1. ÜNİTE: SPORUN TARİHİ VE TEMEL KAVRAMLARI

KB1. Temel Beceriler, KB2.8. Sorgulama

E3.8. Soru Sorma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.2. İş Birliği, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D3. Çalışkanlık

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

BEST.5.1.1. Beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimini sorgulayabilme
a) Beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimini tanımlar.
b) Beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi hakkında sorular sorar.
c) Beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi hakkında bilgi toplar.
ç) Beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi hakkında toplanan bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi hakkında toplanan bilgiler üzerinden çıkarım yapar.

BEST.5.1.2. Beden eğitimi ve sporun temel kavramlarını açıklayabilme

Beden Eğitimi ve Sporun Tarihsel Gelişimi
Türk Spor Tarihinde Önemli Şahsiyetler ve Olaylar
Beden Eğitimi ve Sporun Temel Kavramları

Beden eğitimi ve spor, beden eğitimi ve sporun tarihi, beden eğitimi ve sporun temel kavramları

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktıları; kısa cevaplı sorular, kavram haritası ve
performans görevi teknikleri kullanılarak değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden geçmişten günümüze beden eğitimi ve sporun gelişimiyle ilgili bir araştırma yapmaları ve seçtikleri döneme ait spor uygulamalarını günümüzle karşılaştırarak bu uygulamaların toplumsal gelişime katkılarını bir poster veya afiş oluşturarak sınıfa sunmaları istenebilir. Çalışmalar, dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir. Performans görevi olarak öğrencilerden seçtikleri bir spor branşına özgü temel kavramları ve bu kavramların bireysel ve toplumsal faydalarını yazılı veya görsel bir çalışma (poster, kavram haritası, pano vb.) ile sunmaları istenebilir. Hazırlanan çalışmalar, dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerin beden eğitimi ve spor ile ilgili temel düzeyde bilgilere sahip oldukları kabul  edilmektedir.

Öğrencilerin ön öğrenmelerini belirlemek, bilgi seviyelerini değerlendirmek ve ilgi duydukları
alanları belirlemek için çalışma yaprakları hazırlanarak sınıfta uygulanabilir. Öğrencilere
sporun kaynağı, tarihsel gelişimi, beden eğitimi ve sporun temel kavramları hakkında bilgi
sahibi olup olmadıkları ile ilgili açık uçlu sorular sorulabilir ve bu konular öğrencilerle tartışılarak
öğrencilerin ön bilgileri yoklanabilir.

Öğrencilere “Tarih öncesi dönemde insanların hareket etme amaçları ile bugün oynadığımız
oyunlar ve spor branşları arasında nasıl bir ilişki vardır?", “Saklambaç oyunu ile av/avcı arasında nasıl bir bağlantı vardır?”, “Ebelemece/yakalamaca oyunu ile doğadaki canlılar arasında nasıl bağlantı kurulabilir?”, ‘’Günümüzdeki insanların hareket etme amaçları nelerdir?’’ gibi sorular sorulabilir. Geçmişten günümüze insanların hareket etme amaçları ile tarihsel değişim süreci arasında bağ kurulabilir.

