3. ÜNİTE: DİN VE SOSYAL HAYAT

SBAB3. Tarihsel Empati (KB2.13. Yapılandırma), SBAB16. Eleştirel Sosyolojik Düşünme (KB2.20. Sentezleme)

KB2.14. Yorumlama

E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.11. Özgün Düşünme

-

D1. Adalet, D2. Aile Bütünlüğü, D5. Duyarlılık, D9. Merhamet, D13. Sağlıklı Yaşam, D17. Tasarruf, D18. Temizlik, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık

DKAB.8.3.1. Dinin temel gayesi konusunu sentezleyebilme
a) Dinin korunmasını amaçladığı temel hakları inceler.
b) Dinin korunmasını amaçladığı temel haklar arasında ilişki kurar.
c) Dinin korunmasını amaçladığı temel hakların korunmasının dinin gayesi olduğunu anlayarak özgün bir bütün oluşturur.

DKAB.8.3.2. Dinin sosyal hayattaki işlevini yapılandırabilme
a) Dinin sosyal hayattaki işlevini inceleyerek nedensel ilişkiler ortaya koyar.
b) Dinin sosyal hayattaki işleviyle ilgili kendi mevcut bilgisiyle elde ettiği ilişkilere dayalı unsurlardan hareketle uyumlu bir bakış açısı geliştirir.

DKAB.8.3.3. Asr suresini ve bu surenin anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Asr suresini ve bu surenin anlamını okur.
b) Asr suresinin anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Asr suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.

Dinin Temel Gayesi
Dinin Sosyal Hayattaki İşlevi
Bir Sure Öğreniyorum: Asr Suresi

hak, zaruratıdiniye

Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritaları, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.), öz değerlendirme formu, örnek olay incelemesi ve sınıflandırma tablosu kullanılabilir.

Performans Görevi: Dinin temel gayesi ve bu kapsamda korunan temel haklar ile ilgili hikâye yazmaları istenebilir. Dinin sosyal hayattaki işlevi ile ilgili duvar gazetesi hazırlanabilir. Asr suresi ve bu surenin anlamını içeren eşleştirme etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulabilir.

Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.

Öğrencilerin İslam’ın insana önem verdiği bilgisine sahip oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilere “Dinin amacı ne olabilir?” sorusu yöneltilerek dinin gayesine yönelik ön bilgi düzeyleri belirlenir.

Öğrencilere günlük hayatlarında karşılaştıkları haberler hakkında sorular sorulur. Bu haberler ile temel hakların korunması arasında bağlantı kurulur.

