SDB2.3). Öğrencilerden araştırmalarını poster, kavram haritası veya dijital sunumlarla sınıf ortamında paylaşmaları beklenir (SDB1.2, OB7). Grup sunumları sırasında sanat akımlarının dönemin toplumsal yapıları, teknolojik değişimler, bireyselleşme ve tüketim kültürü ile ilişkisi hakkında akıl yürütmeleri (b) beklenir. Öğrencilerden birbirlerinin sunumlarını dinleyerek farklı sanat akımları arasındaki bağlantıları analiz etmeleri ve modern sanat akımlarının günümüz sanatına etkilerine ilişkin çıkarımlarını yansıtmaları (c) istenir (SDB3.3, E3.3). Öğrencilerin birbirlerini karşılıklı saygı çerçevesinde eleştirmeleri, akran değerlendirme formu kullanarak yapıcı geri bildirimlerde bulunmaları sağlanır (D14.1, E3.5). Ayrıca sanat akımlarını ve bunların toplumsal bağlamlarını anlamalarına yönelik bireysel yazılı değerlendirmeler yapmaları beklenir. Böylece öğrencilerin toplumsal
değişimlerin sanata etkisi konusunda farkındalık kazanmaları sağlanır. Süreç gözlem formu
ile değerlendirilebilir.

GS.8.3.2
Öğrencilerden fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerinde üretilmiş sanat eserlerini inceleyebilmeleri beklenir. Bu amaçla Henri Matisse’in (Anri Matis) "Kırmızıdaki Armoni" (Fr.
Harmonie en Rouge, "Armöni an Ruj") Pablo Picasso’nun (Pablo Pikasso) "Guernica" (İsp.
Guernica, "Gernika") ve Andy Warhol’un (Endi Varhol) "Şampel’in Çorba Kutuları" (İng.  Campbell’s Soup Cans, "Kembıl’s Sup Kenz") isimli eseri ele alınabilir. İncelenecek eserlere
öğrencilerle birlikte karar verilerek öğrencilerin tercih sebeplerini açıklamaları istenir (D3.4, SDB1.1, SDB2.1). Eser görsellerini, sanal müze ziyaretleriyle veya basılı yahut dijital ortamda incelemeleri sağlanır (KB2.2, OB4). Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserleri sanatsal açıdan betimlemeleri için (a) eserin sanatçısı, adı, türü, yapım tekniği, boyutları ve yapım yılı hakkında tahminde bulunmaları istenir. Tahminlerini eser künyesiyle karşılaştırarak değerlendirmeleri beklenir. Eserlerdeki detaylara dikkat ederek bilgi objelerini listelemeleri sağlanır. Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserleri sanatsal açıdan çözümlemeleri için (b) öğrencilerden eserin konusunu belirlemeleri, sanat elemanları ve tasarım ilkelerini analiz etmeleri beklenir. Bu süreçte renk kullanımı, geometrik biçimler, nokta etkisi, çizgi etkisi, görsel doku, mekân ve perspektif anlayışına odaklanarak bu kavramları açıklamaları istenir (OB9). Öğrencilerin bu sanat akımlarında klasik anlayıştan farklı bir sanat dili oluşturulduğunu fark etmeleri sağlanır. Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserleri sanatsal açıdan yorumlamaları için (c) eserlerin konusuyla sanat elemanları ve tasarım ilkeleri arasındaki ilişkileri belirlemeleri beklenir. Seçilen eserleri farklı dönemlere ve sanatçılara ait çalışmalarla karşılaştırarak analiz yapmaları sağlanır (KB2.7). Ayrıca eserlerin yapıldığı dönemin tarihî ve toplumsal bağlamını dikkate alarak çıkarımlarda bulunmaları istenir (KB2.10, SDB3.3, OB9). Sanat elemanlarının sosyal mesajları iletme biçimini ve sanatçıların eserler aracılığıyla sanat algılarını nasıl yansıttığını sorgulamaları sağlanır. Sanat eserlerindeki konu, sembolik anlatım, üslup tercihleri ve özgünlük kavramlarında zaman içinde meydana gelen değişimleri belirlemeleri istenir. Fovizm, kübizm ve pop sanat dönemlerine ait eserler hakkında sanatsal yargıda bulunmaları için (ç) öğrencilerden seçtikleri eserleri sanatın anlatımcı, biçimci, dışavurumcu ve temsil kuramları çerçevesinde sistematik olarak incelemeleri beklenir (OB4, E3.10). Her öğrenciden eserleri, belirlenen ölçütlere göre kuramlarla karşılaştırarak estetik yargısını oluşturması ve bu yargıya ilişkin çıkarımlarını ifade etmesi istenir (KB2.17, KB3.3, SDB3.3). Sanatçıların dünya sanatına katkılarını fark etmeleri, sanatçıları saygı ve vefa ile anmaları beklenir (D15.2). Süreç kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

