T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

Alan Becerileri

Alan Becerileri

Becerilerin süreç boyunca kullanılması bağlama dayalı bilgi kümelerini gerektirmektedir. Beceri gelişimini modellemede ve anlamlandırmada becerilerin soyutlanması ve bilgi ile birlikte yorumlanması önem taşımaktadır. Alan becerileri; kavramsal becerileri ve/veya alana özgü bütünleşik becerileri kapsayacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu yönüyle alan becerileri, kavramsal becerileri ve/veya alana özgü bütünleşik becerileri kapsayan ve bu becerilerin süreç bileşenlerini de içeren yapılardır.

Alan Becerileri

  • Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde Türkçe alan becerileri tüm beceri alanlarının, okuryazarlıkların, eğilimlerin ve değerlerin temel bileşeni olarak ele alınmıştır.

  • Matematik alan becerileri süreç bileşenleri ile modellenebilen beceriler dikkate alınarak belirlenmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde matematiksel muhakeme, matematiksel problem çözme, matematiksel temsil, veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme, matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma olmak üzere beş matematik alan becerisine yer verilmiştir.

    • Bilgi veya varsayımlar kullanarak mantığa yatkın çıkarımlarda bulunma sürecini ifade eder. Matematiksel muhakeme becerisi; "çözümleme", "yorumlama", "çıkarım yapma" ve "matematiksel doğrulama veya ispat yapma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Asgari düzeyde matematiksel bir problemi çözebilmek için deneyimlenmesi gereken süreci ifade eder. Matematiksel problem çözme becerisi; "çözümleme", "yorumlama", "matematiksel çözümler geliştirme" ve "yansıtma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Matematik diliyle ifade edilebilir bir durum, problem, çözüm ya da ispatı kişinin anlamlandırması ve çevresi ile paylaşarak tartışması için gerekli olan matematiksel süreçleri, olguları ve düşünceleri sergileme araçlarını ifade eder. Matematiksel temsil becerisi, "matematiksel temsillerden yararlanma" ve "matematiksel temsilleri değerlendirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • İstatistiksel bir problemi çözmek veya bir araştırma sorusuna cevap bulmak için verilerden belirli süreç adımlarını takip ederek anlamlı sonuçlar çıkarmayı ifade eder. Veri ile çalışma ve veriye dayalı karar verme becerisi; "istatistiksel problemi belirleme", "verileri elde etme ve analiz için değerlendirme", "bulgulara ulaşma" ve "bulguları yorumlama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Matematiği öğrenirken, matematiksel bir durumu incelerken, bir problemin çözümünü araştırırken matematiği yazılı, sözlü veya görsel yollarla paylaşırken uygun araç ve teknolojiden yararlanmayı ifade eder. Matematiksel araç ve teknoloji ile çalışma becerisi, "matematiksel araç ve teknolojiden yararlanma" ve "değerlendirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

  • Fen bilimleri eğitimi, bireylerin karşılaştığı problemleri fark edebilmesi, kararlar vermesi ve hayata yönelik faaliyetlerini bu kararlar bağlamında düzenlemesine yönelik deneyim kazanmalarını destekler.

    • Bilgiye ulaşmada veya bilgiyi yapılandırmada tüm duyularla doğrudan ya da dolaylı olarak nesne, olgu, olay ve süreçlerle ilgili veriler toplamayı ifade eder.

    • Bir nesne, canlı, olay ve olguya ait niteliklerin belirlenmesi; benzerliklerinin, farklılıklarının ve aralarındaki (örüntüyle ilgili) ilişkilerin belirlenmesi ve bunlara göre gruplandırılması ya da ayrıştırılmasını ifade eder.

    • Mevcut durum/olay ile ilgili ön gözlemlerden veya deneyimlerden yola çıkarak çıkarım yapmayı ve buna ilişkin yargıda bulunmayı ifade eder.

    • Mevcut durum/olaya ilişkin eldeki veriler üzerinden hesaplamalar yapılarak yargıda bulunmayı ifade eder.

    • Örneklerin ilişkilendirilerek veya bir şeyin nasıl çalıştığına ilişkin düşüncelerin paylaşılarak bir kavramın anlaşılmasının gösterilmesini ifade eder.

    • Belirlenen bir problemi çözmek amacıyla değişkenler arasındaki ilişkileri açıklamaya çalışan bilimsel, basit ve sınanabilir özelliğe sahip önermeleri ifade eder.

    • Salt gözlemin ötesine geçerek ölçme verileri ve onların analizlerini kullanarak bir sonuca ulaşma sürecini ifade eder.

