2. ÜNİTE: ZEKÂT VE SADAKA

-

KB2.2. Gözlemleme, KB2.11. Gözlemleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma

E1.4.Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.3. Girişkenlik

-

D1. Adalet, D9. Merhamet, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

DKAB.8.2.1. Zekât ibadetini gözlemleyebilme
a) Paylaşma ve yardımlaşma bağlamında zekât ibadetine ilişkin ölçütleri açıklar.
b) Zekât ibadeti hakkında bilgi toplar.
c) Zekât ibadeti hakkında topladığı bilgileri sınıflandırır ve kaydeder.

DKAB.8.2.2. Sadaka kapsamında değerlendirilen davranışları kendi hayatına yansıtabilme
a) Sadaka ibadeti kapsamındaki tecrübelerini gözden geçirir.
b) Sadaka ibadeti kapsamındaki tecrübelerine dayalı çıkarımlar yapar.
c) Sadaka ibadeti kapsamındaki tecrübelerinden ulaştığı çıkarımları öğretmen rehberliğinde değerlendirir.

DKAB.8.2.3. Zekât ve sadaka ibadetinin kültürümüze yansımalarını gözleme dayalı tahmin edebilme
a) Zekât ve sadaka ibadetlerinin kültürümüze yansımalarına ilişkin ön gözlem veya tecrübelerini ilişkilendirir.
b) Zekât ve sadaka ibadetlerinin kültürümüze yansımalarına ilişkin çıkarım yapar.
c) Zekât ve sadaka ibadetlerinin kültürümüze yansımalarına ilişkin sonuç çıkarır.

DKAB.8.2.4. Maun suresini ve bu surenin anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Maun suresini ve bu surenin anlamını okur.
b) Maun suresinin anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Maun suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.

Paylaşma ve Yardımlaşma İbadeti: Zekât
Allah’ın Sevgisini ve Hoşnutluğunu Kazanmanın Yolu: Sadaka
Zekât ve Sadaka İbadetinin Kültürümüze Yansımaları
Bir Sure Öğreniyorum: Maun Suresi

nisap, sadaka, zekât

Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritaları, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.) ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.

Performans Görevi: Zekât ibadeti hakkında broşür hazırlanabilir. Sadaka ibadeti hakkında bir gözlem formu hazırlanabilir. Zekât ve sadaka ibadetinin kültürümüze yansımaları hakkında sunu yapılabilir. Maun suresi ve bu surenin anlamıyla ilgili eşleştirme etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.

Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.

Öğrenciler zekâtın İslam’ın temel ibadetlerinden biri olduğunu bildiği, çevresindeki yardımlaşma ve paylaşma davranışlarını gözlemlediği kabul edilmektedir.

Tahtaya “Bir elin nesi var, iki elin sesi var.” atasözü yazılarak bu sözün hangi mesajı içerdiği sorulur ve öğrencilerin ön bilgileri harekete geçirilir. Öğrencilerin bu soruya verdikleri cevaplara göre hazır bulunuşlukları kontrol edilir.

Öğrencilere “Başkalarına yardım ettiğinizde neler hissedersiniz?” sorusu sorulur. Bu soru ekseninde öğrencilerden paylaşma ve yardımlaşma duygusunu fark ederek bu duyguların kendi hayatlarına yansımalarını değerlendirmeleri istenir. Böylece zekât ve sadaka ibadeti ile gerçek hayat arasında köprü kurulur.

DKAB.8.2.1
Öğrencilerin zekât ibadetini paylaşma ve yardımlaşma bağlamında öz yeterlilikle (E1.4) değerlendirmeleri için onlara “İslam dininde başkalarına yardım ederek yapılan ibadetler nelerdir?” sorusu yöneltilir. Öğrencilerin dinî bilgi türü arasında sayılan zekât ibadetiyle paylaşma ve yardımlaşma ihtiyacını fark etmeleri beklenir (OB1). Öğrencilerin ayet ve hadislerden yararlanarak zekât ibadetiyle ilgili bilgileri bulması ve zekât ibadetini genel hatlarıyla açıklaması sağlanır. Öğrenciler, zekât ibadetiyle ilgili elde ettikleri bilgileri öğretmenleriyle birlikte değerlendirerek doğrular ve sınıflandırır. Afiş, broşür, pano, duvar gazetesi gibi yollarla kaydeder (OB1). Öğrencilerin paylaşma ve yardımlaşma bağlamında zekât ibadetinin kimlere farz olduğunu belirlemesi sağlanır. Zekât verilecek malların dijital içerikleri gösterilir. Öğrencilerden görselleri incelemesi, bağlamından koparmadan nisap miktarlarına dönüştürmesi ve görsellerden hareketle ulaştığı nisap miktarlarını, anlamı değiştirmeden nesnel ve doğru bir şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmesi istenir (OB4). Ayrıntılı ilmihal bilgilerinden kaçınılarak zekâtın kimlere verildiği ve toplumsal dayanışmaya etkisi açıklanır. Böylece öğrenciler, yaşadığı toplumdaki ihtiyaç sahibi bireylerin varlığını keşfederek zekâtın toplumsal adalet ve dayanışmayı sağlayan bir ibadet olduğu yargısında bulunur.

