3. TEMA: KUR’AN-I KERİM’İ ÖĞRENİYORUM

Bu temada öğrencilerin; idgam mütecaniseyn ile idgam mütekaribeyni sınıflandırması, Bakara suresi 211-230. ayetlerini yüzünden okuması, Nahl suresinin ismi hakkında bilgi toplaması ve Nasr suresinin anlamını yorumlayıp okunuşunu ezberlemesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
18
Alan Becerileri
-
Kavramsal Beceriler
KB1. Ezberleme, KB1. Yüzünden Okuma, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.14. Yorumlama
Eğilimler
E2.2. Sorumluluk, E3.2. Odaklanma, E3.11. Özgün Düşünme
Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri
SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi), SDB2.2. İş Birliği, SDB3.1. Uyum
Değerler
D3. Çalışkanlık, D10. Mütevazılık, D12. Sabır, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D15. Sevgi
Okuryazarlık Becerileri
OB8. Sürdürülebilirlik Okuryazarlığı
Disiplinler Arası İlişkiler
Türkçe, Fen Bilgisi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Beceriler Arası İlişkiler
TAB3.2, SB9, D2.1. Konuşma
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

KK.7.3.1. İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyni sınıflandırabilme
a) İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyni açıklar.
b) İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyni ayrıştırır.
c) İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyni tasnif eder.
ç) Kur’an-ı Kerim’de okuduğu bölümlerden idgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyni etiketler.

KK.7.3.2. Bakara suresi 211-230. ayetleri yüzünden okuyabilme

KK.7.3.3.Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ilgili bilgi toplayabilme
a) Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ilgili bilgi toplayacağı araçları araştırır.
b) Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ilgili bilgileri bulur.
c) Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ilgili ulaşılan bilgileri doğrular.
ç) Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ilgili ulaşılan bilgileri kaydeder.

KK.7.3.4. Nasr suresinin anlamını yorumlayabilme
a) Nasr suresinin anlamını inceler.
b) Nasr suresini kendi hayatı için anlamlı hâle getirir.
c) Nasr suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde yeniden ifade eder.

KK.7.3.5. Nasr suresini ezberleyebilme

İçerik Çerçevesi

İdgam mütecaniseyn
İdgam mütekaribeyn
Bakara Suresinin 211-230. Ayetleri
Sureleri Tanıyorum: Nahl Suresi
Nasr Suresi ve Anlamı

Anahtar Kavramlar
fetih, idgam mütecaniseyn, idgam mütekaribeyn, nasr, vahiy
Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; çalışma yaprağı, öz değerlendirme formu, kavram haritası, dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi, gözlem formu, dereceleme ölçeği, 3-2-1 kartı, kavram kartı, kelime ilişkilendirme testi, tanılayıcı dallanmış ağaç, eşleştirme soruları, açık uçlu sorular ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak seçilen sureler üzerinden idgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyni bulup sunmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; veri toplama, verileri kaydetme, sınıflandırma, içeriğin doğruluğu, görsel sunum ölçütleri bulunan dereceli puanlama anahtarı ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin; şedde ve idgam misleyni bildikleri kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilere idgam mealgunne ve idgam bilagunne kuralları sorularak konuyla ilgili ön bilgileri belirlenir.
Öğrencilerin tecvit kurallarıyla ilgili ön bilgileri evet-hayır kartları kullanılarak kontrol edilebilir.
Öğrencilere bal ve bal arısıyla ilgili neler bildikleri sorulur. Hızlı tur tekniği ile öğrencilerin bilgi, düşünce ve vardığı sonuçları ifade etmeleri sağlanabilir.

Köprü Kurma

Öğrencilerin din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde öğrendiği vahiy kavramı ile içerik çerçevesinde yer alan Nahl suresindeki “vahyetti” ifadesi arasında köprü kurulur.
Fethetmek ve fatih kelimelerinin anlamı ile Nasr suresinde geçen fetih kelimesinin anlamı arasında bağ kurulur.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

