2. ÜNİTE: NAMAZ

-

KB2.2. Gözlemleme, KB2.3. Özetleme, KB2.14. Yorumlama, KB3.3. Eleştirel Düşünme

E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E3.2. Odaklanma, E3.7. Sistematik Olma

SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB3.2. Esneklik

D3. Çalışkanlık, D12. Sabır, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D18. Temizlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

DKAB.5.2.1. Namaz ibadetini özetleyebilme
a) Namaz ibadetiyle ilgili çözümleme yapar.
b) Namazı farz, vacip ve nafile olarak sınıflandırır.
c) Namaz ibadetinin önemini kendi cümleleri ile aktarır.

DKAB.5.2.2. Namazın kılınışını gözlemleyebilme
a) Namazın kılınışını gözlemlemek için hazırlık ve kılınış şartlarını ölçüt olarak açıklar.
b) Namazın kılınışı hakkında öğretmen rehberliğinde bilgi toplar.
c) Namazın kılınışı hakkında topladığı bilgileri sınıflandırır ve kaydeder.

DKAB.5.2.3. Namazın insan hayatına etkileri hakkında düşünebilme
a) Namazın insan hayatına etkilerini araştırır.
b) Namazın insana kazandırdıkları hakkında sonuç çıkarır.
c) Namazın insana kazandırdıkları hakkında ulaştığı çıkarımları davranışlarına yansıtır.

DKAB.5.2.4. Tahiyyat duasını ve bu duanın anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Tahiyyat duasını ve bu duanın anlamını okur.
b) Tahiyyat duasının anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Tahiyyat duasının anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.

Allah’ın Huzurunda Olmak: Namaz
Namazın Kılınışı
Namazın İnsana Kazandırdıkları
Bir Dua Öğreniyorum: Tahiyyat Duası

abdest, farz, gusül, nafile, teyemmüm, vacip

Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritaları, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.) ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.

Performans Görevi: Namaz ibadeti hakkında broşür hazırlanabilir. Diyanet İşleri Başkanlığına
bağlı genel ağ adreslerinden “Namaz Kılıyorum” ve “Abdest Alıyorum” başlığı altında
yer alan kısa videolar izletilerek gözlem formu hazırlanabilir. Namazın insana kazandırdıkları
ile ilgili münazara yaptırılabilir. Tahiyyat duası ve bu duanın anlamıyla ilgili eşleştirme
etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla
değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.

Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.

Öğrencilerin İslam’ın ibadet esasları hakkında bilgi sahibi olduğu, çevresinde namaz
ibadetini yerine getiren insanları gözlemleyebildiği, Kur’an-ı Kerim ve hadislerde namaz
ibadetinin açıklandığı bilgisine sahip olduğu kabul edilmektedir.

Çevresindeki gözlemlerinden hareketle namaz ibadeti hakkında neler bildiği sorusu sorularak
öğrencilerin ön bilgileri harekete geçirilir ve bu soruya verdikleri cevaplara göre hazır
bulunuşlukları kontrol edilir.

Öğrencilere “Yüce Allah’ı anmak, O’na olan sevgi ve saygımızı dile getirmek için neler yaparız?”
sorusu sorulur. Bu soru ekseninde İslam’ın ibadet esaslarına ve bu esaslar içerisinde
namaz ibadetine dikkat çekilir. Çevrelerinde namaz ibadetinin yerine getirildiğine dair gözlemleme
becerisini kullanmaları beklenir ve namaz ibadeti ile gerçek hayat arasında köprü
kurulur.

DKAB.5.2.1
Öğrencilerin odaklanarak (E3.2) İslam’ın şartları arasında namazın yeri hakkında parça-bütün ilişkisini çözümlemesi istenir. Öğrencilerin Kur’an ve hadislerden yararlanarak namaz ibadetiyle ilgili bilgiler bulması ve namazın kimlere farz olduğunu araştırması sağlanır. Öğrenciler, namaz ibadetiyle ilgili elde ettikleri bilgileri öğretmenleriyle birlikte değerlendirerek doğrular ve afiş, broşür, pano, duvar gazetesi gibi yollarla kaydeder (OB1). Namaz çeşitleri; farz, vacip ve nafile şeklinde sınıflandırılarak tahtaya yazılır. Farz, vacip ve nafile namazların tanımları yapılır ve bu namaz çeşitlerine örnekler verilir. Farz, vacip ve nafile namazların kılınışı, rekât sayısı, vakti gibi ayrıntılara girilmeden bu namaz çeşitleri arasında hükümleri açısından ilişki kurulur. Namaz ibadetinin Allah’a (cc) duyulan sevgi (D15.3) ve bağlılığın göstergelerinden olduğu açıklanarak namaz hakkında bütüncül bir bakış açısı geliştirilir (OB1). Öğrencilerden namazın önemiyle ilgili duygu ve düşüncelerini kendi cümleleri ile aktarmaları istenir.

