6. ÜNİTE: ESTETİK VE SANAT FELSEFESİ

SBAB14. Felsefi Muhakeme (SBAB14.1. Felsefi Problemleri Anlama, SBAB14.2. Felsefi Düşünce ve Argümanları Değerlendirme, SBAB14.3. Felsefi Metin İnceleme)

E3.5. Açık Fikirlilik , E3.10. Eleştirel Bakma

SDB2.1. İletişim

D3. Çalışkanlık, D7. Estetik, D11. Özgürlük, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB9. Sanat Okuryazarlığı

FEL.10.6.1. Estetik ve sanat felsefesinin konusunu, kavramlarını ve problemlerini muhakeme edebilme
a) Estetik ve sanat felsefesinin konusunu ve temel kavramlarını açıklar.
b) Estetik ve sanat felsefesinin temel problemlerini açıklar.
c) Estetik ve sanat felsefesinin temel problemlerine yönelik düşünce ve argümanları değerlendirir.
ç) Estetik ve sanat felsefesiyle ilgili metinlerde yer alan kavram, problem ve argümanları inceler.

Estetik ve Sanat Felsefesinin Konusu ve Temel Kavramları
Estetik ve Sanat Felsefesinin Temel Problemleri (Güzellik ve Ortak Estetik Yargıların İmkânı)

estetik, güzellik, sanat, sanat eseri

Bu ünitenin öğrenme kanıtlarında ve öğrenme-öğretme uygulamalarında kontrol listesi, öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği ve performans görevi kullanılabilir.
Performans görevi: Öğrenciler estetik ve sanat felsefesiyle ilgili metinlerde yer alan kavram, problem ve argümanları inceleyerek metin inceleme formunu doldururlar.

Öğrencilerin estetik ve güzellik kavramlarının birbiriyle ilişkili olduğunu, sanatın terim anlamını ve önemini, sanatın farklı alanları olduğunu bildikleri kabul edilmektedir.

Sanatın insana ve topluma etkisi ile ünitede yer alan temel konu ve kavram bilgilerini değerlendirmek amacıyla öğrencilere doğru/yanlış testi uygulanır.

Öğrencilere resim, heykel, minyatür, müzik, ebru, roman, hikâye gibi sanat eserleri ile ilgili örnekler verilir ve bunların insana neler düşündürdüğünü ve hissettirdiğini ifade etmeleri istenir. Öğrencilerin bunların kültürel, estetik, etik, sanatsal değerleri hakkında düşünmeleri sağlanır.

