4. TEMA: KUR’AN-I KERİM’DEN SURELER VE AYETLER EZBERLİYORUM

KK.9.4.1. Fatiha, Kevser, İhlas, Fil ve Kureyş surelerinin anlamlarını özetleyebilme
a) Fatiha, Kevser, İhlas, Fil ve Kureyş surelerinin anlamlarını çözümler.
b) Fatiha, Kevser, İhlas, Fil ve Kureyş surelerinde yer alan konuları sınıflandırır.
c) Fatiha, Kevser, İhlas, Fil ve Kureyş surelerinin anlamlarını yorumlar.

KK.9.4.2. Fatiha, Kevser, İhlas, Fil ve Kureyş surelerini ezberleyebilme

Fatiha Suresi ve Anlamı
Kevser Suresi ve Anlamı
İhlas Suresi ve Anlamı
Fil Suresi ve Anlamı
Kureyş Suresi ve Anlamı

Öğrenme çıktıları; kontrol listesi, öz değerlendirme formu, eşleştirme, boşluk doldurma, yapılandırılmış grid, kısa cevaplı ve açık uçlu sorular, gözlem formu, grup değerlendirme formu, analitik dereceli puanlama anahtarı ve performans görevi kullanılarak değerlendirilebilir.
Öğrencilerden performans görevi olarak ezberden okunan surelerin anlamına yönelik olarak iş birliğine dayalı çalışma yöntemiyle duvar gazetesi, afiş veya poster hazırlamaları istenebilir. Yapılan çalışmalar; içerisinde verilerin toplanması, verilerin düzenlenmesi, özgünlük, yorumlama ölçütleri bulunan analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Tema sonunda ezberden okunan surelerin anlamlarına yönelik ölçme ve değerlendirme; açık uçlu, kısa cevaplı, yapılandırılmış grid, eşleştirme ve boşluk doldurma soru türleri ile yapılabilir.

Öğrencilerin içerik çerçevesindeki surelerin isimlerini bildikleri, bu sureleri ve surelerin anlamlarını başta aileleri ve sosyal çevrelerinden olmak üzere temel eğitim seviyesinde aldıkları, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri kapsamında duydukları veya dinledikleri, bazı öğrencilerin ise bu sureleri ezberden okuyabildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerle içerik çerçevesindeki surelerin isimleri paylaşılır. Öğrencilere bu surelerden hangilerini ezberden okuyabildikleri sorularak sınıf mevcudunun ne kadarının bunu gerçekleştirebildiği tespit edilir. Öğrenciler, sureleri ezberleme düzeylerine göre sınıflandırılır. Daha sonra öğrencilerin surelerin anlamlarına dair ön bilgileri soru-cevap yöntemi ile belirlenir.

İçerik çerçevesinde ezberlenecek surelerden biri dinlenir veya izlenir. Öğrencilere bu ezbere okuyuşu ortaya çıkaran ve güzelleştiren unsurların neler olduğu sorularak onlardan cevaplar alınır. Harflerin mahreçlerini seslendirme ve tecvit kuralları ile Kur’an-ı Kerim’i ezberden güzel okuma arasında bir ilişki olduğu ortaya konur. İçerik çerçevesinde ezberlenecek surelerin aynı zamanda beş vakit namazda okunduğu vurgulanarak öğrencilerde bu sureleri doğru ve güzel olarak ezberlemeye ilişkin farkındalık oluşturulur.

KK.9.4.1
Öğrencilere ezberlenecek surenin içeriği ile ilgili bilgileri olup olmadığı veya anlamını okuyup okumadıkları sorularak onlardan cevaplar alınır. Diyanet İşleri Başkanlığının genel ağ adresinde yer alan meallerden faydalanılarak surenin anlamı ile ilgili bilgi toplanır. Surenin meali, etkileşimli tahtadan veya elektronik erişim araçlarından verilerek anlamına dair çözümlemeler yapılır. Surede anlatılan konu ve olaylar sınıflandırılır. Öğrencilerden surenin anlamını kendi cümleleri ile aktarmaları istenir. Fatiha suresinin anlamı işlenirken Yüce Allah’ın Rahman ve Rahîm isimleri üzerinden merhamet konusuna değinilir. Merhamet konusuna vurgu yapan hadis, şiir, atasözü örnekleri üzerinden öğrencilere; insanlara ve diğer canlılara karşı vicdanlı, şefkatli, duyarlı ve sorumlu olmaları gerektiği vurgulanır (D9.1-3).
Surelerin anlamları ele alınırken ilgili surelerde geçen hamt, Kevser ve tevhit kavramları işlenir.
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir.
Tema sonunda ezberden okunan surelerin anlamlarına yönelik ölçme ve değerlendirme; yapılandırılmış grid, açık uçlu, kısa cevaplı, eşleştirme ve boşluk doldurma soru türleri ile yapılabilir.

