5. TEMA: RENK VE ESTETİK
SAB4. Sanatsal Üretim Yapma
E3.3. Yaratıcılık, E3.5. Açık Fikirlilik
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.2. İş Birliği, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme
D3. Çalışkanlık, D10. Mütevazılık, D18. Temizlik
. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı
GS.2.5.1. Ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak kent peyzajı yapabilme
a) Ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak binaları ve doğa unsurlarını içeren kent peyzajı tasarlar.
b) Ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak binaları ve doğa unsurlarını içeren kent peyzajı oluşturur.
Ana, Ara Renkler ve Farklı Çizgi Türleriyle Kent Peyzajı
kent peyzajı, sulu boya
Öğrenme çıktıları dereceli puanlama anahtarı veya öz değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak binaları, yolları ve ağaçları içeren bir kent peyzajı oluşturmaları istenir. Öğrencilerin çalışmalarında renk geçişlerini ve hayal güçlerini yansıtmaları beklenir.
Öğrencilerin doğa peyzajında yer alan unsurlar hakkında temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.
Doğa peyzajında yer alan unsurlar hakkındaki temel bilgilerini ölçmek için öğrencilere aşağıdakilere benzer kısa cevaplı sorular yönlendirilir:
• Bir doğa peyzajında hangi unsurlar yer almaktadır?
• Doğada gördüğünüz doğal şekillerinden bazılarını sayabilir misiniz?
Öğrencilere kent peyzajında yer alabilecek unsurlar hakkında fikir geliştirmeleri ve kent peyzajı ile doğa peyzajı arasındaki farkları anlayabilmeleri için aşağıdakilere benzer sorular sorulur:
• Bir kent manzarası çizecek olsaydınız ağaçlar, nehirler ve çiçekler dışında başka neler çizerdiniz?
• Bir kent manzarasında yollar, köprüler veya parklar çizer miydiniz?
• Kentteki doğa ile kırsaldaki doğa arasındaki farklar neler olabilir?
GS.2.5.1
Öğrencilerden ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak kent peyzajı yapabilmeleri beklenir. Kent peyzajında geçen bir hikâye anlatılarak öğrencilerin bu hikâyeye uygun kent manzarası hayal etmeleri sağlanır. Tüm sınıfın katılımıyla geniş bir yüzey üzerinde büyük grup çalışması yapmaları istenir. Öğrencilerin hikâye doğrultusunda şehre eklemek istedikleri binalar, yollar, ağaçlar gibi unsurları hayal ederek çizmeleri sağlanır (KB2.11, SDB2.2). Her öğrenciden grup çalışmasında eklediği bölümleri açıklayarak katkısını ifade etmesi beklenir (E3.5, D3.4, SDB1.3). Oluşturulan kompozisyonu hikâyeyle karşılaştırarak uyumlu kısımları ve eklemek istedikleri ayrıntıları belirlemeleri sağlanır (SDB1.2). Öğrencilere ince, kalın, düz, eğri, kesik ve serbest çizgi türlerinin yer aldığı kartlar dağıtılır. Çektikleri karttaki çizgi türüyle yaptıkları çalışmadaki kent dokusunu ilişkilendirerek açıklamaları istenir. Ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak binaları ve doğa unsurlarını içeren kent peyzajı tasarlamaları için (a) kent ve doğa peyzajına ilişkin dijital veya basılı eser görsellerini incelemeleri sağlanır (OB2). Bu amaçla Hoca Ali Rıza’nın "Boğaz İçinde Yokuşlu Yol", “Çengelköy Kuleli Yolu”, “Beykoz Çayırında”; Nazmi Ziya Güran’ın “Tophane Nusretiye Camii”; İbrahim Çallı’nın "Türbeler" ve "Emirgan Çay Bahçesi" veya Mehmet Ali Laga’nın "Peyzaj" isimli eserleri kullanılır (OB5). Öğrencilerden kent ve doğa peyzajları arasındaki benzerlik ve farklılıkları
ifade etmeleri beklenir (KB2.7). Görsellerdeki kent unsurlarını geometrik şekillerle ilişkilendirerek açıklamaları sağlanır. Öğrencilerin gözlemlerini ve hayal güçlerini birleştirerek yaşadıkları mahalleyi veya hayallerindeki şehri canlandırmaları istenir (E3.3). Bu süreçte ana ve ara renklerden oluşan binalar, yollar, parklar, ağaçlar gibi unsurların yerleşimlerini tasarlamaları beklenir. Ana, ara renkleri ve farklı çizgi türlerini kullanarak binaları ve doğa unsurlarını içeren kent peyzajı oluşturmaları için (b) öğrencilerden farklı doğa unsurlarını
ve şehir yapılarıyla ilgili tasarımlarını yüzeye aktarmaları istenir. Renkleri kaynaştırmaları ve farklı çizgi türlerinin oluşturduğu izlenimleri keşfetmeleri sağlanır. Öğrencilerden kentteki doğa ile insan yapımı unsurları bir araya getirmeleri beklenir (KB2.20). Sulu boya temel teknik ve malzeme olarak tanıtılarak öğrencilerden konuya uygun anlatım araçlarını seçmeleri istenir (SDB1.2). Yardımcı malzemelerin ve boyaların kullanım şekli uygulamalı olarak gösterilir. Öğrencilere fırçayı bastırmadan nazikçe kullanmaları gerektiği, ince ve kalın çizgileri fırçanın farklı açılarıyla oluşturabilecekleri uygulamalı olarak gösterilir. Ana ve ara renkleri palet üzerinde karıştırmaları, su miktarını doğru kullanmaları ve boyanın kâğıt üzerindeki dağılımı hakkında rehberlik yapılır. Öğrencilerin fırçalarını her renk değişiminden sonra suyla temizlemeleri sağlanır. Temiz bir çalışma alanının boyama sürecini kolaylaştırdığı ve düzenin hayatımızdaki önemi vurgulanır. Öğrencilere öğrenme eksikleri hakkında geri bildirim verilerek düzeltme yapmaları sağlanır. Öğrencilerden kompozisyonlarındaki çizgi türleri ve renkleri, kent peyzajındaki gözlemleriyle ilişkilendirerek açıklamaları istenir (SDB3.3, OB1). Kompozisyonlarını değerlendirirken başarılı buldukları ve geliştirilmesi gereken yönlerini
öğretmen rehberliğinde belirtmeleri sağlanır (D10.1, SDB1.2). Öğrencilerden süreç boyunca edindikleri deneyimleri ve çalışmalarının sonuçlarını açık fikirlilikle ifade etmeleri beklenir (E3.5, SDB1.1). Sanatsal uygulama sürecinde öğrencilere kent atmosferini yansıtan sözsüz müzikler dinletilir. Düzenli bir çalışma ortamının üretkenliği artırdığı ve disiplin sağladığı vurgulanarak öğrencilerin çalışma ortamını iş birliği içinde temizlemeleri sağlanır (D18.2). Sanatsal ürünler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir (OB2). Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formları ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerin fırça izleriyle farklı dokular oluşturmaları, sünger, pamuk ve tarak gibi alternatif araçlarla yüzey üzerinde çeşitli doku etkilerini denemeleri sağlanabilir.
Öğrencilerden yalnızca tek bir renk kullanarak bir daire içerisinde renk geçişleri yapmaları istenebilir. Önceden hazırlanmış renk kartlarını inceleyerek iki rengin karışımıyla oluşabilecek ara renkleri tahmin etmeleri ve bu tahminlerini daire üzerinde uygulamaları sağlanabilir.