DKAB.8.2.2
Öğrencilerin sadaka kapsamında değerlendirilen davranışları kendi hayatlarına girişkenlikle (E2.3) yansıtabilmeleri için sadaka kavramı açıklanır. Herkesin imkânı nispetinde sadaka ibadetini yerine getirebileceği bilgisi verilir. Sadaka kapsamındaki davranışlar belirlenir ve bu davranışların Allah’ın (cc) rızasını kazanmak için yapıldığı açıklanır (OB1). Sadakayıcariye hakkında bilgi verilir. Öğrencilere “Birisi size yardım ederken neler hissedersiniz?” sorusu yöneltilir ve öğrencilerin sadaka kapsamındaki tecrübelerini gözden geçirmesi beklenir. Öğrencilerin güzel söz söylemek, insanlara karşı güler yüzlü olmak gibi davranışların da sadaka kapsamında değerlendirildiği çıkarımında bulunması sağlanır. Öğrenciler, öğrendiklerinden hareketle sadaka ibadetiyle ilgili özgün bir bütün oluşturur (OB4), sadakanın bireysel ve toplumsal katkıları hakkında ulaştığı sonuçları değerlendirir.

DKAB.8.2.3
Öğrencilerin zekât ve sadaka ibadetinin kültürümüze yansımaları hakkında gözlemlerinden hareketle tahminde bulunmaları için onlara “Sizce İslam dininde yardımlaşmaya niçin önem verilmiştir?” sorusu yöneltilir. Öğrencilerden zekât ve sadaka ibadetinin bireysel ve toplumsal katkılarını fark ederek kendi gözlem ve tecrübeleriyle ilişkilendirmeleri istenir. Öğrencilere çevrelerinde bulunan bazı okul, hastane, cami gibi çeşitli kurumların sadaka kültürü sayesinde inşa edildiği bilgisi verilir. Sadaka taşı, itimat bakkaliyesi ve vakıf gibi örnekler üzerinden zekât ve sadakanın kültürümüze yansımasına ilişkin çıkarım yapılır. Öğrencilerden zekât ve sadaka ibadetinin kültürümüzün ve yaşantımızın ayrılmaz bir parçası olduğu sonucuna ulaşmaları beklenir. Zekât ve sadaka ibadeti hakkında elde ettiği bilgilerden hareketle öğrencilerin hakkaniyetli davranmaları (D1.2), vicdanlı (D9.1) ve yardımsever olmaları (D20.1) sağlanır.

DKAB.8.2.4
Öğrencilere “Maun suresi hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Öğrencilere Maun suresinin anlamı, içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. Ancak surenin Mekki-Medeni ayrımı, ayet sayısı ve Kur’an-ı Kerim’deki sıralaması gibi konulara değinilmez. Maun suresinin doğru telaffuzunu öğretmek için öğrencilerin genel ağ araçlarını tanımaları ve kullanmaları sağlanır. Maun suresini dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) surenin doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu sureyi kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Surenin anlamı incelenir. Surenin anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak sure değerlendirilebilir. Öğrencilerin surenin anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Maun suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.

Zekât ve sadakanın bireysel ve toplumsal hayata katkıları hakkında belgesel hazırlanabilir. Öğrencilerden zekât ve sadakanın sosyolojik etkilerini konu edinen bilimsel makaleleri inceleyerek yorumlaması istenebilir.

Zekât ve sadaka ibadetiyle ilgili kavramlardan oluşan sözcük avı hazırlanabilir. Zekât ve sadaka ibadetleriyle ilgili eğitici ve dijital içerikler kullanılabilir. İki gruba ayrılan öğrencilere bilgi notları verilerek onlardan afiş hazırlamaları istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.