1. TEMA: KUR’AN-I KERİM’İ TANIYORUM

Bu temada Kur’an-ı Kerim’i okumanın önemine dair bilgi toplanması, Kur’an-ı Kerim okuma adabı ve kültürümüzdeki yerinin özetlenmesi, Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramlarının yorumlanması ve İbrahim suresinin 40-41. ayetlerinde yer alan dualar hakkında çözümleme yapılması amaçlanmaktadır.
Ders Saati
8
Alan Becerileri
-
Kavramsal Beceriler
KB2.3 Özetleme, KB2.4. Çözümleme, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.14. Yorumlama
Eğilimler
E1.1. Merak, E2.1. Empati, E3.8. Soru Sorma
Programlar Arası Bileşenler
Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık Becerisi), SDB2.1. İletişim, SDB2.3. Sosyal Farkındalık
Değerler
D5. Duyarlılık, D14. Saygı, D15. Sevgi
Okuryazarlık Becerileri
OB1. Bilgi Okuryazarlığı
Disiplinler Arası İlişkiler
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Beceriler Arası İlişkiler
-
Öğrenme Çıktıları ve Süreç Bileşenleri

KK.9.1.1. Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ile ilgili bilgi toplayabilme
a) Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ile ilgili bilgiye ulaşmak için kullanacağı araçları öğretmen ile belirler.
b) Belirlediği aracı kullanarak Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ile ilgili bilgileri bulur.
c) Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ile ilgili bilgileri doğrular.
ç) Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ile ilgili ulaşılan bilgileri kaydeder.

KK.9.1.2. Kur’an-ı Kerim okumanın adabını ve kültürümüzdeki yerini özetleyebilme
a) Kur’an Kerim okumanın adabını ve kültürümüzdeki yerini çözümler.
b) Kur’an Kerim okumanın adabını ve kültürümüzdeki yerini sınıflandırır.
c) Kur’an Kerim okumanın adabını ve kültürümüzdeki yerini kendi cümleleri ile ifade eder.

KK.9.1.3. Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramlarını yorumlayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramlarını inceler.
b) Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramlarını bağlamlarından kopmadan açıklar.
c) Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramlarını, anlamı değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade eder.

KK.9.1.4. İbrahim suresinin 40-41. ayetlerinde yer alan duaların içeriğini ve aralarındaki ilişkileri çözümleyebilme
a) İbrahim suresinin 40-41. ayetlerindeki dualarda verilen mesajları belirler.
b) İbrahim suresinin 40-41. ayetleri arasındaki ilişkiyi belirler.

İçerik Çerçevesi

Kur’an-ı Kerim Okumanın Önemi
Kur’an-ı Kerim Okumanın Adabı ve Kültürümüzdeki Yeri
Kur’an-ı Kerim’den Kavramlar
Kur’an-ı Kerim’den Bir Dua: İbrahim Suresinin 40- 41. Ayetleri

Anahtar Kavramlar
dua, euzübesmele, hatim, ihlas, ilah, mukabele
Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)

Öğrenme çıktıları; bütüncül dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi, öz değerlendirme formu, grup değerlendirme formu, gözlem formu, öğrenme günlüğü, çalışma yaprağı ve performans görevi aracılığıyla değerlendirilebilir.

Öğrencilerden performans görevi olarak Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramları ve İbrahim suresinin 40-41. ayetlerindeki duaların mesajıyla ilgili yazılı veya görsel sunum hazırlamaları istenebilir. Hazırlanan sunumlar; içinde araştırma süreci, doğruluk, ilişki kurma ve sunma ölçütlerinin bulunduğu bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Tema sonunda doğru-yanlış, boşluk doldurma, eşleştirme, kısa cevaplı ve açık uçlu soru türlerinden oluşan bir çalışma yaprağı kullanılabilir.

Öğrenme-Öğretme Yaşantıları
Temel Kabuller

Öğrencinin günlük hayatta ve kılınan namazlarda; kandil geceleri, doğum, cenaze, düğün, asker uğurlaması gibi merasimler ve kabir ziyaretlerinde Kur’an-ı Kerim okunduğunu gözlemlediği, temel eğitim kapsamında aldığı din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri kapsamında Kur’an-ı Kerim okumanın önemini ve kültürümüzdeki yerini bildiği kabul edilmektedir.

Ön Değerlendirme Süreci

Kur’an-ı Kerim okuma adabını; kandil gecesi, doğum, cenaze, düğün ve asker uğurlaması gibi merasimlerde ve kabir ziyaretlerinde Kur’an-ı Kerim okunduğunu yansıtan görseller paylaşılır. Öğrencilere, kültürümüzde hangi durumlarda Kur’an-ı Kerim okunduğuna, Kur’an-ı Kerim okumanın önemine ve adabına dair sorular yöneltilir. Alınan cevaplardan hareketle öğrenme çıktısı hakkında genel bir çerçeve oluşturulur.
Soru-cevap yöntemi kullanılarak öğrencilerin ilah ve ihlas kavramları ile ilgili ön bilgileri tespit edilir. Öğrencilerden günlük hayatta edilen dualara örnekler vermeleri istenir

Köprü Kurma

Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ve fazileti hakkında eğitsel bir video izletilerek öğrencilerin bu videodan edindikleri bilgiler ile önceki yaşantılarında edindikleri bilgileri arasında bağ kurulur.

