4. TEMA: ÇİZİM VE GÖRSEL İFADE
SAB4. Sanatsal Üretim Yapma
E1.3. Azim ve Kararlılık, E2.1. Empati, E3.2. Odaklanma, E3.5. Açık Fikirlilik
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.3. Sosyal Farkındalık
D1. Adalet, D2. Aile Bütünlüğü, D10. Mütevazılık, D12. Sabır
OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı
GS.3.4.1. Hikâyeden hareketle imgesel çizim yapabilme
a) Radyo tiyatrosunda anlatılan hikâyeyi hayal gücüyle tasarlar.
b) Tasarladığı hikâye ve karakterleri yansıtan desen oluşturur.
İmgesel Desen
imgesel, radyo tiyatrosu
Öğrenme çıktıları kontrol listeleri ve öz değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden radyo tiyatrosunda anlatılan hikâyeyi hayal gücüyle tasarlamaları ve bu hikâyeyi yansıtan bir çizim oluşturmaları istenir. Çalışmalarında temel çizim tekniklerini kullanmaları beklenir.
Öğrencilerin çizgi, şekil, boyut, kompozisyon gibi temel çizim bileşenlerine ilişkin farkındalıklarını olduğu kabul edilmektedir.
Öğrencilerin çizgi, şekil, boyut, kompozisyon gibi temel çizim bileşenlerine ilişkin farkındalıkları aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Çizim yaparken kâğıdınızda boş alanlar mı yoksa dolu alanlar mı daha fazla olmalıdır?
• Çizim yaparken çizgilerinizin kalınlığını veya inceliğini nasıl kontrol edersiniz?
• Çizimlerinizde nesnelerin boyutlarını doğru göstermek için neler yaparsınız?
Radyo tiyatrosuna ilişkin farkındalıklarını geliştirmek için öğrencilere aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Bir tiyatro oyununu, sahne ve kostüm olmadan yalnızca dinlemek nasıl bir deneyim olur?
• Seslerle anlatılan bir tiyatro oyununda oyuncuların yüz ifadeleri ve beden hareketlerinin yerine neler kullanılabilir?
GS.3.4.1
Öğrencilerden hikâyeden hareketle imgesel çizim yapabilmeleri beklenir. Öğrencilere macera veya komedi temalı kısa bir radyo tiyatrosu dinletilir. Öğrencilerin yaşadıkları deneyime ilişkin hissettikleri ve hayal ettikleri hakkında fikirlerini ifade etmeleri sağlanır (SDB1.1). Televizyonun yaygınlaşmasından önceki dönemlerde radyo tiyatrosunun halkın eğlence, eğitim ve kültürel birikimini destekleyen önemli bir araç olduğu açıklanır. Aile bireylerinin bir araya gelerek dinledikleri, paylaşımlarda bulundukları ve toplumsal değerlerin aktarılmasında rol oynadığı vurgulanır (OB5). Bu bağlamda öğrencilerde aile içi iletişim ve etkileşim konusunda farkındalık geliştirmeleri sağlanır (D2.3). Radyo tiyatrosunda anlatılan hikâyeyi hayal gücüyle tasarlamaları için (a) öğrencilere tek oturumluk tiyatro oyunları dinletilir. Türk edebiyatına ait eserler, geleneksel hikâyeler ve halk masalları örnek olarak seçilir (OB5). Öğrencilerden hikâyede geçen karakterler, olaylar ve temalar üzerine düşünmeleri istenir. Hikâyede dikkat çeken detayları not almaları, hikâyeyle ilgili imgelerini zihinlerinde canlandırmaları sağlanır (E3.2, KB2.4). Aynı hikâyenin, her bireyde farklı sahneler ve karakterler çağrıştırabileceği ifade edilir (E2.1). Böylece bireysel farklılıkların ve üretkenliğin zenginlik olduğunu anlamaları beklenir (D1.2). Hikâyeyi gruplar hâlinde canlandırarak karakterlerin duygularını ve olayların atmosferini daha iyi anlamaları sağlanır (SDB2.3). Tasarladığı hikâye ve karakterleri yansıtan desen oluşturmaları için (b) öğrencilerden imgelerini grafit kalem veya siyah ve gri tonlardaki boyama kalemlerini kullanarak çizim yoluyla ifade etmeleri istenir (KB2.20). Farklı sertlikteki kalemlerin (HB, 2B, 4B) özelliklerini
deneyimlemeleri sağlanır (OB4, SDB1.2). Sert kalemlerin net hatlar ve detaylarda, yumuşak kalemlerin ise geniş alanların tonlamasında kullanıldığı anlatılır. Öğrencilerden yüzeyde boşluk ve doluluk dengesine dikkat ederek çizim yapmaları beklenir. Vurgulamak istedikleri detayları daha koyu veya belirgin çizmeleri önerilir. Öğrencilere çalışmalarında öz güven kazanmaları için rehberlik edilir. Sabırlı ve özenli çalışmaları konusunda istekli olmaları sağlanır. Çalışmanın tamamlanması için ayrıntılara dikkat ederek sebat etmeleri gerektiği vurgulanır (E1.3, D12.3). Tamamlanan desenler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir (OB2). Çalışmalarındaki
başarılı yönleri ve geliştirmeleri gereken noktaları fark etmeleri sağlanır. Her öğrencinin kompozisyonundaki hikâye kurgusunu açıklayarak süreç boyunca edindikleri deneyimleri ve çalışmalarının sonuçlarını açık fikirlilikle değerlendirmesi istenir (E3.5, D10.1, SDB1.2, SDB1.3). Sanatsal ürünler performans görevi olarak tanımlanır ve kontrol listesi ile öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden paylaşılan bir hikâyedeki her sahneyi açık, orta ve koyu tonları kullanarak seri çizim ya da hikâye panosu şeklinde görselleştirmeleri istenebilir. Radyo tiyatrosunun mevcut hikâyesini yeniden yorumlamaları veya hikâyeye alternatif bir son yazmaları sağlanabilir.
Öğrencilerden hikâyenin tamamı yerine yalnızca karaktere, bir nesneye veya bir mekâna odaklanmaları istenebilir. Belirledikleri bölümü birkaç cümleyle yazarak kendi cümleleriyle özetlemeleri ve bu bölümü çizim yoluyla ifade etmeleri sağlanabilir.