Matematik Alan Becerileri (MAB)

Matematik alan becerileri ilkokul, ortaokul ve lise düzeyini kapsayan ve süreç bileşenleri ile modellenebilen beceriler dikkate alınarak belirlenmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde yer verilen beş matematik alan becerisi şunlardır: Matematiksel muhakeme, matematiksel problem çözme, matematiksel temsil, veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme, matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma.

Matematik alan becerileri kavramsal becerilerden bütünleşik beceriler üzerine inşa edilmiş, bütünleşik beceri setinin karşılayamadığı durum veya süreçler için matematiğe özgü bütünleşik beceriler tanımlanmıştır. Bu anlamda kavramsal becerilerle matematik alan becerilerinin sıkı bir etkileşimi söz konusu olup bu iki beceri türünün birbirinin gelişimini destekleyen yapısı ön plandadır. Belirlenen bir matematik alan becerisinin süreç bileşenleri oluşturulurken öncelikle kavramsal bütünleşik becerilerin tanımları ve süreçleri incelenmiş, bunlardan ilgili alan becerisinin belli bir boyutunu yansıtanlar seçilerek süreçlerin modellenmesine entegre edilmiştir. Örneğin; çözümleme, yorumlama ve çıkarım yapma bütünleşik becerileri içerdikleri süreç bileşenleri göz önünde bulundurularak matematiksel muhakeme becerisinin ardışık ilk üç becerisi olarak belirlenmiştir (Bütüncül bir beceri yapısı oluşturması için yorumlama becerisinin ilk bileşeni alınmamıştır). Bu üç beceri üzerine kurulu bir yapının matematiksel muhakemeyi tam olarak karşılayamayacağı görüldüğünden “Matematiksel doğrulama veya ispat yapma” şeklinde alana özgü bir bütünleşik beceri süreç bileşenleri ile birlikte dördüncü bileşen olarak tanımlanmıştır. Matematiksel temsil ve veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme becerileri, matematiğe özgü yapıları göz önünde bulundurularak tamamıyla alana özgü bütünleşik beceriler üzerine inşa edilmiştir. 

Matematik Alan Becerileri (MAB)

