T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

2. TEMA: SANATIN GÖRSEL DİLİ

Öğrencilerin günlük yaşamda karşılaştıkları sembolleri ve levhaları tanımaları, renklerin ve şekillerin anlamlarını fark etmeleri, çevreye ilişkin bilgilendirici levha oluşturmaları amaçlanmaktadır.
Ders Saati
4
Alan Becerileri

SAB2. Görsel Mesajı Okuma, SAB4. Sanatsal Üretim Yapma

Eğilimler

E1.3. Azim ve Kararlılık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.5. Açık Fikirlilik

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

Değerler

D3. Çalışkanlık, D5. Duyarlılık, D7. Estetik, D12. Sabır, D14. Saygı, D17. Tasarruf, D18. Temizlik, D19. Vatanseverlik

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Hayat Bilgisi, Matematik, Türkçe
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.14. Yorumlama
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

GS.1.2.1. Görsel işaret ve sembollerdeki mesajları okuyabilme
a) Çevresindeki işaret ve sembollerin görsel mesajlarını algılar.
b) Çevresindeki işaret ve sembollerin görsel mesajlarını anlamlandırır.

GS.1.2.2. Renkleri, şekilleri ve sembolleri kullanarak çevreye ilişkin bilgilendirici levha yapabilme
a) Renkler, şekiller ve sembollerden yararlanarak çevrenin ihtiyaçlarını karşılayan bilgilendirici levha tasarlar.
b) Renkler, şekiller ve sembolleri kullanarak bilgilendirici levha oluşturur.

İçerik Çerçevesi

Görsel İşaret ve Sembollerin Anlamı

Anahtar Kavramlar

çevre sembolleri, doğa sembolleri, evrensel semboller, görsel işaret, görsel mesaj, kültürel semboller, sosyal semboller

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları kontrol listeleri, öz değerlendirme formları ve grup değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden çevreye yönelik mesaj belirleyerek kolaj, pastel boya veya renkli kuru kalem teknikleriyle bilgilendirici levha yapmaları istenir. Levhalarda renk, şekil ve sembollerin uyumuna dikkat etmeleri beklenir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin renkler ve geometrik şekiller konusunda bilgi sahibi oldukları, sosyal kurallar ve işaretler hakkında temel düzeyde farkındalık geliştirdikleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin renkler, geometrik şekiller, sosyal kurallar ve işaretler hakkında sahip oldukları bilgiler aşağıdakilere benzer sorulara verdikleri yanıtlarla belirlenir:
• Sınıfınızda kare, üçgen, dikdörtgen ve çember şeklinde hangi nesneler bulunuyor?
• Trafik işaretlerinde hangi renkleri görüyorsunuz?
• Trafik işaretlerindeki renklerin anlamı hakkında neler biliyorsunuz?

Köprü Kurma

Öğrencilere günlük yaşamlarında daha önce karşılaştıkları sembolleri hatırlamaları ve bu sembollerin renklerini fark etmeleri için aşağıdakilere benzer sorular yönlendirilir:
• Okulda, yolda, evinizin yakınında veya parklarda hangi levhaları görüyorsunuz?
• Bir levhada köpek veya el resmi gördüğünüzde bundan ne anlarsınız?
• Kırmızı bir levha gördüğünüzde ne yapmanız gerektiğini düşünürsünüz?

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

GS.1.2.1
Öğrencilerden görsel işaret ve sembollerdeki mesajları okuyabilmeleri beklenir. Çevresindeki işaret ve sembollerin görsel mesajlarını algılamaları için (a) öğrencilerin doğa, çevre, şekil sembolleri veya sosyal sembollere ait görselleri dijital veya basılı materyallerle incelemeleri sağlanır (OB4). Aynı zamanda öğrencilere trafik işaretleri, yaya geçidi, okul geçidi, dur levhası gibi günlük yaşamda sıkça karşılaştıkları semboller gösterilir. Öğrencilerden bu sembolleri gördükleri yerleri belirtmeleri ve bunlarla karşılaştıklarında yapmaları gerekenleri paylaşmaları istenir (OB6, SDB1.1). Çevreyle ilgili kısa videolar, resimler veya hikâyelerden yararlanılarak öğrencilerin farkındalıkları artırılır (OB2). Çevresindeki işaret ve sembollerin görsel mesajlarını anlamlandırmaları için (b) öğrencilerden sembollerin günlük yaşamla ilişkisini kavramaları beklenir. Vızıltı grupları oluşturularak her gruba trafik levhaları, çevreyle ilgili semboller, sosyal ve kültürel işaretler ile yerel levhalar içeren
kartlar dağıtılır. Kartlarda yer alan sembollerin renkleri, şekilleri, işlevleri ve kullanıldıkları yerler üzerine düşünmeleri sağlanır. Sembollerin toplumsal düzene katkıları hakkında yönlendirici sorularla öğrencilerden fikirlerini ifade etmeleri beklenir (E3.5, SDB2.3). Her öğrencinin düşüncelerini açıklayarak sürece aktif olarak katılması desteklenir (D3.4). Karşılarındaki kişiyi sözünü kesmeden dinlemeleri ve kendi düşüncelerini sırası geldiğinde paylaşmaları beklenir (SDB2.1, D14.1). Millî, manevi ve kültürel değerlere karşı duyarlılık kazanmaları için öğrencilere Türk bayrağında yer alan hilal ve yıldızın temel anlamları açıklanır (OB5, D19.1). Öğrencilerden Türk bayrağındaki renk ve sembolleri kendi cümleleriyle ifade etmeleri istenir (KB2.14). Hilal ve yıldızın Türk kültüründe önemli semboller olduğu vurgulanır. Ayrıca bayrağı doğru şekilde katlama ve saygı göstererek kaldırma etkinliği düzenlenerek öğrencilerin Türk bayrağıyla duygusal bir bağ kurmaları sağlanır. Sembollerin güvenlik, saygı, hoşgörü, çevreye duyarlılık gibi toplumsal değerlerle bağlantısı vurgulanır.
Böylece öğrencilerin toplum yararına hizmet eden işaretlere ve toplumsal normlara yönelik bilinç geliştirmeleri sağlanır (SDB2.3). Süreç kontrol listesi ile değerlendirilir.

