1. TEMA: İLETİŞİM VE SOSYAL İLİŞKİLER

Anlama

TAB1. Dinleme/İzleme, TAB2. Okuma

Anlatma

TAB3. Konuşma, TAB4. Yazma

KB2.4. Çözümleme, KB2.10. Çıkarım Yapma, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.14. Yorumlama, KB2.15. Yansıtma, KB2.17. Değerlendirme, KB3.3. Eleştirel Düşünme

E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1.Empati, E2.2. Sorumluluk, E2.3. Girişkenlik, E2.4. Güven, E2.5. Oyunseverlik, E3.1. Uzmanlaşma, E3.2. Odaklanma, E3.3. Yaratıcılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.5. Açık Fikirlilik, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB1.3. Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB2.3. Sosyal Farkındalık, SDB3.2. Esneklik, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme

D4. Dostluk, D8. Mahremiyet, D11. Özgürlük, D14. Saygı, D16. Sorumluluk

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB7. Veri Okuryazarlığı

Dinleme/İzleme
T.D.8.1. Dinlemede/izlemede materyal seçimini yönetebilme
T.D.8.2. Dinlemede/izlemede strateji ve yöntem seçimlerini yönetebilme
T.D.8.4. Dinlediğinde/izlediğinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilme
T.D.8.5. Dinlediğinin/izlediğinin yüzey anlamını belirleyebilme
T.D.8.7. Dinlediğinin/izlediğinin derin anlamını belirlemeye yönelik basit çıkarımlar yapabilme
T.D.8.27. Dinleme/izleme sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Okuma
T.O.8.1. Okumada materyal seçimini yönetebilme
T.O.8.2. Okumada strateji ve yöntem seçimlerini yönetebilme
T.O.8.4. Metinde geçen anlamını bilmediği söz varlığı unsurlarının anlamını tahmin edebilme
T.O.8.5. Metnin yüzey anlamını belirleyebilme
T.O.8.20. Metinde kullanılan ikna etme tekniklerini belirlemeye yönelik çözümleme yapabilme
T.O.8.28. Okuma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Konuşma
T.K.8.1. Konuşma sürecini yönetebilme
T.K.8.2. Konuşma yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilme
T.K.8.3. Konuşmasında amaç ve içeriğe yönelik seçimlerini yönetebilme
T.K.8.7. Yaratıcı konuşma yapabilme
T.K.8.8. Hazırlıksız konuşma yapabilme
T.K.8.26. Konuşma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme
Yazma
T.Y.8.1. Yazma sürecini yönetebilme
T.Y.8.2. Yazma strateji, yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilme
T.Y.8.3. Yazısında içerik ve yapıya yönelik seçimlerini yönetebilme
T.Y.8.8. Yazılı üretim ve yazılı etkileşiminde tahminlerinden yararlanabilme
T.Y.8.21. Yazım kuralları ve noktalama işaretlerini uygulayabilme
T.Y.8.22. Yazma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilme/kendini uyarlayabilme

Genel Ağ
Sosyal Medya
Dijital İçerik
Seçim Yönetme
Tahmin Etme
Çözümleme
Yüzey Anlam
Derin Anlam
Dili Yaratıcı Kullanma
Hazırlıksız Konuşma
Kendini Uyarlama (Öz Yansıtma)

genel ağ, sosyal medya, dijital içerik, yönetebilme, tahmin etme, çıkarım, yüzey anlam, derin anlam, yaratıcılık, öz yansıtma/kendini uyarlama, ikna etme teknikleri, hazırlıksız konuşma, empati, sorumluluk, güven, girişkenlik