KK.9.4.2
Bazı ayet ve sureleri ezberlemenin Kur’an-ı Kerim öğretiminde özel bir yeri olduğu; namazlarda okunan sure, ayet ve duaların ezberden okunduğu vurgulanarak ayet ve sure ezberlemenin önemi ortaya konur. Ezberlenecek sureler sınıfta öğretmen tarafından euzübesmele çekilerek birkaç defa okunur veya bu sureler öğrencilere dijital yollarla dinletilir, izletilir. Öğrencilerin, yüzünden okuma seviyeleri geliştirilerek sure ezberlemeye zemin hazırlanır. Ezberlenecek sureyi doğru ve akıcı bir şekilde okuyacak düzeye gelmeleri için onlara yeteri kadar yüzünden okuma yaptırılır. Öğrenciler ezber çalışması yaparken uygulanacak yöntem ve teknikler hususunda bilgilendirilir; karşılaşabilecekleri zorlukları aşmaları için motivasyon, çalışma alışkanlıkları ve kendine güven duygusu ile ilgili öğrencilerde farkındalık oluşturulur (E1.3).
Öğrencilerden sure ezberleme çalışmalarında karşılaşabilecekleri zorlukları yazmaları istenir. Alınan cevaplar sınıf ortamında paylaşılarak öğrencilerle birlikte değerlendirilir. Öğrencilere; bu zor durumlarla baş edebilmek için alternatif çözüm yolları bulabilecekleri,
güçlüklerle baş etmek için çaba göstermeleri gerektiği ve buldukları çözüm yollarını uygulamalarının önemi vurgulanır (SDB.3.2).
Ezberlenecek sureler koro hâlinde talim edilerek öğrencilerin derse katılımları sağlanır. Koro okuyuşu sırasında öğretmen, okunan kelimeleri veya kısa bölümleri öğrencilere tek tek ya da grup olarak tekrar ettirir. Ezberlenecek sure, koro okuyuşu sonunda ayet ayet
veya bir bütün olarak bazı öğrencilere okutulur. Öğrencilere; harflerin mahreçlerine, telaffuzlarına ve tecvit kurallarına uygun bir kıraat örneği dinletilir. Bu okuyuştan hareketle güzel bir tilavetin önemine, kıraat kültürünü koruyup geliştirmenin gerekliliğine ve Kur’an’ı Kerim’i güzel okumanın insanın duygu dünyasına yaptığı katkıya, ruhsal gelişimini desteklemesine vurgu yapılır (D8.3).
Ezberlenecek sureler geçerli ve güvenilir dijital içeriklerden temin edilir. Bu içerikleri öğrencilerin sınıfta dinlemeleri sağlanır.
Öğrencilerden eğitim ortamı dışında da ezberlenecek sureleri dinlemeleri istenir. Sure ezberlerinin sınıfta yapılmasına ağırlık verilir. Öğrencilere sureyi ezberlemeleri için belirli bir süre tanınır. Öğrencilerin, dijital ortamdaki geçerli ve güvenilir kaynakları tanıyıp Diyanet İşleri Başkanlığına ait genel erişim ağlarından yararlanmaları sağlanır (OB2). Tema içeriğindeki surelerin ezberden okunması ve seslendirilmesine yönelik uygulamalar kontrol listesi ve gözlem formları aracılığıyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerin öğrenme özelliklerine uygun bir okuma performansı ortaya koymaları ve ezber becerilerini geliştirmeleri için onlara Kur’an-ı Kerim’den bazı aşrışerifler ezberletilebilir. Öğrenciler, surelerin anlamları ile ilgili derinleşmeleri için geçerli ve güvenilir tefsir kaynaklarına yönlendirilebilir.

Farklı öğrenme düzeyinde olan öğrenciler için bilişsel çıraklık yöntemiyle sure ezberleme çalışmaları yapılabilir. Ezberleme güçlüğü çeken öğrenciler, güvenilir ve geçerli dijital içeriklerle desteklenebilir. Öğrencilerden Fatiha suresi ile ilgili temel bilgilerin yer aldığı bilgi kartları oluşturmaları istenebilir.