4. ÜNİTE: DİN, ÇEVRE VE TEKNOLOJİ

-

KB2.3. Özetleme, KB2.4. Çözümleme, KB2.14. Yorumlama

E1.1. Merak, E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D5. Duyarlılık, D8. Mahremiyet, D14. Saygı, D16. Sorumluluk, D17. Tasarruf, D18. Temizlik

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

DKAB.10.4.1. İnsan, çevre ve ahlak arasındaki ilişkiyi yorumlayabilme
a) İnsan, çevre ve ahlak arasındaki ilişkiyi inceler.
b) Çevreye karşı ahlaki sorumluluklarını bağlamından koparmadan kendi yaşantısı için anlamlı hâle getirir.
c) İnsan ve çevre arasındaki ilişkiyi nesnel bir biçimde ifade eder.

DKAB.10.4.2. Teknoloji ve ahlak ilişkisini çözümleyebilme
a) Teknoloji ve ahlakla ilgili unsurları araştırır.
b) Teknoloji ve ahlakla ilgili unsurlar arasındaki ilişkileri belirler.

DKAB.10.4.3. Çevre ve teknoloji ilişkisini özetleyebilme
a) Çevre ve teknoloji ilişkisi ile ilgili çözümleme yapar.
b) Çevre ve teknoloji arasındaki ilişkileri sınıflandırır.
c) Çevre ve teknoloji ilişkisini açıklar.

DKAB.10.4.4. Rum suresi 41. ayetin mesajlarını özetleyebilme
a) Ayette verilen mesajlarla ilgili çözümleme yapar.
b) Ayette geçen konuları sınıflandırır.
c) Ayette verilen mesajları açıklar.

İnsan, Çevre ve Ahlak
Teknoloji ve Ahlak
Çevre ve Teknoloji
Kur’an’dan Mesajlar

çevre, teknoloji

Öğrenme çıktıları; balık kılçığı diyagramı, 3-2-1 kartı, dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.
Çevre ve teknoloji ilişkisiyle ilgili düzenlenecek bir konferans için konuşma metni hazırlama, performans görevi olarak verilebilir. Bu performans görevi “konuyu araştırma, kaynak kullanma, metnin konuyu kapsaması, dil ve anlatım kurallarına uygunluk” ölçütlerine göre dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Sonuç değerlendirmede performans görevleri kullanılabileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.

Öğrencilerin çevreyi korumak ve teknolojiyi verimli kullanmak konusunda temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

“Yarın kıyametin kopacağını bilseniz bile elinizdeki fidanı dikiniz.” (İbn Hanbel, III, 184.) hadisinden hareketle öğrencilerin din ve çevre konusundaki görüşleri alınarak hazır bulunuşlukları kontrol edilir.

İslam’ın temel ilkeleri çerçevesinde, çevre ve teknolojiyle ilgili güncel problemler ele alınarak gerçek yaşamla köprü kurulur.

DKAB.10.4.1
Öğrencilerin insan, çevre ve ahlak arasındaki ilişkiyi fıtrat, denge, ölçü ve bütünlük kavramları ekseninde incelemesi sağlanır. Konuyla ilgili belgesel veya görsellerden yararlanılarak çevresel sorunların hayata etkileri üzerinde durulur (OB8). Öğrenciler çevreye karşı ahlaki sorumluluklarını kendi yaşantısı için anlamlandırır. Yer altı ve yer üstü kaynaklarını amacına uygun kullanır. İsrafın olası zararlarını fark eder (D17.2). İnsan ve çevre arasındaki ilişkiyi İslam’ın çevreye dair temel ahlaki ilkelerini dikkate alarak ifade etmelerine imkân verilir (SDB2.3). Bu süreçte arkadaşa öğret tekniği kullanılabilir. Güncel çevre sorunlarına değinilerek öğrencilerin çevreye karşı sorumluluklarının farkına varmaları konuşma halkası tekniğiyle sağlanabilir (E2.2, D16.2). Çevre sorunlarını (biyoçeşitliliğin kaybı, çevre kirliliği ve bilinçsiz su tüketimi vb.) merak etmeleri sağlanarak ve gelecek yıllarda bu sorunların ne düzeyde küresel sorunlara dönüşebileceğine dair görüşlerini beyin fırtınası tekniği ile belirtmelerine imkân verilir (E1.1, D18.3, SDB2.3). Bu şekilde öğrenciler farklı açılardan olaylara bakarak problemlere çözümler bulur. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında balık kılçığı diyagramı kullanılabilir.