    • Gözlem verilerine dayanan destekleyici kanıtlara ve geçmiş deneyimlere dayalı bir sonuca ulaşma ve bir yargıda bulunmayı ifade eder.

    • Zihinsel aşamalar içeren bilimsel işlemler bütününü ifade eder.

    • Deneyimlere dayalı gözlemlerden veya deneysel olarak çıkarılmış önermelerden genellemelere ulaşmak yani deneyimlerden genelleme yoluyla bilgi üretme yöntemini ifade eder.

    • Mantıksal çıkarım adımları izlenerek genel önermelerden yola çıkılarak özel önermelerin elde edilme sürecini ifade eder.

    • Bilimsel sorgulama, argümantasyon ve problem çözme süreçlerinin temel becerisini ifade eder.

    • Bilim insanlarının gözlemlenebilir bilimsel nitelikteki bir konuyu, sorunu veya olayı anlamak ve kanıtlara dayalı olarak açıklamak için kullandıkları sistematik araştırma yöntemleri ve stratejilerinin bütününü ifade eder.

  • Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde sosyal bilimler alan becerileri kapsamında yerli ve yabancı literatür, alanın kendine özgü yapısı ve çağın gereklilikleri göz önünde bulundurularak yirmi birinci yüzyıl becerileri ile de  güçlü ilişkileri olan alan becerileri belirlenmiştir.

    • En temelde tarihsel olay, dönem ve aktörleri zamanın içine yerleştirmeye ve zaman içinde ardışık bir şekilde sıralamaya katkı sağlayan; farklı olay ve dönemlerin birbirleriyle ilişkisini tanımayı kolaylaştıran,  bir olayın kısa ve uzun süreli sonuçlarını karşılaştırmayı sağlayan bir beceridir. Zamanı anlama ve kronolojik düşünme becerisi; "karşılaştırma", "dönüştürme", "sıralama" ve "değerlendirme" bütünleşik  becerilerinden oluşmaktadır.

    • Tarihçilerin araştırma, sorgulama, analiz ve yorumlama süreçlerinin öğrenciye tanıtılmasını ve öğrencide bu süreçlere ilişkin deneyim ve becerilerin oluşturulmasını ve bu süreçlerde tarihsel kaynakların nasıl kullanılacağını ifade eder. Kanıta dayalı sorgulama ve araştırma becerisi; "meraka dayalı soru sorma", "kaynaklardan bilgi toplama", "kaynağı inceleme", "kaynağı sorgulama", "kaynağı yorumlama" ve "kanıta dayalı ürün oluşturma ve paylaşma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Tarihteki kişileri/olayları ya da tarihsel kişiliklerin faaliyetlerini/davranışlarını kendi zamanının eşsiz şartları içinde değerlendirmeyi ifade eder. Tarihsel empati becerisi; "yorumlama", "tarihsel bağlamsallaştırma" ve "yapılandırma" bütünleşik becerilerden oluşmaktadır.

    • Tarihin herhangi bir döneminde bazı şeylerin devam ettiğini ve bazılarının ise nasıl değiştiğini açıklayabilme, zaman içindeki değişimi ilerleme-gelişme veya gerileme-bozulma şeklinde değerlendirebilmeyi ifade eder. Değişim ve sürekliliği algılama becerisi; "karşılaştırma", "sıralama", "değişim ve sürekliliği neden ve sonuçlarıyla yorumlama", "sentezleme" ve "değişim ve sürekliliğe dair kanıta dayalı öngörüde bulunma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Öğrencilerin hem kendini hem de yakın çevresini etkileyen konularla ilgili bilgi sahibi olmasının yanında ihtiyaçların giderilmesinde sosyal grup çatısına dâhil olarak fikir üretmekten eyleme geçilme sürecini ifade eder. Üretilen fikrin çevredekilere iletilmesi; fikirle ilgili görüşme, tartışma ve planlama yapılması; uzlaşmaya varılması ve eylemde bulunulması faaliyetlerini kapsar. Sosyal katılım becerisi; "sorgulama", "sosyal temas oluşturma", "grup dinamiğini sağlama", "fikir üretme", "müzakere etme" ve "fikri eyleme dönüştürme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • İnsanlarla ilişkilerde uyum gösterebilme ve onlarla empati yapabilme, risk alarak toplumda ihtiyaç duyulan herhangi bir alanda bir ürüne olan ihtiyacı sezme, ürünle ilgili planlama yapma, ürün ortaya koyma ve pazarlama süreçlerini kapsayan temel bir beceri alanını ifade eder. Girişimcilik becerisi; "sorgulama", "gözleme dayalı tahmin etme", "riskleri değerlendirerek karar verme", "kaynakları yönetme" ve "fikri sonuçlandırma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Mekân kavramlarını bilme, temsil araçlarını kullanma ve akıl yürütme süreçlerini uygulama şeklinde üç unsurun yapıcı bir bileşimini ifade eder. Bu beceri; insanların dünyayı modellemek (gerçek ve teorik), problemleri yapılandırmak, yapılandırdıkları problemlere cevap ve çözümler bulmak için mekânı kullanmalarını sağlar. Mekânsal düşünme becerisi; "konum algılama", "mekânın coğrafi koşullarını tanımlama", "mekânsal bağlantıları çözümleme", "mekânları karşılaştırma", "mekânsal etkiyi sorgulama", "mekânsal bölge belirleme/çizme", "mekânsal hiyerarşiyi çözümleme", "mekânsal geçiş ile ilgili çıkarımda bulunma", "mekânsal analoji yapma", "mekânsal deseni algılama" ve "mekânda desenlenen farklı coğrafi olay, olgu, konu veya mekânları çözümleme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Merak edilen coğrafi olay/olgu ve mekânlar hakkında bilgi sahibi olmak için sorular sorma, doğru kaynaklardan veri toplama, düzenleme, görselleştirme, analiz ederek inceleme ve ilgili verilerden sonuçlar  çıkarma şeklinde gerçekleşen beceriyi ifade eder.

