1.ÖĞRENME ALANI: ÇOCUK OLARAK HAKLARIMLA VARIM

SBAB2. Kanıta Dayalı Sorgulama ve Araştırma (SBAB2.6. Kanıta Dayalı Ürün Oluşturma ve Paylaşma) (İHVD.4.1.2.)

KB1. Belirleme (İHVD.4.1.1.), KB2.14. Yorumlama (İHVD.4.1.3.)

E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E3.3. Yaratıcılık, E3.4. Gerçeği Arama, E3.11. Özgün Düşünme

SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği

D7. Estetik, D11. Özgürlük, D14. Saygı, D19. Vatanseverlik

OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık

İHVD.4.1.1. Çocuk olmanın özelliklerini belirleyebilme
İHVD.4.1.2. Çocuk haklarıyla ilgili kanıta dayalı olarak oluşturduğu ürünü paylaşabilme
a) Verilen kanıtlara dayanarak çocuk haklarına ihtiyaç duyulma sebeplerinitespit eder.
b) Tespitleri bağlamında kendi çocuk hakları sözleşmesini oluşturur.
c) Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin maddelerini sözlü veya görsel olarak yeniden ifade eder.
İHVD.4.1.3. İnsan olmanın getirdiği temel hak ve özgürlükleri yorumlayabilme
a) İnsan olmanın getirdiği temel hak ve özgürlükleri örnekler üzerinden inceler.
b) İnsan olmanın getirdiği temel hak ve özgürlükleri bağlamdan kopmadan yazılı veya sözlü olarak ifade eder.
c) İnsan olmanın getirdiği temel hak ve özgürlükleri kendi cümleleri ile ifade eder.

Çocuk Olmak
Çocuk Hakları
İnsan Olmanın Getirdiği Hak ve Özgürlükler

özgürlük, temel insan hakları

Bu öğrenme alanında yer alan öğrenme çıktıları çalışma yaprakları, performans görevi, bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. 

Öğrencilerin hak kavramı ile ilgili farkındalık sahibi olduğu, çocuk hakları ile ilgili temel düzeyde bilgi sahibi olduğu kabul edilmektedir.

Okulda ve toplumsal hayatta sahip olduğu hakları ile ilgili hazırlanan bir çalışma yaprağı kullanılır.
Çocuk haklarını içeren bir çalışma yaprağı kullanılır.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramının ülkemizde ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde coşku ile kutlanıldığından bahsedilir. Atatürk’ün neden bu bayramı çocuklara armağan etmiş etmiş olduğundan yola çıkarak 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramında hissettiklerini ifade etmeleri istenerek çocuk kavramına geçiş yapılır.
Çocuk hakları ile ilgili kısa bir şiir paylaşılarak öğrencilerin konu ile ilgili duygu ve düşünceleri alınır. Öğrencilerden günlük hayatlarında hangi çocuk haklarından yararlandıklarıyla ilgili örnekler vermeleri istenir.
“Haklar yalnızca çocuklar için mi geçerlidir?” sorusundan yola çıkılarak tartışma ortamı yaratılır.

İHVD.4.1.1.
Sınıfça çocuk konulu bir şarkı söylenir. Öğrencilerin çocuk olmanın güzel yanlarını fark edebilmeleri için açıklamalı öğrenci çizimleri tekniği kullanılır. Sınıf gruplara ayrılarak her gruba resim kâğıtları dağıtılır (SDB2.2). Gruplardan kâğıtlarının ortasına “İyi ki çocuğum çünkü…” yazmaları ve estetik değeri bağlamında yazının çevresine çocuk olmanın güzel yanlarını gösteren özgün resimler çizmeleri (D7.2), her çizimi kısa notlarla açıklamaları istenir (SDB1.1, E3.3). Öğrencilere çocukluk kavramı açıklanır. Öğretmen öncelikle kendi çocukluk dönemindeki olaylardan örnekler vererek öğrencileri kendi hayatlarındaki gelişim dönemleri ile ilgili düşünmeye teşvik eder. Öğrencilerden kendi hayatlarındaki belli başlı olayları gösteren zaman çizelgeleri oluşturmaları istenir (SBAB4).
Bu süreçte öğretmen tarafından bir zaman çizelgesi formatı oluşturulabileceği gibi öğrenciler kendi zaman çizelgelerini istedikleri formatta da oluşturabilir (E2.2, E3.11). Oluşturulan zaman çizelgeleri sınıfta sunulur. Öğretmen tarafından hayatımızda pek çok değişiklik olduğu, bir çocuk olarak becerilerinin ve yeteneklerinin günden güne geliştiği vurgulanır. Buradan yola çıkarak öğrencilerin yakın çevresine (aile, sınıf, okul, arkadaşlar, doğadaki canlılar) ve ülkesine sağlayabilecekleri katkıları belirlemeleri sağlanır (D19.3). 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’na değinilir. Mustafa Kemal Atatürk’ün sözlerinden yola çıkılarak Atatürk’ün çocuklara verdiği değer hakkında konuşulur. Bu aşamada yazılı, görsel veya dijital kaynaklardan yararlanılır (OB1, OB2, OB4). Değerlendirme aşamasında çocuk olmanın özellikleriyle ilgili çalışma yaprakları kullanılabilir.

