2. ÜNİTE : TÜRK İNKILABI VE ATATÜRKÇÜLÜK

SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama (SBAB4.2. Değişim ve Sürekliliği Neden ve Sonuçlarıyla Yorumlama), SBAB1. Zamanı Algılama ve Kronolojik Düşünme (KB2.17. Değerlendirme)

KB2.7. Karşılaştırma, KB2.8. Sorgulama, KB2.14. Yorumlama

E1.1 Merak, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.6. Analitik Düşünme, E3.10. Eleştirel Bakma

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.1. Uyum, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D13. Sağlıklı Yaşam, D19. Vatanseverlik

OB2. Dijital Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı

İTA.12.2.1. Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılapları neden ve sonuçlarıyla yorumlayabilme
a) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılapların nedenlerini inceler.
b) Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılapların etkilediği unsurları inceler.
c) Siyasi alanda yapılan inkılapların devlet ve topluma etkilerini sorgular.
ç) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılapların nedenlerini ve sonuçlarını bağlamından kopmadan ifade eder.

İTA.12.2.2. Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapları günlük yaşama etkisi açısından değerlendirebilme
a) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapları günlük yaşama etkisi açısından karşılaştırır.
b) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapların günlük yaşama etkisine ilişkin yargıda bulunur.

İTA.12.2.3. Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’ndeki devletçi politika anlayışının ekonomi alanında yapılan inkılaplara etkisini sorgulayabilme
a) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’ndeki devletçi politika anlayışının ekonomi alanında yapılan inkılaplara etkisi hakkında merak ettiği konularıbelirler.
b) İlgili konular hakkında sorular sorar (5N1K).
c) Farklı kaynaklar üzerinden konuya ilişkin bilgi toplar.
ç) Topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’ndeki devletçi politika anlayışının ekonomi alanında yapılan inkılaplara etkisi hakkında çıkarım yapar.

İTA.12.2.4. Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde eğitim, bilim ve kültür alanlarında yapılan inkılapları değişim ve süreklilik açısından karşılaştırabilme
a) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde eğitim, bilim ve kültür alanlarında yapılan inkılapları belirler.
b) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde eğitim, bilim ve kültür alanlarında yapılan inkılaplara ilişkin benzerlikleri listeler.
c) Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde eğitim, bilim ve kültür alanlarında yapılan inkılaplara ilişkin farklılıkları listeler.

İTA.12.2.5. Türk modernleşmesinin Atatürk ilkelerinin oluşumuna etkisini yorumlayabilme
a) Türk modernleşmesinin Atatürk ilkelerinin oluşumuna etkisini inceler.
b) Türk modernleşmesinin Atatürk ilkelerinin oluşumuna etkisini bağlamından kopmadan dönüştürür.
c) Türk modernleşmesinin Atatürk ilkelerinin oluşumuna etkisini ifade eder.

Türk Modernleşmesi Çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar
Türk Modernleşmesi Çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde Toplumsal Alan ile Hukuk ve Sağlıkta Yapılan İnkılaplar
Türk Modernleşmesi Çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar
Türk Modernleşmesi Çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde Eğitim, Bilim ve Kültür Alanlarında Yapılan İnkılaplar
Türk Modernleşmesinin Atatürk İlkelerinin Oluşumuna Etkisi

cumhuriyetçilik, devletçilik, halkçılık, inkılap, inkılapçılık, laiklik, milliyetçilik, modernleşme

