T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

4. TEMA: FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIYORUM SAĞLIKLI BÜYÜYORUM

Bu temada öğrencilerin hareket ve sağlık arasındaki ilişkiyi kurabilmeleri; okul içi fiziksel aktiviteye katılabilmeleri; fiziksel aktivitelerde temizlik, dengeli beslenme, uygun kıyafet seçimi, ısınma ve soğuma gibi konular hakkında farkındalıklarının artırılabilmesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
30
Alan Becerileri

BEOSAB4. Fiziksel Aktiviteye Katılma

Kavramsal Beceriler

KB1. Temel Beceriler

Eğilimler

E2.2. Sorumluluk, E3.8. Soru Sorma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

Değerler

D3. Çalışkanlık, D13. Sağlıklı Yaşam, D18. Temizlik

Disiplinler Arası İlişkiler
Hayat Bilgisi, Görsel Sanatlar
Beceriler Arası İlişkiler
KB2.18. Tartışma
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

BEO.1.4.1. Fiziksel aktivite ve sağlık ilişkisini fark edebilme

BEO.1.4.2. Okul içi fiziksel aktiviteye katılabilme

a) Fiziksel aktivite düzeyini fark eder.

b) Fiziksel aktivite düzeyini geliştirmek için plan yapar.

c) Fiziksel aktiviteye ilişkin planı uygular.

İçerik Çerçevesi

Fiziksel Aktivite ve Sağlık İlişkisi

Fiziksel Aktiviteye Katılım

Anahtar Kavramlar

beslenme, geleneksel çocuk oyunları, hareket, ısınma, soğuma, temizlik, uygun kıyafet, uyku, yeterli sıvı alımı

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin kendi fiziksel aktivite planlarını uygulamaları için bir fiziksel aktivite çarkı tasarlama performans görevi verilebilir. Bu performans görevi süreç bileşenlerini içine alan ölçütlerden oluşan analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin hareketin sağlık üzerindeki olumlu etkilerine ilişkin temel bir farkındalığa ve sağlıklı yaşamın temel unsurları olan beslenme, uyku ve temizlik gibi konular hakkında genel bilgilere sahip oldukları; temel hareket becerilerini basit düzeyde deneyimledikleri; bazı geleneksel çocuk oyunlarını oynadıkları kabul edilir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerden fiziksel aktivitenin eğlenceli yanlarını anlatmaları istenebilir. Öğrencilere ülkemizde hangi geleneksel çocuk oyunlarının bulunduğuna dair sorular sorulabilir, öğrenciler sorulara cevap vermeye teşvik edilebilir. Öğrencilerin fiziksel aktivite ve sağlık kavramları hakkında neler bildiklerini ifade etmeleri sağlanabilir. Konu hakkında çeşitli görsel kartlar kullanılarak öğrencilerin hazır bulunuşlukları belirlenebilir.

Konu ile ilgili aşağıdaki sorular sorulabilir:

•         Arkadaşlarınızla hangi geleneksel çocuk oyunlarını oynarsınız?

•         Fiziksel aktivite denildiğinde aklınıza ilk gelenler nelerdir?

•         Sağlıklı beslenmek için neler yapıyorsunuz?

Köprü Kurma

Öğrencilerden hareket etmenin faydalarına dair bildiklerini grup içinde paylaşmaları istenebilir. Öğrencilerin fiziksel aktivite sırasında nasıl hissettikleri hatırlatılarak nefes alışverişlerinin ve kalp atış hızlarının nasıl değiştiğini tartışmaları sağlanabilir. Öğrencilerden günlük hayatlarında sağlıklı olabilmek için nelere dikkat ettiklerini anlatmaları istenebilir. Öğrencilerin düzenli fiziksel aktivitenin sağlıklı uyku ve beslenmeyle nasıl bağlantılı olduğunu verilen günlük örnekler üzerinden tartışmaları sağlanabilir. Sağlıklı besinlerle ilgili resim çizmeleri istenebilir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

