2. TEMA: SANATIN GÖRSEL DİLİ

SAB2. Görsel Mesajı Okuma, SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

E1.1. Merak, E2.5. Oyunseverlik, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.8. Soru Sorma

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D10. Mütevazılık, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı

GS.2.2.1. Türk devletlerinin bayraklarındaki görsel mesajları okuyabilme
a) Türkiye Cumhuriyeti’nin ve eski Türk devletlerinin bayraklarındaki sembollerin görsel mesajlarını algılar.
b) Türkiye Cumhuriyeti’nin ve eski Türk devletlerinin bayraklarındaki sembollerin görsel mesajlarını anlamlandırır.

GS.2.2.2. Millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak sanatsal üretim yapabilme
a) Millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak kompozisyon tasarlar.
b) Millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak kompozisyon oluşturur.

Türk Bayrağındaki Semboller
Eski Türk Devletlerinin Bayraklarındaki Semboller
Millî Kültüre Ait Motifler

hilal ve yıldız, bayrak, kültürel semboller, millî semboller, Türk devletlerinin bayrakları

Öğrenme çıktıları dereceli puanlama anahtarları, öz değerlendirme formları ve akran değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Sınıf içi performans görevi olarak öğrencilerden millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak kompozisyon oluşturmaları istenir. Kompozisyonlarını kolaj, baskı, pastel boya veya kuru kalem tekniklerini kullanarak estetik bir şekilde ifade etmeleri beklenir.

Öğrencilerin Türk bayrağını, bayrak üzerindeki sembollerin anlamlarını bildikleri ve bayrakla ilgili temel düzeyde bilgiye sahip oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin Türk bayrağı ve diğer bayraklar hakkındaki bilgi düzeyleri, aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla ölçülür:
• Türk bayrağı size neyi anlatıyor?
• Türk bayrağındaki hilal ve yıldızın anlamını biliyor musunuz?
• Türkiye dışında başka hangi ülkelerin bayraklarını tanıyorsunuz?

Öğrencilere Türk bayrağındaki, eski Türk devletlerinin bayraklarındaki semboller ve millî kültürümüze ait motifler üzerine düşünmeleri için günlük yaşamdan aşağıdakilere benzer örnekler sunulur:
• Türk bayrağındaki sembolleri günlük yaşamınızda başka nerelerde gördünüz?
• Daha önce gördüğünüz bayraklarda hangi figürler dikkatinizi çekti?
• Bir bayrağa güçlü ve cesur bir hayvan figürü ekleyerek ne anlatmak istersiniz?
• Halılarda, kilimlerde, kıyafetlerde veya takılarda yer alan motifleri fark ettiniz mi?

GS.2.2.1
Öğrencilerden Türk devletlerinin bayraklarındaki görsel mesajları okuyabilmeleri beklenir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ve eski Türk devletlerinin bayraklarındaki sembollerin görsel mesajlarını algılamaları için (a) öğrencilerin bayrakları dijital veya basılı ortamda incelemeleri sağlanır (OB2). Bu kapsamda Türkiye Cumhuriyeti’nin bayrağı ile Büyük Hunlar, Göktürkler, Selçuklular, Karahanlılar, Gazneliler ve Osmanlı Devleti’ne ait bayraklar gösterilir (OB5). Öğrencilerden bayraklarda gördükleri simgeler ve renklerle ilgili akıllarına gelen ilk üç kelimeyi yazılı veya sözlü olarak paylaşmaları istenir (OB4). Ayrıca bayraklarla ilgili duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri beklenir (SDB1.1). Bayraklarda yer alan renkler, biçimler ve simgeler üzerinde durularak birlik, cesaret, vatan sevgisi gibi değerler üzerine düşünmeleri sağlanır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ve eski Türk devletlerinin bayraklarındaki sembollerin görsel mesajlarını anlamlandırmaları için (b) öğrencilerden bayraklardaki renklerin, şekillerin, biçimlerin ve simgelerin anlamlarına ilişkin görüşlerini beyin fırtınası veya fikir tarama tekniklerini kullanarak paylaşmaları beklenir (SDB2.1, SDB2.3). Bayraklarla ilgili eğitici videolar ve dijital içerikler sunulur (OB2). Bayrakların temsil ettiği değerler daha önce hazırlanmış bir kavram haritası üzerinde gösterilerek öğrencilerin bu kavramlar arasındaki bağlantıları fark etmeleri sağlanır (OB1). Öğrencilerden Türk bayrağındaki hilal, beş köşeli yıldız, kırmızı ve beyazın anlamlarına yönelik tahminlerde bulunmaları beklenir (D14.3, D19.1). Öğrencilerin bayraklardaki ay ve yıldız gibi ortak şekilleri fark etmeleri sağlanır (KB2.7, OB5). Ayrıca öğrenciler bayraklarla ilgili merak ettiklerini sormaları için teşvik edilir (E1.1, D19.2). Sembollerle ilgili hazırlanmış soru kartları veya hafıza kartları kullanılarak öğrencilere eğitici nitelikte oyunlar oynatılır (E2.5). Öğrencilerden bayrakların insanlar arasında birlik ve beraberlik duygusunu güçlendirdiğini fark etmeleri beklenir. Bu süreçte öğrencilerin bayrağın taşıdığı sembolik anlamı tanımaları, ülkelerine karşı bağlılık hissetmeleri ve millî değerlerin önemini içselleştirmeleri sağlanır (OB5, D14.3, D19.3). Süreç dereceli puanlama anahtarı ile  değerlendirilebilir.

