1. TEMA: HAYAT VE SANAT

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

E1.6. Seçicilik, E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.10. Eleştirel Bakma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D10. Mütevazılık, D14. Saygı, D15. Sevgi, D17. Tasarruf, D18. Temizlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

GS.5.1.1. Edebî metinlerden ve yazı düzeninden faydalanarak çevre duyarlılığını yansıtan resimleme
yapabilme
a) Doğa temalı edebî metinlerden faydalanarak çevre duyarlılığını yansıtan resimleme tasarlar.
b) Tasarladığı imgeleri yazı düzeniyle birleştirerek çevre duyarlılığını yansıtan resimleme oluşturur.

Resimleme ve Afiş İlişkisi

çocuk edebiyatı, grafik tasarım, hareket, Mevlâna İdris Zengin, resimleme, yazı düzeni

Öğrenme çıktıları kontrol listeleri, öz değerlendirme formları ve grup değerlendirme formları
kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden doğa temalı edebî metinlerinden yola çıkarak çevre duyarlılığını yansıtan resimlemeler oluşturmaları istenir. Çalışmalarında yazı ve görsel unsurları bir araya getirerek görsel mesajın etkisini güçlendirmeleri beklenir.

Öğrencilerin edebî metinlerde anlatılan hikâyeleri veya betimlemeleri görselleştirme konusunda temel farkındalığa sahip oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin metinleri görselleştirme konusundaki farkındalık düzeyleri aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Bir hikâyeyi sadece kelimelerle anlatmak yerine resimle ifade etmek etkili olur mu? Neden?
• Okuduğunuz hangi hikâyenin, hangi sahnesini resmetmek isterdiniz?

Öğrencilere yazının biçimsel özelliklerinin görsel anlamı destekleyebileceğini, harflerin görsel bir ifade aracı olarak resimler içinde anlatımı güçlendirmek ve hareket sağlamak için kullanılabileceğini
düşündürmek amacıyla aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Bir resimde kullanılan yazılar resimdeki kompozisyona nasıl bir katkı sunabilir?
• Resimde kullanılan yazılar o resmin iletmek istediği mesajı nasıl destekler?
• Yazılar bir resmin kompozisyonundaki hareket hissini nasıl kazandırabilir?

