Beden Eğitimi, Oyun ve Spor Alan Becerileri (BEOSAB)

Beden eğitimi ve spor; bireylerin fiziksel yetkinliklerini geliştirmelerini, sağlıklı bir yaşam sürdürmelerini, sosyal ve bireysel beceriler kazanmalarını sağlayan bir alan olarak insan yaşamında ve eğitim ortamlarında  büyük bir öneme sahiptir. Hareket, yaşamın temel göstergelerinden biridir ve birey kazanması gereken birçok niteliğe hareket sayesinde sahip olur. Hareket etmek; bedenin birçok hareketi yapabilmesi için gereken  yetkinliği kazanmasını sağlarken aynı zamanda fiziksel uygunluk (sağlığa/performansa ilişkin), takım çalışması, problem çözme, stratejik düşünme, karar verme gibi birçok becerinin gelişimine de katkıda bulunur.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde hareketi sergileme, hareket kavramlarını uygulama, taktik ve strateji geliştirme, fiziksel aktiviteye katılma, ritmik hareket etme, fiziksel uygunluk sağlama, eşle/grupla hareket etme,  adil oyun anlayışına uygun davranma, takım/grup liderliği sergileme ve güvenli ortam oluşturma olmak üzere on beden eğitimi, oyun ve spor alan becerisine yer verilmiştir. Bu beceriler hareket yetkinliği, hareket ilke  ve kavramları, fiziksel uygunluk, ritim algısı, takım çalışması, liderlik gibi temel becerileri kazandırmayı hedefler. Bu alan; bireyin yalnızca fiziksel değil aynı zamanda zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimine de  odaklanarak çok yönlü bir eğitim anlayışını benimser.

Beden eğitimi, oyun ve spor alan becerileri; fiziksel aktiviteye katılımı artırmayı, sporun etik değerlerini içselleştirmeyi ve güvenli bir ortamda hareket etmeyi sağlayan becerileri kazandırmayı amaçlar. Bu beceriler, bireyin yaşam boyu fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasını, sağlıklı yaşam tarzını benimsemesini ve sosyal sorumluluk bilinci geliştirmesini destekleyen bir yapı içerisinde tanımlanmıştır. Her bir becerinin tanımı  yapıldıktan sonra ilgili süreç bileşenleri açıklanarak becerilerin kazanılmasına yönelik kapsamlı bir çerçeve sunulmuştur.

Beden Eğitimi, Oyun ve Spor Alan Becerileri (BEOSAB)

  • Bireyin fiziksel aktivitelerde kaba, ince, spora hazırlayıcı ve spora özgü hareket becerilerini anlaması; bu becerileri aşamalı olarak geliştirmesi ve farklı durumlara uyum sağlayarak  uygulaması sürecini ifade eder. Bu beceri, bireyin hareketleri doğru ve uygun şekilde gerçekleştirme kapasitesini geliştirmesine olanak tanır.

    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB1.SB1. Hareket becerilerini algılamak
      BEOSAB1.SB2. Hareket becerilerinin basamaklarını göstermek
      BEOSAB1.SB3. Hareket becerilerini farklı durum/ortamlarda uygulamak
    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB2.SB1. Hareket kavramlarını/ilkelerini/terimlerini ayırt etmek
      BEOSAB2.SB2. Hareket becerileri ile hareket kavramları/ilkeleri/terimleri arasında ilişki kurmak
      BEOSAB2.SB3. Hareket kavramlarına/ilkelerine/terimlerine uygun olarak hareket etmek
    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB3.SB1. Taktiksel/stratejik problemi/durumu belirlemek
      BEOSAB3.SB2. Belirlenen problemin/durumun çözümüne ilişkin öneri sunmak
      BEOSAB3.SB3. Taktiği/stratejiyi uygulamak
    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB4.SB1. Fiziksel aktivite düzeyini/ihtiyacını fark etmek
      BEOSAB4.SB2. Fiziksel aktivite düzeyini geliştirmek için plan yapmak
      BEOSAB4.SB3. Fiziksel aktiviteye ilişkin planı uygulamak
    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB5.SB1. Harekete/müziğe ilişkin ritmi algılamak
      BEOSAB5.SB2. Ritme uygun hareket etmek
      BEOSAB5.SB3. Ritmik hareket becerilerini sergilemek
    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB6.SB1. Fiziksel uygunluk bileşenlerini açıklamak
      BEOSAB6.SB2. Fiziksel uygunluk bileşenlerini içeren hareketleri uygulamak
      BEOSAB6.SB3. Fiziksel uygunluk bileşenlerini geliştirmek
    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB7.SB1. Eşle/grupla hareket ederken rolleri tanımlamak
      BEOSAB7.SB2. Eşle/grupla hareket ederken rolleri yerine getirmek
      BEOSAB7.SB3. Eşle/grupla uyumlu hareket etmek
  • Spor ve fiziksel aktivitelerde dürüstlük, saygı, eşitlik, sportmenlik gibi temel etik değerleri benimsemeyi ifade eder. Bireyin kurallara uymasını, rakiplerine ve takım arkadaşlarına karşı  saygılı davranmasını, aynı zamanda iş birliği içinde hareket etmesini içerir. Adil oyun anlayışına uygun davranma becerisi; bireyin spor katılımını olumlu bir deneyime dönüştürürken  teknik becerilerini geliştirme, sosyal etkileşimde bulunma ve kişisel sorumluluk bilincini artırma fırsatları sunar. Bu beceri, bireyin etik değerlere bağlılığını, sorumluluk bilincini ve  sportmenlik davranışlarını geliştirmesine katkıda bulunur. 

    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB8.SB1. Adil oyun anlayışını açıklamak
      BEOSAB8.SB2. Adil oyun anlayışına uygun hareket etmek
  • Beden eğitimi, spor, fiziksel aktivite veya hareket temelli grup etkinlikleri sırasında bireyin liderlik özelliklerini tanımasını ve bu özellikleri etkin bir şekilde uygulayarak grubu yönlendirme,  motive etme ve organize etme kapasitesini ifade eder. Takım/grup liderliği becerisi; bireyin sorumluluk almasını, karar verme süreçlerine katılmasını ve etkili iletişim becerilerini  geliştirmesini sağlar. Bu beceri, grup dinamiklerini anlamaya ve grup hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunur.

    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB9.SB1. Takım/grup liderliği özelliklerini tanımak
      BEOSAB9.SB2. Takım/grup liderliği özelliklerini göstermek
  • Bireyin fiziksel aktiviteler, oyunlar veya spor etkinlikleri sırasında kendisinin ve çevresindekilerin sağlığını tehdit edebilecek davranışlardan uzak durmasını ve bu tür durumlara karşı  önleyici tedbirler almasını içerir. Bu beceri, bireyin riskleri tanıma, güvenli bir çevre sağlama ve sağlığı koruma bilincini geliştirmesini amaçlar. Güvenli ortam oluşturma kapsamında  bireyin sakatlık riski, bilinçsiz fiziksel aktivite veya zararlı içeriklerden uzak durması sağlanır. Bu süreç, bireyin hem kendi güvenliğini hem de çevresindekilerin sağlığını korumasına olanak  tanır ve toplumsal sağlık bilincini destekler.

    • Süreç bileşenleri
      BEOSAB10.SB1. Riskleri tanımlamak/belirlemek
      BEOSAB10.SB2. Önleyici tedbirler almak