    • Coğrafi gözlem; coğrafi bir olay, olgu, konu ve mekân hakkında bilgi ve görüş edinmek amacıyla planlı ve sistemli bir biçimde duyu organları veya gözlem araçları yardımıyla yapılan incelemeyi ifade eder.  Coğrafya biliminin dolayısıyla coğrafyacının laboratuvarı arazidir. Coğrafi saha çalışması; olayların meydana geldiği mekânlara giderek gözlem yapmak, yerinde değerlendirmelerde bulunmak ve olaylar  arası korelasyonları tespit etmek şeklinde gerçekleşir. Coğrafi gözlem ve saha çalışması, coğrafi süreçlerin ve coğrafi sorgulamanın anlaşılmasını kolaylaştıran önemli becerilerden biridir. Coğrafi gözlem  ve saha çalışması becerisi; "coğrafi gözlem ve çalışma sahası için hazırlık yapma", "coğrafi gözlem ve çalışma sahasında uygulama", "coğrafi gözlem ve çalışma sahasından elde edilen bilgileri  düzenleme", "coğrafi gözlem ve çalışma sahasından elde edilen bilgileri çözümleme", "coğrafi gözlem ve saha çalışması verilerine dayalı tahminde bulunma" ve "coğrafi gözlem sahasından elde edilen  bilgileri raporlama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Haritalar, mekânsal bilgiyi görselleştirmek için kullanılan araçlar arasında yer almaktadır. Harita kullanma becerisi sayesinde yaşanılan bölge ve yerküre hakkındaki uzamsal bilgiler daha doğru şekilde yorumlanır. Harita becerisi; "harita okuma", "haritayı çözümleme", "haritadan çıkarım yapma" ve "harita oluşturma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Tablo, grafik, şekil ve/veya diyagram becerisi ve bu becerinin bileşenleri ile tanınması; bu beceriye ait değişkenler arası ilişkiler, eğilimler, modeller, değişimler, sıralamalar ve bağlantıların belirlenmesi; bunlardan sonuç çıkarılması ve bu sonuçların karşılaştırılması; tablo, grafik, şekil ve/veya diyagram hazırlamak için veri toplanması, verilerin sınıflandırılması ve uygun formlar yoluyla görselleştirilmesi beklenir. Tablo, grafik, şekil ve/veya diyagram becerisi; "tablo, grafik, şekil ve/veya diyagram okuma ve yorumlama" ve "tablo, grafik, şekil ve/veya diyagram hazırlama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Hayatın tüm unsurlarıyla farkında olabilme, bu farkındalık ile bir bakış, tutum, duruş kazanma ve bunları davranışa, eyleme dökebilme olanağını ifade eder. Mantıksal muhakeme becerisi; "yorumlama", "akıl yürütme biçimlerini uygulama" ve "mantıksal denetleme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • İnsan, evren ve hayata yönelik olarak sistemli, ardışık, bütüncül, refleksif nitelikte soru sorma sürecinin gerçekleşmesini ifade eder. Felsefi sorgulama becerisi; "felsefi merak etme ve şüphe duyma", "felsefi derinlemesine düşünme", "felsefi soru sorma", "eleştirel tavır alma" ve "tartışma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Geçmişten günümüze aklı düşünmeye sevk eden sorular ve bu sorular karşısında felsefi değer kazanmış cevaplarla karşılaşma, düşünme ve sorgulama becerilerini kullanabilmeyi ifade eder. Felsefi muhakeme becerisi; "felsefi problemleri anlama", "felsefi düşünce ve argümanları değerlendirme", "yorumlama" ve "felsefi metin inceleme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Veriye dayalı bilgileri kullanarak mantıksal çıkarımlarda bulunma ve alternatif görüş üretme sürecini ifade eder. Felsefi düşünce ortaya koyma becerisi; "çözümleme", "felsefi argümantasyon oluşturma" ve "özgün felsefi görüş sunma ve felsefi metin yazma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bir sorunu veya argümanı, onu etkileyen sosyal güçlerin ve içinde şekillendiği toplumsal bağlamın bilinciyle ve duyarlığıyla sağduyulu bir şekilde değerlendirme becerisini ifade eder. Eleştirel sosyolojik düşünme becerisi; "çözümleme", "sorgulama", "sentezleme" ve "eleştirel düşünme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Geçmişteki bir sorunu tarihsel bağlamında ve olayı yaşayan insanların gözünden değerlendirerek dönemin şartları içinde neler yapılabileceğini analiz etme ve karar verme becerisini ifade eder. Tarihsel sorun analizi ve karar verme becerisi; " tarihsel sorunu belirleme ve çözümleme" ve "tarihsel soruna alternatif çözüm üretme ve değerlendirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