GS.2.2.2
Öğrencilerden millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak sanatsal üretim yapabilmeleri beklenir. Millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak kompozisyon tasarlamaları için (a) öğrencilere kartal, kurt, geyik, lale, sümbül, karanfil gibi motiflerin görselleri dijital veya basılı ortamda sunulur (OB2). Öğrencilerin bu motiflerin tarih boyunca farklı dönemlerde kullanıldığını ve doğadan esinlenilerek oluşturulduğunu fark etmeleri sağlanır (OB5). Kartal,
kurt, geyik ve lale motiflerinin güç, güzellik, cesaret gibi doğayla ilişkili özellikleri üzerinde durulur. Soru kartları veya düşün-eşleş-paylaş tekniğini kullanarak motiflerin günlük hayattaki kullanım alanlarını keşfetmeleri sağlanır (E2.5). Takılar, ev tekstili, seramik gibi alanlarda yer alan motifler üzerinden kültürel mirasın güncel yaşamdaki etkilerini fark etmeleri sağlanır. Öğrencilerin ilgilerini çeken motiflere ilişkin soru sormaları ve onlardan motiflerin renk, şekil
ve tekrar özelliklerini fark etmeleri beklenir (E3.8, KB2.8). Seçtikleri motiflerin birimlerini ve renklerini tekrarlayarak kompozisyon tasarlamaları sağlanır (SDB1.2). Millî kültüre ait motiflerle birim ve biçim ilişkisi kurarak kompozisyon oluşturmaları için (b) öğrencilerden belirledikleri motif ve renkleri sanatsal ürüne dönüştürmeleri istenir (D7.2, OB4, KB2.20). Bu süreçte semboller
panosu veya hikâye tamamlama gibi yöntemlerle motiflerin kendilerine hatırlattıklarını fark etmeleri sağlanır. Sanatsal çalışmalar için kolaj, yağlı pastel boya, mum boya veya renkli kuru kalemler arasından seçim yapmaları istenir. Öğrencilerden bireysel veya gruplar hâlinde fikir alışverişi yaparak kullanacakları malzemeleri seçmeleri beklenir (E3.5, D16.1, SDB1.2, SDB2.2). Kolaj çalışması için öğrencilere renkli fon kartonları, el işi kâğıtları, gazete ve dergi görselleri seçenek olarak sunulur. Baskı tekniklerinden fırça baskısı, sebze baskısı, yaprak baskısı veya parmak baskı yöntemleri tanıtılır. Malzemelerin kullanımı ve uygulama teknikleri aşamalı olarak gösterilir (OB9). Uygulamalar sırasında öğrencilerin grup çalışmalarında aktif rol üstlenmeleri ve farklı grupların fikirlerine saygı göstermeleri sağlanır (D3.4, D14.1). Süreç sonunda  öğrencilerden seçtikleri motifleri, bu motiflerin kendilerine hatırlattıklarını ve çalışmalarını nasıl yaptıklarını açıklamaları beklenir (E3.5, SDB1.2).  Kompozisyonlarını değerlendirirken başarılı buldukları ve geliştirilmesi gereken yönlerini öğretmen rehberliğinde fark etmeleri sağlanır (D10.1, SDB1.3). Tamamlanan sanatsal ürünler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir. Bu ürünler performans görevi olarak tanımlanarak öz değerlendirme formu veya akran değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerden Türk devletlerinin bayraklarında yer alan sembollerden birini veya birkaçını kullanarak hikâye yazmaları ve bu hikâyeyi çizgi romana dönüştürmeleri istenebilir. Öğrencilerin Türk bayraklarındaki sembol ve motifleri kullanarak defter kapağı, çanta, tişört gibi günlük eşya üzerine çizim yapmaları veya bu ögeleri yapıştırarak özgün ürünler oluşturmaları sağlanabilir.

Öğrencilerden Türkiye Cumhuriyeti ve eski Türk devletlerinin bayraklarına ait resimli bilgi kartlarını kullanarak eşleştirme oyunu oynamaları istenebilir. Ayrıca kısa videolar, hikâyeler veya bayrakları temsil eden somut materyaller aracılığıyla görsel ve işitsel yönden desteklenmeleri sağlanır.