6. TEMA: MİLLÎ DEĞERLER VE SANAT

SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

E2.3. Girişkenlik, E3.5. Açık Fikirlilik

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

D4. Dostluk, D14. Saygı, D17. Tasarruf, D18. Temizlik, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

GS.3.6.1. Cumhuriyet’in ilk yıllarında görsel sanatlara verilen önemi yansıtan sanatsal  üretim yapabilme
a) 1923-1945 yılları arasında görsel sanatlara verilen önemi yansıtan kompozisyon tasarlar.
b) 1923-1945 yılları arasında görsel sanatlara verilen önemi yansıtan kompozisyon  oluşturur.

Cumhuriyet’in Görsel Sanatlara Katkısı
Sanat, Görsel Sanatlar ve Sanat Türleri

cumhuriyet, görsel sanatlar, kültürel miras, sanat, sanat türleri

Öğrenme çıktıları kontrol listeleri veya akran değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden Cumhuriyet’in ilk yıllarında görsel sanatların önemini yansıtan resim veya kolaj çalışması yapmaları istenir. Fikirlerini yağlı pastel boya, sulu boya, renkli kuru kalemler veya kolaja uygun malzeme ve görselleri kullanarak ifade etmeleri beklenir.

Öğrencilerin sanatın insan hayatındaki önemine, günlük yaşamdaki yerine ve Cumhuriyet’e
ilişkin ön bilgilerinin olduğu kabul edilmektedir.

Sanatın günlük yaşamdaki yerine ve Cumhuriyet’le ilişkisine yönelik farkındalık düzeylerini
belirlemek amacıyla öğrencilere aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Günlük hayatınızda resim, fotoğraf gibi sanat eserleriyle nerelerde karşılaşıyorsunuz?
• Sanatın insanların duygularını ifade etmelerine yardımcı olduğunu düşünüyor musunuz?
• Cumhuriyet’i anlatan bir resim yapsaydınız resminizde neleri çizerdiniz?

Öğrencilere geçmişten günümüze görsel sanatların önemini fark edebilmeleri için  aşağıdakilere benzer sorular sorulur:
• Sizce resimler geçmişteki insanlarla aramızda nasıl bir bağ kurar?
• Bugün karşılaştığınız güzel resimler, geçmişte resim yapmayı öğreten sanat okullarının
katkısıyla ortaya çıkmış olabilir mi?