  • Sanat eğitimi, millet bilincinin gelişmesi, toplumsal değerlerin yerleşmesi ve kuşaklar arası bağların güçlendirilmesi açısından eğitimin temel unsurlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Sanatın farklı alanları aracılığıyla bireyler, yerel ve evrensel kültürleri tanıma fırsatı bulurken estetik bakış açısı kazanarak karşılaştıkları problemlere sanatsal bir perspektifle yaklaşabilirler.

    • Doğadaki nesne, konu ile görsellerin birer bileşen olarak sanatın ögeleri ve ilkeleri çerçevesinde incelenerek sanatsal farkındalığın geliştirilmesi sürecini ifade eder. Sanatsal algılama becerisi; “sanatsal gözlemleme” ve “sanatsal karşılaştırma” bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Millî kültüre ait semboller ile evrensel semboller, sanatsal olgular, işaretler, imgeler ve motiflerin nesnel ve öznel mesajlarının anlamlandırılmasını kapsamaktadır. Görsel mesajı okuma becerisi; “görsel mesajı algılama” ve “görsel mesajı anlamlandırma” bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Sanat eserindeki ön yapı ile arka yapı elemanları arasındaki ilişkilerin belirlenerek eserin anlamlandırılması ve değerlendirilmesini içeren sistematik bir süreçtir. Ön yapı elemanları eserin renk, içim, form, doku ve mekân gibi sanat elemanları ile denge, ritim ve zıtlık gibi tasarım ilkelerini kapsayan görsel ve biçimsel bileşenlerden oluşmaktadır. Arka yapı elemanları ise sanatçının iletmek istediği mesaj, eserin üretildiği dönem, sanatçının üslubu ile toplumsal ve kültürel bağlam gibi eserin kavramsal derinliğini oluşturan boyutları temsil etmektedir. Sanat eserini inceleme becerisi; “sanatsal betimleme”, “sanatsal çözümleme”, “sanatsal yorumlama” ve “sanatsal yargıda bulunma” bütünleşik becerilerden oluşmaktadır.

    • Belirli bir tema, konu veya problem üzerine geliştirilen sanatsal fikirlerin uygun görsel anlatım araçları ve teknik malzemelerle birleştirilerek özgün sanat ürünlerine dönüştürülmesi sürecidir. Görsel anlatım araçları; resim, heykel, grafik tasarım, dijital sanat, fotoğraf, kolaj gibi sanatsal ifade biçimlerini kapsamaktadır. Sanatsal üretim sürecinde, belirlenen tema veya kavrama bağlı olarak görsel iletişim yöntemleri ve teknik malzemelerle çok katmanlı anlamlar meydana getirilmektedir. Sanatsal üretim yapma becerisi; "sanatsal ürün tasarlama" ve "sanatsal ürün oluşturma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Belirli bir konu/tema/kavram üzerine geliştirilen fikirlerin, uygun teknik/yöntem ve malzemelerle uygulanan üretim aşamaları sonunda özgün sanatsal tasarım ürünlerine dönüştürülerek estetik ve işlevsel yeterliklerinin değerlendirildiği süreçtir. Sanatsal tasarım yapma becerisi; "sanatsal tasarım taslağı oluşturma" ve "sanatsal tasarım ürünü oluşturma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • İşitilen ritmik ve ezgisel/armonik bileşenleri tanımayı, işitsel olarak birbirinden ayırt ederek açıklamayı ifade eder.