Dinleme/izleme ve okuma becerilerinin öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için kontrol listesi, öz bildirim, cümle tamamlama, boşluk doldurma/açık uçlu/ çoktan seçmeli soru, öz değerlendirme kullanılır.
Öğrencilerin dinlemede/izlemede ve okumada materyal seçimlerini yönetebilmelerinde kontrol listesi verilir. Dinlemede/izlemede ve okumada strateji ve yöntem seçimlerini yönetebilmelerinde öz bildirim görevleri kullanılır. Bilmediği kelime ve/veya kelime gruplarının anlamlarını tahmin edebilmelerinde öğrencilere cümle tamamlama görevi verilir. Dinledikleri/izledikleri veya okudukları metnin yüzey anlamını belirleyebilmeleri için boşluk doldurma/açık uçlu soru görevleri kullanılır. Dinlediklerinin/izlediklerinin derin anlamını elde etmeye yönelik basit çıkarımlar yapabilmeleri için açık uçlu/çoktan seçmeli soru görevi kullanılır. Okudukları metinlerde kullanılan ikna etme tekniklerini belirlemeye yönelik çözümlemeler yapabilmeleri için açık uçlu soru görevinden yararlanılır. Dinleme/izleme ve okuma sürecine yönelik öz yansıtma yapabilmeleri kendini uyarlayabilmeleri için öz değerlendirme görevi verilir.
Konuşma ve yazma becerilerine ait öğrenme çıktılarına ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek için öz bildirim, dereceli puanlama anahtarı, paragraf yazma, eşleştirme, öz değerlendirme, kontrol listesi kullanılır.
Öğrencilerin konuşma ve yazma sürecini yönetebilmelerinde öz bildirim ölçekleri kullanılır. Konuşma yöntem ve tekniklerine, yazma strateji, yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilmelerinde öz bildirim ölçeklerinden yararlanılır. Farklı amaçlara yönelik konuşmaları yönetebilmelerinde dereceli puanlama anahtarı kullanılır. Yazılarında içerik ve yapıya yönelik seçimlerini yönetebilmeleri için öğrencilere paragraf yazma görevi verilir. İçerik oluştururken dili yaratıcı biçimde kullanabilme ve hazırlıksız konuşma yapabilme becerilerinin değerlendirilebilmesi için dereceli puanlama anahtarı kullanılır. Yazılı üretim ve etkileşimlerinde tahminlerinden yararlanabilmeleri için öğrencilere eşleştirme görevi verilebilir. Konuşma ve yazma sürecine yönelik yansıtma yapabilmeleri için öz değerlendirme görevi kullanılır.
Konuşma ve yazma becerilerinde yukarıda verilen üretim görevleri gerçekleştirildikten sonra öğrencilerin performansları öğrenme çıktılarına uygun yapılandırılan kontrol listesi veya dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Sonrasında öğrenciye geri bildirim verilir.

Bu temada öğrencilerin; materyal seçimlerini yönetme, strateji yöntem ve tekniklere yönelik seçimlerini yönetme, yüzey anlamı belirleme, derin anlamı belirlemeye yönelik basit çıkarımlar yapma, tahmin etme, ön bilgilerinden yararlanma, ikna etme tekniklerini belirleme, hazırlıksız konuşma, dili yaratıcı biçimde kullanma, öz yansıtma yapabilmeleri/kendini uyarlayabilmeleri gibi becerileri edinmek için temel bilgi ve yeterliliklere sahip olduğu kabul edilmektedir.

Öğrencilerin temaya ilişkin temel kabullerini -ön bilgilerini- tespit etmek için soru-cevap, tartışma, beyin fırtınası, kümeleme gibi yöntem ve teknikler uygulanır.

“Dinlemede/izlemede materyal seçimini yönetebilme”, “Okumada materyal seçimini yönetebilme”, “Konuşma sürecini yönetebilme”, “Yazma sürecini yönetebilme” öğrenme çıktıları, sonraki temalarda dinleme/izleme, okuma, konuşma ve yazma etkinlikleri ile ilişkilendirilir.
Bu temada öğrenilen strateji, yöntem ve teknikler sonraki temalarda sunulacak strateji, yöntem ve tekniklerle ilişkilendirilir.

