1. ÜNİTE : MODERN TÜRK DEVLETİNİN DOĞUŞU

SBAB3. Tarihsel Empati (SBAB3.1. Tarihsel Bağlamsallaştırma, KB.2.13. Yapılandırma, KB2.14.Yorumlama), SBAB1. Zamanı Algılama ve Kronolojik Düşünme (KB2.17. Değerlendirme), SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama (KB2.7. Karşılaştırma)

KB2.4. Çözümleme, KB2.20. Sentezleme

E2.1. Empati, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.6. Analitik Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D3. Çalışkanlık, D4. Dostluk, D5. Duyarlılık, D16. Sorumluluk, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı

İTA.12.1.1. Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerinin oluşmasında etkili olan unsurları çözümleyebilme
a) Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerini belirler.
b) Mustafa Kemal Paşa’nın yetiştiği dönemin koşullarını, aldığı eğitimi ve askerlik deneyimini belirler.
c) Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleriyle bu özelliklerin oluşmasında rol oynayan unsurlar arasında ilişki kurar.

İTA.12.1.2. Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olaylara ilişkin bakış açısı geliştirebilme
a) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları birinci ve ikinci elden kaynaklardan inceler.
b) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olaylarla ilgili birinci ve ikinci elden kaynakları yorumlar.
c) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları kaynaklara dayanarak çözümler.
ç) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayların meydana geldiği dönemin koşullarını belirler.
d) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayların koşullarıyla günümüzdeki yaşam koşullarını karşılaştırır.
e) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olaylarla ilgili olarak dönemin koşulları çerçevesinde çıkarımda bulunur.
f) Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayların koşullarıyla ilgili bakış açısını çıkarımlara dayanarak kendi ifadeleriyle yansıtır.
g) Konuyla ilgili mevcut bilgilerini kullanarak Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olaylar hakkında özgün bir ürün hazırlar.

İTA.12.1.3. Millî Mücadele Dönemi’ndeki siyasi ve askerî gelişmelerin yeni Türk devletinin kuruluşuna etkilerini değerlendirebilme
a) Millî Mücadele Dönemi’ndeki siyasi ve askerî gelişmeleri sonuçları açısından karşılaştırır.
b) Millî Mücadele Dönemi’ndeki siyasi ve askerî gelişmelerin yeni Türk devletinin kuruluşuna etkisine dair yargıda bulunur.

İTA.12.1.4. Atatürk Dönemi’nde meydana gelen iç siyasi gelişmelerin yeni Türk devletinin kurumsallaşmasındaki rolüne ilişkin özgün ürün üretebilme
a) Atatürk Dönemi’nde meydana gelen iç siyasi gelişmeleri inceler.
b) Atatürk Dönemi’nde meydana gelen iç siyasi gelişmeler ile yeni Türk devletinin kurumsallaşması arasında ilişki kurar.
c) Atatürk Dönemi’nde meydana gelen iç siyasi gelişmelerin yeni Türk devletinin kurumsallaşmasındaki rolüne ilişkin özgün bir içerik oluşturur.

İTA.12.1.5. Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmeleri yeni devletin öncelikleri açısından karşılaştırabilme
a) Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmeleri inceler.
b) Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmeleri yeni devletin öncelikleri açısından benzer yönleriyle listeler.
c) Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmeleri yeni devletin öncelikleri açısından farklı yönleriyle listeler.

Mustafa Kemal Paşa’nın Kişilik Özelliklerinin Oluşumunda Etkili Olan Unsurlar
Millî Mücadele’nin Hazırlık Sürecinde Yaşanan Olaylar
Millî Mücadele Muharebeleri ve Diplomatik Zaferler
Atatürk Dönemi’ndeki İç Siyasi Gelişmeler
Atatürk Dönemi’ndeki Dış Siyasi Gelişmeler

antant, ateşkes, cemiyet, genelge, himaye, manda, millî egemenlik, pakt

Bu ünitedeki öğrenme çıktıları; giriş-çıkış kartı (bildiklerim, merak ettiklerim, öğrendiklerim ve hissettiklerim), çalışma yaprağı, yapılandırılmış grid ve performans görevleri ile değerlendirilebilir.

Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerinin oluşmasında etkili olan unsurlara dair çözümlemelerin değerlendirilmesinde giriş-çıkış kartı, Millî Mücadele Dönemi’ndeki siyasi ve askerî gelişmelerin yeni Türk devletinin kuruluşuna etkilerinin değerlendirilmesinde çalışma yaprağı, Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmelerin karşılaştırılmasıyla ilgili olarak da yapılandırılmış grid kullanılabilir.

Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları dönemin bakış açılarıyla değerlendirebilmeleri amacıyla öğrencilere Kuvâ-yı Milliyeye gönüllü olarak katılan bir askerin gözünden bulunduğu çevrenin siyasi, askerî, sosyal ve ekonomik koşullarının Millî Mücadele’ye etkisini yansıtan mektup hazırlamaya yönelik bir performans görevi verilebilir. Hazırlanan mektup; tarihsel bağlamsallaştırma, kaynak kullanımı, kaynağı yorumlama, özgünlük, çıkarımda bulunma gibi ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı ve akran değerlendirme formuyla değerlendirilebilir. Öğrencilere Atatürk Dönemi’nde meydana gelen iç siyasi gelişmelerin yeni Türk devletinin kurumsallaşmasındaki rolüyle ilgili olarak köşe yazısı hazırlamaya yönelik bir performans görevi verilebilir. Köşe yazısının değerlendirilmesinde özgünlük, kaynak kullanımı, içerik, ilişkilendirme gibi ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı ile grup değerlendirme ve akran değerlendirme formları kullanılabilir.

Öğrencilerin Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerine ilişkin temel bilgilere sahipoldukları kabul edilmektedir.
I. Dünya Savaşı’nda savaşılan cepheler ve savaşın Osmanlı Devleti açısından sonuçlarına ilişkin ön bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.
Millî Mücadele Dönemi’ne ait temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki rehber sorular sorulabilir.
• Sizce Mustafa Kemal Paşa’yı siyasi ve askerî bir lider yapan kişilik özellikleri nelerdir?
• I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti hangi cephelerde savaşmıştır?
• Mustafa Kemal Paşa, “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir.” ifadesini kullanırken nereyi kastetmiş olabilir? Neden?
• Büyük Millet Meclisinin Ankara’da açılmasının gerekçeleri neler olabilir?
• Atatürk’ün dış politika anlayışını şekillendiren unsurlar neler olabilir?

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki etkinlikler yaptırılabilir.
• Mustafa Kemal Paşa’nın eğitim ve askerlik hayatındaki dönüm noktalarına ilişkin beyin fırtınası yapmaları istenebilir.
• Millî Mücadele’de yayımlanan genelge ve toplanan kongrelerin güzergâhını harita üzerinde işaretlemeleri istenebilir.
• Lozan Barış Antlaşması’nda çözülemeyen konu başlıklarıyla ilgili liste hazırlamaları istenebilir.

Öğrencilerden Millî Mücadele Dönemi’ne ait izledikleri filmler hakkında duygu ve düşüncelerini paylaşmaları istenir.

İTA.12.1.1
Öğrencilerden Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleri ile bunların oluşmasında etkili olan unsurlar hakkında ‘‘bildiklerim, merak ettiklerim, öğrendiklerim ve hissettiklerim formu’’nun ‘‘bildiklerim ve merak ettiklerim’’ bölümlerini doldurmaları istenir (SBAB2.1). Öğrenciler, verilen kaynaklardan hareketle Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerini belirler. Ayrıca yetiştiği dönemde Osmanlı Devleti’nin siyasi, sosyal ve ekonomik durumu, aldığı eğitim ve Millî Mücadele’ye kadar geçen süreçte askerlik deneyiminin rolü üzerinden kişilik özelliklerinin oluşmasındaki temel unsurları tespit eder (OB1, SBAB3.1). Ulaştığı bilgilerden hareketle Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özellikleri ile bu özellikleri ortaya çıkaran temel unsurlar arasında ilişki kurar (KB3.1). Bu süreçte Mustafa Kemal Paşa’nın eğitim hayatında ve görev yaptığı cephelerde azimli ve kararlı davranışlarına örnekler gösterir (D3.1). Öğrencilerden, edindiği bilgilerden yola çıkarak ilgili formun ‘‘öğrendiklerim ve hissettiklerim‘‘ bölümlerini doldurmaları istenir (SDB1.1).

