2. ÜNİTE : DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE OSMANLI (1789-1908)

SBAB4. Değişim ve Sürekliliği Algılama (SBAB5.2. Değişim ve Sürekliliği Neden ve Sonuçlarıyla Yorumlama), SBAB2. Kanıta Dayalı Sorgulama ve Araştırma (SBAB2.5. Kaynağı Yorumlama), SBAB17. Tarihsel Sorun Analizi ve Karar Verme (SBAB17.1. Tarihsel Sorunu Belirleme ve Çözümleme, SBAB17.2. Tarihsel Soruna Alternatif Çözüm Üretme ve Değerlendirme)

KB2.8. Sorgulama

E3.6. Analitik Düşünme, E3.8. Merak Ettiği Soruları Sorma, E3.10. Eleştirel Bakma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D1. Adalet, D3. Çalışkanlık, D11. Özgürlük

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB3. Finansal Okuryazarlık, OB6. Vatandaşlık Okuryazarlığı, OB7. Veri Okuryazarlığı, OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı

TAR.11.2.1. Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimi neden ve sonuçlarıyla yorumlayabilme
a) Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişime neden olan unsurları inceler.
b) Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimin etkilediği unsurları inceler.
c) Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimin etkilerinin niteliğini sorgular.
ç) Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimin nedenlerini ve sonuçlarını bağlamından kopmadan ifade eder.

TAR.11.2.2. 1789-1908 yılları arasında meydana gelen siyasi, askerî ve idari gelişmelerin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkilerini sorgulayabilme
a) 1789-1908 yılları arasında meydana gelen siyasi, askerî ve idari gelişmelerin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkileri hakkında merak ettiği konuları belirler.
b) İlgili konular hakkında sorular sorar (5N1K).
c) Farklı kaynaklar üzerinden konuya ilişkin bilgi toplar.
ç) Topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Topladığı bilgiler üzerinden 1789-1908 yılları arasında meydana gelen siyasi, askerî ve idari gelişmelerin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkileri hakkındaçıkarım yapar.

TAR.11.2.3. 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamaları yorumlayabilme
a) 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamalara ilişkin kaynakları inceler.
b) 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamalara ilişkin incelediği kaynaklardaki bilgileri bağlamından kopmadan dönüştürür.
c) 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamalara ilişkin incelediği kaynaklardaki bilgileri kendi ifadeleriyle açıklar.

TAR.11.2.4. Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalmasına neden olan etmenleri ortadan kaldırmaya yönelik alternatif fikirler üretebilme
a) Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalması sorununu tanımlar.
b) Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalması sorununa ilişkin tarafların bakış açılarını çözümler.
c) Sanayileşme sürecine Osmanlı Devleti ile benzer dönemlerde giren devletlerin sorunun çözümü için yaptıkları uygulamaları ve aldıkları kararları değerlendirir.
ç) Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalması sorununun çözümü için yaptığı uygulamalar ve bu uygulamalar sonucunda aldığı kararların güncel sorunların meydana gelmesine etkilerini belirler.
d) Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalması sorununu çözmeye yönelik alternatif öneriler geliştirir.
e) Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalması sorununu çözmeye yönelik geliştirdiği alternatif önerilerin olası sonuçlarını Osmanlı devlet yetkililerinin yaptıkları uygulamalar ve aldıkları kararların sonuçlarıyla karşılaştırarak değerlendirir.

Fransız İhtilali’nin Devlet ve Toplum Hayatında Meydana Getirdiği Değişim
1789-1908 Yılları Arasında Osmanlı Devleti’nde Meydana Gelen Siyasi, Askerî ve İdari Gelişmeler
1789-1908 Yılları Arasında Osmanlı Devleti’nde Bilim, Sanat ve Teknoloji Alanlarında MeydanaGelen Gelişmeler
Osmanlı Devleti’nde Sanayileşme Çabaları

azınlık, cumhuriyetçilik, ihtilal, kapitalizm, komünizm, liberalizm, meşrutiyet, milliyetçilik, panslavizm, sosyalizm

Bu ünitedeki öğrenme çıktıları; gözlem formu, çalışma yaprağı ve performans görevleri ile değerlendirilebilir.
Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimin nedenleri ve sonuçlarıyla ilgili yorumları değerlendirmek için gözlem formu kullanılabilir. Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarındaki uygulamaların işlevselliğine dair yapılan çıkarımları değerlendirmeye yönelik çalışma yaprağı kullanılabilir. Performans görevi olarak öğrencilerden seçilen siyasi, askerî ve idari gelişmelerin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkisini yansıtmak amacıyla açıklamalı tarih şeridi hazırlamaları ve sunmaları istenebilir. Hazırlanan açıklamalı tarih şeridi ve sunumlar; bilgi toplama, bilgiyi dönüştürme, içerik, aktarım vb. ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı ve akran değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. Öğrencilere Osmanlı
Devleti’nin sanayileşmede geri kalmasına neden olan etmenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik çözüm önerilerini içeren kısa rapor hazırlamaya ve bu raporu sunmaya yönelik bir performans görevi verilebilir. Hazırlanan kısa rapor; sorunun tanımlanması, tarihsel bağlamlaştıma, değerlendirme yapma, alternatif çözüm önerileri sunma, sunum gibi ölçütlerden oluşan dereceli puanlama anahtarı ve grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirilebilir.