GS.8.3.3
Öğrencilerden modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımlardan hareketle temellük sanatı
yapabilmeleri beklenir. Modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımlardan hareketle temellük sanatına uygun kompozisyon tasarlamaları için (a) öğrencilerden belirli bir sanat akımını simgeleyen bir eseri seçip temellük (kendine mâl etme) sanatı prensiplerine uygun şekilde yeniden yorumlamaları istenir. Seçtikleri eseri sanatsal açıdan çözümleyerek eserin içerdiği imge ve objelere yeni bir perspektif kazandırmaları beklenir (E3.3). Temellük sanatının doğasına uygun olarak özgün eseri, tarihî bağlamını ve anlamını korumak suretiyle dönüştürmeleri sağlanır (OB4). Seçtikleri eseri farklı bir sanat anlayışıyla birleştirmeleri veya modern bir eseri geleneksel Türk motifleri, hat sanatı veya minyatürle harmanlayarak yeni bir anlatım dili geliştirmeleri istenir (KB2.20, SDB3.2). Öğrencilerin tasarımlarını taslak hâline getirmeleri, süreç boyunca notlar alarak dijital veya geleneksel tekniklerle fikirlerini geliştirmeleri sağlanır (KB1, SDB1.2). Modern sanat akımlarındaki estetik yaklaşımlardan hareketle temellük sanatına uygun kompozisyon oluşturmaları için (b) öğrencilerden özgün eserdeki imgeleri, kompozisyonu veya anlamı değiştirerek tasarımlarını görselleştirmeleri beklenir. Çalışmalarını dijital veya geleneksel araçları kullanarak yahut her iki aracı harmanlayarak tamamlamaları sağlanır. Resim çalışmaları
için sulu boya, akrilik boya, guaj boya gibi farklı malzemeler önerilir. Öğrencilerin görsel sanat çalışmasına uygun anlatım araçlarını belirlemeleri, bu araçlara uygun teknik seçimlerini kendi tercihleri doğrultusunda yapmaları sağlanır (D11.2, SDB1.1, E1.2). Belirledikleri malzemeleri, özenli ve verimli şekilde kullanmaları beklenir (D17.3). Çalışmalar sırasında seçtikleri sanat akımının, sanatçıların veya eserlerin estetik değerlerine sadık kalmaları istenir. Bununla birlikte temellük sanatında, ahlaki açıdan özgün eseri birebir kopyalamak yerine eserin anlamını dönüştürerek yeni bir bağlamda yorumlamanın daha doğru olduğunu kavramaları sağlanır. Güzel sanat eserlerinin telif yasası ile korunduğu ve izinsiz birebir kopyalamanın etik dışı olduğu aktarılarak öğrencilerin sanatçının fikrî haklarına saygı duymaları beklenir (OB2). Ayrıca sanatsal uyarlamalar ve yorumların telif hakkı gerektirebileceği hatırlatılır. Fikrî mülkiyet haklarına duyarlılığın insani ve hukuki bir sorumluluk; başkalarının haklarını korumanın ise etik bir gereklilik olduğu üzerinde durulur (OB2, D1.1). Öğrencilerin bireysel özgürlüklerini kullanırken toplumsal sorumlulukları da gözetmeleri sağlanır (D11.3). Sanatsal ürünler dijital veya fiziksel olarak sergilenir. Çalışma sürecinin sonunda öğrencilerin iş birliği içinde çalışma alanlarını düzenlemeleri ve temizlemeleri sağlanır (D18.2, SDB2.2). Öğrencilerden  tasarımlarında kullandıkları kültürel sembolleri, teknikleri ve benimsedikleri estetik yaklaşımları analiz etmeleri; başarılı ve geliştirilmesi gereken yönlerini belirleyerek öz değerlendirme yapmaları beklenir (E3.10, SDB1.2). Ayrıca eserlerine yönelik kısa açıklamalar yazarak izleyicilere seçimlerini anlatmaları sağlanır. Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanır ve gelişim dosyası veya öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden fovizm, kübizm veya pop sanat estetiğini kullanarak artırılmış gerçeklik (İng. Augmented Reality, "Ogmentid Riyeliti") yahut sanal gerçeklik (İng. Virtual Reality, "Virçuıl Riyeliti") projeleri tasarlamaları istenebilir. Dokunmatik ekran veya projeksiyon teknolojileriyle izleyicilerin sanat eserlerini değiştirip dönüştürebilecekleri etkileşimli bir deneyim oluşturmaları sağlanabilir. Seçtikleri modern sanat akımını kullanarak iklim değişikliği, teknoloji bağımlılığı veya tüketim çılgınlığı gibi güncel bir sosyal sorunu temellük sanatı yaklaşımıyla sanatsal ürüne dönüştürmeleri istenebilir.

Öğrencilerden eserlerde yer alan görselleri renkler ve geometrik şekillerle sadeleştirerek fiziksel veya dijital ortamda sanatsal ürünlere dönüştürmeleri istenebilir. Fovizm, kübizm ve pop sanat akımlarına ait bir eserdeki renk ve şekil özelliklerini temel alarak kolaj çalışması yapmaları sağlanabilir. Kübizm’in geometrik yaklaşımından hareketle kâğıt ve kartonları kullanarak üç boyutlu kompozisyonlar oluşturmaları istenebilir. Güncel bir sosyal sorunu ele alarak modern sanat akımlarına uygun renk ve şekillerle afiş hazırlamaları istenebilir.