BEO.1.4.1. Öğrencilerden günlük hayatlarında katıldıkları fiziksel aktiviteleri ve bu aktivitelerin vücutlarına nasıl fayda sağlayacağıyla ilgili fikirlerini paylaşmaları istenir (SDB1.1, SDB2.1). Öğrencilerin fiziksel aktiviteler sırasında kıyafet ve ayakkabı tercihinin sağlık açısından önemi, fiziksel aktivite sırasında yeterli sıvı alımı, dengeli beslenme ve düzenli uyku konuları hakkında birbirlerine soru sorarak tartışma ortamı oluşturulur (E3.8, D13.1, D13.4, KB2.18). Fiziksel aktivite ortamını temiz tutma, kullanılan malzemelerin temizliği, havlu ile kıyafetlerin temizliği, fiziksel aktivitenin ruhsal sağlığa etkisi, kilo kontrolü, fiziksel aktivite sonrası temizlik ve fiziksel aktivite sonrası kıyafet değişimiyle ilgili konularda da bilgi sahibi olmaları sağlanır (D18.1, D18.2). Öğrencilerin ısınma ve soğuma hareketlerinin oyun, hareket gerektiren etkinlikler sırasında yaralanmaları önlemek için gerekli olduğunu öğrenmeleri ve bu hareketleri uygulamaları sağlanır (E2.2). Öğrencilerden organize edilen geleneksel çocuk oyunları ve fiziksel aktiviteler sırasında nefes alışlarını gözlemlemeleri istenir. Oyun ve fiziksel aktiviteleri deneyimledikten sonra hangi aktivitede kendilerini daha rahat ya da zorlanmış hissettiklerini arkadaşlarıyla paylaşmaları sağlanır (SDB1.1). Kalp atışlarını gözlemlemeleri için bir eli göğüslerinin ortasına, bir eli göğüs kemiklerinin altına koymaları istenir. Öğrencilerin dinlenme durumunda, koşarken veya yürüyüş sırasında, oyun ve fiziksel aktiviteler sırasında kalp atışlarındaki değişimleri fark etmeleri sağlanır. Öğrenciler gruplara ayrılır ve fiziksel aktivitelerin düşük (yavaş tempoda yürüyüş, ev işleri vb.), orta (ip atlamak, yüzmek vb.) ve yüksek şiddetli (tenis, tempolu dans vb.) örnekleri açıklanır. Farklı aktivite resimlerinin düşük, orta ve yüksek şiddet kategorilerine uygun şekilde sınıflandırılması ve aktivitelerin grup içinde tartışılması istenir (SDB2.1). Fiziksel aktivite ve sağlık ilişkisiyle ilgili konular kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.

BEO.1.4.2. Öğrencilerden okulda yaptıkları merdiven çıkma, bahçede oynama, koşma, sekme gibi fiziksel aktivitelerin sıklığını, süresini ve şiddetini paylaşmaları istenir (SDB2.1). Farklı fiziksel aktivite düzeylerinin (düşük, orta ve yüksek) ne ifade ettiği açıklanır. Fiziksel aktivite farkındalığını artırmak için açık veya kapalı alanlarda, farklı çevre ve hava koşullarında çeşitli geleneksel çocuk oyunları ve fiziksel aktiviteler düzenlenir. Bu aktivitelere aktif katılım durumlarıyla ilgili olarak öğrencilerden hem kendilerini hem de arkadaşlarını gözlemlemeleri beklenir (SDB2.2). Öğrencilerden "Haftada üç gün okulda ip atlayacağım.", “Günde 1-2 kez bahçe oyunlarına katılacağım.” gibi çeşitli haftalık fiziksel aktivite hedefleri belirleyerek kendi fiziksel aktivite planlarını oluşturmaları istenir (SDB1.2). Öğrencilerin hedefledikleri fiziksel aktivite planlarını azimli bir şekilde uygulamaları sağlanır (D3.1). Fiziksel aktivite sırasında öğrencilerin yaptıkları hareketlerin vücutlarına etkilerini (nefes alışverişinin hızlanması, terleme, kalp atışının artması vb.) gözlemlemeleri sağlanır. Öğrencilere her bölümünde farklı aktiviteler olan bir fiziksel aktivite çarkı tasarlama performans görevi verilebilir. Haftalık planlarına eklemek için çarkı çevirerek aktivite seçimi yapmaları ve planlarını uygulamaları beklenebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerden sağlıklı beslenme, düzenli uyku gibi konularda görsel kartlar hazırlamaları istenebilir. Fiziksel aktivite ve sağlıklı büyüme arasındaki ilişkiyi çevrelerindeki alan uzmanlarıyla görüşmeleri istenebilir.

Öğrenciler öğretmen rehberliğinde sağlıklı beslenme, uyku ve fiziksel aktiviteyle ilgili haftalık izledikleri videoları arkadaşlarına sunmaya teşvik edilebilir.

Destekleme

Öğrencilerden sağlık ve fiziksel aktivite kavramlarına ilişkin görsel kartları eşleştirmeleri istenebilir. Konunun daha kalıcı olmasını sağlamak amacıyla grafik, resim, zihin haritası gibi görsellerle öğretim desteklenebilir.

Öğrencilere fiziksel aktivite ve sağlık konularını içeren çizgi film, animasyon, belgesel gibi eğitici içerikler izletilerek öğrenme süreci çeşitlendirilebilir. Fiziksel aktivite planı için gerçekleştirilecek aktiviteler küçük gruplar hâlinde yapılabilir.