FEL.10.6.1
Öğrencilerin estetik ve sanat felsefesinin konusunu ve temel kavramlarını açıklamaları amaçlanır. Öğrencilere sanat hakkında özlü sözler ve çeşitli sanat eserlerinden (resim, heykel, şiir vb.) oluşan bir kolaj verilir. Öğrencilerden sanat, sanat eseri, güzellik, estetik, estetik haz kavramlarının anlamları hakkında duygu ve düşüncelerini açıklamaları istenir (OB4). Estetik ve sanat felsefesinin temel kavramları ve sanatın tanımları hakkında bilgi görseli verilir. Estetik ve sanat felsefesinin konusu hakkında çıkarım yapılması sağlanır (KB2.10). Öğrencilerin ön yargısız bir şekilde sanatın ne olduğuna farklı açılardan bakabilmesi ve farklı fikirlere açık olması teşvik edilir (E3.5, OB9, KB3.1). Kavram yanılgıları ve öğrenme eksiklikleri hakkında dönüt verilir.Öğrencilere sanat kuramlarının (taklit olarak sanat, yaratım olarak sanat, oyun olarak sanat) açıklamalarının ve ilgili temsilcileri hakkında bilgilerin yer aldığı bilgi görseli verilir. Öğrencilerden bir objenin kopyasını çizmeleri, ardından aynı objeyi zihinlerinde hayal ettikleri hâliyle kâğıda yansıtmaları istenir (D7.1, OB9, KB2.13). İlk çizim ile ikinci çizim arasındaki farkların neler olabileceği, çizimlerin taklit ve yaratım sanat kuramlarından hangilerine karşılık gelebileceği sorularak bu kuramların düşünce ve argümanlarının değerlendirilmesi sağlanır (KB3.1). Görüşlerin gerekçeleriyle birlikte sözlü olarak ifade edilmesi gerçekleştirilir. Oyun olarak sanat kuramının düşünce ve argümanlarının değerlendirilmesi için öğrencilerden haz ve özgürlük duyguları temelinde oyun ve sanat arasında benzerlik kurmaları istenir (KB2.7). İnsanın gerçek özgürlüğe sanatsal girişimde bulunarak ulaşıp ulaşamayacağının  değerlendirilmesi sağlanır (D11.2, KB3.1). Süreçte Sokratik tartışma yöntemi kullanılabilir. Öğrencilere sanat kuramları ile ilgili yargılar liste hâlinde verilir. Hangi yargıların hangi kuramla ilişkili olduğu ve bu yargıların doğruluğu hakkında görüş geliştirmeleri sağlanır (E3.10, KB2.10). Öğrencilerin güzellik ve ortak estetik yargıların imkânı problemini açıklamaları ve bunlara yönelik düşünce ve argümanları değerlendirmeleri amaçlanır. Öğrencilere güzelin öznel mi, nesnel mi olduğu sorulur. Bir varlığı güzel kılan özelliklerin neler olabileceği üzerine tartışma yaptırılır ve belirlenen niteliklerin içsel ve dışsal olarak gruplanması istenir (OB1, KB2.7). Güzelliğin hakikat, iyilik ve yüceyle ilişkisi vurgulanır. Öğrencilerin güzel algısının evrensel olup olamayacağı hakkındaki görüşlerini örneklerle sunmaları ve gruplar hâlinde tartışmaları sağlanır (KB2.18). Öz veya akran değerlendirme formu kullanılabilir (E3.5). Tartışma sürecinde öğrenciler birbirlerinin  sözünü kesmeden dinlemeye, duygu ve düşüncelerini ifade etmeye, diğer arkadaşlarıyla etkileşim kurmaya teşvik edilir (SDB2.1, D14.1). Güzellik ve estetik yargılar hakkında bazı filozofların (Platon, A. Baumgarten, Kant, B. Croce) düşünce ve argümanları bilgi görseli olarak verilir. Bu filozofların güzelliğin tanımı ve ortak estetik yargıların imkânı hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi sağlanır (KB3.3). Estetik ve sanat felsefesiyle ilgili metinlerde yer alan kavram, problem ve argümanları incelemeleri için öğrencilere bir performans görevi verilir. Bunun için
• Aristoteles’in Poetika,
• F. Schiller’ın İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine,
• B. Croce’nin Estetik,
• İ. Tunalı’nın Estetik,
• J. Berger’in Görme Biçimleri eserlerinden kısaltılan veya alıntılanan metinlerin, öğrencilerin de görüşleri alınarak dengeli bir şekilde dağıtılması sağlanır.

Öğrencilere metin inceleme formu doldurtulur ve çalışmalarını paylaşmaları sağlanır. Öğrencilerin akran değerlendirme formu üzerinden birbirlerini değerlendirmesi istenir. Metin inceleme formu, dereceli puanlama anahtarı veya  dereceleme ölçeği ile değerlendirilir. Bu süreçte öğrenciler çeşitli fikir, argüman ve yeni bilgilere açık olur; görev ve sorumluluklarını etik ilkelere uygun bir şekilde zamanında yerine getirirler (D3.3, D16.3).

* Güzelliğin ölçütlerinden olan simetri, altın oran, ahenk ve zıtlık kavramları tartışılabilir.
Tartışmalara neden olan sanat eserlerini (M. Cattelan’ın Komedi, A. Warhol’un Brillo Kutuları vb.) A. Danto’nun kurumsal sanat anlayışına dayanarak değerlendirilebilir.
L. Tolstoy’un Sanat Nedir? eserinden hareketle sanat-ahlak ilişkisi analiz edilebilir.

Sanat kuramları çeşitli görsel veya görsel-işitsel araçlarla sadeleştirilerek açıklanabilir.
Estetik ve sanat felsefesinin temel problemlerini açıklayan yapılandırılmış metinlerden yararlanılabilir.
Sadeleştirilmiş bir metin üzerinden sanat felsefesinin temel problemlerine yönelik düşünce ve argümanları gruplar hâlinde değerlendirilebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.