1. TEMA: HAYAT VE SANAT
SAB4. Sanatsal Üretim Yapma
E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematiklik
SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği
D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D17. Tasarruf, D18. Temizlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı
GS.6.1.1. Doğadaki çözümlerden hareketle biyomimetik yapabilme
a) Doğal formların nokta, çizgi, doku etkileri ve ritmik yapılarını analiz ederek biyomimetik tasarlar.
b) Doğal formların nokta, çizgi, doku etkileri ve ritmik yapılarından yararlanarak biyomimetik oluşturur.
Doğal Formların Yapısal Nitelikleri
Doğadaki Çözümler ve Biyomimetik İlişkisi
biyomimetik, çizgi etkisi, doku etkisi, duraklatılmış hareket (İng. Stop-Motion, "Stop Moşın"), ilham panosu (İng. Moodboard, "Mudbord"), başkalaşma (metamorfoz), nokta etkisi, doğal form, yapı (strüktür)
Öğrenme çıktıları gelişim dosyaları, öz değerlendirme formları ve grup değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden doğadaki formları inceleyerek biyomimetik oluşturmaları istenir. Çalışmalarında doğal yapıların nokta, çizgi, doku etkileri ve ritmik yapılarından yararlanarak insan yapımı tasarımlar ile doğa arasındaki ilişkiyi görselleştirmeleri beklenir.
Öğrencilerin doğal ve doğal olmayan malzemelerin özellikleri hakkında bilgi sahibi oldukları kabul edilmektedir.
Öğrencilerin doğal ve yapay malzemeler hakkındaki bilgileri aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Ahşap, taş ve kâğıt doğal malzemeler midir?
• Plastik, cam, metal gibi malzemeler doğal mı yoksa yapay mıdır?
Öğrencilere tasarımların doğayla ilişkisi üzerine düşünmeleri amacıyla aşağıdakilere benzer sorular sorulur:
• Uçaklarla hangi hayvanları ilişkilendirebilirsiniz?
• Kaplumbağanın şeklinden yola çıkarak ne tasarlamak isterdiniz?
GS.6.1.1
Öğrencilerden doğadaki çözümlerden hareketle biyomimetik yapabilmeleri beklenir. Doğal formların nokta, çizgi, doku etkileri ve ritmik yapılarını analiz ederek biyomimetik tasarlamaları için (a) doğadaki yapıları, form ve sistemleri tasarım süreçlerine aktarmaları sağlanır. Öğrencilerden tasarım sürecini planlayarak aşamalı bir çalışma takvimi oluşturmaları ve süreç boyunca edindikleri deneyimleri, karşılaştıkları zorlukları ve öğrendiklerini yansıtıcı günlüklere kaydetmeleri istenir (E3.7, SDB1.2). Böylece zamanı etkili kullanmaları, görevlerini planlamaları ve kendi öğrenme süreçlerini değerlendirmeleri sağlanır (D3.2). Bu amaçla doğanın kendi içindeki değişim ve dönüşüm süreçlerini gözlemlemeleri, bu süreçlere ilişkin örnekler belirleyerek sınıflandırmaları istenir (KB2.2, KB2.5). Öğrencilere biyomimetiğin doğadaki çözümlerden ilham alınarak yeni tasarımlar geliştirme yaklaşımı
olduğu, başkalaşmanın ise doğadaki canlıların zaman içinde geçirdiği biçimsel ve işlevsel değişim süreçlerini ifade ettiği örneklerle açıklanır. Yaprakların damar yapıları, bal peteğinin altıgen formları, salyangoz kabuğunun sarmal düzeni, dalga hareketleri gibi doğal formları nokta, çizgi, doku etkisi ve ritmik yapılar açısından fark etmeleri sağlanır. İnsan yapımı tasarımlar ile doğadaki benzerlikleri anlamaları için kuş kanatlarından esinlenerek tasarlanan uçaklar, bal peteği yapısından ilham alınan mimari yapılar gibi örnekler üzerinde karşılaştırmalı analiz yapmaları istenir (KB2.7, SAB1). Öğrencilerden belirlenen ölçütler çerçevesinde doğadan fotoğraflar çekmeleri, gazete kupürleri veya görsellerden oluşan bir belgelik hazırlamaları beklenir (E3.3, OB1). Ayrıca doğayla etkileşimlerinin kendilerinde uyandırdığı duyguları, gözlem günlüğüne yazmaları ve elde ettikleri bulguları sınıfla paylaşmaları istenir (SDB1.3, SDB2.1). Türk kültürüne özgü estetik anlayışın doğayla ilişkisi örneklerle açıklanarak öğrencilerin geleneksel motiflerin doğal formlardan esinlenerek oluştuğunu fark etmeleri sağlanır (OB5). Doğadaki düzen ve estetik ilkelerin tasarıma yansımaları üzerinde durularak estetiğin,
sanat ve doğada önemli olduğunu anlamaları beklenir (D7.1). Tasarım planlarını, tasarımdan doğaya veya doğadan tasarıma doğru bağlamından kopmadan dönüştürmeleri beklenir (KB2.16.1, KB2.16.2). Öğrencilerden dönüşüm süreçlerindeki aşamaları taslak çizimler veya yansıtıcı günlüklere kaydederek sistematik çalışmaları istenir (KB1, E3.7, SDB1.2). Doğadaki doğal formların nokta, çizgi, doku etkileri ve ritmik yapılarından yararlanarak biyomimetik oluşturmaları için (b) öğrencilerden tasarımlarını geleneksel veya dijital tekniklerle görselleştirmeleri istenir. Bu doğrultuda duraklatılmış hareket (İng. Stop-Motion, "Stop Moşın") videoları, 3D modelleme veya fotoğraflarla ilham panosu (İng. Moodboard, "Mudbord") hazırlamaları beklenir. Tasarımlarına uygun görsel anlatım araçlarını belirlemeleri ve tasarımlarını gerçekleştirmek için gerekli olan malzemeleri hazır bulundurmaları sağlanır (OB2, SDB1.2). Malzemeleri özenli ve verimli kullanmaları istenir (D17.3). Tasarım fikirlerini, tasarımlarının gelişim süreçlerini ve işlevselliğini sunumla açıklamaları beklenir (SDB1.2, SDB1.3). Öğrencilerin tasarımlara ilişkin estetik yargılarını paylaşmaları istenir (OB9, E3.5). Çalışma ortamını iş
birliğiyle temizleyerek düzenli bir alan oluşturmaları sağlanır (SDB2.2). Aynı zamanda düzenli bir çalışma ortamının üretkenliği arttırdığı, sağlığı koruduğu ve yaşam kalitesini iyileştirdiği üzerinde durulur (D18.2). Sanatsal ürünler dijital veya fiziksel olarak sergilenir. Bu ürünler performans görevi kapsamında ele alınarak gelişim dosyası, öz değerlendirme veya grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerden doğal formlardan hareketle üç boyutlu çalışmalar veya mimari tasarımlar yaparak tasarımlarının dönüşüm aşamalarını yansıtan animasyon hazırlamaları, doğadaki yapıları form ve işlevsellik bağlamında değerlendirerek günlük yaşamda kullanılabilir tasarımlara dönüştürmeleri istenebilir.
Öğrencilere doğadaki dönüşüm ve biçimsel değişim süreçlerini anlatan videolar veya animasyonlar
izletilebilir. Öğrencilerin doğadaki temel biçimsel yapıları gözlemleyip sadeleştirmeleri, bu yapılardan yola çıkarak kâğıt katlama teknikleriyle üç boyutlu origami çalışmaları gerçekleştirmeleri sağlanabilir.