Derse başlamadan önce öğrencilerin iletişim ve sosyal ilişkiler hakkındaki hazır bulunuşluklarını belirlemek ve varsa gelişmeye açık yönlerini güçlendirmek için gerekli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar kapsamında tema ile ilgili konular (genel ağ, sosyal medya, dijital içerik üretimi, dijital yenilikler vb.) ile temaya ait değerler arasındaki ilişkiye yönelik etkinlikler yaptırılır.
Öğrencilere öğrenme çıktısına ve metnin konusuna yönelik ön bilgilerinden yararlanarak cevaplayabileceği sorular sorulup öğrencilerin motive ve derse dâhil olmaları sağlanır. Hazırlık aşamasında gerekirse destekleyici materyaller kullanır.
Metnin özelliğine göre okuma ve dinlemede/izlemede kullanılacak strateji ve yöntemlerin bağımsız (E1.2) ve sistematik (E3.7) bir şekilde seçimi ile ilgili aşamalar üzerinde durulur (T.O.8.2., T.D.8.2.).
Dinleme/izleme veya sesli okuma sürecinde öğrencilerin okunan, dinlenen/izlenen metnin içeriğine odaklanarak (E3.2) dinlemeleri sağlanır. Öğrenciler okuma, dinleme/izleme çalışmalarını tamamladıktan sonra gerekli görüldüğü takdirde metnin bir bölümü ve/veya tamamı tekrar okunur, dinlenir/izlenir.
Okuma, dinleme/izleme uygulanırken öğrencilerin materyal seçimlerini yönetebilmelerine yönelik aşamalar uygulanır (T.D.8.1, T.O.8.1).
Öğrenciler okuduklarında, dinlediklerinde/izlediklerinde geçen ve anlamını bilmedikleri kelime ve/veya kelime gruplarının anlamlarını tahmin eder (T.D.8.4., T.O.8.4.). “İletişim ve Sosyal İlişkiler” temasıyla ilişkilendirilen okuryazarlık (OB4, OB5, OB2), değer ve eğilimler (E3.2, E3.3) ile ilgili söz varlığı geliştirme çalışmaları yapılır.
Öğrenciler okuduklarının, dinlediğinin/izlediğinin yüzey anlamını belirlerken (T.O.8.5., T.D.8.5) ulaştıkları bilgileri arkadaşlarıyla dostça ve dayanışma içinde etkileşim kurarak (SDB2.1.SB1, D4.2) açık fikirlilikle fakat başkalarının duygu, düşünce ve bakış açılarını da dikkate alarak paylaşır (SDB2.3, E3.5). Bu paylaşım sırasında uyulması gereken nezaket kuralları hatırlatılır (D14.2). Okuma, dinleme/izleme sürecinde yüzey anlam belirlenirken ön bilgiler ile okunanlar, dinlenenler/izlenenler arasında ilişki kurmaları sağlanır (T.O.8.5., T.D.8.5.). Bu deneyimler, iletişim ve sosyal ilişkileri geliştirecek biçimde olabilir. Yapılacak dinleme/izleme ve okuma çalışmaları; Türkçenin söz varlığını ve anlatım gücünü, zenginliğini fark ettirmeye yönelik olmalıdır.
Öğrencilerin dinlediklerinin/izlediklerinin derin anlamını elde etmeye yönelik basit çıkarımlar yapabilmeleri için ne düzeyde bir hazır bulunuşluğa sahip olduklarını belirleyebilecek çalışmalar yapılır (T.D.8.7.).
Öğrencilerin okudukları metinlerde kullanılan ikna etme tekniklerini belirlemeye yönelik çözümlemeler yapabilmesi için etkinlikler yapılır (T.O.8.20.).
Öğrencilerin okuma ve dinleme/izleme sürecine yönelik öz yansıtma yapmaları sağlanır (T.D.8.27. ve T.O.8.28.).

Genel ağ, sosyal medya, dijital içerik üretimi ve dijital yenilikler üzerine yapılan konuşma çalışmalarında öğrencilerden süreci uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.K.8.1.). Öğrencilere dijital ortamları kullanırken kişisel bilgilerin korunmasına yönelik kuralların hatırlatılmasıyla ilgili çalışmalar yapılır (D8.2).
Tema içeriğine uygun konuşmalar yaparken konuşma yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilmeleri sağlanır (T.K.8.2.).
Farklı amaçlara yönelik konuşma etkinlikleri yapılırken genel ağ ve bilgiye erişim, video tasarım platformları, artırılmış gerçeklik, bloglar vb. hakkında konuşmaları sağlanır (T.K.8.3.). Öğrencilere dijital ortamları kullanırken kişisel bilgilerin korunmasına yönelik kuralların hatırlatılmasıyla ilgili çalışmalar yapılır (D8.2). Konuşma etkinliklerinde iletişim ve sosyal ilişkiler konulu hazırlıksız konuşma çalışmaları yapılır (T.K.8.8.). Hazırlıksız konuşma çalışmalarında öğrencilerin başkalarına karşı anlayışlı ve saygılı olmaları sağlanır (SDB2.3, D11, D14). Bu etkinlikler, öğrencilerin içerik oluştururken dili yaratıcı biçimde kullanabilme becerilerini geliştirecek nitelikte olmalıdır (T.K.8.7.).
Dijital bağımlılık, genel ağ ve kişisel güvenlik, sosyal medya dili vb. konularda yazma çalışmaları yapılırken öğrencilerden süreci uygun şekilde yönetmeleri beklenir (T.Y.8.1.). Öğrencilere dijital ortamları kullanırken kişisel bilgilerin korunmasına yönelik kuralların hatırlatılmasıyla ilgili çalışmalar yapılır (D8.2).
Tema içeriğine uygun konularda yapılacak yazma çalışmalarında yazma strateji, yöntem ve tekniklerine yönelik seçimlerini yönetebilmeleri sağlanır (T.Y.8.2.), (E3.7).
Yazılarında içerik ve yapıya yönelik seçimlerini yönetmeyle ilgili etkinlikler yapılır (T.Y.8.3.).
Tema ile ilgili yazma etkinlikleri yapılırken öğrencilerin tahminlerinden yararlanmaları sağlanır (T.Y.8.8.).
Yazma çalışmalarında sınıf düzeyine uygun yazım kurallarını (üzerinde durulan yazım kuralları ile ilgili hatırlatma etkinlikleri şeklinde) uygular ve noktalama işaretlerini işlevlerine (virgülün uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtme, cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırma, bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını gösterme ve anlam karışıklığını önleme) uygun kullanır (T.Y.8.21.).
Öğrencilerin okuma, dinleme/izleme, konuşma ve yazma becerilerini edinme süreci ile ilgili kendilerine yönelik yansıtma yapmaları sağlanır (T.D.8.27., T.O.8.28., T.K.8.26., T.Y.8.22.), (D16.3), (SDB1.3).

