3. ÜNİTE : II. DÜNYA SAVAŞI’NDAN KÜRESELLEŞME SÜRECİNE TÜRKİYE

Bu ünitede II. Dünya Savaşı, savaş sürecinde Türkiye, savaş sonrası dönemde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde meydana gelen gelişmeler, Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde öne çıkan olaylar ile Türkiye’de sosyal, ekonomik alanlarda ve bilim, teknoloji, kültür, eğitim, spor alanlarında yaşanan gelişmeler ele alınacaktır. Ünite sonunda öğrencilerin bu konularla ilgili gerekli bilgi, beceri ve değerleri kazanmaları amaçlanmaktadır.
Ders Saati
28
Alan Becerileri

SBAB17. Tarihsel Sorun Analizi ve Karar Verme (SBAB17.1. Tarihsel Sorunu Belirleme ve Çözümleme, SBAB17.2. Tarihsel Soruna Alternatif Çözüm Üretme ve Değerlendirme), SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama (SBAB4.2. Değişim ve Sürekliliği Neden ve Sonuçlarıyla Yorumlama), SBAB2. Kanıta Dayalı Sorgulama ve Araştırma (SBAB2.5. Kaynağı Yorumlama), SBAB1. Zamanı Algılama ve Kronolojik Düşünme (KB2.17. Değerlendirme), SBAB2. Kanıta Dayalı Sorgulama ve Araştırma (SBAB2.1. Meraka Dayalı Soru Sorma, SBAB2.2. Kaynaklardan Bilgi Toplama, SBAB2.3. Kaynağı İnceleme, SBAB2.4. Kaynağı Sorgulama, SBAB2.5. Kaynağı Yorumlama, SBAB2.6. Kanıta Dayalı Ürün Oluşturma ve Paylaşma)

Kavramsal Beceriler

KB2.3. Özetleme

Eğilimler

E1.1. Merak, E1.3. Azim, E2.3. Girişkenlik, E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma, E3.4. Gerçeği Arama, E3.6. Analitik Düşünme, E3.7. Sistematik Olma, E3.10. Eleştirel Bakma

Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

Değerler

D1. Adalet, D4. Dostluk, D9. Merhamet, D11. Özgürlük, D14. Saygı , D16. Sorumluluk

Okuryazarlık Becerileri

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB3. Finansal Okuryazarlık

Disiplinler Arası İlişkiler
Coğrafya, Demokrasi ve İnsan Hakları, Felsefe, Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler
Beceriler Arası İlişkiler
SBAB10.3. Haritadan Çıkarım Yapma, SBAB4.2. Değişim ve Sürekliliği Neden ve Sonuçlarıyla Yorumlama, SBAB1.2. Sıralama, KB2.7. Karşılaştırma, SBAB11.1. Tablo, Grafik, Şekil ve Diyagram Okuma ve Yorumlama, KB3.1. Karar Verme, KB3.2. Problem Çözme, KB3.3. Eleştirel Düşünme
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

İTA.12.3.1. II. Dünya Savaşı’nın neden ve sonuçlarını özetleyebilme
a) II. Dünya Savaşı’nın neden ve sonuçlarıyla ilgili çözümleme yapar.
b) II. Dünya Savaşı’nın neden ve sonuçlarını sınıflandırır.
c) II. Dünya Savaşı’nı neden ve sonuçları bakımından yorumlar.

İTA.12.3.2. II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı sorunların çözümüne yönelik alternatif fikirler üretebilme
a) II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı tarihsel bir sorunu tanımlar.
b) II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı tarihsel soruna ilişkin tarafların bakış açılarını çözümler.
c) II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı tarihsel sorunun çözümü için yapılan uygulamaları ve alınan kararları değerlendirir.
ç) II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı tarihsel sorunun çözümü için yapılan uygulamaların ve alınan kararların güncel sorunların meydana gelmesine etkilerini belirler.
d) II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı tarihsel sorunu çözmeye yönelik alternatif öneriler geliştirir.
e) II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde karşılaştığı tarihsel sorunu çözmeye yönelik geliştirdiği alternatif önerilerin olası sonuçlarını yetkililerin yaptıkları uygulamalar ve aldıkları kararların sonuçlarıyla karşılaştırarak değerlendirir.

