4. ÜNİTE: KUR’AN VE İNSAN
SBAB16. Eleştirel Sosyolojik Düşünme (KB2.4. Çözümleme, KB2.20. Sentezleme)
KB2.3. Özetleme, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma
E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.2. Odaklanma, E3.7. Sistematik Olma
SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma)
D1. Adalet, D5. Duyarlılık, D6. Dürüstlük, D9. Merhamet, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık
DKAB.8.4.1. İnsanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özelliklerini sentezleyebilme
a) İnsanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özelliklerini öğretmen rehberliğinde bulur.
b) İnsanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özellikleri arasında ilişki kurar.
c) İnsanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özellikleri hakkında özgün bir bütün oluşturur.
DKAB.8.4.2. Kur’an-ı Kerim’in rehberliğini özetleyebilme
a) İnsanlığa rehber olarak Kur’an-ı Kerim’in dindeki yeri hakkında çözümleme yapar.
b) İnsanlığa rehber olarak Kur’an-ı Kerim’in ana konularını sınıflandırır.
c) Kur’an-ı Kerim’in rehberliğini kendi cümleleriyle anlatır.
DKAB.8.4.3. Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. Muhammed’in (sav) örnekliğini çözümleyebilme
a) Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. Muhammed’in (sav) güzel ahlakını inceler.
b) Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. Muhammed’in (sav) güzel ahlakıyla örnek davranışları arasındaki ilişkiyi inceler.
DKAB.8.4.4. Hz. Lokman’ın öğütlerini kendi hayatına yansıtabilme
a) Lokman suresi, 12-19. ayetlerde tavsiye edilen davranışları gözden geçirir.
b) Hz. Lokman’ın öğütleri hakkında çıkarım yapar.
c) Hz. Lokman’ın öğütlerini Kur’an-ı Kerim’in insanlara örnek olması ve doğru yolu göstermesi bağlamında değerlendirir.
DKAB.8.4.5. Ayetelkürsi’yi ve bu ayetin anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Ayetelkürsi’yi ve bu ayetin anlamını okur.
b) Ayetelkürsi’nin anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Ayetelkürsi’nin anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.
Kur’an-ı Kerim’de İnsanın Özellikleri
Kur’an-ı Kerim’in Rehberliği
Kur’an’ın Örnek Gösterdiği İnsan: Hz. Muhammed (sav)
Hz. Lokman’dan Öğütler
Bir Ayet Öğreniyorum: Ayetelkürsi
hidayet, muamelat, sünnet, üsveihasene
Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritaları, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.) ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.
Performans Görevi: İnsanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özellikleri hakkında münazara yapılabilir. Kur’an-ı Kerim’in rehberliği hakkında sosyal sorumluluk projesi hazırlanabilir. Günümüzdeki toplumsal sorunlar tespit edilerek bu sorunlara Hz. Muhammed’in (sav) güzel ahlakından hareketle çözümlerin önerildiği bir metin hazırlanabilir. Hz. Lokman’ın öğütleri hakkında sunu hazırlanabilir. Ayetelkürsi ve bu ayetin anlamıyla ilgili eşleştirme etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.
Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.
Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i Müslümanların ilahi kitabı olarak tanıdığı ve onun özellikleri hakkında bilgi sahibi olduğu kabul edilmektedir.
Kur’an-ı Kerim hakkında sorular yöneltilerek öğrencilerin ön bilgileri harekete geçirilir ve sorulara verdikleri cevaplara göre hazır bulunuşlukları kontrol edilir.
Öğrencilere “Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri nelerdir?” sorusu sorulur. Mevcut hazır bulunuşlukları ile 5. sınıf “Kur’an-ı Kerim” ünitesinde öğrendikleri arasında ilişki kurulur.