DKAB.8.3.1
Din kavramı hakkında bilgi verilir. Öğrencilere “Sizce dinin amacı ne olabilir?” sorusu sorulur. Öğrencilerin özgürce (E1.2) cevap verebilecekleri bir ortam oluşturulur. Dinin temel gayesi ele alınır. Öğrencilerden hak kavramını araştırmaları ve bu kavramın anlamını defterlerine kaydetmeleri istenir (OB1). Hak kavramı ele alınarak öğrencilerin haklarını ve özgürlüklerinibilmeleri (D1.1) gerektiğine değinilir. Öğrencilerden insanların doğuştan sahip  olması gereken hakları belirlemeleri istenir. Öğrencilere İslam’ın koruduğu hakların neler olabileceğine dair fikirleri sorularak beş temel hakkın belirlenmesi sağlanır. İslam’ın temel haklar olarak saydığı can, nesil, akıl, mal ve dinin korunması konusuna giriş yapılır. Canın kutsal olduğu vurgulanır. Hayat hakkının hem din kuralları hem de hukuk kuralları ile korunduğu belirtilir. Sağlığı korumanın, kişisel bakımın (D18.1) ve tedavi olmanın canın korunması kapsamında olduğu bilgisi öğrencilere aktarılır. İş güvenliğinin ve tedbir almanın öneminden bahsedilerek canın korunmasının İslam dininde en çok önem verilen hak olduğunun kavranması sağlanır.
Neslin korunmasında aile birliğinin ve aile içi iletişimin önemi vurgulanır (D2.1, D2.3). İslam dininin aile ilişkisine verdiği öneme ilaveten aile kurumunun toplumun temeli olduğundan, sağlıklı bir aile hayatı için nikah bağının olması gerektiğinden, eşler arasında sevgi ve saygı bağı olmasının öneminden ve çocuğa sağlıklı bir yetişme ortamı hazırlamanın ehemmiyetinden bahsedilir.
Aklın öneminin fark edilmesi için öğrencilerin özgün düşünebilecekleri (E3.11) sorular sorulur. Cevaplar değerlendirilerek İslam’ın akıl sağlığına verdiği önem açıklanır. İslam’a göre akıl sağlığı yerinde olan insanların sorumluluk sahibi olduğu bilgisi aktarılır. Konu, bağımlılıklarla (D13.3) ilişkilendirilerek akıl sağlığına zarar veren tüm bağımlılıklardan uzak durulması gerektiği vurgulanır.
Malın korunmasının mülkiyet, ekonomik haklar, üretim, alım, satım gibi hakları kapsadığı belirtilir. Mülk edinme hakkı, çalışmak ve emek vermek, emeğini helal yollarla kazanmak ve harcamak gibi konulara kısaca değinilir. Malın korunması ile ilgili hırsızlık, hile, rüşvet, kumar ve faiz kavramları tahtaya yazılarak açıklanır. Öğrencilerden bu kavramları defterlerine kaydetmeleri istenir (OB1). Öğrencilere sahip olduklarının değerini bilmenin (D17.3) ve israftan kaçınmanın (D17.2) önemi anlatılarak bilinçli harcama konusunda bilgi verilir. Öğrencilerin bu haklar arasında ilişki kurarak onlardan bu ilişkiyi kendi cümleleriyle yorumlamaları istenir. Dinin korunmasını istediği temel haklarla ilgili özgün bir bütün oluşturmaları amacıyla öğrencilere yazma etkinliği yaptırılabilir (OB1).
Dini korumaya ilişkin bidat, hurafe ve tahrif kavramları açıklanır; öğrencilerden bu kavramları defterlerine kaydetmeleri istenir (OB1). Öğrencilerin farkındalığını arttırmak için batıl inançlardan örnekler verilir.

DKAB.8.3.2
Öğrencilere “Dinin toplumsal hayata katkıları nelerdir?” sorusu sorulur. Verilen cevaplar listelenir. İslam dininin sosyal hayata katkıda bulunan yönleri öğretmen rehberliğinde belirlenir. Dinin temel inanç, ibadet ve ahlaki esaslarının bireysel, sosyal ve iktisadi hayata etkileri ele alınır. Öğrencilerin bununla ilgili  nedensel ilişkiler ortaya koyması sağlanır. Bu bağlamda namazın kılınışına ve cemaatle namaz konusuna değinilir. Öğrencilerden dinin sosyal hayata katkılarına ve toplumsal hayattaki işlevine dair çıkarımda bulunmaları istenir. Bu çıkarımlardan hareketle uyumlu bir bakış açısı geliştirmesi sağlanır. Bu  çıkarımlarından hareketle öğrencilerin sosyal hayatta hakkaniyetli davranmanın (D1.2), insana ve topluma değer vermenin (D5.1), çevrelerindeki insanlara şefkat göstermenin (D9.2), dayanışma ve fedakarlığın (D20.2) önemini fark etmeleri beklenir (OB1).

DKAB.8.3.3
Öğrencilere “Asr suresi hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Asr kelimesinin anlamı açıklanarak Asr suresinin içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. Asr suresi hakkında bilgi verilirken surenin Mekki-Medeni ayrımı, ayet sayısı ve Kur’an-ı Kerim’deki sıralaması gibi konulara değinilmez. Asr suresini dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) surenin doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu sureyi kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Surenin anlamı incelenir. Surenin anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak sure değerlendirilebilir. Öğrencilerin surenin anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Asr suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.

Öğrencilere günlük hayatta karşılaşılan haberlerin hangi haklarla ilgili olduğu tespit ettirilerek bir makale yazdırılabilir veya gazete/dergi hazırlatılabilir. İslam’ın koruma altına aldığı temel hakların özellikleri ile ilgili bulmaca hazırlanabilir.

Öğrencilerden dinin korunmasını amaçladığı temel haklarla ilgili bir kavram haritası oluşturması istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.