5. ÜNİTE: KUR’AN’A GÖRE HZ. MUHAMMED

Bu ünitenin odak noktasını Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. Muhammed (sav) oluşturmaktadır. Öğrencilerin Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik yönünü özetleyebilmesi, Hz. Muhammed’in (sav) örnekliğini esas alarak kendi bakış açısını yapılandırabilmesi, kültürümüzdeki Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyt sevgisini yorumlayabilmesi amaçlanır. Kur’an’dan mesajlar bölümünde Ahzab suresinin 45-46 ve Nahl suresinin 43-44. ayetleri ele alınır. Öğrencilerin bu ayetlerde verilen mesajları özetleyebilmesi beklenir.
Ders Saati
12
Alan Becerileri

-

Kavramsal Beceriler

KB2.3. Özetleme, KB2.13. Yapılandırma, KB2.14. Yorumlama

Eğilimler

E3.4. Gerçeği Arama, E3.6. Analitik Düşünme, E3.11. Özgün Düşünme

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

Değerler

D4. Dostluk, D5. Duyarlılık, D14. Saygı, D15. Sevgi

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
-
Beceriler Arası İlişkiler
-
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

DKAB.9.5.1. Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik yönünü özetleyebilme
a) Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik yönünü temel kaynaklardan yararlanarak inceler.
b) Hz. Muhammed’in (sav) özelliklerini beşerî ve peygamberlik yönü açısından sınıflandırır.
c) Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik yönünü öğrendiklerinden hareketle ifade eder.

DKAB.9.5.2. Hz. Muhammed’in (sav) örnekliğini esas alarak kendi bakış açısını yapılandırabilme
a) Hz. Muhammed’in (sav) neden örnek alınması gerektiğiyle ilgili çıkarımlarda bulunur.
b) Hz. Muhammed’in (sav) neden örnek alınması gerektiğiyle ilgili kendi bilgisi ile elde ettiği bilgiler arasında ilişki kurar.

DKAB.9.5.3. Kültürümüzde Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyt sevgisini yorumlayabilme
a) Kültürümüzde Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyt sevgisini inceler.
b) Kültürümüzde oluşan Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyt sevgisini bağlamından koparmadan hayatı için anlamlı hale getirir.
c) Kültürümüzde Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyt sevgisini doğru bir şekilde ifade eder.

DKAB.9.5.4. Ahzab suresinin 45-46 ve Nahl suresinin 43-44. ayetlerindeki mesajları özetleyebilme
a) Ayetlerde verilen mesajlarla ilgili çözümleme yapar.
b) Ayetlerde geçen konuları sınıflandırır.
c) Ayetlerde verilen mesajları açıklar.

İçerik Çerçevesi

Hz. Muhammed’in Beşerî ve Peygamberlik Yönü
Hz. Muhammed’in Örnekliği
Kültürümüzde Hz. Muhammed ve Ehlibeyt Sevgisi
Kur’an’dan Mesajlar

Anahtar Kavramlar

Ehlibeyt, hadis, hatemülenbiya, nübüvvet, peygamber, sünnet, tebliğ, tebyin, temsil, teşri, üsveihasene

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; 3-2-1 kartı, çalışma yaprağı, çıkış kartları, dereceli puanlama anahtarı, tanılayıcı dallanmış ağaç ve öz değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Edebi metinlerden de yararlanarak Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyt sevgisiyle ilgili bir fanzin hazırlama, performans görevi olarak verilebilir. Bu performans görevi “bilgi toplama, inceleme, yorumlama, dil ve anlatım kurallarına uyma, tasarım yapma ve sunma” ölçütlerine göre dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Sonuç değerlendirmede performans görevleri kullanılabileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin Hz. Muhammed’in (sav) peygamberlerin sonuncusu olduğunu ve kendisine indirilen kutsal kitabın Kur ’an-ı Kerim olduğunu bildiği kabul edilir.

Ön Değerlendirme Süreci

Soru-cevap tekniği kullanılarak Hz. Muhammed’in (sav) örnek oluşu ile ilgili öğrencilerin neler bildikleri ve ne öğrenmek istedikleri belirlenir.

Köprü Kurma

Öğrencilere kimleri rol model aldıkları, bu kişileri seçme nedenleri ve bu kişilerden nasıl etkilendikleri sorulur. İnsan yaşamında “rol model” olgusunun önemi üzerinde durulur. Kur’an-ı Kerim'de Hz. Muhammed (sav) için üsveihasene ifadesi kullanıldığı vurgulanır. Bu şekilde Hz. Muhammed’in (sav) örnek şahsiyeti ile kendi yaşamlarını ilişkilendirmeleri amaçlanır.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