DKAB.8.4.1
İnsanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özelliklerini sistematik olarak (E3.7) sentezlemeleri için öğrencilere sorular yöneltilir. Ayet ve hadislerden yararlanılarak insanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özellikleri belirlenir. Bu özellikler arasında ilişki kurularak insanda iyi ve kötü tarafların bulunduğu açıklanır. Öğrencilerin insanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özellikleri hakkında özgün bir bütün oluşturarak güzel özellikleri kendi hayatında uygulaması sağlanır. Öğrenciler; insanın Kur’an-ı Kerim’de anlatılan özellikleriyle ilgili elde ettikleri bilgileri öğretmenleriyle birlikte değerlendirerek doğrular ve afiş, broşür, pano, duvar gazetesi gibi yollarla kaydeder (OB1).
DKAB.8.4.2
Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in rehberliğini odaklanarak (E3.2) özetlemeleri için İslam’ın ana kaynaklarının Kur’an-ı Kerim ve sünnet olduğu hakkında çözümleme yapılır. Öğrencilere “Kur’an-ı Kerim’de yer alan konular hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilerek Kur’an’ın ana konuları inanç, ibadet, ahlak, sosyal hayat ve kıssalar olarak sınıflandırılır. Bu konular ekseninde öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in rehberliğini fark etmeleri ve elde ettikleri bilgileri kendi cümleleriyle yorumlamaları sağlanır. Böylece öğrencilerin ölçülü ve dengeli olmaları (D1.3), insana ve topluma değer vermeleri (D5.1) ve görev bilincine sahip olmaları (D16.3) beklenir.
DKAB.8.4.3
Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. Muhammed’in (sav) insani ve peygamberlik yönü açıklanır. Üsveihasene kavramı Ahzab suresinin 21. ayeti bağlamında ele alınır. Hz. Muhammed’in (sav) güzel ahlakı Kalem suresi 4. ayetten yola çıkılarak incelenir. Günlük hayattaki davranışlarından ve hadislerden verilen örneklerle, Hz. Muhammed’in (sav) doğruluğu ve güvenilir kişiliği (D6.2), merhametli ve affedici oluşu (D9.2), istişareye önem vermesi, davasındaki cesaret ve kararlılığı, hakkı gözetmedeki hassasiyeti (D1.2) ve insanlara değer vermesi (D15.1) açıklanır. Böylelikle güzel ahlakı ve örnek davranışları arasında ilişki kurulur. Öğrendiklerinden hareketle Hz. Muhammed’in (sav) neden örnek alınması gerektiğine dair öğrencilerin düşüncelerini ifade edebileceği bir etkinlik yapılır.
DKAB.8.4.4
Öğrencilerin Hz. Lokman’ın öğütlerini kendi hayatlarıa yansıtması için Lokman suresi, 12-19. ayetlerde tavsiye edilen davranışlar listelenir ve bu davranışları gözden geçirmeleri istenir. Öğrencilerin Hz. Lokman’ın öğütleri hakkında çıkarımda bulunmaları sağlanır. Böylece öğrenciler, Kur’an-ı Kerim’in insanlara örnek olması ve doğru yolu göstermesi bağlamında Hz. Lokman’ın öğütlerini değerlendirir ve bu öğütleri davranışlarına yansıtmaları hedeflenir (SDB1.3).
DKAB.8.4.5
Öğrencilere “Ayetelkürsi hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Ayetelkürsi’nin anlamı, içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. Ayetelkürsi’nin doğru telaffuzunu öğretmek için öğrencilerin genel ağ araçlarını tanımaları ve kullanmaları sağlanır. Ayetelkürsi’yi dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) ayetin doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu ayeti kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Ayetin anlamı incelenir. Ayetin anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak ayet değerlendirilebilir. Öğrencilerin ayetin anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Ayetelkürsi’nin anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.
Öğrencilerden Kur’an-ı Kerim’in ana konuları hakkında bilgi grafiği hazırlaması istenebilir. Ünitede öğrenilen konular bağlamında “Kur’an’ı Tanıyalım” bülteni veya panosu hazırlanabilir.
Konuyla ilgili yazılmış hikâyeler, görsel materyaller ve etkileşimli dijital uygulamalar kullanılabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.