İTA.12.1.2
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramların anlamlarını açıklamaları istenir. Verilen farklı türdeki birinci ve ikinci elden kaynaklar üzerinden Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde Anadolu’daki halkın sosyal ve ekonomik durumu, işgallere karşı kurulan cemiyetler, Kuvâ-yı Milliyenin faaliyetleri, Samsun’a çıkış, genelgeler, millî ve bölgesel kongreler ile millî şûraların faaliyetleri, asılsız Pontus iddiaları, Mebusan Meclisinin toplanması ve Misâk-ı Millî ile Büyük Millet Meclisinin açılışı, Sevr Barış Antlaşması ve Millî Mücadele’nin finansmanı konularını incelemeleri sağlanır. Öğrenciler haritalar üzerinden Sevr Barış Antlaşması ile Misâk-ı Millî sınırlarını karşılaştırır (SBAB10.1). Misâk-ı Millî’nin Türk milleti için önemini açıklar. Kaynaklara dayanarak Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları açıklar. Kaynaklarda sunulan bilgileri tablo, diyagram veya grafiğe dönüştürerek kendi cümleleriyle ifade eder (SBAB11.1, SDB2.1). Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayların koşullarıyla günümüzdeki yaşam koşullarını karşılaştırır. Millî Mücadele’nin hazırlık sürecinde yaşanan olayları dönemin koşulları çerçevesinde açıklar (SDB3.3). Öğrencilerin, elde ettikleri çıkarımdan hareketle bir performans görevi hazırlamaları sağlanır. Bu bağlamda Kuvâ-yı Milliyeye gönüllü katılan bir askerin gözünden bulunduğu çevrenin siyasi, askerî, sosyal ve ekonomik koşullarının bu mücadeleye etkileriyle ilgili duygu, düşünce ve duyarlılıklarını yansıtan mektup yazmaları ve bu mektubu sınıf ortamında paylaşmaları istenir (D5.1, E2.1, SDB2.3).

İTA.12.1.3
Grup çalışması yoluyla öğrencilerin Millî Mücadele’nin Doğu Cephesi’nde Ermenilerle mücadele ve Gümrü Antlaşması’nı; Güney Cephesi’nde Maraş, Urfa, Antep ve Adana’da Fransız ve Ermenilere karşı gerçekleştirilen mücadeleler ile Ankara Antlaşması’nı; Batı Cephesi’nde Yunanlara karşı gerçekleştirilen I. İnönü, II. İnönü, Kütahya-Eskişehir, Sakarya ve Büyük Taarruz muharebeleri ile Mudanya Ateşkesi’ni ve Lozan Barış Antlaşması’nı verilen kaynaklar üzerinden incelemeleri sağlanır (SDB2.2, SBAB2.3, SBAB10.1). Gruplar, hatıratlar üzerinden Büyük Taarruz’un başlangıç tarihinin belirlenmesini açıklar ve bu gelişmeleri tarih şeridi üzerinde kronolojik olarak sıralar (SBAB1.2). Kaynaklardan elde ettiği bilgileri kullanarak Millî Mücadele Dönemi’ndeki siyasi ve askerî gelişmeleri sonuçları açısından karşılaştırır (KB3.1). Öğrenciler Maarif Kongresi’ni, İstiklal Marşı’nı ve İstiklal Marşı’nın kabul sürecini millî bilince sahip olma açısından çözümler (D19.1). Tekâlif-i Milliye Emirleri konusu kapsamında Millî Mücadele ruhunun ortaya çıkmasında Türk milletinin yardımlaşma ve dayanışmasına örnekler verir (D16.2). Millî Mücadele Dönemi’ndeki siyasi ve askerî gelişmelerin yeni Türk devletinin kuruluşuna etkilerine dair çıkarımda bulunur (SDB3.3). Yeni Türk devletinin Asya Hun Devleti’nden bu yana devam eden Türk devlet geleneğinin bir temsilcisi olduğunu açıklar. Öğrenme sürecinin değerlendirilmesi amacıyla öğrencilere çalışma yaprağı verilir.

