5. TEMA: RENK VE ESTETİK

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D7. Estetik, D12. Sabır

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

GS.5.5.1. Doğal ve yapay nesnelerin doku özelliklerini yansıtan iki renkli natürmort yapabilme
a) Farklı yüzey özelliklerine sahip doğal ve yapay nesnelerden oluşan kompozisyon tasarlar.
b) Tonlama ve gölgelendirme tekniklerini kullanarak doğal ve yapay dokularla iki renkli natürmort oluşturur.

Doğal ve Yapay Nesnelerin Doku Özellikleri
İki Renkli Natürmort

guaj boya, yapay doku

Öğrenme çıktıları dereceli puanlama anahtarları, öz değerlendirme formları ve akran değerlendirme
formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden farklı yüzey özelliklerine sahip doğal ve yapay nesnelerle natürmort çalışması yapmaları istenir. Guaj boya ile tonlama ve gölgelendirme tekniklerini kullanarak dokuların görsel özelliklerini yansıtan iki renkli natürmort oluşturmaları beklenir.

Öğrencilerin nesnelerin yüzey özelliklerini tanıdıkları kabul edilmektedir.

Nesnelerin yüzey özelliklerini tanıma düzeylerini belirlemek için öğrencilere aşağıdakilere benzer kısa cevaplı sorular sorulur:
• Günlük hayatta sıkça karşılaştığınız pürüzsüz yüzeylere örnek verebilir misiniz?
• Pürüzlü bir yüzeye dokunduğunuzda nasıl bir his oluşur?

Öğrencilere doğal ve yapay nesnelerin üzerindeki kırılma ve yansımaların, yüzeylerin ışıkla olan etkileşimi sonucunda gerçekleştiğini fark edebilmeleri için aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Bir damla su cam yüzeyinde mi yoksa ahşap yüzeyde mi daha hızlı hareket eder?
• Metal, kumaş gibi yüzeylerde ışık nasıl yansır?

GS.5.5.1
Öğrencilerden doğal ve yapay nesnelerin doku özelliklerini yansıtan iki renkli natürmort yapabilmeleri
beklenir. Bu doğrultuda öğrencilerin çevrelerindeki farklı tür ve dokulara sahip nesneleri belirleyerek sınıfa getirmeleri istenir (SDB1.1). Doğal ve yapay dokuları farklı ışık kaynakları altında gözlemleyerek dokuların ışığa göre değişimini analiz etmeleri ve bu gözlemlerini çizimler veya fotoğraf çekimleriyle kaydetmeleri sağlanır (KB2.2, OB1). Işığın geliş açısının, yoğunluğunun ve renginin nesnelerin dokusal görünümlerine etkisini fark etmeleri ve açıklamaları beklenir (SDB2.1). Bu süreçte öğrencilerin dikkat, detay algısı ve sabırla gözlem yapabilme becerilerini geliştirmeleri amaçlanır (D12.3, E3.2). Doğal ve yapay dokuları, yüzey özellikleri ve malzeme açısından karşılaştırmaları sağlanır (KB2.7). Aynı zamanda
sürdürülebilir çevre açısından bu nesnelerin ekolojik etkilerini araştırmaları istenir (OB8). Farklı yüzey özelliklerine sahip doğal ve yapay nesnelerden oluşan kompozisyon tasarlamaları için (a) öğrencilerden küçük gruplar hâlinde farklı dokuları estetik bir şekilde birleştirecek fikirler üretmeleri beklenir (D7.2, SDB2.2, E3.3). Seçtikleri nesneleri ışık-gölge ilişkisi ve renk uyumu açısından değerlendirmeleri için rehberlik edilir. Kompozisyonlarını taslak çalışmaları ile planlamaları önerilir (KB1, SDB1.2). Sanatta dokunun rolünü anlamaları için öğrencilerin Türk ve Batı resim sanatında farklı doku özelliklerini yansıtan natürmort örneklerini incelemeleri sağlanır (OB4). Öğrencilerden Türk ressamlardan Süleyman Seyyid’in "Portakallı Natürmort", Şeker Ahmet Paşa’nın "Sepetli Natürmort", Şevket Dağ’ın "Natürmort", Feyhaman Duran’ın "Balıklı Natürmort" veya Ali Sami Yetik’in "Güller" isimli eserlerini analiz etmeleri beklenir (SAB3.1, SAB3.2). Batı sanatından ise Jean-Baptiste-Siméon Chardin’ın (Jan-Batist- Siméon Şarden) "Meyveler, Bardak ve Testi" (Fr. Fruits, gobelet et verre, "Fru ü goble ö ver"), Juan van der Hamen’in (Huan van der Hamen) "Gümüş Tabakta Armutlar" (Es. Peras en una fuente de plata, "Peras en una fvente de plata") ve Alfred Sisley’in (Alfred Sisley) "Üzümler
ve Cevizler" (Fr. Raisins et noix, "Rezeng e nua") isimli natürmortları dijital veya basılı ortamda gösterilir (OB9). Öğrencilerden bu eserlerdeki kompozisyon düzenini, renk uyumunu ve
sanatçıların dokuları yansıtmadaki başarısını gözlemlemeleri beklenir (SAB2.1). Tonlama ve
gölgelendirme tekniklerini kullanarak doğal ve yapay dokularla iki renkli natürmort oluşturmaları
için (b) öğrencilerden hazırladıkları kompozisyonlar arasından seçim yaparak kompozisyonlarını
yüzeye aktarmaları istenir (KB2.20, SDB1.2). Guaj boya temel teknik ve malzeme olarak tanıtılır. Öğrencilere fırça kullanımı, renk geçişleri ve yardımcı araçlarla doku oluşturma yöntemleri uygulamalı olarak gösterilir. Öğrencilerden nesnelerin dokusal detaylarını vurgulamaları ve bu detayları estetik bir bütünlük içinde sunmaları beklenir. Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında geri bildirim verilir. Tamamlanan ürünler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir. Gruplardan süreçte edindikleri deneyimleri ve kompozisyonlarının estetik özelliklerini açıklamaları istenir (D7.1). Grup üyelerinin birbirlerinin çalışmalarını saygı, açık fikirlilik ve yapıcı geri bildirimlerle değerlendirmeleri sağlanır (E3.5, SDB2.3). Sanatsal ürünler performans görevi olarak tanımlanır. Değerlendirmede dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu veya akran değerlendirme formu kullanılabilir.

Öğrencilerden natürmort çalışmalarını tüm renkleri veya yalnızca zıt renkleri kullanarak yapmaları istenebilir. Ayrıca bu çalışmayı dijital araçlarla oluşturmaları sağlanabilir.

Öğrencilerin karmaşık kompozisyonlar yerine geometrik şekillere sahip nesnelerle çalışmaları,  çalışacakları nesnelere dokunarak yüzey özelliklerini hissetmeleri ve natürmort çalışmalarını tek renk kullanarak oluşturmaları sağlanabilir.