Öğrencilerin Fransız İhtilali’yle ortaya çıkan kavramlar hakkında ön bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.
Tanzimat ve Islahat fermanları, Meşrutiyet Dönemi ve Sanayi Devrimi’ne ilişkin temel bilgilere sahip oldukları kabul edilmektedir.

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki rehber sorular sorulabilir.
• Fransız İhtilali’ni ortaya çıkaran koşullar neler olabilir?
• Osmanlı Devleti’ndeki anayasal hareketler neler olabilir?
• Sanayi Devrimi Osmanlı ekonomisini nasıl etkilemiş olabilir?

Ünite kapsamında öğrencilere aşağıdaki etkinlikler yaptırılabilir.
• Fransız İhtilali’yle ortaya çıkan kavramlarla ilgili kavram haritası hazırlamaları istenebilir.
• Osmanlı Devleti’nde anayasal sürece geçiş çabalarına ilişkin beyin fırtınası yapmaları istenebilir.

Öğrencilerden geçmişten günümüze vatandaşlık anlayışının değişimi ile ilgili düşüncelerini sınıf ortamında müzakere etmeleri istenir.
Geçmiş, gün ve gelecek çizgisinde iletişim araçlarında meydana gelen dönüşümü incelemeleri istenir.
Millî kalkınma hedefleri doğrultusunda yapılan çalışmalar ile Osmanlı Devleti’nin sanayileşme çabalarını karşılaştırmaları istenir.

TAR.11.2.1
Öğrencilerin Fransız İhtilali’ne neden olan bilim devrimini, aydınlanma düşüncesini ve Amerika’nın bağımsızlık mücadelesini farklı kaynaklar üzerinden incelemeleri sağlanır. Öğrenciler; insan hakları, eşitlik, adalet, milliyetçilik ve özgürlük kavramları çerçevesinde Fransız İhtilali’nin devlet ve toplumların dönüşümündeki etkilerini analiz eder (SDB2.3). Örnek olaylar üzerinden adalet ve özgürlük değerlerinin önemini açıklar (D1.1). Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği yerel, bölgesel ve küresel etkileri olumlu ve olumsuz yönleri açısından sorgular (OB6, SDB3.3, KB3.3, SBAB16.2). Ulaştığı bilgilerden yola çıkarak Fransız İhtilali’nin devlet ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimin nedenlerini ve sonuçlarını bağlamından kopmadan sözlü olarak ifade eder (SDB2.1, SBAB4.2). Bu süreçte görüş geliştirme tekniği kullanılabilir. Öğrencilerin sözlü ifadeleri gözlem formu ile değerlendirilir.

TAR.11.2.2
Grup çalışması yoluyla öğrencilerin Osmanlı Devleti’nde 1789-1908 yılları arasında meydana gelen siyasi, askerî ve idari gelişmelerden Şark Meselesi, Sırp ve Yunan isyanları, Mısır ve Boğazlar Meselesi, Tanzimat Fermanı, Kırım Harbi, Islahat Fermanı, Kanun-ı Esasi, 93 Harbi ve Anadolu’ya yapılan göçler ile Düyûn-ı Umûmiyye ve II. Abdülhamid’in siyonist faaliyetlere karşı tutumuna ilişkin merak ettikleri bir konuyu belirlemeleri sağlanır. 5N1K tekniği aracılığıyla merak ettikleri konulara ilişkin sorgulama yapmaları istenir (E3.8). Öğrenciler yazılı, görsel, basılı ve dijital kaynaklar üzerinden konuya ilişkin bilgileri toplar ve kaydeder. Araştırma sürecinde dijital ağ kaynaklarından bilgi kullanırken dijital kimliği veya kaynağın uzantısının güvenilirliğini dikkate alır (OB2). Verilen farklı kaynaklar üzerinden 1789-1908 yılları arasında meydana gelen bu gelişmelerin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkilerini analiz eder. Araştırma yaparak ulaştıkları bilgilerle derste öğrendiklerini karşılaştırır ve bunların doğruluğunu değerlendirir (D3.3, E3.11, OB1).
Bu bilgilerden hareketle siyasi, askerî ve idari gelişmelerin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkilerine ilişkin çıkarım yapar (KB3.1). Öğrencilerin yaptığı çıkarımlar performans görevi aracılığıyla değerlendirilir. Performans görevi olarak öğrencilerin her gruptan seçmiş olduğu siyasi, askerî ve idari gelişmenin Osmanlı Devleti’nin yönetim ve toplum yapısına etkisine dair çıkarımlarını yansıtan açıklamalı tarih şeridi hazırlamaları ve hazırladığı tarih şeridini sunmaları istenir (SDB2.2).