Bu ünitedeki öğrenme çıktıları; balık kılçığı diyagramı, çalışma yaprağı, gözlem formu, karşılaştırma tablosu ve performans görevi ile değerlendirilebilir.
Atatürk Dönemi’ndeki siyasi inkılapların nedenlerine ve etkilerine dair yapılan tartışma sonucunun yorumlanmasına ilişkin değerlendirmede balık kılçığı diyagramı kullanılabilir. Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapların birbirlerine etkisinin değerlendirilmesinde çalışma yaprağı, Atatürk Dönemi’nde devletçi politika anlayışının ekonomi alanında yapılan inkılaplara
etkisinin sorgulanmasına yönelik değerlendirmede gözlem formu, Atatürk Dönemi’nde eğitim, bilim ve kültür alanlarında yapılan inkılapların karşılaştırılmasına yönelik değerlendirmede karşılaştırma tablosu kullanılabilir.
Performans görevi olarak öğrencilerden grup çalışmasıyla Atatürk ilkelerinin oluşumunda Türk modernleşmesinin etkisini ortaya koyan afiş hazırlamaları ve bu afişi sunmaları istenebilir. Hazırlanan afiş ve yapılan sunum; içerik, bilgiyi dönüştürme, görsellik, özgünlük, aktarım gibi ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı, akran ve grup değerlendirme formları kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin Tanzimat’tan itibaren gerçekleşen yenileşme hareketleri hakkında temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.
Türk modernleşmesinin Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne devam eden bir süreç olduğu hakkında ön bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir. Atatürk ilkeleri ve Atatürk Dönemi’nde yapılan inkılaplar hakkında temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki rehber sorular sorulabilir.
• Tanzimat’tan itibaren gerçekleşen yenileşme hareketleri öncelikle hangi alanlarda başlamıştır? Neden?
• Türkiye’deki demokrasinin gelişmesinde Mustafa Kemal’in “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir!” sözünün yeri hakkında neler söylenebilir?
• Cumhuriyet Dönemi’ndeki inkılaplar, Osmanlı Devleti’ndeki hangi gelişmelerden esinlenilerek yapılmış olabilir?

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki etkinlikler yaptırılabilir.
• Atatürkçü düşünce sistemini oluşturan unsurları gösteren bir slogan tasarlamaları istenebilir.
• Türk modernleşmesinin amaçlarına ilişkin beyin fırtınası yapılabilir.

Öğrencilere Atatürk Dönemi’nde kurulan ve varlığını günümüzde de sürdüren kurumlarla ilgili sorular sorulur.
Öğrencilerden Atatürk’ün Türk kadınına siyasi ve hukuki alanda kazandırdığı hakların günümüze yansımalarına örnekler vermeleri istenir.

İTA.12.2.1
Öğrencilerin II. Mahmud Dönemi’nden Cumhuriyet’e geçiş sürecine kadar olan zaman diliminde Osmanlı Devleti’nde siyasi alanda gerçekleşen yeniliklerden Tanzimat Fermanı, I. Meşrutiyet, II. Meşrutiyet ve saltanatın kaldırılmasını; Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılaplardan ise Cumhuriyet’in ilanı, halifeliğin kaldırılması ve ordunun siyasetten ayrılmasını verilen bilgi görseli ve kaynaklar üzerinden incelemeleri sağlanır. Öğrenciler, incelediği bilgi görselinden ve kaynaklardan ulaştığı bilgilerden hareketle Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılaplara zemin hazırlayan unsurları değişim ve süreklilik bağlamında belirler (E3.2, SDB3.1). Kaynaklardan edindiği bilgilerden hareketle Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’nde siyasi alanda yapılan inkılapların devlet ve topluma etkilerini açıklar (OB6, SDB2.3). Atatürk Dönemi’ndeki inkılapların yeni Türk devletini her alanda güçlendirmek amacıyla yapıldığını ifade eder (D19.4). Öğrencilerin, ulaştıkları bilgilerden hareketle Atatürk Dönemi’nde yapılan siyasi inkılapların etkileriyle ilgili sınıf içi tartışması yapmaları sağlanır (SDB2.1). Tartışmada akvaryum tekniği kullanılabilir. Tartışma sonunda öğrencilerden Atatürk Dönemi’nde yapılan siyasi inkılapların nedenlerini ve etkilerini ortaya koyan balık kılçığı diyagramı hazırlamaları istenir.

