3. TEMA: KUR’AN-I KERİM’İ ÖĞRENİYORUM

Bu temada öğrencilerin; med harflerini sınıflandırması, âsar, çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaayı tanıyıp seslendirmesi, Fatiha suresi ve Bakara suresi 1-24. ayetlerini yüzünden okuması ve Fatiha suresinin anlamını yorumlayıp okunuşunu ezberlemesi amaçlanmaktadır.
Ders Saati
18
Alan Becerileri
-
Kavramsal Beceriler
KB1. Ezberleme, KB1. Seslendirme, KB1. Yüzünden Okuma, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.14. Yorumlama
Eğilimler
E1.1. Merak, E1.3. Azim ve Kararlılık, E2.2. Sorumluluk
Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri
SDB1.1. Öz Farkındalık/Kendini Bilme, SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme Becerisi)
Değerler
D3. Çalışkanlık, D6. Dürüstlük, D16. Sorumluluk
Okuryazarlık Becerileri
OB2. Dijital Okuryazarlık
Disiplinler Arası İlişkiler
Türkçe
Beceriler Arası İlişkiler
-
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

KK.5.3.1. Med harflerini sınıflandırabilme
a) Med harflerini açıklar.
b) Med harflerini ayrıştırır.
c) Med harflerini tasnif eder.
ç) Kur’an-ı Kerim’de okuduğu bölümlerden med harflerini etiketler.

KK.5.3.2. Âsar-çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaayı seslendirebilme

KK.5.3.3. Fatiha suresi ve Bakara suresi 1-24. ayetlerini yüzünden okuyabilme

KK.5.3.4. Fatiha suresinin anlamını yorumlayabilme
a) Fatiha suresinin anlamını inceler.
b) Fatiha suresini kendi hayatı için anlamlı hâle getirir.
c) Fatiha suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde yeniden ifade eder.

KK.5.3.5. Fatiha suresini ezberleyebilme

İçerik Çerçevesi

Med Harfleri
Âsar-çeker
Okunmayan Elif
Vav ve Ya Şeklinde Yazılan Elif
Elif Lâm Takısı
Lafzatullah
Med ve Kasır
Zamirin Okunuşu
Hurufumukattaa
Fatiha Suresi ve Bakara Suresinin 1-24. Ayetleri
Fatiha Suresi ve Anlamı

Anahtar Kavramlar
âsar, çeker, hamt, harfimed, hurufumukattaa, kasır, lafzatullah, med, sıratımüstakim
Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; çalışma yaprağı, öz değerlendirme formu, doğru-yanlış soruları, kavram haritası, kelime ilişkilendirme testi, tanılayıcı dallanmış ağaç, açık uçlu sorular, dereceli puanlama anahtarı, dereceleme ölçeği, kontrol listesi ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak med harfleri, uzatma, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamirin okunuşu ve hurufumukattaa ile ilgili kuralları içeren kelimelerden poster sunmaları istenebilir. Bu sunumlar; bilgi toplama, sınıflandırma, anlaşılırlık, hedef kitleye uygunluk ve özgünlük ölçütleri bulunan dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim harfleri ile harekelerini, tenvin, cezim ve şedde işaretlerini tanıyıp seslendirebildiği kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Öğrencilerin med harfleri, âsar, çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaa konularıyla ilgili ön bilgilerini kontrol etmek için evet-hayır kartları kullanılabilir.
Öğrencilere namazda okunan sure isimleri sorularak Fatiha suresiyle ilgili ön bilgiler kontrol edilir.

Köprü Kurma

Öğrencilerin “Kur’an Okumaya Giriş” temasında öğrendikleri harfler ve harekeler konuları ile içerik çerçevesindeki med harfleri, uzatma, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı ve lafzatullah bilgileri arasında seslendirme açısından köprü kurulur.
Öğrencilere, “elhamdülillah” ifadesinin günlük yaşamda hangi durumlarda kullanıldığı sorularak verilen cevaplar üzerinden Fatiha suresinin anlamı ile bağ kurulur.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

KK.5.3.1
Med harflerine dair örnekler verilerek öğrencilerin bu harflerin okunuşuyla ilgili hükümleri fark etmeleri sağlanır. Med harflerinin farklı durumlarda nasıl okunduğunu açıklamaları ve ayrıştırmaları için çalışma yaprağı kullanılır. Med harfleri harekelere göre tasnif edilir. Öğrenciler med harflerinin yer aldığı alıştırma örneklerini sınıflandırırken kendi öğrenme durumunu geliştirmeye yönelik çalışmalar yapar (SDB1.2). Öğrencilere farklı örnekler gösterilerek med harflerinin doğru bir şekilde telaffuz edilmesi sağlanır. Med harfleriyle ilgili kurallar, Kur’an-ı Kerim’deki ayetler üzerinden tespit edilerek etiketlenir. Ölçme ve değerlendirme sürecinde med harflerine dair örneklerin bulunduğu çalışma yaprağı kullanılabilir.