İTA.12.3.3. Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliği neden ve sonuçlarıyla yorumlayabilme
a) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliğe neden olan unsurları inceler.
b) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliğin etkilediği unsurları inceler.
c) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren yaşanan gelişmeleri Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliğe etkileri açısından sorgular.
ç) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliğin neden ve sonuçlarını bağlamından kopmadan ifade eder.

İTA.12.3.4. Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de meydana gelen siyasi gelişmelerin demokratikleşme sürecine etkilerini yorumlayabilme
a) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de meydana gelen siyasi gelişmelere ilişkin verilen kaynakları inceler.
b) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de meydana gelen siyasi gelişmelere ilişkin kaynaklarda verilen bilgileri bağlamından kopmadan sözlü, yazılı, görsel biçimlere dönüştürür.
c) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de meydana gelen siyasi gelişmeleri demokratikleşme sürecine etkileri açısından kendi ifadeleriyle açıklar.

İTA.12.3.5. Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’deki sosyal ve ekonomik gelişmeleri toplumsal etkileri açısından değerlendirebilme
a) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’deki sosyal ve ekonomik gelişmeleri toplumsal etkileri bakımından karşılaştırır.
b) Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’deki sosyal ve ekonomik gelişmelerle ilgili yaptığı karşılaştırmalara yönelik yargıda bulunur.

İTA.12.3.6. Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelere ilişkin oluşturduğu özgün ürünleri paylaşabilme
a) Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmeler hakkındaki araştırmasına dair belirlediği kaynaklardan bilgi toplar.
b) Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelere ilişkin topladığı bilgilerin araştırmasına uygunluğunu belirler.
c) Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelere ilişkin kullanacağı kaynakların sınırlılığını sorgular.
ç) Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelerle ilgili olarak araştırmasına uygun kaynaklardan belirlediği bilgileri yorumlar.
d) Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelere ilişkin kanıta dayalı oluşturduğu araştırmasını paylaşır veya sergiler.

İçerik Çerçevesi

II. Dünya Savaşı’nın Neden ve Sonuçları
II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye’nin İç ve Dış Siyasetinde Yaşanan Gelişmeler
Soğuk Savaş Dönemi’nin Başlangıcından İtibaren Türkiye’nin Dış Politikası
Soğuk Savaş Dönemi’nin Başlangıcından İtibaren Türkiye’de Yaşanan Siyasi Gelişmelerin Demokratikleşme Sürecine Etkileri
Soğuk Savaş Dönemi’nin Başlangıcından İtibaren Türkiye’deki Sosyal ve Ekonomik Gelişmeler
Soğuk Savaş Dönemi’nin Başlangıcından İtibaren Türkiye’de Bilim, Teknoloji, Kültür, Eğitim ve Spor Alanlarında Yaşanan Gelişmeler

Anahtar Kavramlar

askerî darbe, faşizm, karaborsa, komünizm, kutuplaşma, küreselleşme, Mavi Vatan, mihver, muhtıra, müttefik, Nazizm, postmodern darbe

Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Bu ünitedeki öğrenme çıktıları; neden-sonuç formu, öz ve akran değerlendirme formları, çıkış kartı ve performans görevi ile değerlendirilebilir.
II. Dünya Savaşı’nın neden ve sonuçlarının özetlenmesinde neden-sonuç formu kullanılabilir. Neden-sonuç formu kontrol listesiyle değerlendirilebilir. Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliğin neden ve sonuçlarının yorumlanması amacıyla gerçekleştirilen panelin değerlendirilmesinde öz ve akran değerlendirme formları, Türkiye’deki sosyalve ekonomik gelişmelerin değerlendirilmesinde çıkış kartı kullanılabilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde meydana gelen gelişmelere ilişkin sunum hazırlamaları istenebilir. Hazırlanan sunumlar soru oluşturma, bilgi toplama, bilginin doğruluğu, kaynak çeşitliliği gibi ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı ve grup değerlendirme formuyla değerlendirilebilir. Öğrencilerden Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de meydana gelen siyasi gelişmelerin demokratikleşme sürecine etkilerini içeren bir poster veya dijital poster hazırlamaları ve hazırladıkları ürünü paylaşmaları istenebilir. Hazırlanan poster veya dijital posterler; içerik, kaynak kullanımı, organizasyon, görsel etki, sunum yapma gibi ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı ve grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir. Öğrencilere Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmeler konusunda araştırma raporu hazırlamaya ve sunmaya yönelik performans görevi verilebilir. Hazırlanan araştırma raporu ve sunum; çalışma planı hazırlama, kapsam, kaynak çeşitliliği ve güvenilirliği, kaynakları yorumlama, özgünlük, aktarım, grup iletişimi gibi ölçütler kullanılarak oluşturulan dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilebilir. Ayrıca grup değerlendirme formu ve araştırma sürecinde kullanılan kontrol listesi öz değerlendirme formu olarak kullanılabilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin I. Dünya Savaşı’nın sonuçları, Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye’nin komşu ülkelerle ilişkileri ve Türk demokrasi tarihine ilişkin temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki rehber sorular sorulabilir.
• II. Dünya Savaşı’nın ortaya çıkmasında I. Dünya Savaşı’nın ne gibi etkileri olmuştur?
• Sizce çok partili siyasi hayata geçişin Türk demokrasi tarihindeki önemi nedir?
• Türkiye’nin uluslararası kuruluşlara üye olma gerekçeleri neler olabilir?
• Kıbrıs Adası’nın jeopolitik önemine dair neler söylenebilir?
• Asılsız Ermeni iddialarının ortaya çıkış nedenleri neler olabilir?