    • Yazılı müzik eserinin ritmik ve ezgisel/armonik bileşenlerinin ayırt edilerek bu bileşenlere uygun, akıcı ve bütüncül bir şekilde okunmasını ifade eder.

    • Bireyin dinlediği müzik cümlesinde/eserinde yer alan ritmik ve ezgisel/armonik bileşenleri ayırt etmesi ve işittiği ritmik, ezgisel, armonik bileşenlerden oluşan yapıyı müzik yazısına dönüştürmesini ifade eder.

    • Bireyin dinlediği müzik eserinin müziksel bileşenlerini tanımasını, bu bileşenleri birbirinden ayırt etmesini, işitsel olarak anlamlandırılan bu kavramları sözlü olarak açıklamasını ifade eder.

    • Müziksel söyleme becerisi, bireyin müzik eserini seslendirmeden önce bedenini hazır hâle getirmesini, eseri seslendirirken doğru nefes almasını, uygun söyleme tekniklerini kullanmasını ve eseri müziksel bileşenlere uygun icra etmesini ifade eder.

    • Bireyin çalgıya özgü duruş ve tutuş pozisyonunu sergilemesi, çalgıya özgü teknikleri tanıması, kullanması ve eseri müziksel bileşenlere uygun icra etmesini ifade eder.

    • Belirli bir tema, konu, duygu ve düşünce üzerine geliştirilen fikirlerin müziksel ögeler kullanılarak oluşturulan ürün yoluyla dışa vurulmasını ifade eder.

    • Bireyin dinlediği ya da seslendirdiği müzik eserindeki ritmik ve ezgisel yapılara, eserin amacına, anlatımına uygun hareketler belirleyerek bunları sergilemesini ifade eder.

  • Beden eğitimi ve spor; bireylerin fiziksel yetkinliklerini geliştirmelerini, sağlıklı bir yaşam sürdürmelerini, sosyal ve bireysel beceriler kazanmalarını sağlayan bir alan olarak insan yaşamında ve eğitim ortamlarında  büyük bir öneme sahiptir. Hareket, yaşamın temel göstergelerinden biridir ve birey kazanması gereken birçok niteliğe hareket sayesinde sahip olur. Hareket etmek; bedenin birçok hareketi yapabilmesi için gereken  yetkinliği kazanmasını sağlarken aynı zamanda fiziksel uygunluk (sağlığa/performansa ilişkin), takım çalışması, problem çözme, stratejik düşünme, karar verme gibi birçok becerinin gelişimine de katkıda bulunur.

    • Bireyin fiziksel aktivitelerde kaba, ince, spora hazırlayıcı ve spora özgü hareket becerilerini anlaması; bu becerileri aşamalı olarak geliştirmesi ve farklı durumlara uyum sağlayarak uygulaması sürecini ifade eder. Bu beceri, bireyin hareketleri doğru ve uygun şekilde gerçekleştirme kapasitesini geliştirmesine olanak tanır.

    • Bireyin beden farkındalığı, alan farkındalığı, efor (çaba) ve hareket ilişkileri gibi temel kavramlar ile hareket becerileri arasında ilişki kurarak uygulamasını içerir. Bu beceri, bireyin fiziksel aktivitelerde bilinçli ve etkili bir şekilde hareket etmesini sağlar.

    • Fiziksel aktivite, oyun vb. sportif etkinlikler sırasında karşılaşılan durumları/problemleri belirlemek, bu durumlara/problemlere yönelik çözüm yolları geliştirmek ve uygulamak için kullanılan bir beceridir. Bu beceri, bireyin stratejik düşünme ve planlama yeteneğini geliştirir; hareketlerini daha etkili ve bilinçli bir şekilde gerçekleştirmesini sağlar.

    • Bireyin fiziksel aktivitelerin gerekliliğini fark etmesini, bu aktiviteler için uygun planlar geliştirmesini ve belirlenen hedeflere ulaşmak için bu planları uygulamasını içerir. Bu beceri, bireyin yaşam boyu fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasına ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesine katkı sağlar.

    • Bireyin hareket veya müzikle ilişkilendirilen ritmi algılamasını, bu ritme uygun hareketler yapmasını ve ritmik becerilerini etkili bir şekilde sergilemesini içerir. Bu beceri, bireyin koordinasyonunu, estetik duygusunu ve müzikle uyumlu hareket yetkinliğini geliştirmesine katkı sağlar.