Öğrenme-Öğretme Uygulamaları

KK.9.1.1
Kur’an-ı Kerim’in terim anlamı verilir, gönderiliş amacı vurgulanır. Kur’an-ı Kerim okumanın önemini ortaya koymak için gerekli olan dijital ve basılı materyaller belirlenir. Bu süreçte soru-cevap yöntemi kullanılabilir. Belirlenen materyallerden yararlanılarak öğrencilerin Kur’an-ı Kerim okumanın önemine dair bilgi edinmeleri sağlanır. Kur’an-ı Kerim okumanın önemi hakkında öğrencilere; geçerli ve güvenilir olan meal, tefsir ve hadisler ile ansiklopedi ve dijital kaynaklar aracılığıyla bilgi toplama görevi verilebilir. Yapılan çalışmalar gözlem formu ile değerlendirilebilir. Elde edilen bilgiler, adı geçen kaynakların ilgili bölümleri incelenerek doğrulanır. Kur’an-ı Kerim okumanın önemiyle ilgili ulaşılan bilgiler kaydedilirken öğrencilerin kısa bir metin yazmaları; afiş, broşür ya da duvar gazetesi hazırlamaları veya dijital bir materyal oluşturmaları istenebilir.
Öğrencilerden Kur’an-ı Kerim okumanın kişisel hayata etkileri, ibadetlerdeki yeri ve önemiyle ilgili öz farkındalıklarını artırmak için öğrenme günlükleri hazırlamaları istenir (SDB1.1). Kur’an Kerim’in son ilahi kitap olduğu, değişmeden günümüze kadar geldiği vurgulanır. Onun mesajlarının her çağa ve bütün insanlara hitap ettiği belirtilir. Kur’an-ı Kerim okumanın önemi ele alınırken konu, din kültürü ve ahlak bilgisi disiplini ile ilişkilendirilir. Kur’an-ı Kerim okumanın insan hayatı üzerinde etkileri bulunduğuna, insanın duygusal ve manevi ihtiyaçlarına cevap verdiğine dikkat çeken hadisişerifler aracılığıyla öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i okuma ile ilgili kendi duygu, düşünce ve ihtiyaçlarının farkında olmaları sağlanır (D5.1). Öğrencilerden, elde ettikleri bilgilerden hareketle Kur’an-ı Kerim okumanın insanın manevi ve ruhsal gelişimine etkileriyle ilgili bir blog yazısı yazmaları istenebilir. Blog yazıları, bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.

KK.9.1.2
Öğrencilere, Kur’an-ı Kerim okumanın adabı ile ilgili ve Kur’an-ı Kerim’in okunduğu durum ve zamanları tespit etmeye yönelik sorular sorulur. Alınan cevaplar doğrultusunda Kur’an-ı Kerim okumanın adabı ve kültürümüzdeki yeri ile ilgili bilgiler ortaya konur. Euzübesmele, mukabele ve hatim kavramları açıklanır. Bu bilgilerden hareketle öğrencilerden Kur’an-ı Kerim okumanın adabı ve kültürümüzdeki yeri ile ilgili çözümleme yapmaları istenir. Öğrencilerden Kur’an-ı Kerim okumanın kültürümüzdeki yeri ile ilgili bireysel veya grup olarak kavram haritası oluşturmaları istenir. Hazırlanan kavram haritaları sınıf ortamında paylaşılır. Paylaşılan bilgiler değerlendirilerek tek bir kavram haritasına dönüştürülür. Yapılan çalışmalar incelenip grup değerlendirme ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. Verilen dönütler, öğrenme çıktılarına odaklı olmalı ve karşılaştırma içermemelidir. Konuyla ilgili elde edilen bilgilerden ve yapılan çözümlemelerden hareketle öğrencilerin Kur’an-ı Kerim okumanın adabını ve kültürümüzdeki yerini kendi cümleleri ile ifade etmeleri sağlanır. Öğrencilerden konuyla ilgili sunum/afiş/duvar gazetesi hazırlamaları istenir. Kültürümüzde ramazan ayı, kandil geceleri, düğünler, cenaze merasimleri ve asker uğurlama törenlerinde Kur’an-ı Kerim okunması örneklerinden hareketle öğrencilerin toplumun sahip olduğu değerlerin farkında olarak bu değerleri önemsemeleri sağlanır (SDB2.3). Kur’an-ı Kerim’in yazımı konusunda tarihimizde ortaya konulan güzel bir örneğe/ örneklere yer verilerek hat sanatından bahsedilir. Öğrencilerin, dinî ve kültürel merasimlerdeki etkileşimin insanların iletişimine olan katkılarını bir etkinlik yoluyla değerlendirmeleri sağlanır (SDB 2.1). İlgili etkinlik aracılığıyla öğrenci, öğrenme ve keşfetme arzusu duyarak kendi kültürü hakkında sorular sorar (E3.8). Toplumun Kur’an-ı Kerim’e verdiği değeri ve Kur’an-ı Kerim okuma adabını yansıtan somut davranış örnekleri üzerinden millî ve manevi değerlere duyarlı ve saygılı olunması gerektiği vurgulanır (D14.4).