KK.5.3.2
Âsar, çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaa ile ilgili kurallar açıklanarak Kur’an ayetlerinin bu kurallara uygun şekilde seslendirilmesinin önemi vurgulanır. Bu aşamada soru-cevap tekniğiyle konuyla ilgili öğrenilecek kavram veya bilgiler, sahip olunan önceki bilgilerle ilişkilendirilir (SDB1.1). Söz konusu kuralları seslendirme çalışmalarında bilişsel çıraklık tekniği kullanılabilir. Ölçme değerlendirme sürecinde âsar, çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaa konularıyla ilgili alıştırmaları içeren çalışma yaprağı kullanılabilir. Öğrencilerin öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapması sağlanabilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.

KK.5.3.3
Öğrencilere güvenilir ve geçerli dijital materyaller üzerinden Fatiha suresi ve Bakara suresinin 1-24. ayetleri dinletilir. Öğrencilerin, daha önce öğrendikleri tecvit kurallarını uygulayarak istiaze ve besmele ile birlikte bu ayetleri yüzünden okumaları sağlanır. Öğrencilerin öğrenme düzeyine göre tekrar çalışması yaptırılabilir. Öğrenciler, bu çalışmaları sırasında azimli ve kararlı olmayı (D3.1), kendisine ve çevresine karşı görevlerini tam ve zamanında yerine getirmeyi (D16.1-2) öğrenir. Öğrencilerin üstlendiği görevi doğru ve zamanında yerine getirmesi, verdiği kararların ve eylemlerinin sonuçlarını üstlenmesine (E2.2) ilişkin süreçler aktifleştirilerek çalışmalarını sürdürmeleri sağlanır. Kur’an-ı Kerim’i yüzünden okuma becerisi; öz değerlendirme formu, dereceleme ölçekleri ve kontrol listesi ile değerlendirilebilir.

KK.5.3.4
Fatiha suresinin anlamı, hamt ve sıratımüstakim kavramlarının manaları vurgulanarak açıklanır. Öğrencilerden Fatiha suresinin anlamını incelemeleri istenir. Sıratımüstakim kavramı açıklanırken söz, inanç ve davranışlarda tutarlı olmanın önemine (D6.1-2) değinilir. Öğrencilerin anlama arzusuna ilişkin zihinsel örüntüleri harekete geçirilerek (E1.1) surenin ana konuları ve önemli kavramları üzerinde durulur. Surede verilen mesajların belirlenmesinde öğrencilerin ilişkilendirme diyagramı ile düşüncelerini ifade etmeleri istenebilir. Öğrencilerin surenin manasını ve okunduğu durumları göz önünde bulundurarak bu sureyi kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Fatiha suresinin anlamını suredeki bağlamından koparmadan kendi cümleleriyle ifade etmesi teşvik edilir. Bu süreçte Türkçe disiplininden yararlanılır. Ölçme ve değerlendirme sürecinde doğru-yanlış soruları, açık uçlu sorular ve kavram haritaları kullanılabilir.

KK.5.3.5
Öğrencilerden Fatiha suresini ezberlemeleri istenir. Ezber çalışmalarında bilişsel çıraklık tekniği kullanılabilir. Bu süreçte geçerli ve güvenilir dijital kaynaklardan yararlanılabilir (OB2). Öğrencilerin söz konusu sureyi doğru telaffuz edebilmeleri için tekrar etmeleri istenebilir. Ezber çalışmaları sınıf ortamında ve koro hâlinde yapılabilir. Surenin nerede okunabileceğine dair bilgi kartları hazırlanabilir. Öğrencilerin aynı karar, biçim ve düzende sürdürme yönündeki tutumları (E1.3) desteklenerek Fatiha suresini ezberleme çalışmalarına devam etmeleri sağlanır. Fatiha suresinin ezberden okunması ve seslendirilmesine yönelik uygulamalar, kontrol listesi ve gözlem formu aracılığıyla değerlendirilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Med harfleri, âsar, çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaa konularıyla ilgili bilgi kartları hazırlanabilir.
Kur’an-ı Kerim’in bazı bölümleri önerilerek içerik çerçevesinde yer alan kuralların ilgili sayfalarda tespit edilmesi istenebilir.
Öğrenciler, Al-i İmran suresinin 62-91. ayetlerini yüzünden okumaya yönlendirilebilir.
Fatiha suresinde verilen mesajlar belirlenerek slogan oluşturulabilir. Bu sloganların kullanıldığı afişler sınıf panosunda sergilenebilir.

Destekleme

Med harfleri, âsar, çeker, okunmayan elif, vav ve ya şeklinde yazılan elif, elif lâm takısı, lafzatullah, med ve kasır, zamir ve hurufumukattaa konularını özetleyen bir tablo oluşturmaları istenebilir.
Farklılaştırılmış öğretimin destekleme boyutu; öğrenme sürecinde daha fazla zaman ve tekrara ihtiyaç duyan öğrenciler için içerik, süreç, ürün ve öğrenme ortamındaki uyarlamaları kapsar.