6. TEMA: HAREKET ENGEL TANIMAZ

BEOSAB1. Hareketi Sergileme

KB1. Temel Beceriler

E1.3. Azim ve Kararlılık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.8. Soru Sorma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma) SDB2.2. İş Birliği, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D5. Duyarlılık, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk

BEO.4.6.1. Uyarlanmış fiziksel aktivitelerde birleştirilmiş hareket becerilerini

sergileyebilme

a)      Uyarlanmış fiziksel aktivitelerde birleştirilmiş hareket becerilerini algılar.

b)      Uyarlanmış fiziksel aktivitelerde birleştirilmiş hareket becerilerinin basamaklarını gösterir.

c)      Uyarlanmış fiziksel aktivitelerde birleştirilmiş hareket becerilerini farklı durumlarda/ortamlarda uygular.

BEO.4.6.2. Fiziksel aktivitelerde kapsayıcılığa uygun çözümler geliştirebilme

Uyarlanmış Fiziksel Aktivitelerde Birleştirilmiş Hareket Becerileri

Fiziksel Aktivitelerde Kapsayıcılığa Uygun Çözümler

bireysel farklılık, empati, farkındalık, iş birliği, kapsayıcılık, saygı, tutum

Öğrenme çıktıları soru-cevap, öz değerlendirme formu, gözlem formu, anket ve akran değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Duygusal farkındalık, saygı ve empati gibi kavramları değerlendirmek amacıyla kapsayıcılıkla ilgili deneyimler performans görevi olarak verilebilir. Bu performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrencilerin birleştirilmiş hareket becerilerini  sergileyebildikleri,  fiziksel  aktivitelerde grup içinde uyumlu bir şekilde hareket edebildikleri, bireysel farklılıklara duyarlı oldukları kabul edilir.

Öğrencilerin ön bilgilerini değerlendirmek amacıyla çeşitli açık uçlu sorular yöneltilebilir ‘’Fiziksel aktivitelerde kapsayıcı olmak sizin için ne ifade ediyor?", "Fiziksel aktivitelere engeli olan veya farklı yetenek seviyelerindeki kişilerin dâhil olması için neler yapılabilir?” gibi sorular sorulabilir.

Farklı beceri düzeyine sahip öğrencilerin ihtiyaçlarını belirlemek için bir anket düzenlenebilir.

Öğrencilerden oturarak voleybol, tekerlekli sandalye basketbolu ve golbol gibi paralimpik spor branşlarından birini seçmeleri; güvenilir bilgi kaynaklarından edindikleri bilgileri sunmaları istenebilir. Paralimpik ve özel sporcuların başarı hikâyeleri araştırılır ve onların engelleri nasıl aştıkları tartışılabilir.

"Oyun veya fiziksel aktivitelerde bireysel farklılığı olan bir arkadaşınızı oyuna dâhil etmek için kurallarda nasıl değişiklik yapardınız?’’ sorusu sorulabilir.

BEO.4.6.1.

Öğrencilerin bireysel farklılıkları göz önünde bulundurularak uyarlanmış ve fiziksel sınırları içeren bir aktivite seçilir. Seçilen fiziksel aktivite için denge tahtası, ip, küçük top, koni, hulahop, göz bandı, tekerlekli sandalye, tahta, slalom çubuğu, kulaklık, ses engelleme aracı, içinde zil olan top gibi materyaller kullanılabilir. Öğrencilere aktivitenin amacı, süresi ve kullanılan materyaller hakkında bilgi verilir. Güvenlik tedbirleri alınır. Bu bağlamda fiziksel aktivitede engelden gözler kapalı olarak geçmek, bir topu ellerini kullanmadan yuvarlamak, topu oturarak atmak, tek bacağı/kolu bağlı şekilde sıçramak gibi uyarlamaların yapıldığı birleştirilmiş hareket becerileri yer alır (SDB3.2). Uyarlanmış fiziksel aktivite yapıldıktan sonra öğrencilere “Bu fiziksel aktivitede hangi hareket becerilerini kullandınız?”, “Fiziksel aktivitede en çok zorlandığınız hareket becerisi hangisiydi?” gibi sorular yöneltilerek bunları cevaplamaları istenir (SDB1.2).

Fiziksel aktiviteler yapılırken "Gözleriniz kapalıyken neleri yapmakta zorlandınız?”, “Elleriniz/ayaklarınız bağlıyken hareket etmek nasıl bir his yarattı?", “En çok hangi hareketi yaparken desteğe ihtiyaç duydunuz?” gibi sorularla empati kurulması ve bireysel farklılıklarla ilgili farkındalığın artırılması sağlanır (E2.1, E2.2, E3.2, D5.1, D15.1). Birleştirilmiş hareket becerilerinin yer aldığı iki fiziksel aktivite seçilir. Öğrenciler iki gruba ayrılır. Bir grubun komutla beraber önce tek ayak ile denge duruşu, ardından tek ayak sıçrama ve son olarak tek ayak koşma gibi becerileri sıralı şekilde yapması sağlanır. Diğer grubun oturarak top atma aktivitesi yapması sağlanır. Öğrencilerden uygun bir zeminde oturarak farklı büyüklükteki topları filenin üzerinden karşı sahaya atmaları istenir. Aktivite gruplar tarafından iş birlikli şekilde ve sıralı olarak yapılır (SDB2.2, E1.3, D3.4). Bu iki fiziksel aktivitede öğrencilerden sergilenen becerilerin türüne göre vücut pozisyonlarına, oturuşlarına, ellerin hangi bölgesi ile topun atılacağına ve topa nasıl bir hızla vurulacağına dikkat etmeleri istenir. Öğrencilere duygusal farkındalık ve empati ile ilgili şu sorular sorulur: "Bu aktivite, özel gereksinimli bireylerin aktiviteyi yaparken karşılaştıkları durumları anlamanıza nasıl yardımcı oldu?, "Bugünkü aktivitede takım arkadaşlarınıza yardım etmek size nasıl hissettirdi?", "Bu etkinlikte en çok neyi sevdiniz?" gibi sorularla duygu ve düşüncelerini ifade ederler (SDB1.2, E3.8, D16.3).