DKAB.5.2.2
Namazın kılınışını sistematik olarak (E3.7) gözlemlemeleri için öğrencilere “Namaz kılmaya niyetlenen bir kişi, namaza başlamadan önce neler yapar?” sorusu yöneltilir. Öğrencilerin namaz kılmak için abdest almanın bir gereklilik olduğunu fark etmeleri sağlanır (OB1). Abdestin farzları belirlenir ve alınış sırası görseller yardımıyla açıklanır. Öğrencilerin yeterliliklerinin farkında olarak (E1.4) abdest görsellerini incelemeleri, bağlamından koparmadan sözlü ifadelere dönüştürmeleri ve kişisel temizlik ve bakımına önem vermeleri (D18.1) beklenir (OB4). Konuyla ilgili ayrıntılı ilmihal bilgilerinden kaçınarak abdesti bozan durumlara örnekler verilir. Gusül ve teyemmüm konuları ise tanım ve farzlarıyla sınırlı tutularak açıklanır. Teyemmüm konusu anlatılırken öğrencilerin zor durumlara alternatif çözüm bulma ve yeni durumlara uyum sağlama becerilerini kazanmaları beklenir (SDB3.2). Öğrencilerin görev bilincine sahip olarak (D16.3) namaz ibadetinin nasıl yerine getirildiğini anlamaları için namazın hazırlık ve kılınış şartları açıklanır. Bu şartlar hakkında bilgi toplanır ve bunlar kısaca açıklanır. İki rekâtlı namazın kılınışı görseller yardımıyla anlatılır. Öğrencilerden görsellerde ifade edilen fiillerin anlamını değiştirmeyecek şekilde yeniden ifade etmeleri ve namazın kılınışını anlatmaları istenir (OB4). Beş vakit namazların rekât sayıları ve vakitleri hakkında toplanan bilgiler sınıflandırılır ve kaydedilir. Konuyla ilgili ayrıntılı ilmihal bilgilerinden kaçınarak namazı bozan durumlara örnekler verilir. Cemaatle namaz, cuma namazı, bayram namazı, teravih namazı ve cenaze namazı konularına ve bu namazların kılınışlarına ana hatlarıyla değinilir.

DKAB.5.2.3
Namazın insana kazandırdıkları hakkında empati kurarak (E2.1) düşünmeleri için öğrencilere “Niçin namaz kılınır?” sorusu yöneltilir ve namazın insan hayatına etkileri hakkında araştırma yapmaları sağlanır. Öğrencilerin verdiği cevaplar tahtaya yazılarak beyin fırtınası yapılır ve namaz ibadetinin insana kazandırdıklarıyla ilgili sonuçlar çıkarılır. Öğrencilerin namaz ibadetiyle ilgili duygu ve düşüncelerini  değerlendirmeleri sağlanır (SDB1.3). Bu değerlendirme sonucunda öğrenciler namaz ibadetinin öz denetim sahibi (D3.2) ve istikrarlı olmayı (D12.3) sağladığı hakkında çıkarımda bulunur. Öğrencilerin bu değerleri davranışlarına yansıtmaları hedeflenir.

DKAB.5.2.4
Öğrencilere “Tahiyyat duası hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Tahiyyat kelimesinin anlamı açıklanarak Tahiyyat duasının içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. Tahiyyat duasının doğru telaffuzunu öğretmek için öğrencilerin genel ağ araçlarını tanımaları ve kullanmaları sağlanır. Tahiyyat duasını dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) duanın doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu duayı kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Duanın anlamı incelenir. Duanın anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak dua değerlendirilebilir. Öğrencilerin duanın anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Tahiyyat duasının anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.

Öğrenciler, namaz vakitlerini belirten bir takvim veya zaman çizelgesi hazırlayabilir. İki rekâtlı bir namazın kılınışı simülasyon (benzetim) yöntemiyle sunabilir.

Öğrencilerin namaz ve abdest konularını anlamalarını kolaylaştırmak amacıyla, basitleştirilmiş görsel rehberler ve adım adım izlenebilecek videolar kullanılabilir. Bu materyaller, öğrencilerin namaz kılma sürecini ve abdest alma adımlarını anlamlandırmalarına ve pratik yapmalarına yardımcı olur. Namazın anlamı ve önemi hakkında öğrencilere yönelik hikâyeler ve günlük hayattan alınan örnekler kullanılabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.