TAR.11.2.3
Öğrencilerin kavram öğretim materyalleri üzerinden konu içeriğinde geçen kavramların anlamlarını açıklamaları istenir. Verilen farklı kaynaklar üzerinden Osmanlı Devleti’nde 1789-1908 yılları arasında bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamaları incelemeleri sağlanır. Öğrenciler 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamaları, hazırlayacağı eş zamanlı tarih şeridinde sıralar (SDB1.2). Ulaştığı bilgilerden yola çıkarak 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamaların işlevselliğini kendi ifadeleriyle açıklar (E3.10, SDB3.3, SDB2.1). Demir yolu, fotoğraf makinesi ve telgrafın Osmanlı Devleti’nde kullanımı sürecinde yaşanan zorlukları aşmak için yapılan çalışmalardan hareketle gayretli ve azimli olmanın önemini belirtir (OB2, D3.1). Öğrencilere 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat ve teknoloji alanlarında yapılan uygulamaların işlevselliğini değerlendirmeye yönelik bir çalışma yaprağı verilir.

TAR.11.2.4
Öğrencilerin 5N1K tekniği aracılığıyla Osmanlı Devleti’nin sanayileşmede geri kalması sorununa ilişkin sorgulama yapmaları ve bu sorunu tanımlamaları istenir. Öğrenciler yazılı, görsel, basılı ve dijital kaynaklar üzerinden belirledikleri tarihsel soruna ilişkin tarafların bakış açılarını analiz eder. Öğrenciler, Rusya ve Japonya örneklerinden hareketle cesaretli ve girişimci olmanın ülke ekonomisine katkılarını açıklar (E3.6, D11.1, OB3). Bu ülkelerin sanayileşme hamleleri ile Osmanlı  Devleti’nin sanayileşme sürecini karşılaştırır (OB8). Tarihsel sorunun çözümü için yapılan uygulamaları ve alınan kararları değerlendirerek bunların güncel sorunların meydana gelmesine etkilerini ifade eder. Sorunu çözmeye yönelik alternatif öneriler üretir (SDB3.2). Bu önerilerin olası sonuçlarını Osmanlı Devleti’nin sanayileşme sürecinde devlet yetkililerinin yaptıkları uygulamalar ve aldıkları kararların sonuçlarıyla karşılaştırarak değerlendirir. Yaptıkları çıkarımlar doğrultusunda  öğrencilere kısa rapor hazırlamaları ve raporlarını sunmalarına yönelik bir performans görevi verilir (E3.11, SDB2.1, SDB3.3, KB3.2).

Öğrencilerin Fransız İhtilali’nde ortaya çıkan fikir ve ideolojilerin Osmanlı Devleti’nin hüküm sürdüğü topraklara yayılması ile ilgili araştırma yapmaları istenebilir.
Meşhur kişilerin Fransız İhtilali’ne ilişkin sözlerini araştırarak analiz etmeleri sağlanabilir.
Fransız İhtilali’nin Osmanlı Devleti’nin siyasi yapısına etkisinin sorgulandığı bir köşe yazısı yazmaları istenebilir.
* Yeniçeri Ocağının kaldırılması konusuyla ilgili olarak beyin temelli öğretim stratejilerinden
varsayımsal öğrenmenin kullanılması sağlanabilir. Bu bağlamda ‘‘Yeniçeri Ocağı kaldırılmasaydı
ne olurdu?” sorusuna cevap aranarak alternatif görüşler geliştirilebilir.
* II. Abdülhamid zamanında temelleri atılan hastanelerin ve sosyal yardım kurumlarının
emeklilik sistemi ve yoksul aylığı uygulamalarına ilişkin broşür veya dijital broşür hazırlamaları
istenebilir.

Öğrencilerden XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti veya Avrupa’daki gelişmeleri konu edinen bir film veya belgesel seyretmeleri istenebilir.
1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde meydana gelen siyasi gelişmeleri tarih şeridinde göstermeleri istenebilir.
Öğretmeni veya arkadaşlarından yardım alarak 1789-1908 yılları arasında Osmanlı Devleti’nde bilim ve teknoloji alanında meydana gelen yenilikler ile ilgili tablo hazırlamaları istenebilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.