3. ÜNİTE: İSLAM’DA İBADETLER

-

KB2.3. Özetleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi toplama, KB2.14. Yorumlama

E3.7. Sistematik Olma

SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D6. Dürüstlük, D20. Yardımseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık

DKAB.9.3.1. İslam’da ibadet ve ibadetin temel ilkeleri hakkında bilgi toplayabilme
a) İslam’da ibadet ve ibadetin temel ilkeleri hakkında bilgiye ulaşmak için kullanacağı kaynakları araştırır.
b) Kaynakları kullanarak İslam’da ibadet ve ibadetin temel ilkelerine dair bilgileri bilgi toplar.
c) İslam’da ibadet ve ibadetin temel ilkeleri hakkında ulaştığı bilgileri temel kaynaklardan faydalanarak doğrular.
ç) İslam’da ibadet ve ibadetin temel ilkeleri hakkında ulaştığı bilgileri kaydeder.

DKAB.9.3.2. İslam’da temel ibadetleri sınıflandırabilme
a) Dinin temel kaynaklarından ibadetlerin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütleri açıklar.
b) Sınıflandırma ölçütlerine göre İslam’da temel ibadetleri ayırt eder.
c) İslam’da temel ibadetleri tasnif eder.
ç) İslam’da temel ibadetlerin neler olduğunu isimlendirir.

DKAB.9.3.3. İnsan ve ibadet ilişkisini yorumlayabilme
a) İnsan ve ibadet ilişkisini inceler.
b) İnsan ve ibadet ilişkisini kendi hayatı için anlamlı hâle getirir.
c) İnsan ve ibadet ilişkisini nesnel ve doğru bir şekilde ifade eder.

DKAB.9.3.4. Bakara suresi 21, Zariyat suresi 56 ve Hicr suresi 99. ayetlerin mesajlarını özetleyebilme
a) Ayetlerde verilen mesajlarla ilgili çözümleme yapar.
b) Ayetlerde geçen konuları sınıflandırır.
c) Ayetlerde verilen mesajları açıklar.

İslam’da İbadetin Kapsamı
İslam’da Temel İbadetler
İnsan ve İbadet
Kur’an’dan Mesajlar

ibadet, ihlas, ihsan , itidal, tefekkür, tesettür, tevazu, yardımlaşma

Öğrenme çıktıları; çıkış kartı, bilgi kartı, açık uçlu sorular, boşluk doldurma, doğru-yanlış, kısa cevaplı sorular, öz değerlendirme formu ve dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

İbadetin bireye ve topluma kazandırdıklarıyla ilgili sunum hazırlama, performans görevi olarak verilebilir. Bu performans görevi “ibadetin bireye ve topluma kazandırdıkları hakkında bilgi toplama, bilgileri işleme, sınıflandırma ve sunma” ölçütlerine göre dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.
Sonuç değerlendirmede performans görevleri kullanılabileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.

Öğrencilerin namaz, oruç, zekât, hac ve kurban gibi ibadetler konusunda ön bilgilere sahip oldukları, ibadetlerle ilgili bazı tecrübe ve izlenimlerinin olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilere “İbadet nedir, ibadet etmenin insana kazandırdıkları nelerdir?” sorularak verdikleri cevaplara göre öğrencilerin ön bilgileri belirlenir. Bunun için kum saati tekniği kullanılabilir.

Öğrencilerden namaz, oruç, zekât, hac gibi ibadetler hakkındaki izlenimlerini aktarmaları istenir. Bu izlenimlerinden hareketle ibadetlerin birey ve toplum hayatında ne gibi etkilerinin olduğu ele alınarak gerçek yaşamla köprü kurulur.

DKAB.9.3.1
Öğrencilerin ibadet konusuyla ilgili merak ettiklerini sormaları sağlanır. Öğrenciler öğretmen rehberliğinde konuyla ilgili detaylı bilgilere ulaşmak için kullanacakları kaynakları araştırır (E3.7). Öğrencilerin yararlandığı kaynaklardan ibadetin tanımı, kapsamı, amacı ve temel ilkeleriyle ilgili bilgi toplamaları sağlanır (OB1). Bu süreçte grup çalışması tekniği kullanılabilir (SDB2.2). Öğrenciler topladıkları bilgilerin doğruluğunu öğretmen rehberliğinde kontrol eder ve bu bilgileri kaydeder. Ayrıca ibadetin temel ilkelerinden Kur’an-ı Kerim ve sünnete uygunluk, niyet, ihlas, süreklilik, itidal konularına vurgu yapılır. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında çıkış kartı kullanılabilir. Öğrenciler düzenli çalışmanın başarı üzerindeki etkisini ibadetlerdeki süreklilik anlayışıyla ilişkilendirerek çalışkanlık değerinin önemini fark eder (D3.2).