DKAB.9.5.1
Öğrenciler “Hz. Muhammed (sav) kimdir?” sorusuna cevap bulmaya yönlendirilir. Hz. Muhammed’e (sav) peygamberlik görevi verilmeden önceki dönem coğrafi, sosyo-kültürel, ekonomik ve dinî açılardan ele alınır (E3.4). Dönemi yansıtan tarihi eserlerden, siyer kitaplarından, haritalardan, bilgi grafiğinden, belgesel ve filmlerden yararlanılabilir. Öğrenciler Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik yönünü temel kaynaklardan yararlanarak inceler. Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik özelliklerini ayetler ve hadisler çerçevesinde sınıflandırır. Hz. Muhammed’in (sav) tebliğ, tebyin, teşri, temsil görevlerine değinilir. Bu süreçte kavram haritaları kullanılabilir. Hz. Muhammed’in (sav) nasıl bir şahsiyete sahip olduğu onun hayatından örneklerle incelenir. Öğrencilerin Hz. Muhammed’in (sav) beşerî ve peygamberlik yönünü öğrendiklerinden hareketle ifade etmelerine imkân tanınır (OB1). Bu süreçte öğrencilerden “Bir beşer ve bir peygamber olarak Hz. Muhammed (sav) nasıl bir insandı?” konulu bir söyleşi yapmaları istenebilir (SDB2.1). Mevlid-i Nebî Haftası’nda yapılan etkinliklerden kısaca bahsedilebilir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında çalışma yaprağı kullanılabilir. 

DKAB.9.5.2
Kur’an-ı Kerim’e göre ‘’Hz. Muhammed (sav) nasıl bir insandır, neden üsveihasene olarak nitelendirilmiştir?’’ sorularını yanıtlamak ve ilgili ayetleri tespit etmek amacıyla öğrenciler Kur’an-ı Kerim mealinden araştırma yapmaya yönlendirilir. Hz. Muhammed’in (sav) örnekliğini ilgili ayet ve hadisler üzerinden inceler. Bu aşamada üsveihasene kavramı analiz edilir. Öğrenciler ayetlerden hareketle Hz. Muhammed’in (sav) neden örnek alınması gerektiğiyle ilgili çıkarımlarda bulunur (E3.6). Bu süreçte kar topu (piramit) tekniği kullanılabilir. Hz. Muhammed’in (sav) neden örnek alınması gerektiğiyle ilgili kendi bilgisi ile elde ettiği bilgiler arasında ilişki kurmaları sağlanır (E3.11). Hz. Muhammed’in (sav) gençlerle olan iletişiminde onlarla olan dostluğuna ve dayanışmasına dair örnekler verilir (D4.2). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında 3-2-1 kartı kullanılabilir.

DKAB.9.5.3
Kültürümüzde yer alan Hz. Peygamber ve Ehlibeyt sevgisi ile ilgili şiir, naat, mevlit gibi eserler okunarak veya dinletilerek konuya ilgi çekilebilir. Öğrenciler Ali, Hasan, Hüseyin, Fatma ve Zeynep gibi isimlerin çokça kullanılmasının Hz. Peygamber ve Ehlibeyt sevgisinin göstergelerinden olduğunu örnekler üzerinden inceler (SDB2.3). Konuyla ilgili izlenimlerini bağlamından koparmadan doğru bir şekilde ifade eder. Öğrencilerin toplumumuzda Hz. Muhammed (sav) ve Ehlibeyti’ne duyulan bağlılık ve sevgi üstüne oluşmuş kültürel birikimi tanımalarına, ona saygı duymalarına, kültürel birikimden yararlanmalarına, onu korumalarına ve geliştirmelerine imkân sağlanarak onlara kültürel mirasa değer verme bilincinin kazandırılması amaçlanır (D5.3). Öğrencilerin kültürümüzdeki Hz. Peygamber ve Ehlibeyt sevgisine ilişkin duygu, düşü nce ve bakış açılarına saygılı bir tutum geliştirmeleri hedeflenir (OB5). Bu süreçte farklı duygu, düşünce ve inançlara karşı empati ile yaklaşarak kendisine, çevresine, içinde yaşadığı toplumun sahip olduğu millî ve manevi değerlere önem verir (D14.4,D15.1). Ölçme ve değerlendirme  uygulamalarında tanılayıcı dallanmış ağaç kullanılabilir.

DKAB.9.5.4
Ahzab suresinin 45-46 ve Nahl suresinin 43-44. ayetleri Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayımlanan matbu ve dijital meallerden bulunarak incelenir (OB2). Ayetlerin nüzul sebeplerine, ayetlerde geçen şahıslara, yerlere, konulara ve kavramlara yer verilir. Öğrenciler bu ayetlerde verilen mesajları çözümler ve sınıflandırır. Bu süreçte bilgi kartları kullanılabilir. Öğrenciler ayetlerde ele alınan konuları açıklar (SDB2.1). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında çıkış kartı kullanılabilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerin Hz. Muhammed’in (sav) örnekliği ve şahsiyeti ile ilgili hilyeişerif örneklerini araştırmaları, incelemeleri ve bunu bir sunu ile arkadaşlarıyla paylaşmaları sağlanabilir. Öğrencilerin öğrenme özelliklerine göre ürün oluşturmalarına (afiş, duvar gazetesi, rapor, vb.) fırsat verilebilir.

Destekleme

Ünite konularına dair temel kavramları kapsayan sade ve anlaşılır özetler hazırlanarak öğrencilere sunulur. Öğrencilere birebir veya küçük gruplar hâlinde bireysel ihtiyaçlarına göre daha yoğun bir destek sağlanır. Öğretim sürecinde görsel ve işitsel materyaller gibi çeşitli öğretim araçları kullanılır. Öğrencilerin öğrenme sürecinde aktif rol almalarını teşvik eden etkileşimli ve uygulamalı etkinlikler düzenlenir.

Öğretmen Yansıtmaları

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.