2. TEMA: SANATIN GÖRSEL DİLİ

SAB2. Görsel Mesajı Okuma, SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.3. Azim ve Kararlılık, E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E2.3. Girişkenlik, E2.5. Oyunseverlik, E3.3. Yaratıcılık, E3.8. Soru Sorma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D11. Özgürlük, D12. Sabır, D14. Saygı, D19. Vatanseverlik, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı

GS.3.2.1. Anadolu halk kültüründeki sembol ve karakterlerin görsel mesajlarını okuyabilme
a) Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî karakterlerin görsel mesajlarını algılar.
b) Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî karakterlerin görsel mesajlarını anlamlandırır.

GS.3.2.2. Anadolu halk kültüründeki sembolleri ve karakterleri kullanarak mozaik çalışmasıyapabilme
a) Anadolu halk kültüründeki mitolojik, fantastik veya mizahî hikâyeleri inceleyerek kompozisyon tasarlar.
b) Anadolu halk kültürüne ait sembolleri ve karakterleri kullanarak kompozisyon oluşturur.

Anadolu Halk Kültüründe Sembol ve Mesajlar

Anadolu halk kültürü, efsane, fantastik karakter, hayvan sembolleri, mitolojik karakter, mizahî karakter, mozaik

Öğrenme çıktıları kontrol listeleri, öz değerlendirme formları ve akran değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî karakterlerin hikâyelerinden hareketle mozaik çalışması oluşturmaları istenir. Kompozisyonlarını renkli mozaik taşları, renkli kâğıt parçaları, el işi kâğıtları veya desenli kartonlarla ifade etmeleri beklenir.

Öğrencilerin Anadolu ve Türk kültürüne ait millî motifleri ve işaretleri tanıdıkları, bu semboller hakkında temel düzeyde bilgi sahibi oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin Anadolu ve Türk kültürüne ait motifler ve işaretlerle ilgili bilgi düzeyleri aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Çevrenizde karanfil, kurt gibi motifleri nerelerde görüyorsunuz? Bu motifler size neyi çağrıştırıyor?
• Üç tane yeşil okla çizilmiş ve kendi etrafında halka gibi dönen işareti daha önce gördünüz mü? Bu işareti gördüğünüzde ne anlıyorsunuz?
• Anadolu ve Türk kültüründe kullanılan kartal, lale gibi figürler size hangi anlamları çağrıştırıyor?

Öğrencilere masallardaki, hikâyelerdeki veya oyunlardaki karakterleri düşünerek bu karakterlerin sembolik mesajlarıyla olan ilişkilerini fark etmeleri için aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Masallardaki veya hikâyelerdeki hangi karakter ve semboller zihninizde nasıl görüntüler oluşturmaktadır? Bu görüntülerde hangi renkler yer almaktadır?
• Masal veya oyun karakteri olsaydınız hangi olağanüstü özelliklere sahip olmak isterdiniz? Nasıl bir görünümünüz olsun isterdiniz?