GS.3.6.1
Öğrencilerden Cumhuriyet’in ilk yıllarında görsel sanatların önemini yansıtan sanatsal üretim yapabilmeleri beklenir. Öğrencilerin sanat kavramına ilişkin düşüncelerini ifade etmeleri için yönlendirmeler yapılır (OB9). Öğrencilere günlük yaşamdan örneklerle resim, müzik, edebiyat, tiyatro ve dans gibi sanat türleri tanıtılır. Sanatın insanların duygu ve düşüncelerini ifade etmede önemli bir araç olduğu vurgulanır. Görsel sanatların görmeye dayalı sanatlar olduğu fark ettirilir. Resim, heykel, mimari, el sanatları gibi örneklerle görsel sanatların kapsamı somutlaştırılır. Sanatın Cumhuriyet’in kuruluş  yıllarında değişim sürecinde önemli bir rol oynadığı vurgulanır. Ardından Mustafa Kemal Atatürk’ün resim ve heykel gibi sanat alanlarına verdiği destek, sanat okullarının açılması ve kültürel mirasın korunmasına yönelik çalışmalar  öğrencilere kısa animasyon, çizgi film tarzı belgesel veya görsel materyaller aracılığıyla sunulur (OB1). Cumhuriyet öncesinde açılan sanat okullarıyla başlayan resim eğitiminin, Cumhuriyet Dönemi’nde yaygınlaştırıldığı ve kurumsal olarak güçlendirildiğine kısaca değinilerek öğrencilerden bu süreçler arasında tarihî köprü kurması beklenir. Öğrencilerden konu hakkındaki görüşlerini paylaşmaları istenir (SDB2.1, KB2.14). Bu süreçte birbirlerini saygıyla dinlemeleri ve farklı düşünceleri hoşgörüyle karşılamaları beklenir (D14.1). 1923- 1945 yılları arasında görsel sanatlara verilen önemi yansıtan kompozisyon tasarlamaları için
(a) öğrencilerin konuyu anlatan sembolleri ve görselleri bir araya getirmeleri sağlanır. Bu
aşamada öğrencilere Mustafa Kemal Atatürk’ün sanat hakkındaki kısa ve anlaşılır sözlerinin yer aldığı kartlar dağıtılır. Aynı kartları alan öğrencilerden vızıltı grupları oluşturarak sözlerin anlamını tartışmaları ve ulaştıkları fikirleri grup temsilcileri aracılığıyla paylaşmaları istenir (KB2.18, E3.5, SDB2.1, SDB2.2). Öğrencilerden fikirlerini açık, anlaşılır ve saygılı bir şekilde ifade etmeleri beklenir (E2.3). Grupların karşılıklı fikir alışverişi yaparak farklı bakış açıları geliştirmelerine rehberlik edilir (D4.2). 1923-1945 yılları arasında görsel sanatlara verilen önemi yansıtan kompozisyon oluşturmaları için (b) öğrencilerden tasarladıkları imgeleri birleştirerek sanata verilen önemi, seçtikleri semboller ve görseller aracılığıyla resim veya kolaj çalışmasına dönüştürmeleri beklenir. Resim çalışmaları için yağlı pastel boya, sulu boya, renkli kuru kalemler; kolaj için renkli kâğıtlar, dergi parçaları, karton gibi malzemeler önerilir. Öğrencilerin uygulamalarda palet, fırça gibi sanat temalı sembollerle birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi binası, mecliste toplanan milletvekilleri, "Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir." yazısı, Türk bayrağı, hilal ve yıldız, Türk bayraklarıyla süslenmiş sokaklar ve meydanlar, el ele tutuşan çocuklar, fener alayı ve 29 Ekim pankartları gibi Cumhuriyet’i temsil eden imgelerden
yararlanmaları sağlanır (D19.1, OB4). Bu aşamada sürdürülebilir malzemelerden faydalanmaları tavsiye edilir (OB8, D17.3, D18.3). Öğrencilerin çalışmalarında daha önce öğrendikleri farklı resim tekniklerini kullanmaları desteklenir (SDB1.1). Yaptıkları çalışmada anlatmak istedikleri konuya uygun ögeleri bir araya getirmeleri beklenir. Uygulamalarda öğrencilerin iş birliği yapmaları, fikir alışverişinde bulunmaları ve uzlaşmacı bir tutum geliştirmeleri sağlanır. Sanatsal ürünler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir (OB2). Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak kontrol listesi veya akran değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden resim yapmanın önemini ve resmin yaşamla ilişkisini yansıtan bilgi görseli
hazırlamaları istenebilir. Günlük hayatta karşılaştıkları resim, fotoğraf, heykel gibi örnekleri
bir araya getirerek görsel sanatların önemini vurgulayan kolaj çalışması yapmaları  sağlanabilir. Ayrıca öğrencilerden Cumhuriyet’in ilk yıllarında bestelenen marşlardan kısa
bir bölüm dinlemeleri ve marş sözlerinin zihinlerinde oluşturduğu imgeleri resmetmeleri
istenebilir.

Öğrencilere sanatla ilgili temel bilgileri pekiştirmek amacıyla kart oyunları veya hafıza
eşleştirme oyunları oynatılabilir. Öğrencilerden Atatürk’ün sanatla ilgili bilinen sözlerini
kullanarak "Cumhuriyet ve Sanat Panosu" hazırlamaları istenebilir. Panoda palet, nota,
tiyatro maskesi, sahne perdesi, bale pabuçları, fırça gibi sembollerin yanı sıra 29 Ekim
kutlamalarına ait görsellere de yer vermeleri sağlanabilir.