DKAB.9.3.2
İslam’ın temel ibadetleriyle ilgili öğrencilere neler bildikleri sorulur. Beyin fırtınası tekniği bu aşamada kullanılabilir. İslam’ın temel ibadetleri olan namaz, oruç, zekât, hac ve kurban hakkında kısaca bilgi verilir. Bu ibadetlerle ilgili ayet ve hadisler vurgulanır. Ayrıca abdest ve guslün nasıl alınacağı ile namazın kılınışı kısaca ele alınır. Allah’ın (cc) rızasının gözetildiği tüm davranışların ibadet olduğuna ve salih amel kavramına değinilir. Bu bağlamda tesettür kavramı da ele alınır. İslam dinine göre tesettürün önemine değinilir. Tesettürün bazı ibadetlerin şartlarından biri olduğu açıklanır. Öğrenciler, dinin temel kaynaklarında yer alan ibadetlere dair sınıflandırma ölçütlerinin hükümleri ve yapılış şekilleri olduğunu öğretmen rehberliğinde açıklar. Bu ölçütlere göre öğrenciler ibadetleri birbirinden ayırt ederek tasnif eder. Öğrencilerin temel ibadetlerin isimlerini söylemesi beklenir. Bu süreçte eşleştirme tekniği kullanılabilir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında bilgi kartı kullanılabilir.

DKAB.9.3.3
İbadetlerin insanı Allah’a (cc) yakınlaştırması, güzel ahlaka yönlendirmesi, insanda yardımlaşma duygusunu, sabır ve disiplini geliştirmesi vurgulanır. İbadetin hikmetine, tefekkür boyutuna ve yapılış amacına değinilir. Öğrenciler zekât ve kurban ibadetlerinden hareketle sahip olduklarını (para, mal, bilgi vb.) paylaşmanın önemini yaparak yaşayarak öğrenir (D20.1,SDB1.3,SDB2.3). Öğrenciler insan-ibadet ilişkisi bağlamında ibadetlerin bireysel ve toplumsal hayata yansımalarını inceler (SDB2.3). İbadetlerin bireysel ve toplumsal yansımalarını kendi hayatı için anlamlı hâle getirir. Bunun için örnek olay tekniği kullanılabilir. Öğrenciler insan ve ibadet ilişkisini ayet ve hadislerden hareketle doğru bir şekilde ifade eder. Öğrencilerin, beraber yapılan ibadetlerin inananlar arasındaki dostluğu artırdığını fark etmelerine imkân tanınır (D4.3). Öğrenciler ihlasın insanı dürüstlüğe yönlendireceğini fark eder (D6.2). Bu değerin kazandırılmasına yönelik soru cevap ve drama teknikleri kullanılabilir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında açık uçlu sorular kullanılabilir.

DKAB.9.3.4
Bakara suresi 21, Zariyat suresi 56 ve Hicr suresi 99. ayetler, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından  yayımlanan matbu ve dijital meallerden bulunarak incelenir (OB2). Ayetlerin nüzul sebeplerine, ayetlerde geçen şahıslara, yerlere, konulara ve kavramlara yer verilir. Öğrenciler bu ayetlerde verilen mesajları çözümler ve sınıflandırır. Bu süreçte bilgi kartları kullanılabilir. Öğrenciler ayetlerde ele alınan konuları açıklar (SDB2.1). Ölçme ve değerlendirme uygulamalarında boşluk doldurma, doğru-yanlış, kısa cevaplı ve açık uçlu soru türleri kullanılabilir.

Öğrencilerin ilmihâlden ibadetlerin ayrıntılarını incelemeleri sağlanabilir. Farz, vacip, sünnet, müstehap ibadetlerin yer aldığı bir sunum hazırlamaları istenebilir. Hazırladıkları sunumun (afiş vb.) bir dokümana dönüştürülerek sınıf veya okul panosunda sergilemesi sağlanır.
Öğrencilerden namazda okunan kısa dua ve sureleri anlamlarıyla birlikte içeren bir sunu hazırlamaları istenebilir.

Öğrencilerin öğrenme süreçlerine katılımlarını artırmak için gerekli görsel-işitsel araç gereçler hazırlanır ve ortam düzenlemesi yapılır. Öğrenciler İslam’ın temel ibadetleri konusunda dijital içerik (sesli metin, video vb.), soru cevap etkinlikleriyle desteklenebilir. Öğrencilerin gruplar hâlinde çalışmaya yönlendirilmesi ve daha fazla rehberlik ve destek sunulmasıyla öğrenme süreçleri desteklenir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.