BEST.5.1.1.
Hareketin tüm canlıların yaşamındaki önemi üzerinde durularak tarih öncesi dönemde insanların
hareket örüntüleri ve bu hareketlerin hayatta kalma üzerindeki etkilerinin neler olabileceği tartışılır (KB2.18). Tarih öncesi dönemde insanların savunma ve saldırı amaçlı hareketleri ile avcı-toplayıcı yaşamdan tarım toplumuna geçiş sürecinde insanların hareket şekil ve amacının nasıl değiştiği örneklerle açıklanır. Bu açıklamalar, hareketin insan topluluklarının gelişimindeki rolünü anlamayı destekler ve öğrenciler hareketin toplumsal gelişim üzerindeki önemini tanımlanır. Tarım toplumuna geçişin toplumsallaşmayı başlatması ve bu toplumsallaşmanın insan hareketleri üzerindeki etkileri ele alınır. Öğrencilerden toplumların beden eğitimi ve sporun kaynağına yönelik farklı yaklaşımları değerlendirmesi, beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi ve kaynağı hakkında sorular sorması istenir (E3.8). Antik Akdeniz, Asya, Afrika ve Amerika gibi farklı coğrafya ve kültürlerde ortaya çıkan ilk spor örnekleri görsel, yazılı ve dijital materyaller ile sunulur. Antik Olimpiyatlar ve bu dönemlerdeki beden eğitimi ve spor kültürleri tartışılarak bu kültürlerdeki toplumsal yapıların spora etkisi değerlendirilir. Türk kültüründe beden eğitimi ve sporun Selçuklu,
Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti dönemleri ile günümüzdeki gelişimi kronolojik olarak ele
alınır. Öğrencilerden toplumların yaşam biçimleri ile beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi
arasındaki ilişki hakkında bilgi toplaması istenir (D3.3, OB1). İlk çağlardan günümüze kadar beden eğitimi ve sporun ortak ve farklı yönleri incelenir. Bu süreçte farklı dönemlerin
beden eğitimi uygulamaları ve spor kültürü analiz edilerek geçmişteki bilgiler, bugünkü
beden eğitimi ve sporla ilişkilendirilir. Yapılan ilişkilendirmelerle beden eğitimi ve sporun
tarihsel gelişimi hakkındaki bilgilerin doğruluğu değerlendirilir. Gelecekte Türkiye ve dünyanın
diğer ülkelerinde beden eğitimi ve spor kültürüyle ilgili ne gibi değişimlerin olabileceğiyle
ilgili öğrencilerden yorum yapmaları istenir (KB.2.14, SDB3.3). Öğrencilerden konuyla ilgili analiz yapmaları istenir. Analizlerin sonucunda öğrencilere beden eğitimi ve sporun tarihsel gelişimi, değişimi, dönüşümü ve sporun geleceği hakkında toplanan bilgiler üzerinden çıkarım yaptırılır. Ölçme ve değerlendirme aşamasında öğrencilerden tarihsel bir dönem seçmeleri ve seçtikleri döneme ait spor uygulamalarını günümüzle karşılaştırarak bu uygulamaların toplumsal gelişime katkılarını bir poster veya afiş oluşturarak sınıfa sunmaları istenir (SDB1.2, SDB2.2, SDB3.3). Çalışmalar içerik doğruluğu, görsellik, özgünlük ve sunum becerileri gibi ölçütler üzerinden dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilir.

BEST.5.1.2.
Öğretmen tarafından beden eğitimi ve sporun temel kavramlarını tanıtmak amacıyla hazırlanan
görsel, yazılı ve dijital materyaller öğrencilere sunularak beden eğitimi, spor, egzersiz, zindelik, koordinasyon, dayanıklılık, kuvvet, esneklik, spor kültürü gibi kavramlar açıklanır. Bu kavramların yalnızca teorik yönleri değil aynı zamanda günlük yaşamda nasıl kullanıldıkları ve bireylerin fiziksel aktiviteleri üzerindeki etkileri somut örneklerle açıklanır. Beden eğitimi, spor, egzersiz, zindelik, koordinasyon, dayanıklılık, kuvvet, esneklik vb. kavramların günlük yaşamda kişinin yaşantısı üzerine etkileri ile ilgili sorular yöneltilir. Öğrencilerden öğretmen rehberliğinde bu kavramların tanımlarını kendi ifadeleriyle açıklamaları ve seçtikleri bir spor branşına özgü temel kavramları belirleyerek özetlemeleri istenir (KB2.3). Performans görevi olarak öğrencilerden seçilen spor kavramının seçilen spor branşı üzerindeki etkilerini yazılı veya görsel bir çalışma (poster, kavram haritası, pano vb.) ile sunmaları istenir (OB1, OB2, OB4). Futbol için çeviklik ve takım çalışması, yüzme için koordinasyon ve nefes kontrolü gibi örneklerle kavramlar detaylandırılarak bu kavramların sporun genel yapısındaki önemi tartışılır (KB2.18). Hazırlanan çalışmalar, öğretmen tarafından dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerden tarih öncesi dönemde insanların hareket örüntülerini ve bu hareketlerin yaşamlarına etkilerini gösteren bir hikâyeden özet çıkartmaları beklenir. Öğrencilerden bir spor branşı seçerek o spor branşına özgü kavramları (sürat, dayanıklılık, koordinasyon vb.) içeren bir “kavram kartı" oluşturmaları istenir. Kavram kartında seçilen kavramların tanımları, günlük yaşamla bağlantıları ve o spor branşındaki önemi kısa ve net şekilde açıklanır.

Hareketin tarihsel gelişimi ve spor kültürünü anlamalarını kolaylaştırmak için avcıtoplayıcı
dönemdeki temel hareketlerden tarım toplumuna geçiş dönemlerine kadar olan değişimleri gösteren zaman çizelgesi üzerinde öğrencilerin öğretmen gözetiminde tartışmaları sağlanabilir. Spor kültürüyle ilgili farklı coğrafyalara ait sporları temsil eden resimler ya da ikonlar (antik olimpiyatlar için zeytin dalı, Türk güreşi için kemer vb.) sunulup, öğrencilerin bu resimleri ait olduğu coğrafya veya dönemle eşleştirerek spor kültürünün tarihsel bağlamını kavraması sağlanabilir.