    • Bireyin sağlıkla ilişkili (kalp-damar sistemi dayanıklılığı, kas kuvveti, kas dayanıklılığı, esneklik, vücut kompozisyonu vb.) ve performansla ilişkili (kuvvet, çeviklik, dayanıklılık, hız vb.) fiziksel uygunluk bileşenlerini açıklamasını, bu bileşenleri fiziksel aktivitelerde uygulamasını ve fiziksel uygunluk düzeyini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmasını ifade eder. Bu beceri, bireyin sağlıklı bir yaşam sürdürmesine ve fiziksel performansını artırmasına olanak tanır.

    • Bireyin takım çalışması veya grup etkinlikleri sırasında rolleri tanımlamasını, belirlenen rolleri yerine getirmesini ve diğer bireylerle uyumlu hareket etmesini içerir. Bu beceri, bireyin sosyal etkileşim becerilerini ve takım uyumunu geliştirerek uyum içinde hareket etmesini sağlar.

    • Spor ve fiziksel aktivitelerde dürüstlük, saygı, eşitlik, sportmenlik gibi temel etik değerleri benimsemeyi ifade eder. Bireyin kurallara uymasını, rakiplerine ve takım arkadaşlarına karşı saygılı davranmasını, aynı zamanda iş birliği içinde hareket etmesini içerir. Adil oyun anlayışına uygun davranma becerisi; bireyin spor katılımını olumlu bir deneyime dönüştürürken teknik becerilerini geliştirme, sosyal etkileşimde bulunma ve kişisel sorumluluk bilincini artırma fırsatları sunar. Bu beceri, bireyin etik değerlere bağlılığını, sorumluluk bilincini ve sportmenlik davranışlarını geliştirmesine katkıda bulunur.

    • Beden eğitimi, spor, fiziksel aktivite veya hareket temelli grup etkinlikleri sırasında bireyin liderlik özelliklerini tanımasını ve bu özellikleri etkin bir şekilde uygulayarak grubu yönlendirme, motive etme ve organize etme kapasitesini ifade eder. Takım/grup liderliği becerisi; bireyin sorumluluk almasını, karar verme süreçlerine katılmasını ve etkili iletişim becerilerini geliştirmesini sağlar. Bu beceri, grup dinamiklerini anlamaya ve grup hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunur.

    • Bireyin fiziksel aktiviteler, oyunlar veya spor etkinlikleri sırasında kendisinin ve çevresindekilerin sağlığını tehdit edebilecek davranışlardan uzak durmasını ve bu tür durumlara karşı önleyici tedbirler almasını içerir. Bu beceri, bireyin riskleri tanıma, güvenli bir çevre sağlama ve sağlığı koruma bilincini geliştirmesini amaçlar. Güvenli ortam oluşturma kapsamında bireyin sakatlık riski, bilinçsiz fiziksel aktivite veya zararlı içeriklerden uzak durması sağlanır. Bu süreç, bireyin hem kendi güvenliğini hem de çevresindekilerin sağlığını korumasına olanak tanır ve toplumsal sağlık bilincini destekler.

  • Bilim ve teknolojide yaşanan hızlı değişim, bireyin ve toplumun değişen ihtiyaçları, öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımlarındaki yenilik ve gelişmeler bireylerden beklenen rolleri de doğrudan etkilemiştir. Bu değişim bilgiyi üreten, işlevsel olarak kullanabilen, problem çözebilen, soyut ve eleştirel düşünen, girişimci, kararlı ve iletişim becerileriyle topluma ve kültüre katkı sağlama niteliklerine  sahip bir bireyi tanımlamaktadır.