Öğrencilerden eşle yapabilecekleri güvenli ve motive edici uyarlanmış fiziksel aktiviteler tasarlamaları istenir (E2.5, E3.3). Bu doğrultuda bir parkur hazırlanır ve öğrenciler eşli olarak sıralanır. Eşlerden birinin belirlenen parkuru açık alanda ve sert bir zeminde gözleri kapalı şekilde ve arkadaşının yönlendirmesiyle geçmesi sağlanır. Başka bir parkurda öğrenciden gözleri kapalı bir şekilde oturması ve arkadaşının yönlendirmesi ile hedefe (pota, sepet ve çubuk) atış yapması istenir. Uyarlanmış fiziksel aktiviteler sırasında öğrencilerin eşlerine ‘’Şu anda nasıl hissediyorsun? Devam edebilecek misin?’’ gibi sorular sormaları ve eşlerin yer değiştirerek çalışmayı sürdürmeleri sağlanır (SDB1.3). Bu fiziksel aktiviteler çeşitli ortam ve durumlarda (açık alan, spor salonu veya okul bahçesinde; yağmurlu/güneşli havada vb.)grupla yapılabilir. Uyarlanmış fiziksel aktiviteden sonra öğrenciler tarafından gözlem formu oluşturulabilir; bu formda hareketlerin doğru uygulanması, çaba ve aktiviteye katılım düzeyi, aktivitede sosyal etkileşim (iş birliği, yardım etme ve katılım) ölçütleri yer alabilir (E3.2, D16.3).

BEO.4.6.2.

Öğrencilerden gruplara ayrılmaları, sevdikleri bir oyun/fiziksel aktivite düzenlemeleri istenir. Oyun ve fiziksel aktiviteler problem çözme ve iş birliği becerilerini geliştirecek şekilde tasarlanır (SDB1.2). Grupların belirledikleri fiziksel aktiviteyi/oyunu özel gereksinimli bireyler için nasıl değiştirebileceklerini kendi içlerinde tartışmaları sağlanır (SDB3.2, E2.2).

Bir gruba "Koşamayan bir kişiyi 'koşarak ayak pas' oyununa nasıl dâhil edebiliriz?" sorusu sorulur. Topu yuvarlayarak pas verme veya arkadaş desteği sağlama gibi çözümler üretmeleri sağlanır (D4.1). Başka bir gruba "Oturarak filenin üzerinden top atma oyununda görme yetersizliği olan bir kişiyi oyuna/fiziksel aktiviteye nasıl dâhil edebiliriz?" sorusu sorulur. İçinde zil olan top veya sesli yönlendirme yapmak gibi çözümler üretmeleri sağlanır (E2.1). "Bu fiziksel aktivite/oyun herkesi kapsayacak şekilde uygulandı mı?", "Özel gereksinimli bireyler için hangi özellikleri daha kapsayıcı hâle getirebilirsiniz? Tasarladığınız fiziksel aktivite/oyun bireysel farklılığı olan kişiler için gerçekten kapsayıcı mıydı?" gibi sorularla grupların birlikte nasıl çalıştıklarını değerlendirmeleri sağlanır (SDB2.2, SDB3.3, E3.3). Öğrencilerden fiziksel aktivitelerde kapsayıcılığa uygun çözümlere dair araştırma yapmaları ve bunları arkadaşları ile paylaşmaları istenir. Duygusal farkındalık, saygı ve empati gibi kavramları değerlendirmek amacıyla kapsayıcılıkla ilgili deneyimler performans görevi olarak verilebilir. Bu performans görevi analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir (SDB1.2).

Öğrencilerden paralimpik ve özel sporcuların başarılarını sergileyen motivasyon posterleri hazırlamaları istenebilir ve bunlar okul/sınıf panosunda sergilenebilir.

Öğrencilerden kapsayıcı sporların (paralimpik oyunlar, özel olimpiyatlar) tarihini araştırarak sunum yapmaları istenebilir. Yapılan fiziksel aktivite/oyun sonrasında "Bu fiziksel aktiviteyi/ oyunu yalnızca fiziksel değil duygusal ve sosyal açıdan kapsayıcı hâle nasıl getirirsiniz?" gibi bir soruyla öğrenciler düşünmeye yönlendirilebilir.

Öğrencilerden olimpik branşlar ile paralimpik branşların farkını gösteren eşleştirme kartları gibi içerikler oluşturmaları, bunlarla ilgili etkinlik düzenlemeleri istenebilir.

Fiziksel aktivitelerin/oyunların zorluk düzeyi öğrencilere uygun şekilde ayarlanabilir.

Oyun/fiziksel aktivitelerde öğrencilerin hareket becerilerini geliştirmek için öğrencilere fazla zaman ve tekrar imkânı tanınabilir, zor bir hareket basit adımlara ayrılabilir.

Öğrenciler bir eşle çalıştırılarak fiziksel aktivitelerde/oyunlarda desteklenebilir. Destekleyici sorularla öğrencilerin olumlu yönlerini fark etmeleri sağlanabilir.