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki etkinlikler yaptırılabilir.
• Cumhuriyet Dönemi’nde gerçekleşen darbeleri ve darbe girişimlerini tarih şeridi üzerinde sıralamaları istenebilir.
• Türkiye Cumhuriyeti’nin bilim, kültür, sanat ve spor alanlarındaki “en”lerini listelemeleri istenebilir.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının genel ağ adresi üzerinden Cumhuriyet Dönemi banknotlarını incelemeleri, banknotlar arasındaki benzerlik ve farklılıkların nedenleri hakkında fikir yürütmeleri istenebilir.

Köprü Kurma

Öğrencilerin uluslararası çatışma ve krizlerin her dönemde devam etmesinin nedenlerini sorgulamaları sağlanır.
Küresel sorunların çözümünde rol oynayan kurumların tarihçelerini incelemeleri istenir.
Millî kalkınma hedeflerinin günümüzde nasıl devam ettiği hakkında öğrencilere sorular sorulur.
Öğrencilerden millî teknoloji hamlesinin gelecekte ulaşacağı noktaya ilişkin öngörülerini ifade etmeleri istenir.
Türkiye’de demokrasinin kesintiye uğramaması için üzerlerine düşen görev ve sorumlulukları gerekçeleriyle açıklamaları istenir.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

İTA.12.3.1
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramlarınanlamlarını açıklamaları istenir. Öğrencilere I. Dünya Savaşı’nın sonuçlarıyla II. Dünya Savaşı’nın nedenleri arasında bağlantı kurulmasına yönelik sorular sorulur (SBAB4.2). Bu sorular çerçevesinde öğrencilerin II. Dünya Savaşı’na neden olan gelişmeleri gösteren farklı kaynakları incelemeleri sağlanır (SBAB10.3). II. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştiren gelişmelerden Pearl Harbor Baskını, Stalingrad Kuşatması, Normandiya Çıkarması, Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombalarının atılmasının yer aldığı açıklamalı tarih şeridini incelemeleri istenir (SBAB1.2). Örnek olaylardan hareketle insan ve doğayı sevmenin ve korumanın önemini açıklamaları sağlanır (D9.3, KB3.3). II. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştiren gelişmelerle savaşın sonuçlarına yönelik soru-cevap etkinliği yapılır (E3.4). Öğrenciler II. Dünya Savaşı’nın neden ve sonuçlarını siyasi, sosyal ve ekonomik bağlamda sınıflandırır. Savaş sonrasında Soğuk Savaş Dönemi’nin başlaması, Birleşmiş Milletler ve IMF’nin kuruluşu, siyonist hareketler, Filistin Meselesi ve sömürgeciliğin şekil değiştirmesi hususlarını kendi cümleleriyle ifade eder (OB1, SDB2.1). Örnek metin ve olaylardan hareketle siyonist faaliyetleri ve Filistin Meselesi’ni hakkaniyetli davranmanın önemi bakımından değerlendirir (D1.2, SDB3.3). Öğrencilerden II. Dünya Savaşı’nın ve sonuçlarını değerlendirilebilmeleri amacıyla verilen neden-sonuç formunu doldurmaları istenir.

