1. TEMA: HAYAT VE SANAT

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik

DB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D5. Duyarlılık, D12. Sabır, D16. Sorumluluk, D17. Tasarruf

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

GS.8.1.1. Tasarım ilkelerini kullanarak sanatsal ve işlevsel yerleştirme yapabilme
a) Tasarım ilkelerini kullanarak alanın estetik ve işlevsel ihtiyaçlarına uygun yerleştirme tasarlar.
b) Tasarım ilkelerini kullanarak alanın estetik ve işlevsel ihtiyaçlarına uygun yerleştirme oluşturur.

Yerleştirme Sanatı

arazi sanatı, çevresel sanat, diyorama, ekolojik sanat, yerleştirme

Öğrenme çıktıları gelişim dosyaları, dereceli puanlama anahtarları ve grup değerlendirme
formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden
çevre sorunları, kentleşme, sürdürülebilirlik gibi temalardan birini seçerek alanın estetik
ve işlevsel ihtiyaçlarına uygun bir yerleştirme tasarlamaları istenir. Sanatsal ürünlerini doğal
ve sürdürülebilir malzemelerle büyük ölçekli yerleştirme, diyorama, maket gibi alternatif
yöntemler kullanarak oluşturmaları beklenir.

Öğrencilerin tasarım ilkelerini ve mekân ile sanat ilişkisini bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin tasarım ilkeleri ve mekân ile sanat arasındaki etkileşim hakkındaki farkındalık  düzeyleri aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Mekânda estetik bir değişim yaratmak için hangi tasarım ilkelerini kullanırsınız?
• Mekân ve sanat eserlerinin birbirlerine katkıları nelerdir?

Öğrencilere mekânın sanatsal bir bileşen ve sanatsal ürünün bir parçası olduğu fikrini  kazandırmak amacıyla aşağıdakilere benzer sorular sorulur:
• Sanat eserinin yerleştirildiği mekân, eserin anlamını ve etkisini nasıl değiştirir?
• Bir mekânda sanat eserinin varlığı mekânın kendisini nasıl dönüştürür?