DKAB.10.4.2
Teknoloji ve ahlak arasındaki ilişki güncel teknolojik gelişmelerle bağlantı kurularak incelenir. Öğrenciler teknoloji ve ahlakla ilgili unsurları araştırır. Bu süreçte çift sütun tekniği kullanılabilir. Teknolojinin geliştirilmesinde ve kullanılmasında ahlaki kurallara dikkat edilmesi gerektiği vurgulanır. Teknoloji ve ahlak arasındaki ilişkinin belirlenmesinde örnek olay incelemesi tekniği kullanılabilir (OB2, SDB1.1). Öğrencilerin sosyal medya, genetik, biyoteknoloji, yapay zekâ, savaş teknolojisi, sanal gerçeklik, dijital oyunlar gibi teknolojik alanlarda sorumluluk bilincine sahip olması, kişisel hakların ve verilerin korunması ile mahremiyet ilkelerine uygun davranışlar geliştirmesi hedeflenir. Bu süreçte Kişisel Verileri Koruma Günü ile ilgili etkinlikler hakkında bilgi verilebilir. Öğrenciler, kendisinin, ailesinin ve başkalarının özel alanını ve bilgilerini korur; başkalarının özgürlüklerini ihlal etmez ve kişisel sınırlara saygı duyar (D8.1, D14.2). Drama tekniği bu süreçte kullanılabilir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında dijital öykü yazılması istenebilir ve hazırlanan öyküler dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir.

DKAB.10.4.3
Teknolojik gelişmelerin sebep olduğu çevre problemleri ile ilgili (iklim değişikliği, ormanların yok edilmesi, nesli tükenme tehlikesi altında olan hayvanlar, çarpık kentleşme, tüketim bağımlılığı vb.) belgesel veya kısa film izletilerek öğrencilerin çevreye ve canlılara ilişkin duyarlılık kazanmaları sağlanabilir (D5.4). Çevre ve teknoloji ilişkisi incelenir. Öğrencilerin bu ilişkileri çözümlemesi çember tekniği kullanılarak sağlanabilir. Mevcut sorunların sınıflandırılmasında 5N1K tekniği kullanılabilir (SDB2.3). Öğrenciler “Ben Olsam Ne Yapardım?” etkinliği ile çevre sorunlarına dair açıklama yaparak çözüm üretirler (SDB1.1, E2.1, OB8). Konu kapsamında Çevre ve İklim Değişikliği Haftası ile Dünya Su Günü etkinlikleri hakkında bilgi verilebilir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında 3-2-1 kartları kullanılabilir.

DKAB.10.4.4
Rum suresinin 41. ayeti Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayımlanan matbu ve dijital meallerden bulunarak incelenir (OB2). Ayetin nüzul sebebine, ayette geçen şahıslara, yerlere, konulara ve kavramlara yer verilir. Öğrenciler bu ayette verilen mesajları çözümler ve sınıflandırır. Bu süreçte bilgi kartları kullanılabilir. Öğrenciler ayette ele alınan konuları açıklar (SDB2.1). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında öz değerlendirme formu kullanılabilir.

Günümüzdeki çevre ve teknoloji sorunlarını konu edinen fotoğraf ve kısa film yarışmaları düzenlenerek öğrencilerin mevcut potansiyellerini keşfetmeleri sağlanır. Teknolojik bağımlılıklar hakkında Yeşilay’ın Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı’ndaki materyallerinden faydalanılabilir.

Özel öğretim yöntemleri kullanılarak öğrencinin çevre ve teknoloji hakkında merak ettikleri soruları sormaları ve cevap bulmaları anlamında etkinlikler planlanabilir. Öğrenciler gruplara ayrılarak akran öğretimi uygulanabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.