  • Bilgi veya varsayımlar kullanarak mantığa yatkın çıkarımlarda bulunma sürecini ifade eder. Matematiksel muhakeme becerisi; "çözümleme", "yorumlama", "çıkarım yapma" ve "matematiksel doğrulama veya ispat yapma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.
    • Süreç bileşenleri
      KB2.4.SB1. Nesne, olgu ve olaylara ilişkin parçaları belirlemek
      KB2.4.SB2. Parçalar arasındaki ilişkileri belirlemek
    • Süreç bileşenleri
      KB2.14.SB2. Mevcut olay/konu/ durumu bağlamdan kopmadan dönüştürmek
      KB2.14.SB3. Kendi ifadeleriyle olay/konu/durumu nesnel, doğru anlamı değiştirmeyecek bir şekilde yeniden ifade etmek
    • Süreç bileşenleri
      KB2.10.SB1. Mevcut bilgisi dâhilinde varsayımda bulunmak
      KB2.10.SB2. Örüntüleri listelemek
      KB2.10.SB3. Karşılaştırmak
      KB2.10.SB4. Önerme sunmak
      KB2.10.SB5. Değerlendirmek
    • Süreç bileşenleri
      MAB1.1.SB1. Matematiksel doğrulama veya ispat yöntemlerini seçerek kullanmak
      MAB1.1.SB2. Matematiksel ispat veya doğrulamayı değerlendirmek
  • Asgari düzeyde matematiksel bir problemi çözebilmek için deneyimlenmesi gereken süreci ifade eder. Matematiksel problem çözme becerisi; "çözümleme", "yorumlama", "matematiksel çözümler geliştirme" ve "yansıtma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.
    • Süreç bileşenleri
      KB2.4.SB1. Nesne, olgu ve olaylara ilişkin parçaları belirlemek
      KB2.4.SB2. Parçalar arasındaki ilişkileri belirlemek
    • Süreç bileşenleri
      KB2.14.SB2. Mevcut olay/konu/durumu bağlamdan kopmadan dönüştürmek
      KB2.14.SB3. Kendi ifadeleriyle olay/konu/durumu nesnel, doğru anlamı değiştirmeyecek bir şekilde yeniden ifade etmek
    • Süreç bileşenleri
      MAB2.1.SB1. Problemin çözümü için bir strateji oluşturmak
      MAB2.1.SB2. Stratejiyi işe koşarak problemi çözmek
      MAB2.1.SB3. Problemin çözümünü kontrol etmek
    • Süreç bileşenleri
      KB2.15.SB1. Deneyimi gözden geçirmek
      KB2.15.SB2. Deneyime dayalı çıkarım yapmak
      KB2.15.SB3. Ulaşılan çıkarımları değerlendirmek
  • Matematik diliyle ifade edilebilir bir durumu, problemi, çözümü ya da ispatı bireyin anlamlandırması ve çevresi ile paylaşarak tartışması için gerekli olan matematiksel süreçleri, olguları ve düşünceleri sergileme araçlarını ifade eder. Matematiksel temsil becerisi, "matematiksel temsillerden yararlanma" ve "matematiksel temsilleri değerlendirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.
    • Süreç bileşenleri
      MAB3.1. SB1. Matematiksel temsilleri bağlamlarındaki anlamları ile tanımak
      MAB3.1.SB2. Matematiksel temsilleri belirlemek
      MAB3.1.SB3. Matematiksel temsili kullanma ve/veya oluşturmak
    • Süreç bileşenleri
      MAB3.2.SB1. Matematiksel temsili analiz etmek
      MAB3.2.SB2. Matematiksel temsilleri karşılaştırmak
      MAB3.2.SB3. Karşılaştırmalarına ilişkin yargıda bulunmak
  • İstatistiksel bir problemi çözmek veya bir araştırma sorusuna cevap bulmak için verilerden belirli süreç adımlarını takip ederek anlamlı sonuçlar çıkarmayı ifade eder. Veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme becerisi; "istatistiksel problemi belirleme", "verileri toplama ve analize hazırlama", "bulgulara ulaşma" ve "bulguları yorumlama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.
    • Süreç bileşenleri
      MAB4.1.SB1. İstatistiksel araştırma gerektiren gerçek yaşam durumunu belirlemek
      MAB4.1.SB2. Bağlam içerisinde veriye dayalı cevaplanabilecek araştırma soruları oluşturmak
    • Süreç bileşenleri
      MAB4.2.SB1. Verileri toplama için plan yapmak
      MAB4.2.SB2. Verileri toplamak ve analize hazırlamak
    • Süreç bileşenleri
      MAB4.3.SB1. Uygun analiz yöntemlerini seçmek
      MAB4.3.SB2. Verileri analiz etmek
    • Süreç bileşenleri
      MAB4.4.SB1. Bulgulara ait sonuç çıkarmak
      MAB4.4.SB2. Sonuçları değerlendirmek
  • Matematiği öğrenirken, matematiksel bir durumu incelerken, bir problemin çözümünü araştırırken, matematiği yazılı, sözlü veya görsel yollarla paylaşırken uygun araç ve teknolojiden yararlanmayı ifade eder. Matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma becerisi, "matematiksel araç ve teknolojiden yararlanma" ve "değerlendirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.
    • Süreç bileşenleri
      MAB5.1.SB1. Matematiksel araç ve teknolojiyi tanımak
      MAB5.1.SB2. Matematiksel bir durumu incelemek veya bir problemi çözmek için gerekli araç ve teknolojiyi belirlemek
      MAB5.1.SB3. Matematiksel araç ve teknolojiyi kullanmak
    • Süreç bileşenleri
      KB2.17.SB1. Mevcut olay/konu/duruma ilişkin ölçüt belirlemek
      KB2.17.SB2. Mevcut olay/konu/duruma ilişkin ölçme yapmak
      KB2.17.SB3. Ölçme sonuçlarını belirlediği ölçütlerle karşılaştırmak
      KB2.17.SB4. Karşılaştırmalarına ilişkin yargıda bulunmak