GS.8.1.1
Öğrencilerden tasarım ilkelerini kullanarak sanatsal ve işlevsel yerleştirme yapabilmeleri  beklenir. Bu kapsamda yerleştirme sanatı, ekolojik sanat, çevresel sanat ve arazi sanatı  hakkında dijital veya basılı kaynaklardan bilgi toplamaları istenir (E1.1, OB2, OB9). Yerleştirme
sanatıyla ilgili video, belgesel ve görsel materyaller üzerinden öğrencilerin bu kavramların
gerçek hayattaki uygulamalarını incelemeleri sağlanır (OB4). Ayrıca öğrencilerden
çevrelerindeki yerleşim alanlarının veya doğadaki nesnelerin düzenlenme biçimlerini
gözlemleyerek not almaları veya fotoğraflayarak kayıt altına almaları beklenir (E3.2, OB1,
KB2.2). Tasarım ilkelerini kullanarak alanın estetik ve işlevsel ihtiyaçlarına uygun yerleştirme
tasarlamaları için (a) öğrencilerin sistemlerin sürdürülebilirliğini etkileyen faktörler üzerine düşünmeleri sağlanır. Çevre sorunları, kentsel dönüşüm, sürdürülebilirlik, birey ve toplum ilişkileri gibi konular arasından bir tema seçmeleri istenir (SDB1.1). Kentleşme sorunları bu temalar etrafında ele alınır (OB8). Sanatın bu süreçlerdeki rolünü konuşma halkası oluşturarak tartışmaları beklenir (E3.5, OB9, SDB3.3). Öğrencilerden fikirlerini bireysel veya grup hâlinde eksik bir kavram haritasını tamamlayarak görselleştirmeleri istenir (D16.3, OB7). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında öğrencilere geri bildirim verilir. Belirlenen tema veya kavramla bireysel yahut grup çalışması şeklinde bağlamından kopmadan yerleştirme tasarımı yapmaları beklenir (E3.3). Malzemelerin bir araya gelmesiyle oluşacak estetik ve işlevsel etkiyi, önceden değerlendirmeleri istenir (KB2.11). Tasarım fikirlerini, taslak çizimler veya dijital araçlarla ifade etmeleri önerilir. Tasarım ilkelerini kullanarak alanın estetik ve işlevsel ihtiyaçlarına uygun yerleştirme oluşturmaları için (b) iç veya dış mekânlara uygun üç boyutlu sanatsal ürünler hazırlamaları istenir (OB9). Öğrencilerden malzeme seçimlerini yaparken fikir alışverişinde bulunmaları ve sürdürülebilirlik açısından değerlendirme yapmaları beklenir (SDB2.1, SDB2.3). Bu süreçte doğal veya sürdürülebilir malzemeleri tercih etmeleri istenir. Böylece sürdürülebilir ve sürdürülebilir olmayan süreçler arasındaki farkları kavramaları sağlanır (OB8, D5.2, D17.3). Yerleştirme çalışmalarını, okul bahçesi veya çevredeki ortak bir alanda gerçekleştirmeleri önerilir. Büyük ölçekli yerleştirmeleri, video veya fotoğraf ile kayıt altına almaları sağlanır (OB2). Alanın sınırlı olduğu durumlarda, diyorama veya maket çalışmaları alternatif olarak sunulur. Bu süreçte diyoramanın tarihî bir mekân veya doğal bir manzarayı küçük ölçekte canlandıran üç boyutlu model çalışması olduğu vurgulanır. Diyoramalar sayesinde öğrencilerin mekân, perspektif ve ayrıntıları bütüncül biçimde algılayabilmeleri sağlanır. Diyorama çalışmalarında, tarihî bir mekân veya doğal bir manzarayı temsil eden minyatür modeller hazırlamaları istenir (KB2.20). Bu doğrultuda plastik veya karton kutular içerisinde figürler, bitkiler ve nesneleri kullanarak ölçeklendirme, perspektif ve aydınlatma teknikleriyle görsel derinlik oluşturmaları beklenir. Uygulama sürecinde karşılaştığı zorlukları öğrenme fırsatı olarak görüp sabırlı, kararlı ve özenli bir şekilde çalışmaları sağlanır (E1.3, D12.1). Grup çalışmaları sırasında iş birliği yapmaları, iletişim kurmaları ve farklı bakış açılarını birleştirme becerilerini geliştirmeleri desteklenir (SDB2.2, SDB2.3). Sanatsal ürünler mekân içerisinde fiziksel olarak sergilenir veya fotoğraflanarak dijital ortamda paylaşılır. Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak gelişim dosyası, dereceli puanlama anahtarı
veya grup değerlendirme formlarıyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerden yerleştirme tasarımı süreçlerini duraklatılmış hareket (İng. Stop-Motion, "Stop Moşın") tekniğiyle kısa filme dönüştürmeleri istenebilir. Yeni medya sanatı hakkında araştırma yapmaları ve elde ettikleri bilgiler doğrultusunda teknolojiyi, ışık unsurlarını ve dijital medyayı mekâna dâhil eden bir yerleştirme tasarlamaları teşvik edilebilir. Ayrıca sanatsal ürünlerini dijital ortamda 3D modelleme araçlarıyla oluşturmaları, fiziksel mekân ile dijital teknolojileri bir araya getirerek artırılmış gerçeklik (İng. Augmented Reality, "Ogmentid Riyeliti") veya sanal gerçeklik (İng. Virtual Reality, "Virçuıl Riyeliti") tabanlı yerleştirmelere dönüştürmeleri sağlanabilir.

Öğrencilerden herhangi bir yaşam alanını temsil edecek şekilde kutu, tepsi, masa gibi sınırlı bir yüzey içerisinde oyuncak ağaçlar, taşlar kullanarak estetik bir düzenleme yapmaları istenebilir. Sınırlı malzeme seçeneğiyle sade bir yerleştirme gerçekleştirmeleri yönünde rehberlik sağlanabilir. Ayrıca diyoramanın temel düzeydeki örneklerinden yararlanarak veya kâğıt katlama (origami) tekniklerini kullanarak küçük maketler oluşturmaları teşvik edilebilir. Küçük modülleri belirli bir yüzey üzerinde düzenli tekrarlar yoluyla ritmik kompozisyonlara dönüştürmeleri sağlanabilir.