Üretim Atölyesi
Temada işlenen konu ve öğrenme çıktıları doğrultusunda öğrencilerden insanlar arası ilişkilerde görgü ve nezaket kuralları ile ilgili bireysel ya da grup çalışmaları hâlinde basılı ve dijital kaynaklardan bir araştırma yapmaları (SDB2.2), (OB2), araştırma sonuçları doğrultusunda örneklerle bir sunum hazırlamaları istenebilir. Araştırma sonucu hazırladıkları sunumu arkadaşlarına sunmaları veya bunları rol oynama, drama teknikleriyle canlandırmaları sağlanabilir (E2.1, E2.2, E2.4, E3.3). Sunum sırasında uyulması gereken nezaket kuralları hatırlatılabilir (D14.2).
“Yapay zekâ ve kullanım alanları”na ilişkin bir münazara fikri çerçevesinde problemler ve çözüm önerilerini içeren bir rapor hazırlanır ve değerlendirmeler sonucu bir münazara yapılabilir.
Öğrencilerin duygu kartları hazırlayarak iletişimde duyguların ifadesini dramatize etmeleri sağlanabilir.
Öğrencilerin üretim atölyesi yönergelerinde belirtilen sorumlulukları planlanan sürede tamamlamaları sağlanabilir (D16.3, E2.2).

“Genel ağ ve sosyal medyanın güvenli kullanımı”, “siber zorbalık” gibi konulara ilişkin araştırma yapılması, araştırmalar neticesinde edinilen bilgilerin görsellerle desteklenerek sunu hâline getirilmesi ve sınıfta paylaşılması istenir.
“Yapay zekâ ve kullanım alanları” konusunda bir araştırma yapılması, araştırmalar neticesinde edinilen bilgilerin yapay zekâ araçları kullanılarak içerik hâline getirilmesi ve bu içeriğin sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda hazırlıklı konuşma, ses dosyası, “podcast” vb. etkinlik veya içerikler şeklinde sınıfta ya da uygun dijital ortamlarda paylaşılması istenir.
Genel ağ ve sosyal medya dili ile ilgili literatür taraması yapılarak kullanılan ortak dil kalıpları, dil yanlışları ile ilgili edinilen bilgilerin, görsellerle desteklenerek sunu hâline getirilmesi ve sınıfta paylaşılması istenir.

Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde, metinde geçen önemli kelimeler listelenir ve bu kelimelerin özellikleri (gerçek, mecaz, yan, eş ve zıt anlamları vb.) görsel araçlar ve şematik düzenleyiciler yardımıyla verilir.
Dinleme/izleme ya da okuma etkinliği öncesinde bilgilendirici metinlerdeki kavram, bilgi; öyküleyici metinlerdeki kişi, yer, zaman vb. yapılara ilişkin unsurların yer aldığı kavram ya da hikâye haritası gibi şemalar oluşturulup sunulur.
Dinleme/izleme metninde yer alan “genel ağ”, “yapay zekâ”, “sosyal medya” vb. kavramlara ilişkin konu başlıkları, görsel araçların sunumu ve uygun şematik düzenleyicilerin kullanımı ile somutlaştırılır.
Okuma ve yazma çalışmalarında işleyişin nasıl olması gerektiği bire bir anlatılarak süreç öğrenci ile yürütülür.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.