İHVD.4.1.2.
Görsel veya dijital kanıtlar sunularak çocuk haklarına ihtiyaç duyulma nedenlerine yönelik bir tartışma ortamı sağlanır (OB2, OB4). “Çocukların mutlu, sağlıklı ve güvenli bir hayat sürdürebilmeleri için nelere ihtiyaçları olabilir?”, “Çocukların bu ihtiyaçlarının karşılanmasından kimler sorumludur?” gibi sorular doğrultusunda beyin fırtınası yaptırılır (KB3.3, E3.4).
Sınıf tartışmasıyla ortaya çıkan cevaplar üzerine konuşulur (SDB2.1) ve her öğrenciden kendi çocuk hakları sözleşmesini hazırlaması istenir. Sözleşmeyi hazırlarken her bireyin değerli olduğunu göz önünde bulundurmaları beklenir (D14.1). Öğrencilerden hazırladıkları sözleşmeleri sunmaları ve yazdıkları maddelerin gerekçelerini açıklamaları istenir. Çocuk Hakları Sözleşmesi`nin çocuk dostu kopyaları dağıtılır ve öğrencilerin kendi yaptıkları sözleşmelerle Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkları tespit etmeleri sağlanır (E3.4, KB3.3).
Öğretmen tarafından 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’ne değinilerek çocuk haklarının önemi vurgulanır. Öğrencilerden çocuk haklarına yönelik ulaştıkları çıkarımlar doğrultusunda performans görevi olarak hikâye, resim, afiş veya benzeri bir ürün ortaya koymaları beklenir (E3.3). Oluşturulan ürünler bütüncül dereceli puanlama anahtarıyla öğretmen tarafından değerlendirilebilir.

İHVD.4.1.3.
Yaşama hakkı, sağlık hakkı, eşitlik hakkı, seyahat hakkı, eğitim hakkı, dinlenme ve serbest zaman hakkı, din ve vicdan özgürlüğü, düşünce özgürlüğü ile bilim ve sanat özgürlüğünü içeren temel hak ve özgürlüklerimize ilişkin görseller öğretmen tarafından hazırlanarak bir kutu içinde sınıfa getirilir. Öğrencilerden kutunun içine bakmadan bir görsel seçmeleri ve bu görselin ne anlattığı hakkında kısa bir konuşma yapmaları istenir (E1.5, SDB2.1). Temel hak ve özgürlüklerimiz ile ilgili sınıfa getirilen görseller öğretmen tarafından açıklanır. Öğrencilere temel hak ve özgürlüklerimizi anlatan bir metin verilir. Metin 5N1K soruları ile incelenir. Metindeki durumların hangi temel hak ve özgürlüklerimiz ile ilgili olduğu öğrenciler tarafından tespit edilir. Metinde yer alan durumlar üzerinde tartışılarak özgürlüğün anlamı ve kişisel özgürlüklerin sınırlarının başkalarının haklarını ihlal etmeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği üzerinde durulur (D11.3, E2.1). İnsan hak ve özgürlüklerinin korunması ve güçlendirilmesi için çalışan İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna (TİHEK), Kamu Denetçiliği Kurumuna, İl ve İlçe İnsan Hakları Kurullarına değinilir.

Öğrenciler ikişerli gruplara ayrılır. Gruplardan kendi aralarında tartışarak sınıfta ve okulda sahip olunan hak ve özgürlüklerden oluşan bir liste hazırlamaları istenir (E2.2). İki farklı grup bir araya getirilerek oluşturdukları listeyi birbirleriyle paylaşmaları sağlanır. Bu listelere ilişkin tartışma ve değerlendirme sürecinin ardından belirlenen benzer hak ve özgürlükler gözden geçirilip sadeleştirilerek ortak bir liste oluşturulur (SDB2.2). Hazırlanan listeden yola çıkılarak hak ve özgürlüklerimize ilişkin öğrenci çalışmalarının sergilendiği sınıf panosu oluşturulabilir (E3.3).
İnsan olmanın getirdiği temel hak ve özgürlüklere dair hikâye, konuşma metni vb. yazmaları istenir. Yazılan metinler sınıfta sunulur. Değerlendirme çalışma yaprakları kullanılabilir. 

Çocuk olmanın özellikleriyle ile ilgili çizgi roman hazırlamaları ya da karikatür oluşturmaları istenebilir.
‘’Kültürümüzde Çocuk Olmanın Önemi’’ başlıklı bir araştırma yapmaları istenebilir.
Eğitim, sağlık, beslenme, barınma gibi temel haklarından yararlanamayan, göç etmek durumunda kaldığı için sorunlar yaşayan çocuklar ile ilgili “Dijital Dünya Çocuk Hakları İhlalleri Haritası” oluşturmaları istenebilir.
Konuyla ilgili kamu spotu hazırlamaları istenebilir. Kamu spotlarını kısa bir film ya da daha basit düzeyde bir kayıt şeklinde oluşturmaları beklenebilir.
İnsan Hakları Günü ile ilgili poster, afiş çalışması yapmaları istenebilir.

Çocuk olmanın özellikleri ile ilgili görseller kullanılabilir. Bu görseller üzerinden çocuk olmanın özellikleriyle ilgili konuşulabilir.
Çocuk haklarını daha yalın bir dille açıklayan resimli kitaplar sunulabilir.
İnsan hakları ile ilgili resimli eşleştirme kağıtları dağıtılabilir.

Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.