6. TEMA: MİLLÎ DEĞERLER VE SANAT
SAB4. Sanatsal Üretim Yapma
E1.2. Bağımsızlık, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.6. Analitiklik, E3.10. Eleştirel Bakma
SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme
D1. Adalet, D4. Dostluk, D10. Mütevazılık, D14. Saygı, D15. Sevgi, D19. Vatanseverlik
OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı
GS.4.6.1. Posta pullarındaki sembol ve motiflerden hareketle posta sanatı yapabilme
a) Posta pullarında yer alan sembol ve motifleri inceleyerek kompozisyon tasarlar.
b) Kültürel sembol ve motifleri kullanarak posta sanatı ürünü oluşturur.
Posta Sanatı ve Kültürel Değerler
posta pulu, posta sanatı
Öğrenme çıktıları dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formları ve grup değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden posta pullarında yer alan sembol ve motiflerden hareketle posta sanatı ürünleri oluşturmaları istenir. Bu kapsamda kartpostal, mektup zarfı ve posta pulları tasarlayarak millî sembol ve motifleri sanatsal bir dille ifade etmeleri beklenir.
Öğrencilerin kültürel sembol ve motifler hakkında temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.
Öğrencilerin kültürel sembol ve motiflerle ilgili mevcut bilgileri aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Sizce bayrak, meclis binası, hilal ve yıldız millî bir motif midir?
• Yaşadığınız bölgeyi veya şehri anlatmak için hangi sembolleri veya motifleri seçerdiniz?
Öğrencilere posta sanatı ürünleri ile kültürel semboller arasında bağ kurmaları, mektupların ve posta ürünlerinin geçmiş dönemlerde haberleşmedeki rolünü fark etmeleri için aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Eğer dünyanın farklı bir yerindeki bir çocuğa mektup yazsaydınız mektup zarfında ülkenizi anlatmak için hangi millî sembollere ve kültürel motiflere yer verirdiniz?
• Başka bir arkadaşınızdan gelen mektupta onun kültürünü anlatan sembol ve motifleri görmek ister miydiniz?
GS.4.6.1 Öğrencilerden posta pullarındaki sembol ve motiflerden hareketle posta sanatı yapabilmeleri beklenir. Öğrencilere posta sanatı ile ilgili bilgi verilerek bu iletişim yönteminin tarihî önemi açıklanır. Posta sayesinde geçmişte insanların duygularını, sevinçlerini ve özel günlerini yazıyla paylaşabildikleri belirtilir. Böylece öğrencilerin postanın haberleşmenin yanı sıra insanlar arasındaki ortak duyguları aktaran bir araç olduğu fark etmeleri sağlanır. Öğrencilerin posta pullarında yer alan sembol ve motifleri inceleyerek kompozisyon tasarlamaları için (a) Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında basılan posta pullarında yer alan Cumhuriyet’i simgeleyen sembolleri, kültürel ve millî motifleri incelemeleri sağlanır (OB2, OB5). Öğrencilerden bu görselleri soru-cevap yöntemiyle ele almaları istenir (E3.5, E3.10). Bu süreçte öğrencilere mektup ve dijital iletişimin hız ve anlam açısından farklılıkları iki ayrı görüş olarak sunulur. Öğrencilerden görüşlerini gerekçelendirerek açıklamaları ve düşüncelerini açıklarken günlük yaşamdan örnekler vermeleri istenir (KB2.13, SDB2.1, SDB3.3). Bu süreçte öğrencilerin konuyu farklı bakış açılarından değerlendirmeleri, görüşlerini temellendirme becerilerini geliştirmeleri ve çok yönlü düşünme alışkanlığı kazanmaları sağlanır (E3.6, KB2.14). Ayrıca öğrencilerden her fikre açık olmaları, birbirlerini kesintisiz dinlemeleri, birbirlerinin görüşlerine saygıyla yaklaşmaları (D4.2, D10.1, D14.1), fikirler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları değerlendirmeleri beklenir (KB2.7). Öğrencilerin sınıftaki tartışma ortamı sayesinde demokrasinin uzlaşma kültürüne dayalı bir değer olduğunu deneyimlemeleri sağlanır (OB5, SDB3.1). Bu noktada 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın bir kutlama günü olmasının yanı sıra çocukların eşit haklara sahip bireyler olarak demokrasiye katılımını simgeleyen özel bir gün olduğu vurgulanır (D1.1, SDB2.3). Mektubun yavaş ulaşmasına rağmen el yazısıyla emek verilerek hazırlandığı için daha değerli olduğu, dijital iletişimin ise çok hızlı ama emek harcanmadan gerçekleştiği ifade edilir. Posta pullarında yer alanTürkiye Büyük Millet Meclisi binası, seçim sandığı, oy pusulası gibi demokrasiye özgü sembollere dikkat çekilir (OB5, D19.1). Öğrencilerden 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı, ulusal egemenlik ilkesini, millî sembol ve motiflerle kartpostal, mektup zarfı ve posta pulu tasarlamaları istenir (OB9, KB2.20, SDB1.2). Kültürel sembol ve motifleri kullanarak posta sanatı ürünü oluşturmaları için (b) öğrencilerin farklı malzeme ve tekniklerle ürün geliştirmeleri beklenir (OB4). Çalışmalarında daha önce öğrendikleri teknikleri uygulamaları ve bu tekniklere uygun malzemeleri kendilerinin seçmeleri sağlanır (E1.2, SDB1.2). Kartpostallarında Atatürk’ün çocuklara armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın anlamına gönderme yapan ifadelere, çocukların eğitim ve oyun hakkını simgeleyen kısa metinlere yer vermeleri beklenir (D15.2). Ayrıca kültürel motifler arasında cami, kandil süslemeleri, hilal, yıldız gibi dinî ve kültürel içerikli ögelere yer vermeleri sağlanır. Süreç boyunca mektuplaşmanın insanlar arasında haberleşmeyi kolaylaştırdığı, arkadaşlıkları ve dostlukları güçlendirdiği, duyguların paylaşılmasına yardımcı olduğu vurgulanır. Hazırlanan posta sanatı ürünleri sınıf içinde sergilenebilir. Farklı sınıflar veya şehirlerdeki okullarla posta değişim ağı kurularak geçmişin değerleri öğrencilere hatırlatılır ve öğrencilerin geçmişin değerlerini, sanat aracılığıyla koruyarak geleceğe aktarmaları sağlanır (OB5). Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu veya grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerden Cumhuriyet’in ilk yıllarında basılan posta pullarını modern dille yeniden yorumlamaları, farklı ülkelerin posta pullarında yer alan sembol ve motifleri inceleyerek karma motiflerle posta pulları hazırlamaları, dijital tasarım araçlarını kullanarak kendi posta pullarını veya kartpostallarını oluşturmaları, millî veya dinî bayramların anlamlarını yansıtan “Bayram Pulları Serisi” hazırlamaları istenebilir.
Öğrencilerin renkli pullar ve motifler kullanarak zarflarını süslemeleri, kolaj çalışması için önceden hazırlanmış Türk bayrağı, Türkiye Büyük Millet Meclisi binası, Atatürk portresi, hilal ve yıldız, eli belinde, hayat ağacı gibi sembolleri kullanarak kartpostallarını tamamlamaları sağlanabilir.