İTA.12.2.2
Öğrencilerin II. Mahmud Dönemi’nden Cumhuriyet’e geçiş sürecine kadar olan zaman diliminde Osmanlı Devleti’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan yeniliklerden kılık kıyafetteki değişiklik ve düzenlemeler, sağlık örgütünün kurulması ve ilk karantina sisteminin oluşturulması, Mecelle, Kanun-i Esasi ve Teşkilat-ı Esasiye’nin kabulünü; Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılaplardan ise 1924 Anayasası, şapka ve kıyafet inkılabı, tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması, Türk Medeni Kanunu’nun kabulü, takvim, saat ve ölçülerde değişiklik, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, aşı çalışmaları ve ilk açılan hastaneler, kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi ile Soyadı Kanunu’nun kabulünü sunulan tarih şeridi ve farklı kaynaklar üzerinden incelemeleri sağlanır (SBAB2.3). Öğrenciler, Osmanlı Devleti’nin son dönemi ile Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapları gösteren karşılaştırmalı bir tablo oluşturur (SBAB11.1). Tablodan hareketle Osmanlı Devleti’nin son döneminde yapılan yenilikler ile Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapları değişim ve süreklilik bağlamında ilişkilendirir (E3.3, SBAB4.2, SDB3.1). Toplum sağlığını korumak ve geliştirmek amacıyla koruyucu sağlık hizmetlerinin yürütülmesinin önemini örnek olaylar üzerinden açıklar (D13.4). Elde ettiği bilgilerden hareketle Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapları günlük yaşama etkisi açısından karşılaştırır. Öğrencilerden yaptıkları karşılaştırmadan hareketle Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta gerçekleşen inkılapların birbirine etkisine ilişkin yargıda bulunmaları istenir (SDB3.3). Öğrencilere Atatürk Dönemi’nde toplumsal alan ile hukuk ve sağlıkta yapılan inkılapların günlük yaşama etkisini değerlendirmeye yönelik çalışma yaprağı verilir.

İTA.12.2.3
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramların anlamlarını açıklamaları istenir. Grup çalışması yoluyla II. Mahmud Dönemi’nden Cumhuriyet’e geçiş sürecine kadar olan zaman diliminde Osmanlı Devleti’nde ekonomi alanında gerçekleşen yeniliklerden ilk fabrikaların açılması, ziraat, ticaret, sanayi ve bayındırlık işlerini yürütmek üzere kurulan meclisler, Düyûn-ı Umûmiyye ve Millî İktisat Kongresi; Atatürk Dönemi’nde ekonomi alanında yapılan inkılaplardan ise İş Bankasının kurulması, aşar vergisinin kaldırılması, Teşvik-i Sanayi Kanunu, Kabotaj Kanunu, Toprak Mahsulleri Ofisinin açılışı hakkında merak ettikleri bir konuyu belirlemeleri sağlanır (E1.1, SDB2.2). 5N1K tekniği aracılığıyla merak ettikleri konulara ilişkin sorgulama yapmaları istenir. Öğrenciler yazılı, görsel, basılı ve dijital kaynaklar üzerinden konuya ilişkin bilgileri toplar ve kaydeder. Bu süreçte dijital ağ kaynaklarından bilgi kullanırken dijital kimliği veya kaynağın uzantısının güvenilirliğini dikkate alır (OB2). Verilen farklı kaynaklar üzerinden Türk modernleşmesi çerçevesinde Atatürk Dönemi’ndeki devletçi politika anlayışının ekonomi alanında yapılan inkılaplara etkisini inceler. Araştırma yaparak ulaştığı bilgilerle derste öğrendiklerini karşılaştırır ve bunların doğruluğunu değerlendirir. Öğrencilerin “Cumhuriyet’in ilk yıllarında devletçilik politikalarının benimsenmesinin gerekçeleri” üzerine büyük grup tartışması yapmaları sağlanır (SDB2.1). Devletçilik politikası gereği ülke kalkınmasını ve gelişmesini desteklemesi açısından yerli ve millî üretim ile yerli malı kullanmanın önemini açıklamaları istenir (E3.6, D19.4). Büyük grup tartışması sonunda yapılan çıkarımlar öğretmen tarafından gözlem formuyla değerlendirilir.