GS.3.2.1
Öğrencilerden Anadolu halk kültüründeki sembol ve karakterlerin görsel mesajlarını okuyabilmeleri beklenir. Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî karakterlerin görsel mesajlarını algılamaları için (a) karakterlerin fiziksel ve görsel özelliklerini tanımlamaları ve kültürel unsurlarını fark etmeleri istenir (OB4, OB5).Bu amaçla devler, peri kızları, Tulpar (kanatlı at), Anka, tavus kuşu, Şahmeran, hayat ağacı, kurt, kartal, boğa, güvercin, Nasreddin Hoca, Keloğlan, Hacivat ile Karagöz gibi Anadolu halk kültürüne ait karakterlerin görselleri dijital veya fiziksel ortamda sunulur. Kültürel mirasın önemi vurgulanarak öğrencilerin karakterlerin fiziksel özelliklerini ve görsellerdeki kültürel detayları inceleyerek merak ettiklerini keşfetmeleri sağlanır (E1.1, OB5, KB2.8). Öğrencilerden karakterlerin sembolik anlamları hakkında fikir üretmeleri, birbirlerine sorular sormaları ve aktif dinleme becerilerini geliştirmeleri beklenir (E3.8, SDB2.1, D14.1). Fikir balonlarında yer alan kısa açıklamaları kullanarak karakterlere uygun görsellerle eşleştirme yapmaları ve karakterlerin nesnel özelliklerini ifade etmeleri sağlanır (E2.5, OB1). Öğrencilerden eşleştirmelere ilişkin kararları gerekçeleriyle birlikte paylaşmaları istenir (E2.3, SDB3.3, KB3.1). Yanlış eşleştirmelerde görüş değişikliklerini hoşgörü ile karşılamaları, farklı fikirlere açık olmaları, birbirlerinin görüşlerine saygı duymaları beklenir (SDB2.3). Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî karakterlerin görsel mesajlarını anlamlandırmaları için (b) öğrencilere kültürel karakterlere ait hikâyelerin yer aldığı kısa metin veya kartlar dağıtılır. Öğrencilerden kendilerine sunulan hikâyeleri tamamlamaları beklenir (E3.3). Buradaki kültürel karakterlerin hikâyeleri ve mesajları üzerinden çıkarımlar yaparak toplumdaki işlevlerini belirlemeleri istenir (KB2.10, SDB3.3). Karakterin fiziksel özelliklerini, temsil ettiği değerleri ve toplumsal rolü arasındaki ilişkiyi karşılaştırarak analiz etmeleri
sağlanır. Drama ile canlandırma yaparak öğrencilerin cesaret, bilgelik, mizah, iyilik gibi erdemleri içselleştirmeleri sağlanır (D11.1, D20). Ayrıca toplumsal değerler konusunda açık uçlu sorular yönlendirilerek öğrencilerin düşünmeleri istenir (E2.1, SDB2.1, SDB3.1). Öğrencilerden halk hikâyeleri ile mitolojik veya geleneksel anlatılarda yer alan karakterlerin temsil ettiği değerleri, toplumsal rollerini ve kültürel aktarıma katkılarını sözlü veya yazılı biçimde ifade etmeleri beklenir (D19.3, OB5). Süreç kontrol listesi ile  değerlendirilebilir.
GS.3.2.2
Öğrencilerden Anadolu halk kültüründeki sembolleri ve karakterleri kullanarak mozaik çalışması yapabilmeleri beklenir. Mitolojik, fantastik veya mizahî hikâyeleri inceleyerek kompozisyon tasarlamaları için (a) öğrencilere Nasreddin Hoca, Keloğlan, Şahmeran, Anka Kuşu gibi karakterlerin yer aldığı kısa hikâyeler okunur veya dijital ortamda izletilir. Ana karakterlerin temsil ettiği değerleri fark etmeleri sağlanır. Hikâyelerden esinlenerek
semboller seçmeleri ve bu sembolleri nasıl kullanacaklarına karar vermeleri beklenir (KB3.1). Öğrencilerden metinlerdeki ana olay veya mesaj üzerinden bireysel veya grup hâlinde tasarımlarını planlamaları ve bu süreçte aktif bir şekilde sorumluluk üstlenmeleri beklenir (SDB1.2). Öğrencilerin kendilerine uygun görevleri almaya ve yardımlaşmaya istekli olmaları sağlanır (E2.2, D3.4). Anadolu halk kültürüne ait sembolleri ve karakterleri kullanarak kompozisyon oluşturmaları için (b) öğrencilerden tasarımlarını renkli mozaik  çalışmasına dönüştürmesi beklenir (KB2.20). Her grubun tasarımlarını özgün bir bakış açısıyla sanatsal ürüne dönüştürmesi sağlanır. Bu aşamada hikâyelerin yer aldığı resimli kitapları inceleyerek karakterlerin tasvir biçimlerini ve hikâyenin atmosferini analiz etmeleri beklenir (OB4, KB2.4). Resimlerde kullanılan unsurlar ve kullanılma sebeplerine ilişkin fikir alışverişinde bulunmaları istenir (SDB3.3). Fikir ayrılıklarında çözüm odaklı düşünmeleri ve iş birliği içinde hareket etmeleri beklenir (D12.1). Mozaik çalışması için renkli mozaik taşları, renkli kâğıt parçaları, el işi kâğıtları, plastik parçalar, renklendirilmiş taşlar, desenli kâğıtlar veya kesilmiş karton parçaları tanıtılarak yapıştırma teknikleri gösterilir. Öğrencilerin düşüncelerini görselleştirecekleri araçlara ilişkin kararlarını bireysel veya gruplar hâlinde fikir alışverişi yaparak kendilerinin alması sağlanır (E1.2, SDB2.2, D4.2). Öğrencilerden seçtikleri malzemelerin boyutlarını, renklerini ve yüzey dokularını incelemeleri ve kompozisyonlarına uygun şekilde düzenlemeleri beklenir. Malzeme seçimlerini bireysel tercihlerine veya grup kararlarına göre yapmaları sağlanır (SDB1.2, SDB2.2). Yapıştırma işlemi sırasında malzemeleri yan yana ve düzenli bir şekilde yerleştirmeleri, boşluk bırakmamaları ve renk geçişlerini dengeli bir şekilde yapmaları gerektiği vurgulanır. Sanatsal üretim sürecinde nefesli çalgılarla oluşturulmuş fon müzikleri, halk ezgilerinin
modern yaylılar veya piyano ile yeniden düzenlenmiş hâlleri ile mistik ve epik bir atmosfer oluşturan sözsüz dombra ezgileri dinletilir. Süreç boyunca öğrencilerden sabırlı ve özenli çalışmaları, dikkatli planlama yapmaları ve iş birliği ile estetik bir sonuca ulaşmaları beklenir (D12.3, E1.3). Sanatsal ürünler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir. Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak öz değerlendirme formu veya akran değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî hikâyelerden esinlenerek karakterler, olaylar ve sembolleri içeren resimli hikâye kitapları hazırlamaları istenebilir. Hikâye kitaplarının hazırlanmasında resim, kolaj gibi farklı tekniklerden veya dijital araçlardan faydalanmaları sağlanabilir.

Öğrencilerin Anadolu halk kültürüne ait mitolojik, fantastik veya mizahî karakterlerle ilgili çizgi film veya belgeseller izlemeleri sağlanabilir. İzledikleri hikâyelerdeki sembollerin anlamlarını resimle ifade etmeleri istenebilir.