KK.7.3.1
İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn konularına dair örnekler verilerek öğrencilerin bu kuralların olduğu örneklerin okunuşuyla ilgili hükümleri fark etmeleri sağlanır. İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn kurallarını içeren örneklerin farklı durumlarda nasıl okunduğunu açıklamaları ve ayrıştırmaları için çalışma yaprağı kullanılır. İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn kurallarını içeren örnekler, harfler ve harekelerine göre tasnif edilir. Öğrenciler idgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn örneklerini sınıflandırırken kendi öğrenme durumunu geliştirmeye yönelik çalışmalar yapar (SDB1.2). Öğrencilere farklı örnekler gösterilerek idgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn kurallarını içeren örnekleri doğru bir şekilde telaffuz etmesi sağlanır. İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn ile ilgili kurallar, Kur’an-ı Kerim’deki ayetler üzerinden tespit edilerek etiketlenir. Öğrenciler bu çalışmalar esnasında görev ve sorumluluklarını yerine getirerek kararlı davranır (D12.3). Ölçme ve değerlendirme sürecinde yapılandırılmış grid, eşleştirme soruları ve kısa cevaplı sorular kullanılabilir. Öğrencilerin öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapması sağlanabilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.

KK.7.3.2
Öğrencilere güvenilir ve geçerli dijital materyaller üzerinden Bakara suresinin 211-230. ayetleri dinletilir. Öğrencilerin daha önce öğrendikleri tecvit kurallarını uygulayarak bu ayetleri yüzünden okumaları sağlanır. Öğrenciler söz konusu ayetleri yüzünden okurken azimli ve kararlı olmayı ve çalışmalarında aktif olmayı (D3.1) öğrenir. Öğrencilerin; üstlendiği görevi doğru ve zamanında yerine getirmesi, verdiği kararların ve eylemlerinin sonuçlarını üstlenmesine (E2.2) ilişkin süreçler aktifleştirilerek çalışmalarını sürdürmeleri sağlanır. Öğrencilerin öğrenme düzeyine göre tekrar çalışması yaptırılabilir. Kur’an-ı Kerim’i yüzünden okuma becerisi; öz değerlendirme formu, dereceleme ölçekleri ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

KK.7.3.3
Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ilgili bilgi toplanacak araçlar araştırılır. Nahl suresinin 68-69. ayetlerinde anlatılan nahl (bal arısı) ile ilgili bilgiler bulunur. Öğrencilerin bu bilgilerden hareketle Nahl suresine neden bu ismin verildiğine dair bir çıkarımda bulunması sağlanır. Nahl suresinin 68-69. ayetlerinde elde edilen bilgiler güvenilir ve geçerli kaynaklar aracılığıyla doğrulanır ve kaydedilir. Nahl suresinin 68-69. ayetlerinde geçen vahiy kavramı çeşitli anlamları ve boyutlarıyla açıklanır. Bu kavram açıklanırken vahiy kelimesinin ilham kelimesiyle yakın anlam ilişkisine dikkat çekilir. Bu kavramın ilgili ayette “canlıların kendisine yararlı olanları alması ile zararlı şeylerden korunmak için ihtiyaç duyduğu becerileri Allah’ın (cc) onda yaratması” anlamında kullanıldığı belirtilir (OB8). Allah’ın (cc) insanları bu his ile yarattığına değinilir. Öğrencilerin kendi bedenini koruyarak sağlığına önem vermenin (D13.4) bu kapsamda olduğunu fark etmesi sağlanır. Bu süreçte fen bilimleri disiplininden yararlanılır. Bal arısıyla ilgili bilgiler verilirken Allah’ın (cc) insana verdiği maddi-manevi nimetlerin çeşitliliğine dikkat çekilir. Serbest çağrışım yöntemi ile öğrencilerin olaylara özgün bir bakış açısıyla bakabilme, sezgilerini ve hayal gücünü çekinmeden kullanabilme, bu bağlamda ilginç ve farklı fikirler üretme yeteneğini kullanmalarına fırsat verilerek kendilerine bahşedilen nimetleri sıralamaları istenebilir (E3.11). Öğrencilerin kendisine verilen nimetleri fark ederek yapılan iyiliklerin değerini takdir etmesi (D15.2) sağlanır. Nahl suresinin 68-69. ayetlerinde verilen mesajlar, zihinsel haritalama tekniği ile öğrencilere aktarılabilir. Ölçme ve değerlendirme süreçlerinde tanılayıcı dallanmış ağaç ile açık uçlu sorular kullanılabilir.