İTA.12.2.4
Öğrencilerin II. Mahmud Dönemi’nden Cumhuriyet’e geçiş sürecine kadar olan zaman diliminde Osmanlı Devleti’nde eğitim, bilim ve kültür alanında gerçekleşen yeniliklerden Mekteb-i Tıbbiyye-i Şâhânenin ve tercüme odalarının açılması, dönemin önemli yayın, yazar ve eserlerinden hareketle matbuat hayatından örnekler verilmesi, Maârif-i Umûmiyye Nizamnâmesi’nin ilanı, Dârulfünunun açılması, alfabe kullanımına yönelik çalışma ve tartışmaların yapılması, II. Abdülhamid Dönemi’ndeki okullaşma faaliyetleri, millî bayramların kutlanması ve Maârif Kongresi’nin toplanmasını; Atatürk Dönemi’nde eğitim, bilim ve kültür alanında yapılan inkılaplardan ise Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesi, Mızıka-i Hümâyunun Cumhurbaşkanlığı Musiki Heyetine çevrilmesi, tohum ıslah enstitülerinin açılması, sismografik çalışma merkezinin kurulması, Mekteb-i Sanâyi-i Nefîse-i Şâhânenin Devlet Güzel Sanatlar Akademisine çevrilmesi, yeni Türk harflerinin kabul edilmesi, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti ve Türk Dili Tetkik Cemiyetinin kurulması, üniversite reformunun yapılması, Cumhuriyet’in ilk yıllarında yurt dışına öğrenci gönderilmesi ve millî bayramların kutlanmasını verilen bilgi görseli ve kaynaklar üzerinden incelemeleri sağlanır. Öğrencilerden Türk modernleşmesi sürecinde bu inkılaplarla gerçekleşen yeniliklerin değişim ve süreklilik açısından benzer ve farklı yönlerini gösteren karşılaştırma tablosu hazırlamaları istenir (E3.10, OB5, SDB1.2).

İTA.12.2.5
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramların anlamlarını açıklamaları istenir. Grup çalışması yoluyla öğrenciler verilen farklı kaynaklar üzerinden Türk modernleşmesinin Atatürk ilkelerinin ortaya çıkışına etkilerini inceler ve inceleme sonucunda Atatürk ilkelerinin özelliklerini belirler (SBAB1.1). Atatürk ilkelerinin millî şuur sahibi olmadaki önemini açıklar (D19.1, E3.6). Performans görevi olarak gruplardan Türk modernleşmesinin Atatürk ilkelerinin oluşumuna etkisini ifade eden bir afiş hazırlayarak bu afişi sunmaları istenir (SDB2.2).

Öğrencilerden Kanun-ı Esasi ile 1921 ve 1924 anayasalarının benzer ve farklı yönlerini karşılaştırdıkları bir tablo hazırlamaları istenebilir.
İstanbul Üniversitesinin genel ağ adresi üzerinden “Gazeteden Tarihe Bakış Projesi”ni incelemeleri ve Atatürk Dönemi’ndeki Cumhuriyet kutlamaları ile ilgili gazete manşetlerinden pano hazırlamaları istenebilir.
Atatürk Dönemi’nde uygulanan ekonomi politikalarını ve bunların özelliklerini araştırmaları, elde ettikleri bilgilere dayanarak ekonomi bülteni hazırlamaları istenebilir.
Türk Tarih Kurumunun genel ağ adresindeki belgeseli seyrederek kurumun kuruluş amaçları ve faaliyetlerine ilişkin poster tasarlamaları istenebilir.

*Türk inkılabı sürecini anlatan kitap, dergi, hatırat gibi kaynakları araştırarak bir kaynakça denemesi hazırlamaları istenebilir.

Öğrencilerden Atatürk ilke ve inkılaplarına ilişkin öğrendikleri bilgilerden hareketle bir kelime bulutu oluşturmaları istenebilir.
Atatürk inkılaplarının sınıflandırıldığı tabloyu öğretmeni veya arkadaşlarından yardım alarak hazırlamaları istenebilir.
Atatürk ilkelerini gösteren zihin haritası hazırlamaları istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.