GS.5.1.1
Öğrencilerden edebî metinlerden ve yazı düzeninden faydalanarak çevre duyarlılığını yansıtan
resimleme yapabilmeleri beklenir. Bu doğrultuda öğrencilerin kitap kapağı, dergi sayfası reklam panosu, broşür gibi resimleme (illüstrasyon) örneklerini incelemeleri sağlanır (OB4). Resimlemelerin hikâye anlatımının yanı sıra bilgi vermek, yönlendirmek veya mesaj iletmek için kullanıldığına dikkat çekilir. Öğrencilerin örnek resimlemelerde yer alan görsel mesajlara yönelik tahminlerini paylaşmaları istenir (OB1). Doğa temalı edebî metinlerden faydalanarak çevre duyarlılığını yansıtan resimleme tasarlamaları için (a) öğrencilerin doğa temalı edebî metinler arasından seçim yapmaları sağlanır (OB8). Seçim süreci öğrencilerin aktif katılımıyla yürütülerek öğrencilerden tercih nedenlerini açıklamaları beklenir (KB3.1, SDB1.1). Böylece öğrencilerin kendi ilgi, değer ve amaçları doğrultusunda bilinçli kararlar almaları, bunları gerekçelendirmeleri ve sonuçlarının sorumluluğunu üstlenmeleri sağlanır (E1.6). Öğrencilerden konuşma halkası tekniğiyle metindeki karakterlerin fiziksel özelliklerini,
doğayla ilişkilerini, olayların geçtiği zamanı, mekânı ve ana fikri belirlemeleri istenir (E3.10, OB1). Bu aşamada öğrencilerden konuyu vurgulayan metinler veya sloganlar geliştirmesi beklenir (OB9, E3.3). Öğrencilerin konunun temel görsel unsurlarını belirleyerek kompozisyonlarını ve yazı düzenlerini tasarlamaları sağlanır (SDB1.2). Öğrencilerden çevre duyarlılığı ile estetik bakış açısını “yeşil vatan” teması çerçevesinde birleştiren görsel imgeler belirlemeleri beklenir. Tasarladıkları imgeleri, sade ve anlaşılır taslaklar hâlinde düzenlemeleri istenir (KB1). Bu imgeleri yazı düzeniyle birleştirerek çevre duyarlılığını yansıtan resimleme oluşturmaları için (b) öğrencilerden tasarımlarını kitap kapağı, dergi sayfası veya broşür şeklinde düzenlemeleri beklenir. Öğrencilere sulu boya, yağlı pastel boya, renkli
kuru kalem gibi temel teknik ve malzemeler sunularak konuya uygun olanları belirlemeleri için rehberlik edilir. Öğrencilerin çalışacakları malzemeleri ilgi ve yetenekleri doğrultusunda seçmeleri, bunları özenli ve verimli bir şekilde kullanmaları beklenir (SDB1.2, D17.3). Öğrencilerden  resimlemelerinde yazı karakterlerini, harf büyüklüklerini ve yerleşim düzenini kompozisyona uygun şekilde kullanmaları beklenir. Görseller ve yazılar arasında anlam bütünlüğü kurarak mesajın etkisini artırmaları sağlanır (OB4). Resimlemelerde hareket etkisini deneyimlemeleri için yazıları, farklı yönlerde ve boyutlarda kullanmaları sağlanır. Öğrencilere resim, yazı, resim ile yazı içeren afiş örnekleri sunularak öğrencilerden bunları karşılaştırmaları istenir (KB2.7, SAB1). Yazının iletişim aracı olmasının yanı sıra sanatsal kompozisyonun parçası olduğuna ilişkin çıkarım yapmaları sağlanır. Yazıların resimlemeler ve afişlerde mesajı güçlendirmek, temayı vurgulamak ve estetik bütünlüğü sağlamak amacıyla kullanıldığı üzerinde durulur. Sanatsal uygulama sürecinde doğayla estetik bağ
kurmalarını sağlamak amacıyla öğrencilere kuş cıvıltısı, su sesi, rüzgâr uğultusu gibi doğal seslerden ve sözsüz ezgilerden oluşan müzikler dinletilir. Öğrencilerden tamamlanan sanatsal ürünlerini sunmaları ve süreç boyunca edindikleri bilgileri çıkış kartları ile ifade etmeleri beklenir (SDB1.2). Ayrıca öğrencilerden Mevlâna İdris Zengin’in edebiyata ve çevre bilincine katkılarını fark etmeleri, eserlerindeki doğa duyarlılığını anlamlandırmaları ve sanat yoluyla onun anısını yaşatmaları beklenir (D15.2). Birbirlerinin çalışmalarını saygı çerçevesinde değerlendirmeleri istenir (E3.5, SDB2.1). Bu aşamada eleştirilere açık olmaları, farklı görüşlere duyarlılıkla yaklaşarak fikirlerini savunmaları sağlanır (SDB2.3, D10.1). Eleştirilerinde yapıcı bir dil kullanmaları ve arkadaşlarının çalışmalarına saygılı şekilde yorum yapmaları beklenir (D14.1). Ayrıca öğrencilerin kullandıkları araçları, kompozisyonlarındaki
güçlü ve zayıf yönleri, temayı vurgulamak için seçtikleri imgeleri açıklayarak öz değerlendirme
yapmaları istenir (E3.5, SDB1.2, SDB1.3). Süreç boyunca çalışma ortamlarını düzenli tutmaları ve iş birliğiyle temizlemeleri sağlanır (D18.2). Sanatsal ürünler dijital veya fiziksel olarak sergilenir. Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak kontrol listesi, öz değerlendirme formu veya grup değerlendirme formuyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerden çevreyle ilgili bireysel deneyimlerini, gözlemlerini ve doğa temalı edebî metinlerden
edindikleri izlenimleri resimli hikâye kitaplarına veya dijital resimleme serilerine dönüştürmeleri istenebilir. Bu süreçte öğrenciler “Yeşil Vatan” kavramını merkeze alarak doğanın korunması, doğal hayatta sürdürülebilirlik, çevre sorunlarına karşı duyarlılık gibi temaları sanatsal yollarla somutlaştırabilir. Öğrencilerden resimlemelerini sosyal medya gibi farklı mecralara uygun biçimde düzenlemeleri istenebilir.

Öğrencilerden doğanın yalnızca bir bölümünü içeren görselleri tamamlamaları ve görsele uygun bir cümle yazmaları istenebilir. Görsel seçiminde anlamlı ilişkiler kurabilmeleri amacıyla dergi, broşür ve kataloglardan seçilen hazır doğa görsellerini kullanarak “Yeşil Vatan” temalı kolaj oluşturmaları sağlanabilir. Öğrencilere hazır bir afiş görseli verilerek görselin temasıyla örtüşen “Doğa konuşmaz ama duyar” gibi çevre duyarlılığı içeren bir mesaj veya slogan geliştirmeleri istenebilir.