    • Bireyin bilişim teknolojilerini etkin ve verimli bir şekilde kullanma yeteneğini ifade eder. Günümüzün dijital dünyasında, farklı teknolojik araç ve uygulamaları tanıma, sınıflandırma ve bu teknolojilerle çalışma becerisi bireylerin bilgiye ulaşmasını kolaylaştırırken aynı zamanda iş süreçlerinde de daha verimli olmalarını sağlayacaktır. Bilişim teknolojilerini kullanma becerisi; "bilişim teknolojilerini sınıflandırma" ve "bilişim teknolojileri ile çalışma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bireyin karmaşık problemleri çözmek ve bilgiyi işlemek için sistematik ve algoritmik düşünme yeteneğini ifade eder. Bu beceri bireylerin problemleri yönetilebilir parçalara ayırmalarını, her parçayı analiz ederek çözüm yolları geliştirmelerini, algoritmalar kullanarak çözümler üretmelerini ve veriyi düzenleyerek anlamlı bilgilere dönüştürmelerini sağlar. Bilgi işlemsel düşünme becerisi; "sorgulama", "algoritmik düşünme", "soyutlama", "ayrıştırma" ve "test etme-hata ayıklama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bireyin teknik bilgi birikimlerini genişletirken yazılım tasarımı ve mimarisi konusunda etkin çözümler oluşturabilmelerini ifade eder. Ayrıca yazılım geliştirme sürecinin aşamalarını öğrenmede yardımcı olur. Bu beceri, öğrencilerin programlama dilleri yardımıyla kodlama yapmalarını, yazılımın işlevselliğini ve performansını artırmak için gerekli algoritma ve yapıları kullanarak uygulama geliştirmelerini içerir. Böylelikle öğrencilerin yaratıcı düşünme yeteneklerini geliştirerek özgün ve yenilikçi yaklaşımla problem çözme yeteneklerinin güçlenmesini sağlar. Yazılım geliştirme becerisi; "sorgulama", "yapılandırma", "yazılım geliştirme ortamını hazırlama", "yazılım geliştirme sürecinde kullanılan bileşen/yapı/yöntemlerinden yararlanma", "yazılım geliştirme sürecini yönetme", "yazılım geliştirme sürecinde robotik/mekanik sistemler ile entegre bir ürün/sistem geliştirme", "test etme-hata ayıklama" ve "sentezleme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bireyin tasarım araç ve teknolojilerinden etkin bir şekilde yararlanarak görsel ve canlandırma ile desteklenen tasarım kurgusu oluşturma, estetik ve işlevsel yönleri güçlü ürün ve simülasyon/model geliştirmelerini ifade eder. Dijital ürün geliştirme becerisi; "tasarım araç, teknoloji ve yöntemlerinden yararlanma", "tasarım kurgusu oluşturma", "ürün geliştirme" ve "simülasyon/model geliştirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bir problemi çözmek veya bir araştırma sorusuna yanıt bulmak için verilerden bilimsel araştırma süreç adımlarını takip ederek anlamlı sonuçlar elde etme sürecini ifade eder. Veri yönetimi becerisi; "problemi belirleme", "verileri toplama ve düzenleme", "bulgulara ulaşma" ve "bulguları yorumlama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Dijital ortamların güvenliğini sağlamak ve siber tehditlere karşı etkili bir koruma oluşturmak için gerekli yeterlikleri ve süreçleri ifade eder. Bu beceri, dijital ortamlarda risklerin belirlenmesini, dijital güvenlik önlemlerinin uygulanmasını ve sürekli olarak güncellenmesini ve böylelikle dijital ortamda verinin korunmasını sağlar. Ayrıca siber uzayda saldırı ve savunma stratejileri geliştirilmesi, dijital ortamda güvenlik açıklarının belirlenerek tehdit analizinin yapılması ve etkili savunma yöntemlerinin belirlenmesi süreçlerinden oluşur. Bu süreçler, dijital varlıkların korunmasını ve bilgi güvenliği risklerinin minimize edilmesini sağlar. Dijital güvenlik önlemleri alma becerisi "dijital güvenlik önlemlerini yönetme", "dijital güvenlik önlemlerini uygulama" ve "siber saldırılara karşı savunma stratejilerini kullanma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

  • Tasarım, bir ihtiyacın karşılanması veya bir problemin çözülmesi sürecidir. Endüstriyel tasarımı, çevre ve mimari tasarımı ve grafik tasarım gibi çeşitli türlere ayrılabilir. Teknoloji tasarım ise, tasarım  sürecinden başlamak üzere mühendislik, mimarlık, biyomimikri, görsel iletişim, pazarlama, bilgisayar destekli tasarımdan yapay zekâ uygulamalarına, STEAM eğitim yaklaşımından temel tasarım ilkeleri gibi farklı ama birbirini tamamlayan ve problem çözmeye dayalı bilgiyi inşa etme, sorgulama, araştırma, analiz etme, anlama ve sentezleme becerilerini içerir.