İTA.12.3.2
Grup çalışması yoluyla öğrencilerin II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye’nin iç siyasetindeki Millî Korunma Kanunu, ekmek karnesi ve varlık vergisi uygulamaları ile dış siyasetindeki Mihver ve Müttefik devletlerle ilişkileri hakkında merak ettikleri tarihsel bir sorunu belirlemeleri sağlanır (E1.1, SDB2.2). Öğrencilerden 5N1K tekniği aracılığıyla merak ettikleri soruna ilişkin sorgulama yapmaları ve bu sorunu tanımlamaları istenir. Öğrenciler yazılı, görsel, basılı ve dijital kaynaklar üzerinden belirledikleri tarihsel soruna ilişkin tarafların bakış açılarını analiz eder. Örnek olaylardan hareketle ülkede yaşanan olağanüstü durumlarda yardımlaşma ve dayanışmanın önemini açıklar (D16.2). Tarihsel sorunun çözümü için yapılan uygulamaları ve alınan kararları değerlendirerek bunların güncel sorunların meydana gelmesine etkilerini ifade eder. Sorunu çözmeye yönelik alternatif öneriler üretir (SDB3.2). Bu önerilerin olası sonuçlarını II. Dünya Savaşı sürecinde yetkililerin yaptıkları uygulamalar ve aldıkları kararların sonuçlarıyla karşılaştırarak değerlendirir. Yaptıkları çıkarımlar doğrultusunda öğrencilere sunum hazırlamaya ve sunumlarını paylaşmaya yönelik performans görevi verilir (SDB2.1, SDB3.3).

İTA.12.3.3
Öğrencilerin verilen farklı kaynaklar üzerinden Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’nin dış politikasındaki “Kore Savaşı, Türkiye’nin NATO üyeliği, Kıbrıs Sorunu ve Kıbrıs Barış Harekâtı, Türk-Yunan ilişkileri, Türkiye’nin deniz jeopolitiği ve Türkiye’nin deniz yetki alanı olan Mavi Vatan, asılsız Ermeni iddiaları ve ASALA terörü, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri, Türk dünyası ile ilişkiler, Dağlık Karabağ Sorunu ve Bosna Savaşı” konularını değişim ve süreklilik açısından incelemeleri sağlanır (SBAB10.3). Öğrenciler, Türkiye’nin girişimci ve insani dış politika faaliyetlerini ‘‘gönül coğrafyamız’’ bağlamında analiz eder. TİKA, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, TÜRKSOY, Yunus Emre Enstitüsü ve Maarif Vakfının çalışmaları üzerinden Türkiye’nin kültürel diplomasi çabalarını örneklendirir (KB3.1). Öğrencilerin ülkeler arası yardımlaşmanın dostluğun gelişmesine katkıda bulunacağına yönelik örnekler vermeleri istenir (D4.5, E2.3). Soğuk Savaş Dönemi’nde Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve süreklilikle ilgili kendi sorularını hazırlayarak birbirlerinin sorularını yanıtlamaları sağlanır. Bu süreçte Türkiye’nin dış politikasındaki değişim ve sürekliliğin neden ve sonuçlarını bağlamdan kopmadan ifade etmelerine imkân verilir (SDB2.1). Panel sonunda öğrencilerden öz değerlendirme ve akran değerlendirme formları ile kendi öğrenmelerini ve akranlarını değerlendirmeleri istenir (SDB1.2).

İTA.12.3.4
Öğrenciler, Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’deki siyasi gelişmelerin gösterildiği bilgi görselini inceler. Verilen farklı kaynaklardan hareketle Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren çok partili siyasi hayata geçiş çabalarının; 27 Mayıs Askerî Darbesi, 1971 Muhtırası, 1980 Askerî Darbesi, 28 Şubat Müdahalesi, 27 Nisan e-Muhtırası ve 15 Temmuz Darbe Kalkışması üzerinden darbelerin; PKK/PYD, DEAŞ ve FETÖ terör örgütleri üzerinden millî güvenliği tehdit eden unsurların ve terörle mücadelenin Türkiye’nin demokratikleşmesi sürecine etkilerini belirler (E3.6, KB3.1). Konuya ilişkin seçtiği siyasi gelişmelerden birine yönelik poster veya dijital poster hazırlar. 15 Temmuz Darbe Kalkışması’ndan söz edilirken toplumların kendi hak ve özgürlüklerini kullanma ve korumaları konusunda taviz vermemesi gerektiği açıklanır (D11.1). Öğrencilerden Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de meydana gelen siyasi gelişmelerin demokratikleşme sürecine etkilerine ilişkin yorumlarını sınıfta sözlü olarak paylaşmaları istenir (SDB2.1).