KK.7.3.4
Nasr suresinin anlamı, nasr ve fetih kavramlarının manalarından bahsedilerek açıklanır. Bu kavramların açıklamasında, Allah’ın (cc) Hz. Muhammed’i (sav) hamt, istiğfar ve tövbe etmeye çağırmasına dikkat çekilerek fetih durumunda gösterilmesi gereken tutum ve davranışların nasıl olması gerektiği vurgulanır. Bu kavramların içeriği hakkında bilgi sahibi olan öğrenciler kibirden uzak, saygılı, duyarlı ve yapıcı olmayı kapsayan davranışlar sergilemeye istekli olur (D10.2). Öğrencilerin surenin okunduğu yerleri ve manasını öğrenerek sureyi kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin surenin okunduğuyerleri ve manasını öğrenerek sureyi kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin, söz konusu ayetin anlamını suredeki bağlamından koparmadan kendi cümleleriyle ifade etmesi teşvik edilir. Bu süreçte din kültürü ve ahlak bilgisi ile Türkçe disiplinlerinden yararlanılır. Ölçme ve değerlendirme sürecinde öğrencilerin gruplar hâlinde surede geçen kavramlarından birini araştırmaları ve bu araştırmanın sonucunu sınıfta sunmaları (TAB3.2, SB9, D2.1) istenebilir. Bu çalışmalar esnasında öğrenciler yardımlaşma ve takım çalışmasının önemini fark eder (SDB2.2) ve diğer öğrencilerin araştırma sonuçlarını dinleyerek yeni bakış açılarını ve konuları öğrenmeye istekli olur (SDB3.1). Öğrenciler bu grup çalışmalarıyla farklı fikirlere sahip insanlara saygı duymanın önemini bilir (D14.1). Ölçme ve değerlendirme sürecinde kelime ilişkilendirme testi, eşleştirme soruları ve açık uçlu sorular kullanılabilir.

KK.7.3.5
Öğrencilerden Nasr suresini ezberlemeleri istenir. Ezber çalışmalarında bilişsel çıraklık tekniği kullanılabilir. Bu süreçte geçerli ve güvenilir olan dijital kaynaklardan yararlanılabilir. Öğrencilerin sureyi doğru telaffuz etmelerini pekiştirmek için tekrar etmeleri istenebilir. Ezber çalışmaları sınıf ortamında ve koro hâlinde yapılabilir. Öğrenciler zihinsel ve bedensel yetilerini en iyi düzeyde kullanma ve gerekli çabayı gösterme (E3.2) konusunda teşvik edilerek öğrencilerden Nasr suresini ezberden okuma becerisinin geliştirilmesi beklenir. Nasr suresinin ezberden okunması ve seslendirilmesine yönelik uygulamalar, kontrol listesi ve gözlem formu aracılığıyla değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn konularıyla ilgili bilgi kartları hazırlanabilir.
Nahl suresinin 68-69. ayetleriyle ile ilgili öğrencilerin duygu ve düşüncelerini ifade edebilecekleri drama, kompozisyon, şiir, sunum vb. ürünler oluşturmalarına fırsat verilebilir.
Kur’an-ı Kerim’i yüzünden okuma ve sure ezberi öncesinde öğrencilere örnek okuyuşlar dinletilebilir.
Öğrenciler, Nisa suresinin 75-94. ayetlerini yüzünden okumaya yönlendirilebilir.
Öğrencilerin Nasr suresinde verilen mesajları belirleyerek slogan oluşturması ve bu sloganların kullanıldığı afişler hazırlayarak sınıf panosunda sergilemesi teşvik edilebilir.
Öğrencilerden Kur’an’dan sure isimleri belirlemeleri ve bu isimler ile ilgili bir yapboz (puzzle) tasarlamaları istenebilir. Bu yapbozun parçalarına surenin ismini sembolize eden görsel (sofra, bal arısı, güneş vb.) resmedilebilir, yapboz parçalarının yerleştirileceği yere ise surenin adı yazılabilir (Maide, Nahl, Şems vb.).

Destekleme

İdgam mütecaniseyn ve idgam mütekaribeyn konuları işlenirken tablo veya bilgi görselleri kullanılabilir. Bu kelimelerin seslendirilmesinde görsel ve işitsel materyallerden yararlanılabilir. 
Farklılaştırılmış öğretimin destekleme boyutu; öğrenme sürecinde daha fazla zaman ve tekrara ihtiyaç duyan öğrenciler için içerik, süreç, ürün ve öğrenme ortamındaki uyarlamaları kapsar.