KK.9.1.3
Kur’an-ı Kerim’deki ilah kavramı Nahl suresinin 20-22, Kasas suresinin 88, Zümer suresinin 3 ve Casiye suresinin 23. ayetlerinden; ihlas kavramı ise Araf suresinin 29, Zümer suresinin 2, Hicr suresinin 39-40. ayetlerinden hareketle incelenir ve ilgili kavramların genel çerçevesi belirlenir. Bu kavramlar, ayetlerdeki bağlamlarından koparılmadan açıklanır. Öğrencilerin, sözü edilen kavramların günlük dildeki kullanımlarını ve anlamlarını kendi cümleleriyle ifade etmesine imkân tanınır. İlah ve ihlas kavramlarının belirtilen ayetler dışında Kur’an-ı Kerim’de başka hangi ayetlerde geçtiğine dair bir etkinlik planlanır. Öğrencilerin keşfetme, araştırma ve anlama arzusundan hareketle bu etkinlik çerçevesinde onlardan ilgili ayetleri bulmaları istenir (E.1.1). Ayetler ilah ve ihlas kavramlarına göre sınıflandırılır. Öğrencilerin elde edilen bilgiler arasındaki ilişkileri ortaya koymaları ve kaydetmeleri sağlanır (OB1). İlah ve ihlas kavramları ele alınırken bu kavramlar Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi disiplini ile ilişkilendirilir. Kur’an-ı Kerim’de geçen ilah ve ihlas kavramlarını yorumlayabilme becerisini ölçmek için iş birlikli çalışma yöntemi kullanılarak öğrencilerden bu kavramlarla ilgili Frayer diyagramı oluşturmaları istenebilir. Yapılan çalışmalar galeri yürüyüşü tekniği ile incelenip grup değerlendirme ve öz değerlendirme formu ile değerlendirilebilir. Verilen dönütler, öğrenme çıktılarına odaklı olmalı ve karşılaştırma içermemelidir.

KK.9.1.4
İbrahim suresinin 40-41. ayetlerinin meali öğrencilerle paylaşılır. İlgili ayetlerin içeriğinden hareketle dua kavramı açıklanır. Bu duaların kim tarafından, hangi amaçla ve hangi bağlamda edildiği ortaya konularak duaların içeriği ve ayetler arasındaki ilişki belirlenir. Ayetlerdeki duaların içeriğinden hareketle konuşma halkası tekniği kullanılarak öğrencilere “Kendiniz, yakınlarınız, ülkeniz ve bütün inananlar için nasıl dua edersiniz?” sorusu yöneltilir. Dua etmenin önemi ele alınırken konu din kültürü ve ahlak bilgisi disiplini ile ilişkilendirilir. Öğrenci; ailesinin, çevresindeki diğer bireylerin ve başkalarının yaşadıklarına duyarlılık gösterip onlar için dua eder (E2.1).
Başkaları için edilen duanın sevgiyi ifade etmenin yollarından biri olduğu dile getirilir. Bu amaçla öğrencilerin sevdiklerine karşı özverili olmaları ve onlar için dua etmelerinin önemi vurgulanır. Öğrencilerden bir dua metni oluşturmaları ve ilgili metin üzerinden sevdikleri için dua etmeleri istenir (D15.4).
Öğrencilerden öğrenme kanıtlarında belirtilen performans görevini yapmaları istenebilir. Performans göreviyle ilgili öğrencilere geri bildirim verilir. İzleme veya değerlendirme amacıyla yapılan öğrenci çalışmalarına ve öz değerlendirme formlarına EBA portfolyoda yer verilebilir.

Farklılaştırma
Zenginleştirme

Öğrencilere, öğrenme özelliklerine uygun bir ürün ortaya koymaları için ilah ve ihlas kavramlarının anlamları konusunda güvenilir ve geçerli olan ansiklopedilerden ve tefsir kaynaklarından araştırma ödevi verilebilir. İstekli öğrencilere İbrahim suresinin 40-41. ayetlerindeki duaları ve anlamlarını ezberlemeleri ve doğru telaffuz etmeleri için rehberlik yapılabilir.

Destekleme

Farklı öğrenme düzeyinde olan öğrencilerden İbrahim suresinin 40-41. ayetlerinden hareketle anne babası, akrabaları ve inananlar için nasıl dua edebileceklerini kendi cümleleri ile sözlü veya yazılı olarak ifade etmeleri istenebilir. Farklı gereksinimlere sahip öğrencilerin öğrenme ortamlarına katılımlarını artırmak için gerekli araç gereçler hazırlanır ve ortam düzenlemesi yapılabilir.