T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI
Bu ünitede öğrencilerin beslenme ve egzersiz arasındaki ilişkiyi kavramalarını sağlamak, öğrencilere sağlıklı ve bilinçli beslenme alışkanlıklarının fiziksel performans üzerindeki etkilerini fark ettirerek bunu günlük yaşamlarında uygulamalarına rehberlik etmek amaçlanmaktadır.
Ders Saati
18
Kavramsal Beceriler

KB2.15. Yansıtma

Eğilimler

E3.1. Muhakeme

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma, SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

Değerler

D13. Sağlıklı Yaşam

Okuryazarlık Becerileri

OB2. Dijital okuryazarlık, OB7. Veri Okuryazarlığı

Disiplinler Arası İlişkiler
Fen Bilimleri
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

BEST.7.3.1. Egzersiz ve beslenme arasındaki ilişkiyi yansıtabilme
a) Egzersiz ve beslenme deneyimlerini gözden geçirir.
b) Egzersiz ve beslenme deneyimine dayalı çıkarım yapar.
c) Egzersiz ve beslenme ilişkisi hakkında ulaşılan çıkarımları değerlendirir.

İçerik Çerçevesi

Beslenmenin Egzersize Katkısı
Sporcu Beslenmesinin Önemi
Sağlıklı Yaşam Alışkanlıklarının Geliştirilmesi

Anahtar Kavramlar

Beslenme, besin ögeleri, dengeli beslenme, obezite, sporcu beslenmesi

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; çalışma yaprağı, düşün-eşleş-paylaş yöntemi, açık uçlu sorular ve performans
görevi teknikleri kullanılarak değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden egzersizin etkisini arttırmak için beslenme alışkanlıklarını iyileştirecek önerileri çalışma yaprağı ile sunmaları istenebilir. Performans görevi, öğretmen tarafından analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Ayrıca öğrencilere belirli bir süre beslenme ve egzersiz deneyimlerini kaydetmeleri için bir öğrenme günlüğü verilebilir. Çalışma öğretmen tarafından analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin beslenme, dengeli ve yeterli beslenme, besin ögeleri şişmanlık (obezite) ve egzersiz hakkında temel bilgilere sahip olduğu kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin günlük hayatta hangi alanlarda sağlıklı beslenme ilkelerine ne kadar ihtiyaç  duyulduğuna ilişkin bilgilerini ölçmek amaçlı kavram analizi şeması (frayer modeli) kullanılabilir.

Köprü Kurma

Öğrencilerden ön öğrenmeleri çerçevesinde sağlıklı bir beslenme planının nasıl olması gerektiği
hakkında açıklama yapmaları istenebilir. İnsanların günlük beslenme alışkanlıklarını baz alarak obeziteye sebep olan etkenlere ve sağlıklı beslenmenin sağlık üzerindeki etkilerine örnekler  vermeleri sağlanabilir. Öğrencilerden gündelik hayatta sağlıklı beslenmenin ve spor yapmanın birey ve toplum üzerine faydalarını yorumlamaları istenebilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

BEST.7.3.1.
Öğretmen, öğrencilerin egzersiz ve beslenme konusundaki hazır bulunuşluğunu gözden  geçirmek maksadıyla öğrencilere açık uçlu sorular sorar. Daha sonra öğrencilere beslenme,
sağlıklı beslenme, yeterli beslenme, şişmanlık (obezite), egzersiz kavramlarını; besin öğelerinin insan sağlığı üzerine etkileri ile beslenme ve egzersiz arasındaki ilişkiyi açıklar. Yapılan bu açıklamalardan sonra öğrencilerden günlük beslenme alışkanlıklarının egzersize etkisi konusundaki deneyimlerini gözden geçirmeleri istenir (SDB1.1, SDB 1.2). Öğrencilerin tükettikleri farklı türdeki besinlerin egzersiz sırasındaki performanslarına etkilerini tartışmaları beklenir. Öğrencilerin karbonhidrat, protein ve yağların enerji, dayanıklılık ve toparlanma süreçlerine nasıl katkı sağladığı konusunda düşün-eşleş-paylaş yöntemini kullanarak arkadaşları ile fikir alışverişi yapmaları sağlanır (OB2, SDB.2.1, SDB2.3). Öğrencilerin egzersiz ve beslenme arasındaki ilişkiye dair karbonhidrat ağırlıklı öğünlerin kısa sürede enerjiye dönüşebildiğine, protein ağırlıklı öğünlerin kas toparlanmasını destekleyebildiğine ve yağ ağırlıklı öğünlerin uzun süreli enerji sağlayabildiğine ilişkin çıkarımlar yapması istenir. Bu çıkarımlar sonucunda öğrencilerden beslenmenin sportif performans üzerine etkilerine dair çeşitli önerilerde bulunması, bilinçli beslenme alışkanlıklarının fiziksel performans üzerindeki uzun vadeli etkilerini farklı açılardan ele alarak değerlendirmesi beklenir (E3.1, D13.1). Öğrencilerden egzersiz ve beslenme ilişkisini anlatan bir sunum hazırlamaları istenir. Sunumda öğrencilerin beslenme ve egzersiz ile ilgili kendi
deneyimlerinden elde ettikleri çıkarımları belirlemesi ve bu çıkarımları değerlendirmesi beklenir. Ayrıca öğrencilere belirli bir süre boyunca beslenme ve egzersiz deneyimlerini kaydetmeleri için bir öğrenme günlüğü verilebilir (SDB1.2). Performans görevi olarak öğrencilerden düzenli egzersiz yapan bireylerin günlük beslenme alışkanlıklarını araştırmaları ve bu alışkanlıkların egzersiz performansı üzerindeki etkisini analiz etmeleri istenebilir (OB7, SDB3.3). Elde edilen veriler çerçevesinde öğrencilerden egzersizin etkisini artırmak için beslenme alışkanlıklarını düzenleyecek öneriler sunması beklenir. Performans görevi, analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerin yaşadıkları bölgede bulunan sağlık merkezleri ziyaret edilerek beslenme ile ilgili bilgi edinmeleri sağlanabilir. Öğrencilerden beslenmenin egzersiz üzerindeki etkisiyle ilgili olarak elit sporcuların uyguladıkları beslenme programıyla ilgili araştırma yapmaları ve bu konuyla ilgili tartışmaları istenebilir. Öğrencilerden özgün bir beslenme planı tasarlamaları istenebilir.  Öğrencilere sporcu beslenmesi ile ilgili uzmanların videoları izletilerek açık uçlu sorularla tartışma ortamı sağlanabilir.

Destekleme

Beslenme ile egzersiz arasındaki ilişki animasyon ve eğitici videolar gibi dijital içeriklerle  desteklenebilir. Besin ögeleri (karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, mineraller ve su) hakkında poster çalışmaları yapılabilir. Obezite neden ve sonuçlarını anlamaya yönelik yaşanmış örnek hikâyeler sunulabilir.