GS.1.2.2
Öğrencilerden renkleri, şekilleri ve sembolleri kullanarak çevreye ilişkin bilgilendirici levha yapabilmeleri beklenir. Çevrenin ihtiyaçlarını karşılayan bilgilendirici levhalar tasarlamaları için (a) öğrencilerden gruplar hâlinde çevrenin korunmasına yönelik mesaj belirlemeleri istenir. Grupların ağaç dikme, suyu tasarruflu kullanma veya sürdürülebilirlik gibi konular üzerine düşüncelerini paylaşarak ortak bir tema seçmeleri sağlanır (D17.2, OB8, SDB2.2). Seçtikleri temaya uygun renk, şekil ve sembolleri belirlemeleri istenir. Öğrencilere doğayı çağrıştıran renkler, iletişimi güçlendiren şekiller ve çöp kutusu, yaprak, su damlası gibi semboller tanıtılarak öğrencilerden tasarımlarını planlamaları beklenir. Böylece çevresini korumak ve güzelleştirmek için girişimde bulunmaları sağlanır (D5.2). Renkler, şekiller ve sembolleri kullanarak bilgilendirici levha oluşturmaları için (b) öğrencilerden fikirlerini kolaj, pastel boya veya renkli kuru kalem tekniğini kullanarak estetik bakış açısıyla ifade etmeleri istenir (D7.2). Levha çalışmasında kullanacakları görsel anlatım
araçlarını grup içinde belirlemeleri beklenir (SDB2.2). Kolaj tekniğini seçen gruplara renkli fon kartonları, el işi kâğıtları, gazete ve dergilerden kesilmiş görseller ile doğal ve yapay malzemeler seçenek olarak sunulur. Boyaların kullanım şekli ve uygulama teknikleri gösterilir. Renkli resim tekniklerini tercih eden gruplara pastel boya ve renkli kuru kalem kullanmaları önerilir. Öğrencilerden kolaj tekniğini görsel kompozisyonun temelini oluşturmak ve büyük parçalarla dikkat çekmek için kullanmaları istenir. Öğrencilerin
pastel boyalarla canlı ve dikkat çekici renkler oluşturmaları sağlanır. Renkli kuru
kalemlerle kompozisyonlarındaki ayrıntıları tamamlamaları ve ince detayları vurgulamaları beklenir. Öğrencilere öz güven kazanmaları için rehberlik edilerek renk kullanımı ve kompozisyon tasarımı hakkında geri bildirim verilir (E1.5). Uygulamalarda öğrencilerin işbirliği yapabileceği arkadaşlarını tespit ederek grup çalışmalarına katılmaları desteklenir ve diğer üyelerle karşılık beklemeden yardımlaşmaları sağlanır (SDB2.2). Sabırlı ve özenli çalışmaları konusunda istekli olmaları sağlanır. Öğrencilere çalışmanın tamamlanması için ayrıntılara dikkat ederek sebat etmeleri gerektiği vurgulanır (E1.3, D12.3). Çalışma ortamını
iş birliğiyle temizlemeleri sağlanır (SDB2.2). Aynı zamanda düzenli bir çalışma ortamının üretkenliği arttırdığını, sağlığı koruduğunu ve yaşam kalitesini iyileştirdiğini fark etmeleri sağlanır (D18.2). Tamamlanan sanatsal ürünler dijital veya fiziksel ortamda sergilenir. Öğrencilerden süreç boyunca edindikleri deneyimleri ve çalışmalarının sonuçlarını açık fikirli bir yaklaşımla değerlendirmeleri istenir (E3.5). Sanatsal ürünler performans görevi olarak
tanımlanarak öz değerlendirme formu veya grup değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden belirli bir tema doğrultusunda kendi simgelerini, okulda veya çevrelerinde karşılaştıkları bir durumu yahut nesneyi temsil eden semboller tasarlamaları istenebilir. Öğrencilerin tasarladıkları sembolleri sınıfa tanıtarak bunların anlamlarını ve ilettikleri mesajları ifade etmeleri sağlanabilir.

Destekleme

Öğrencilerden levhanın yalnızca bir parçasını veya belirli bir sembolü hazırlamaları istenebilir. Öğrencilerin işaret ve sembolleri fiziksel hareketlerle ifade ederek konuyu somut bir şekilde anlamaları sağlanabilir.