    • Belirli bir tema, konu ya da problemin çözümü üzerine geliştirilen fikirlerin tasarım oluşturma kriterleri (işlevsellik, sürdürülebilirlik, ekonomiklik, özgünlük, dayanıklılık, uygunluk, ergonomi, estetik) dikkate alınarak var olan ürünlere yenilikler getirilmesi veya var olan ürünlerin alternatif tasarım ürünlerine dönüştürülmesi sürecidir. Tasarım ürünü oluşturma becerisi; "taslak oluşturma" ve "tasarımı ürüne dönüştürme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Anlatılmak istenilenin daha iyi anlaşılmasını sağlamak için benzerliği olmayan iki şeyi (nesne, obje, sözcük, renk vb.) ilişkilendirmeyi (metafor) içerir. Ayrıca iki şey arasında birbirine doğrudan benzeyen veya andıran şeyleri birbirine benzetmeyi (analoji) kapsar. Görselin yaratıcı ve mecazi yönünü kullanarak benzetmeler oluşturma yeteneği metafor olarak; bilinen ile bilinmeyen durumlar arasındaki benzerlik ise analoji olarak ifade edilir. Bilinenlere dayanılarak yeni durumun öğrenilmesi sürecinde; bilinen durumun kaynak, bilinmeyenin hedef olarak ele alınmasını kapsar. Tasarım fikir geliştirme sürecinde analoji ve metafor kullanımı problemlerin tanımlanması, çerçevelendirilmesi ve çözümlenmesinde; tasarım kavramlarının açıklanmasında yararlanılır. Benzetişim/benzetim becerisi; "metafor yapabilme" ve "analoji yapabilme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Metin, görüntü, grafik, çizim, ses, video, animasyon gibi zenginleştirilmiş birden fazla bileşenin teknik ve iletişim yetkinlikleri çerçevesinde bir arada kullanılmasını içerir.

    • Doğa ve tasarım arasındaki ilişkiyi dikkate alarak biyotaklit, biyofili, biyomimercy, biyomorfizm, biyomimikri gibi kavramların önemini araştırmayı içerir. Ayrıca doğada var olan canlıların ve doğal yapıların fonksiyonellik, form, malzeme, estetik, strüktür vb. özellikleri ile doğanın modellerini inceleyerek bu tasarımları ve süreçleri taklit etmeyi, doğa odaklı tasarım anlayışını benimseyerek iki ve üç boyutlu nesne, obje vb. unsurları tasarlayabilmeyi ve doğadaki öğretilerden faydalanarak tasarıma yönelik çözümler aramayı içerir.

  • Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde din eğitimi ve öğretimine yönelik alan becerilerinin yapılandırılmasında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Ortak Metni, literatür, alanın kendine özgü  yapısı, bu alandaki derslerle ilgili mevzuat ve sosyal ihtiyaçlar ile çağın gereklilikleri göz önünde bulundurulmuştur. Din eğitimi ve öğretimi alan becerileri için ilgili tüm dersleri kapsayan bir yapı esas  alınarak 8 adet alan becerisi belirlenmiştir. Bunlar; temel kaynakları kullanma, dinî kaynakları tetkik, tahkik, tefekkür, dinî delillere başvurma, tatbik, tilavet ile hitabet ve mesleki uygulama becerileridir.

    • İslam dininin temel kaynakları olan Kur'an-ı Kerim ve hadis kaynaklarını kullanabilmek için takip edilecek süreçleri ifade eder. Temel kaynaklara erişme becerisi; "Kur'an-ı Kerim meallerine başvurma" ve "hadis kaynaklarına başvurma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bir konu hakkında bilgi edinilmesi için dinî kaynakların tetkik edilmesinde takip edilecek süreci ifade eder. Dinî kaynakları tetkik becerisi; "kaynak kullanımını yönetme", "özetleme" ve "dinî kaynakların ilişkisini değerlendirme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Dinî ilimler içerisinde yer alan önemli kavramları tanımayı, bu kavramları bağlamına uygun olarak kullanmayı ve dinî metinlerin incelenmesi ve yorumlanması için takip edilmesi gereken süreci ifade eder. Tahkik becerisi; "dinî kavramları ayırt etme", "dinî kavramları bağlamına uygun kullanma", "dinî metinleri yorumlama" ve "dinî metinleri tahlil etme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Bir konu/kavram/olayın derinlemesine düşünülmesi ve değerlendirilmesi için takip edilecek süreci ifade eder. Tefekkür becerisi; "müşahede etme", "dinî meseleleri anlama", "dinî görüş/argümanları irdeleme", "dinî konularda analitik düşünme" ve "idrak etme" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Akli/nakli delillerin kullanılmasıyla birlikte bir sonuca varılması için takip edilecek süreci ifade eder. Dinî delillere başvurma becerisi; "akli/nakli delilleri kullanma" ve "mukayese yapma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Dinî bilgilerin uygulama çeşitlerini usulüne uygun olarak yerine getirebilmek için takip edilecek süreçleri ifade eder.

    • Kur'an-ı Kerim'i bir femimuhsinin rehberliğinde yüzünden ve ezbere okuyabilmek için takip edilecek süreçleri ifade eder. Tilavet becerisi; "telaffuz etme", "yüzünden okuma" ve "ezbere okuma" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.

    • Mesleki uygulama çeşitlerini usulüne uygun olarak yerine getirebilmek için takip edilecek süreçleri ifade eder. Hitabet ve mesleki uygulama becerisi; "hitabet uygulama" ve "mesleki uygulama" bütünleşik becerilerinden oluşmaktadır.