İTA.12.3.5
Grup çalışması yoluyla öğrencilerin verilen farklı kaynaklar üzerinden “Marshall Planı, tarımda makineleşme, sanayileşme çabaları, ulaşım, bayındırlık, köyden kente göç, IMF ile ilişkiler, ekonomik krizler, ekonomik kalkınma planları, sığınmacı sorunu ve Türkiye’nin bu soruna yaklaşımı ile Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi” konularını incelemeleri sağlanır (OB3, SDB2.2, SBAB11.1). Öğrenciler, örnek olaylardan hareketle köyden kente göç konusunda toplum içinde birlik ve dayanışmayı destekleyen ve toplumsal uyumun temelini oluşturan unsurları açıklar (D14.3). Soru-cevap tekniği kullanılarak grupların sosyal ve ekonomik gelişmelerin toplumsal etkilerini karşılaştırmaları sağlanır (SDB2.3, KB2.7). Ulaşılan bilgilerden hareketle Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’deki sosyal ve ekonomik gelişmelerin değerlendirildiği büyük grup tartışması yapılır (E3.10, SDB2.1, SDB3.3, KB2.7). Öğrencilerden Türkiye’deki sosyal ve ekonomik gelişmelere yönelik değerlendirmelerini çıkış kartına yazmaları istenir.