İTA.12.1.4
Öğrencilerin verilen tarih şeridi üzerinden II. Meclisin açılışı, Halk Fırkasının kurulması, Ankara’nın başkent oluşu, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurulması, Takrir-i Sükûn Kanunu’nun çıkarılması ve İstiklal Mahkemelerinin yeniden kurulması, Atatürk’e suikast planının ortaya çıkması, Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulması ve Menemen Olayı’nı incelemeleri ve sunulan farklı kaynaklardan yararlanarak bu gelişmeler ile yeni Türk devletinin kurumsallaşması arasında ilişki kurmaları istenir. Örnek olaylardan hareketle çok partili siyasi hayata geçiş sürecinde Atatürk’ün yürüttüğü faaliyetlerin gerekçelerini açıklamaları sağlanır (OB6, E3.5). Performans görevi olarak Atatürk Dönemi’nde meydana gelen iç siyasi gelişmelerin yeni Türk devletinin kurumsallaşmasındaki rolüne yönelik köşe yazısı hazırlamaları istenir (SDB1.2, KB3.2).

İTA.12.1.5
Öğrencilerin verilen farklı kaynaklar üzerinden nüfus mübadelesi, yabancı okullar sorunu, dış borçlar sorunu, Irak sınırı ve Musul Sorunu, Milletler Cemiyetine üyelik, Balkan Antantı ve Sadâbad Paktı, Montrö Boğazlar Sözleşmesi ve Hatay’ın ana vatana katılması konularını incelemeleri sağlanır. Bu süreçte öğrenciler yeni Türk devletinin dış siyasetteki önceliklerini tespit eder. Ulaştığı bilgilerden yola çıkarak Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmeleri devletin öncelikleri bakımından benzer ve farklı yönleriyle listeler (E3.6, OB1). Öğrencilerden Atatürk Dönemi’nde dış siyasette izlenen barışçıl politikaların evrensel barış açısından yerini ve önemini açıklamaları istenir (D4.5). Atatürk Dönemi’nde meydana gelen dış siyasi gelişmeleri karşılaştırmak için yapılandırılmış grid kullanılır.

* Öğrencilerin yabancı dergi ve gazetelerde Atatürk’ün konu edildiği metin ve görselleri inceleyerek bunlardan koleksiyon oluşturmaları sağlanabilir. 1981 yılının UNESCO tarafından “Atatürk Yılı” olarak kabul edilmesinin önemi ve Atatürk’ün farklı ülkelerde tanınmasının nedenleri hakkında fikir sunmaları istenebilir.
Tablo ve grafik kullanarak Millî Mücadele Dönemi’nde yapılan muharebelerdeki askerî güçleri karşılaştırmaları istenebilir.
Okul dışında öğrencilerin Kurtuluş Savaşı (I. TBMM) ve Cumhuriyet müzelerine sanal gezi yapmaları sağlanabilir.
* Millî Mücadele sürecindeki Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi ve
Misâk-ı Millî’nin temel metinlerini SQ4R tekniği ile incelemeleri istenebilir.

Öğrencilerden Mustafa Kemal Paşa’nın kişilik özelliklerine ilişkin hazırlanmış olan bilgi haritasındaki boşlukları doldurmaları istenebilir.
Öğretmeni veya arkadaşlarından yardım alarak Millî Mücadele Dönemi’nin askerî gelişmelerini gösteren bir akış şeması düzenlemeleri istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.