3. ÜNİTE: TOPLUM VE SPOR

KB2.14. Yorumlama

E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E3.5. Açık Fikirlilik

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.3. Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık

D6. Dürüstlük, D9. Merhamet, D10. Mütevazılık, D11. Özgürlük

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB4. Görsel Okuryazarlık

BEST.6.3.1. Sporun birey ve toplum üzerindeki sosyolojik etkilerini yorumlayabilme
a) Sporun birey ve toplum üzerindeki sosyolojik etkilerini inceler.
b) Sporun birey ve toplum üzerindeki sosyolojik önemini bağlamdan kopmadan
dönüştürür.
c) Kendi cümleleriyle sporun birey ve toplum üzerindeki sosyolojik etkilerini yeniden ifade eder.

Toplum ve Sporun Temel Kavramları
Sporun Toplumdaki Yeri

Spor ve toplum, sporun rolü, sporun toplumsal yönü

Öğrenme çıktıları; rol oynama, kısa cevaplı sorular, düşün-eşleş-paylaş, kavram haritası ve
performans görevi teknikleri kullanılarak değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden sporun toplumu bir araya getirme gücü temalı bir afiş hazırlamaları istenebilir. Hazırlanan afişler dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin spor, birey ve toplum kavramlarını bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerin günlük hayatta sporun bireysel ve toplumsal ilişkiler üzerinde ne kadar önemli
olduğuna ilişkin bilgilerini ölçmek için açık uçlu sorular sorularak değerlendirme yapılabilir.

Öğrencilerden yaşadıkları çevrede spor yapmanın bireysel ve toplumsal ilişkilerdeki rolüne ilişkin gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak örnekler vermeleri istenebilir. Günlük yaşamda yapılan sportif aktivitelerin toplumsal uyuma katkılarından yola çıkarak toplumda spor bilincinin önemini yorumlamaları istenebilir. Öğrencilerden yaşadıkları çevrede spor yapmanın bireysel ve toplumsal ilişkiler üzerindeki etkilerini gözlemleyerek taraftarlık kültürünün toplumsal uyuma ne gibi katkılar sağladığını değerlendirmeleri istenebilir.

BEST.6.3.1.
Öğretmen, sporun toplumsal bir olgu olduğunu vurgulayarak sporun sosyalleşme, kimlik  oluşumu, grup aidiyeti ve kültürel aktarım süreçlerindeki rolünü açıklar. Sınıf ortamını bir şehir meydanına dönüştürerek öğrencilerin iki gruba ayrılıp roller üstlenmesini sağlar. Öğrenciler,
kazanan takımın coşkulu ve kaybeden takımın üzüntülü taraftarları olarak etkinliğe katılırlar (D9.1, D10.2). "Sporun insanları bir araya getirme gücü hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusu sorularak öğrencilerin düşünmeleri teşvik edilir. Öğrencilerin bu etkinlik üzerinden sporun insanları birleştiren ve toplumsal farklılıkları anlamlandıran sosyolojik yönlerini incelemeleri sağlanır (OB4). Yapılan bu canlandırmalar ile sporun bireylerin kimlik gelişimi ve toplumsal boyutta sağladığı birlik beraberliğe katkısının anlaşılması sağlanır (SDB2.3). Sporun birey ve toplum üzerindeki sosyolojik etkilerinin öğrenciler tarafından düşün-eşleş-paylaş tekniği kullanılarak tartışılır (E1.4, SDB1.1, SDB2.1). Tartışmanın amacı doğrultusunda sporun bireylerin sosyalleşmesine ve toplum içindeki rollerini belirlemesine sağladığı katkılar ele alınır (KB2.17). Örneğin sporun sosyal bir aidiyet duygusu yaratmadaki rolü veya spor kulüplerinin gençleri sosyalleştirme işlevleri gibi konular üzerinden tartışmalar yapılabilir. Tartışma sürecinde öne sürülen farklı fikirler tahtaya listelenir. Öğrencilerin benimsedikleri ya da benimsemedikleri görüşleri, gerekçeleri ile birlikte sözlü olarak ifade etmeleri sağlanır (OB1). Bu süreçte öğretmen tarafından kişisel haklara saygı, ifade özgürlüğü ve farklı fikirlere açık olabilme konularına dikkat edilmesi gerektiği belirtilir (D11.3, E3.5, SDB2.3). Öğrencilerden sporun birey ve toplum  üzerindeki sosyolojik önemini bağlamdan kopmadan dönüştürmeleri istenir. Bu aşamada kültürel ve sosyal değerler açısından sporun toplum üzerindeki etkisinin özgün yorumlarla ifade edilmesi sağlanır (SDB2.3). Örneğin sporun toplumda birleştirici bir unsur olarak nasıl görüldüğü, öğrencilerin kendi spor yaşantılarında birleştirici unsurların neler olduğu, bu durumun onlara nasıl hissettirdiği, sporla ilgili kişisel düşünceleri ve spora katılımın kültürel bir değer olarak nasıl işlendiği gibi konular ele alınabilir (SDB1.3). Bu kapsamda küçük toplumsal grup örneklerinden aile, spor kulübü, taraftar grupları vb. grup aidiyetlerinin tartışılarak bir toplumu oluşturan bu
alt grupların toplumdan nasıl etkilendikleri ve toplumu nasıl etkiledikleri üzerine değerlendirmeler yapılması beklenir. Öğrencilerden sporun birey ve toplum üzerindeki sosyolojik
etkilerini kendi sözcükleriyle yeniden ifade etmeleri istenir (OB1). Performans görevi olarak
öğrencilerden sporun toplumu bir araya getirme gücü temalı bir afiş hazırlamaları istenebilir.
Hazırlanan afişler dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.

Spor ortamlarının etkisi ile oluşan aidiyet duygusunun sosyolojik temelleri hakkında bir hikâye yazdırılabilir. Bu hikâyede sporun bireylerin toplumda kurmuş olduğu sosyal bağlara olan etkisini anlatan canlandırmalar yaptırılabilir veya aidiyet duygusunu derinlemesine ele alan bir rol oyunu tasarlanabilir. Ayrıca sporun toplumdaki sınıfsal farklılıkları aşmadaki katkısını incelemek üzere bireylerle röportaj yapıp elde edilen görüşlerin bir rapor şeklinde paylaşılması istenebilir.

Öğrenciler, aile bireylerinden veya arkadaşlarından sporun sosyal bağlar oluşturmadaki rolü hakkında hikâyeler dinleyebilir ve bu hikâyeleri sınıfta paylaşabilir. Ayrıca mahallelerinde  düzenlenen spor etkinliklerini veya okul takımlarındaki deneyimlerini inceleyerek sporun
toplumsal etkilerini anlamalarına katkı sağlayacak kısa videolar veya yaratıcı sunumlar
hazırlayabilirler.