İTA.12.3.6
Grup çalışması yoluyla Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelere ilişkin bir araştırma başlatılır. Araştırma sürecinin bilgi toplama aşaması dışındaki aşamaları sınıfta, öğretmen rehberliğinde ve grup çalışması şeklinde gerçekleştirilir. Öğrencilere araştırma sürecinin aşamalarını içeren kontrol listesi verilir. Kontrol listesi aracılığıyla öğrencilerin araştırma sürecinin basamaklarını takip etmeleri ve denetlemeleri sağlanır. Her grup için Soğuk Savaş Dönemi’nin başlangıcından itibaren Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelerden birini yansıtan araştırma konusu belirlenir. Bilgi toplama, kaynak inceleme ve kaynakları sorgulama süreçleri adımlar hâlinde yönergelerle işletilir. Gruplar, araştıracakları konuyla ilgili hangi kaynakları kullanacaklarını ve bu kaynaklara nerede ve nasıl ulaşacaklarını öğretmen rehberliğinde belirler. Kütüphaneler, müzeler, arşivler, tarihî mekânlar ve genel ağı ziyaret ederek araştırma konularıyla ilgili kaynaklardan bilgi toplar (E3.7). Kaynaklara uygun sorular sorarak kaynağın birinci elden veya ikinci elden olup olmadığı; kaynağın yazılı, görsel, sayısal, dijital olarak türü, yazarı, tarihi, dijital kimliği, genel ağdaki uzantısı gibi temel unsurları belirler. Topladığı bilgileri ilgili ve ilgisiz olarak ayrıştırdıktan sonra araştırma konusuna uygun olanları tespit eder (E3.2). Kaynakları sorgularken kullanacağı kaynaklara ön yargı, çelişki veya tutarsızlık içeren ifadeleri ortaya çıkartacak sorular sorar (E3.4). Bu süreçte aynı konuyla ilgili farklı kaynakları karşılaştırarak konuya ilişkin farklı görüşleri belirler. Kaynağın içeriğini tutarsızlık açısından kontrol eder. Kaynaklarda yer alan olgu ve görüşleri ayırt eder. Kaynaklardaki bilgilerin güncel araştırmaları içerip içermediğini sorgular. Bu sorgulamalar sonucunda topladığı bilgilerin araştırma konusu için yeterliliğine yönelik çıkarımda bulunur. Topladığı bilgilerin sınırlı kalması durumunda farklı kaynaklara başvurarak yeniden bilgi toplayabilir (E1.3). Öğrencilerden kullandığı kaynakların yaptığı araştırmaya katkısını değerlendirmek amacıyla tarihsel kaynak/kanıt analiz formunu doldurmaları istenir. Gruplar araştırmalarında kullanacağı bilgileri ana fikir, şahıslar, eserler, mekânlar, kurumlar bağlamında belirler. Bu bilgileri araştırma raporunda kullanmak amacıyla uygun yerlerde tarih şeridi, harita, tablo, grafik, bilgi görseli gibi görsel metinlere dönüştürür. Ulaştıkları bilgilerden hareketle kendi görüşlerini yansıtan yorumları oluşturur (OB2, SDB2.2). Öğrenciler kanıtlardan hareketle Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmelere ilişkin çıkarım yapabilir. Gruplar yaptıkları araştırmaları rapora dönüştürür. Öğrenciler; araştırma raporunu hazırlarken uygun başlıklar bulur, hazırladığı görselleri (OB2) metnin içeriğine uygun biçimde kullanır, kaynaklara metin içinde atıf yapar ve kullandığı kaynakları kaynakçada gösterir. Gruplar sınıf içinde araştırma raporlarını sunar. Öğrenciler araştırmaları sırasında ulaştıkları bilgilerden hareketle millî sanayi hamleleri ve millî teknoloji gelişmeleri üzerinden cesaretli ve girişimci olmanın önemini açıklar (D11.1). Sunum sonrasında grupların Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında yaşanan gelişmeleri karşılaştırarak yorumlamaları sağlanır (KB3.2). Araştırma raporları; panel, seminer, bilim şöleni, proje fuarı veya dijital platformlarda (OB2) sunularak paylaşılabilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilerin II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’de uygulanan vergilerin benzerlerinin farklı ülkelerde de uygulandığı konusunu araştırmaları sağlanabilir. Elde ettikleri bilgilerden hareketle karşılaştırmalı tablo hazırlamaları ve bunu yorumlamaları istenebilir.
Kore Savaşı’nda Türkiye’nin katkısını konu edinen bir film seyretmeleri, Kore Savaşı’nın gelişimi ile ilgili araştırma yapmaları ve Türkiye’nin savaşa katılımına ilişkin tarihsel akış şeması oluşturmaları istenebilir. Kıbrıs Sorunu’na ilişkin yazılı ve görsel kaynakları inceleyerek Birleşmiş Milletlere, Ada’daki Türklerin siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan uğradıkları haksızlıkları ortaya koyan bir rapor hazırlamaları istenebilir.
* ASALA terör örgütünün şehit ettiği diplomatlar hakkında araştırma yapmaları ve elde ettikleri bilgilerden hareketle bir “Şehit Diplomatlar Albümü” oluşturmaları istenebilir. Türkiye’nin jeopolitik ve jeostratejik gücünü artıran etmenlere ilişkin afiş hazırlamaları istenebilir. Türkiye’nin girişimci ve insani dış politikasının küresel ve bölgesel sorunların çözümüne etkisine ilişkin araştırma yapmaları istenebilir.
* Türkiye’de 1950 sonrasında köyden kente göç konusuyla ilgili sözlü tarih çalışması yapmaları, ulaştıkları bilgilerden hareketle kısa bir belgesel hazırlamaları ve bu belgeseli sınıf ortamında sunmaları istenebilir. Aliya İzzetbegoviç, Rauf Denktaş, Dr. Sadık Ahmet, Muhammed Ali Cinnah, İsa Yusuf Alptekin gibi önemli şahsiyetlerden birinin hayatını ve eserlerini araştırıp biyografisini hazırlamaları ve sunmaları istenebilir.

Destekleme

Öğrencilerden II. Dünya Savaşı sürecini basit bir şekilde anlatan bilgi görselini incelemeleri istenebilir.
Kıbrıs Adası’nı harita üzerinde göstererek Ada’nın Türkiye için önemini sözlü olarak açıklamaları istenebilir.
Türk cumhuriyetlerinin isimlerini saymaları istenebilir.
Örneklerden yola çıkarak Türk topluluklarının ortak yönlerini söylemeleri istenebilir.
Öğretmeni veya arkadaşlarından yardım alarak PKK/PYD, DEAŞ ve FETÖ terör örgütlerinin Türkiye Cumhuriyeti’ne verdiği zararları açıklamaları istenebilir.
Darbelerin Türkiye Cumhuriyeti’ne verdiği zararları anlatan kısa belgesel film izlemeleri istenebilir.
Yakın dönemde Türkiye’de bilim, teknoloji, kültür, eğitim ve spor alanlarında meydana gelen gelişmelerden birine ilişkin basit düzeyde bir araştırma yapmaları ve ulaştıkları sonuçları rapor olarak sunmaları istenebilir.

Öğretmen Yansıtmaları

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.